Dyskusja punktowana
Dyskusja punktowana jest metodą lekcyjną polegającą na tym, że uczniowie dyskutują w małej grupie (5-7- osobowej), natomiast pozostali uczniowie z nauczycielem przysłuchują się. Dyskusja trwa od 8 do 20 min, w zależności od tematu i wieku uczniów. Uczestnicy dyskusji posługują się planem dyskusji, by nie odbiegać od tematu. Za każdy udział w dyskusji uczeń otrzymuje punkty dodatnie lub ujemne, które wpisuje się na uprzednio przygotowanej karcie do punktowania. Ocenie podlegają zarówno treści merytoryczne wypowiedzi uczestników dyskusji, jak i ich zachowanie podczas wymiany myśli. Nauczyciel przyznaje punkty dodatnie za zajęcie stanowiska w omawianej kwestii, zaprezentowanie informacji opartej na faktach lub uzyskanej przez ucznia w drodze badań, komentarz do informacji lub jej uzupełnienie, wciągnięcie innego ucznia do dyskusji. Uczniowie mogą być też premiowani za rozpoczęcie dyskusji, zadawanie pytań wyjaśniających, zwrócenie uwagi, gdy ktoś mówi nie na temat lub nie trzyma się planu. Punkty ujemne można otrzymać za: przerywanie, przeszkadzanie, monopolizowanie dyskusji, ataki osobiste, robienie nieistotnych uwag. Najpoważniejszym wykroczeniem jest monopolizowanie dyskusji przez jednego ucznia, ponieważ pozostali nie mogą włączyć się do dyskusji i tracą możliwość zdobycia punktów. Za pomocą punktów ujemnych nauczyciel może utrzymać dyscyplinę i uwagę przysłuchujących się dyskutantów.
Jest to metoda, która może stanowić alternatywę tradycyjnego odpytywania uczniów lub prac pisemnych. Jej dodatkową zaletą jest przyzwyczajenie ucznia do prowadzenia dyskusji merytorycznej tak, by nikogo nie obrażać, aby nie monopolizować dyskusji, cały czas kontrolować sytuację, w której się uczestniczy.
Metodę tę opracował John Zola, wykładowca Fairview High School Boulder w Colorado.
Zasady i sposób prowadzenia dyskusji punktowanej
1. Uczestnicy dyskusji siadają w kręgu.
2. Pozostali uczniowie wraz z nauczycielem siedzą wokół nich i przysłuchują się dyskusji
3. Nauczyciel umieszcza w widocznym miejscu 2 plansze. Na jednej są wypisane zasady punktacji, a na drugiej temat i plan dyskusji (uczniowie są z nim zapoznani wcześniej, aby mieli możliwość odpowiedniego przygotowania się). Plan porządkuje dyskusję i skłania uczniów do trzymania się tematu.
4. Nauczyciel ustala czas trwania dyskusji (8 - 20 min).
5. Uczestnicy mogą korzystać ze swoich notatek.
6. W trakcie dyskusji nauczyciel nie ingeruje; jego zadaniem jest obserwowanie dyskusji i przyznawanie punktów za indywidualny wkład każdego uczestnika.
7. Po zakończeniu dyskusji nauczyciel musi podsumować jej przebieg i efekty oraz ocenić uczniów.
Kryteria oceny dyskusji punktowanych
|
Punkty
|
Uczestnicy: 1 234567
|
Prezentacja informacji opierajÄ…cej siÄ™ na faktach
|
+2
|
|
Zajęcie stanowiska (prezentacja własnej opinii)
|
+2
|
|
Dostrzeganie analogii (podobieństwa)
|
+2
|
|
Komentarze do informacji lub jej uzupełnienie
|
+1
|
|
Wypowiedź nie na temat, odejście od planu dyskusji
|
-2
|
|
Zwrócenie uwagi na błąd
|
+1
|
|
Rozpoczęcie dyskusji
|
+1
|
|
Przejście do następnego zagadnienia
|
+1
|
|
Wciągnięcie innej osoby do dyskusji
|
+1
|
|
Przerywanie innym, przeszkadzanie w dyskusji
|
-3
|
|
Monopolizowanie dyskusji
|
-2
|
|
Atak osobisty
|
-3
|
|
Przeproszenie za niewłaściwe zachowanie
|
+1
|
|
Ogółem punktów
|
|
|
|
|
|
Wypowiedź nie na temat
|
-1
|
|
Błędna wypowiedź
|
-2
|
|
Nieprzestrzeganie planu dyskusji
|
-1
|
|
Liczba punktów odpowiadająca poszczególnym ocenom:
0-3 pkt - niedostateczny
4-9 pkt - dopuszczajÄ…cy
10-14 pkt - dostateczny
15-19 pkt - dobry
20-24 pkt - bardzo dobry
25 i więcej pkt - celujący
Dyskusja punktowana ma wiele zalet. Pozwala uczniom przejąć odpowiedzialność za proces uczenia się. Nauczyciel, choć aranżuje całą sytuację, nie ingeruje bezpośrednio w przebieg ćwiczenia. Forma zajęć budzi zainteresowanie uczniów. Daje szansę tym, którzy mają kłopoty z pisemnym opracowaniem tematu. Jest okazją do alternatywnego oceniania. Przede wszystkim jednak dyskusja punktowana pozwala uczniom na poznanie i wyćwiczenie wielu umiejętności koniecznych do sprawnego i kulturalnego porozumiewania się z innymi ludźmi.
Materiały Społeczne Towarzystwo Oświatowe - opracowanie Ewa Grela