Paulina Kojs
Marzena Kwiatkowska
grupa 2A
Escherichia coli O157:H7
Enterokrwotoczny szczep E. coli (EHEC - ang. enterohemorrhagic Escherichia coli, VTEC - ang. verotoxin-producing Escherichia coli) - szczep bakterii Escherichia coli produkujący werotoksynę (Shiga like)
Escherichia coli O157:H7 jest najczęstszym w Stanach i Kanadzie serotypem EHEC. Wywołuje choroby układu pokarmowego i moczowego. Powoduje ona biegunki i powikłania schorzeń nadnerczy oraz groźny zespół hemolityczno-mocznicowy.
Zakażenie u ludzi wywoływane jest przez spożycie żywności oraz wody zanieczyszczonej kałem zawierającym te bakterie (szczepy te występują w glebie, wodzie, pokarmie; stanowią one stały i naturalny rezerwuar zarazka i źródło zakażeń człowiek), może się także pojawić w wyniku kontaktu z zakażonymi zwierzętami, przede wszystkim z przeżuwaczami, choć istnieją doniesienia o infekcji w wyniku styczności z końmi, psami i kotami. Psy i koty są tzw. rezerwuarem wtórnym - dotyczy zwierząt karmionych surową wołowiną.
Objawy i przebieg choroby u człowieka
Okres inkubacji u człowiek trwa od 1 do 16 dni, jednak najczęściej jest to 1-2 dni.
Głównym objawem zakażenia jest krwotoczna biegunka, która utrzymuje się przez kilka dni. Przebieg choroby jest zależny od wieku osoby zarażonej. U dzieci przebieg jest znacznie poważniejszy, śmiertelność sięga 5%, natomiast u osób dorosłych o nieobniżonej odporności objawy zwykle mijają samoistnie w ciągu tygodnia. Inne dość charakterystyczne symptomy to dreszcze, bóle brzucha, w początkowym okresie choroby może wystąpić niska gorączka.
Poważne komplikacje mogą wystąpić w niewielkim procencie przypadków. Zespół hemolityczno-mocznicowy HUS występuje u 2-10% pacjentów. Pojawia się w okresie około tygodnia od wystąpienia krwawej biegunki. Charakterystyczne objawy: to niewydolność nerek oraz anemia hemolityczna, ponadto zapalenie trzustki, perforacja okrężnicy, napady drgawek, może nawet wystąpić śpiączka. U niektórych osób może dojść do cukrzycy insulinozależnej - najczęściej u dzieci poniżej 10 roku życia.
Natomiast u dorosłych, zwłaszcza w podeszłym wieku występuje zakrzepowa plamica małopłytkowa (zespół Moschcowitza, ang. thrombotic thrombocytopenic purpura, TTP). Syndromy są podobne jak w zespole HUS, z tym że na pierwszy plan wysuwają się objawy z centralnego układu nerwowego.
Objawy u zwierząt
Zakażenia u zwierząt występują powszechnie, dotyczą wszystkich gatunków zwierząt domowych, głównym objawem jest biegunka (różny przebieg i nasilenie), najczęściej zachorowania dotyczą zwierząt młodych, związane są z fizjologiczną kolonizacją przewodu pokarmowego. Ponadto u zwierząt występują zakażenia narządowe.
U psów występuje syndrom bardzo podobny do ludzkiego HUS (u tych zwierząt objawy to: niewydolność nerek, owrzodzenia skóry, biegunka). Co ważne E. coli O157:H7 izolowano też od psów zakażonych bezobjawowo.
Częstotliwość występowania w Europie
W 2007 r. stwierdzono w 23 krajach członkowskich Unii Europejskiej (brak danych z Cypru, Czech, Portugalii i Rumunii) 2905 przypadków zakażeń VTEC, w tym 2 w Polsce (wskaźnik zapadalności 0,6/100 000 osób). Dodatkowo, w Islandii, Norwegii i Szwajcarii zachorowały na tym tle 92 osoby. W porównaniu z latami poprzednimi zaobserwowano spadek liczby zakażonych osób. Najwięcej zachorowań wykazano w Wielkiej Brytanii - 1149 i Niemczech - 870, najmniej natomiast w Bułgarii, Litwie i Łotwie (brak zachorowań), Grecji, Luksemburgu i Węgrzech (po 1 przypadku). Biorąc pod uwagę współczynnik zapadalności, najwyższy był w Danii i Szwecji (po 2,9/100 000 mieszkańców) oraz Irlandii (2,7), a z krajów spoza UE - w Islandii (4,2).
W 2007 r. stwierdzono łącznie 103 powikłania w postaci hemolitycznego zespołu mocznicowego (HUS), najwięcej w Niemczech (31 osób), Włoszech (25) i Wielkiej Brytanii (23). Większość zachorowań związana była z zakażeniami na tle E. coli O157 oraz O26 i dotyczyły najczęściej dzieci w przedziale wiekowym 0-14 lat.
