Dźwięki, oktawy, klucze

Oktawa jest to podstawowy interwał (czyli odległość między dwoma dźwiękami) w systemie temperowanym (półtonowym), obejmujący 12 półtonów, a odpowiadający stosunkowi drgań tych dwóch dźwięków jak 2:1.
Klucz znak graficzny w zapisie nutowym, zapisywany na początku pięciolinii; określa system odczytania wszystkich nut zapisanych na tej pięciolinii.

Nazwy literowe dźwięków

Znaki chromatyczne

podwyższa nutę o pół tonu

obniża nutę o pół tonu

znosi (w obrębie jednego taktu) działanie krzyżyka lub bemola umieszczonego przy nucie

Oznaczenia taktowe (metrum)

oznacza, że podstawową jednostką czasu trwania jest ćwierćnuta; na jeden takt przypadają 4 ćwierćnuty

oznacza, że podstawową jednostką czasu trwania jest ćwierćnuta; na jeden takt przypadają 3 ćwierćnuty

Taktowanie

Schematy taktowania (taktowanie prawą ręką):

a) na dwa (metrum dwudzielne, np.2\4)

b) na trzy (metrum trójdzielne, np.3\4 lub 3\8)

c) na cztery (metrum czterodzielne, np.4\4 lub 4\8)

Taktowanie jest wyznaczaniem jednostek metrycznych taktu za pośrednictwem umownych ruchów ręki (jest to też jeden z podstawowych elementów techniki dyrygowania).

Wartośći rytmiczne nut i pauz

cała nuta

półnuty

ćwierćnuty

ósemki

szesnastki

trzydziestodwójki

Kropka przy nucie lub pauzie przedłuża jej wartść o połowę:

Fermata nad nutą lub pauzą pozwala przedłużyć czas trwania tej wartości według uznania:

Tonacje i ich dźwięki podstawowe (toniki)

Ton jest to najprostrzy rodzaj dźwięku, w którym drgania cząstek oraz ośrodka oraz kształt fali dźwiękowej określa sinusoida. Potocznie tego pojęcia używa się w różnych znaczeniach np. dla oznaczenia barwy dźwięku i ogólnego wyrazu artystycznego danego instrumentu. Dla określenia dźwięku o określonej lub nieokreślonej wysokości (np. niski ton). Dla okreslenia interwału, czyli różnicy wysokości dwóch dźwięków, np. cały ton.
Tonacja natomiast w systemie dur-moll określa wszystkie związki (harmoniczne, melodyczne) jakie powstają w całym utworze dzięki wyznaczeniu dźwięku centralnego, czyli toniki. Na przykład tonacja D-dur lub d-mol oznacza iż dźwiękiem centralnym jest "d", okreslenie dur lub moll wyznacza dodatkowo charakter tej tonacji.

Koło kwintowe

Odległość 7 półtonów (interwał kwinty czystej)

Koło kwintowe jest to zbiór wszystkich tonacji przedstawiany w formie koła, na którego obwodzie zaznacza się kolejno (co kwintę czystą) następujące po sobie gamy według zwiększającej się ilości znaków przykluczowych.

---