PRZEMIANY STYLOWE PO IKONOKLAŹMIE
843 - Uroczysta liturgia po przezwyciężeniu ikonoklazmu (ustanowiono święto Ortodoksji), przywrócenie kultu ikon
W kościołach zaczęto przywracać ikony i malowidła.
Od 2 poł. IX w. 2 tendencje w malarstwie bizantyńskim:
linearno-płaszczyznowa - tradycja VI-VII w. (spirytualny)
klasycyzująca - trad. antyczna, formy renesansu macedońskiego
Nowa mozaika Theothokos w konsze absydy Hagia Sophia - nurt linearno-płaszczyznowy: schematyczne, wyraźnie zaznaczone rysy twarzy, silnie zaznaczone zmarszczki i cienie (wokół oczu, szeroki nos) - pewna dysproporcja, nieporadność (brak artystów po ikonoklazmie? - Grabar). Twarze okrągłe o mocnym konturze, duże szeroko otwarte oczy, brwi, wyrazista dolna partia,
Widać to też w rzeźbie - plakietka z Konstantynem VII Porfirogenetą koronowanym przez Chrystusa. Z tym ces. wiąże się odrodzenie tradycji klasycznych w Bizancjum. Korona typu średniobizantyńskiego - stemma. Cesarz w typowych szatach z ozdobnym logosem(?). Cesarz ten szukał ksiąg antycznych, odrodził konstantynopolitańską szkołę wyższą przy pałacu. Magna Aura. Zdobiono tam nowe rękopisy w manierze neoklasycznej.
Termin „renesans macedoński” wprowadził Kurt Weitzmann. Sztuka ta objęła złotnictwo, rzeźbę w kości słoniowej i iluminacje książkowe.
Rękopisy:
Rękopis ufundowany przez Bazylego I - Paryż, Bibl. Nat. 510 [Homilia Grzegorza z Nazjausy?!]. Miniatury reprezentują dychotomię stylową - sceny są w stylu linearno-płaszczyznowym, ale posiadają elementy stylu neoklasycznego - iluzjonistyczny modelunek, el. arch. klasycznej.
Scena modlitwy Ezechiela w dolinie Piszczeli - obramienie ornamentem antycznym, postać ludzka bardziej monumentalna, szaty oddają anatomię
Psałterz Paryski - Paryż, BN 139 (Psalmy, Ody Salomona), 1 poł. X w., ufundowany przez Konstantyna VII Porfirogenetę (dedykowany Romanowi II). Kilka całostronicowych miniatur:
Z królem Dawidem i personifikacjami (suknie w stylu antycznym, wyraziste gesty oratorskie - Mądrość, Sprawiedliwość, antyczne uczesanie, miniatura na kształt obrazu - bordiury niczym ramy, postacie w klasycznym kontrapoście)
Z Dawidem jako psalmistą (iluzjonistyczny pejzaż, antykizujące szaty, swobodne pozy)
Przejście przez M. Czerwone (antyczna personifikacja nocy, morza, otchłani, widać pewną nieumiejętność w oddawaniu proporcji i ruchu),
Modlitwa Izajasza (zanikła frontalna poza oranta na rzecz pozycji pocznej, ujęcie narracyjne, personifikacja nocy po lewej - Nyx, i poranka- Orfos?)
Pokuta Dawida (dwoistość