Dane dotyczące występowania VTEC u zwierząt uzyskano z 14 krajów UE. Są one trudne do porównania ze sobą z uwagi na odmienne metody badawcze, jak też rożne próbki pobierane do analizy. Większość informacji, podobnie jak w latach poprzednich, pochodziła od bydła, będącego podstawowym rezerwuarem VTEC. Ogółem zbadano 5154 próbek pochodzących z 559 stad, a odsetek wyników dodatnich wynosił od 0% w Niemczech, Estonii i Portugalii, 1,2% w Finlandii, 2,3% w Austrii do 17,0% w Hiszpanii i 22,1% w Luksemburgu. W raporcie brak informacji o występowaniu VTEC u bydła w Polsce.
Zakażenia od psów, koni, jeleni
Psy
Wykryto serotyp O157:H7 u dwóch psów pasterskich na farmie w stanie Waszyngton, USA. Chorowały bezobjawowo.
Kanada - doniesienie o zachorowaniu studenta weterynarii, dowiedziono, iż zakażenie pochodzi od psa.
Szkocja - stwierdzono zakażenie u 15-miesięcznego dziecka mieszkającego w pobliżu farmy. Rodzina nie spożywała surowego/niedogotowanego mięsa wołowego ani nie piła surowego mleka. Badanie odchodów na farmie wykazało ten sam typ E.coli O157 zawierający ten sam plazmid, który został wyizolowany z badania kału dziecka. Prawdopodobnym wektorem bakterii był pies, który często bywał na farmie.
Konie
W 1997 r. doniesiono o zachorowaniu farmera w Stanach Zjednoczonych, po kontakcie z dwoma końmi, u których wykryto serotyp E.coli O157.
Jelenie
Wyizolowano interesujący nas serotyp od dwóch jeleni dziko żyjących ustrzelonych przez myśliwego w Texasie, USA. Ten sam serotyp stwierdzono u kilku sztuk bydła na okolicznej farmie.
Opis wybranych przypadków klinicznych z ostatnich lat
W 1994 roku w Wielkiej Brytanii zarejestrowano 7 przypadków infekcji E. coli O157:H7. Zachorowania miały miejsce na farmie w miejscowości Leicestershire. Dochodzenie epidemiologiczne wykazało, że zakażenie nastąpiło od zwierząt utrzymywanych na farmie. Zarazek wykryto u 9 zwierząt.
1997, Wielka Brytania - wystąpienie syndromu HUS u trójki dzieci. Wykazano, iż najprawdopodobniej zaraziły się na farmie. Jedno dziecko tam mieszkało, pozostała dwójka to przyjaciele szkolni, którzy regularnie odwiedzali ową farmę.
2000, Pensylwania, Stany Zjednoczone Ameryki - zachorowanie 51 osób. Wybuch infekcji w wyniku przebywania w farmie bydła mlecznego. U 8 dzieci wystąpiło HUS. Dochodzenie epidemiologiczne wykazało, że zarazek pochodził od zwierząt utrzymywanych na farmie (zwierzęta nie wykazywały objawów klinicznych).
2002, Lane County, Oregon - zachorowanie 79 osób. Osoby te miały kontakt z owcami i kozami. 22 z tych osób musiały być hospitalizowane, u 12 wystąpił zespół HUS.
Bibliografia
Gliński Z., Kostro K., Buczek J., Zoonozy, PWRiL, Warszawa, 2008
Osek J., Wieczorek Kinga: Choroby odzwierzęce i ich czynniki etiologiczne w raporcie EuropejskiegoUrzędu do spraw Bezpieczeństwa Żywności za 2007 r., „Życie Weterynaryjne”, 2009 [online] http://www.vetpol.org.pl/www_old/ZW2009/ZW%202009-05%20%2002.pdf
Zoonosis Outbreaks, [online] http://www.news-medical.net/health/Zoonosis-Outbreaks.aspx
E. coli O157:H7 and Salmonella typhimurium DT104: the role of animals, [online] http://www.vetmed.wisc.edu/pbs/zoonoses/o157dt104/o157dt104index.html
RM Chalmers, RL Salmon, GA Willshaw, T Cheasty, N Looker, I Davies, C Wray,
Vero-cytotoxin-producing Escherichia coli 0157 in a farmer handling horses [online] http://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736%2805%2961697-2/fulltext - płatny dostęp
Enterohemorrhagic Escherichia coli Infections [online] http://www.cfsph.iastate.edu/Factsheets/pdfs/e_coli.pdf
Beutin L., Escherichia coli as a pathogen in dogs and cats [online] http://www.vetres-archive.org/file/Vet.Res._0928-4249_1999_30_2-3_ART0008.pdf
Gregory L Armstrong, Jill Hollingsworth and J. Glenn Morris, Emerging Foodborne Pathogens: Escherichia coli O157:H7 as a Model of Entry of a New Pathogen into the Food Supply of the Developed World [online] http://epirev.oxfordjournals.org/content/18/1/29.full.pdf