KOLĘDA-WHITE CHRISTMAS
RECYTATOR
„Zawsze, ilekroć uśmiechasz się do swojego brata i wyciągasz do niego ręce,
jest Boże Narodzenie.
Zawsze, kiedy milkniesz, aby wysłuchać,
jest Boże Narodzenie.
Zawsze, kiedy rezygnujesz z zasad,
które jak żelazna obręcz uciskają ludzi w ich samotności,
jest Boże Narodzenie.
Zawsze, kiedy dajesz odrobinę nadziei „więźniom”,
tym, którzy są przytłoczeni ciężarem
fizycznego, moralnego i duchowego ubóstwa,
jest Boże Narodzenie.
Zawsze, kiedy rozpoznajesz w pokorze, jak bardzo znikome są twoje możliwości
i jak wielka jest twoja słabość
jest Boże Narodzenie.
Zawsze, ilekroć pozwolisz by Bóg pokochał innych przez ciebie,
zawsze wtedy, jest Boże Narodzenie”
Matka Teresa z Kalkuty
NARRATOR I
Żadne inne wydarzenie nie wywarło równie silnego wpływu na kulturę narodów i poziom cywilizacji, jak narodziny Jezusa. Temat przyjścia na świat Chrystusa występuje zarówno w malarstwie, rzeźbie, muzyce, jak i w literaturze, poezji czy folklorze.
Niezwykłe narodziny w Betlejem, mieście wybranym przez Boga, posiadały moc „przebudzenia” ludzi. Niemowlę zachęca wszystkich do wsłuchania się w echo własnego dzieciństwa, a zrozumienie sensu świąt Bożego Narodzenia pozwala odtworzyć początek nas samych.
Narodziny Jezusa były faktem historycznym. W zwykłym żłobie dokonało się spełnienie zapowiedzi proroków, użeczywistniło się przymierze zawarte między Stworzycielem świata a Jego ludem, wiara napotkała od dawna oczekiwanego Mesjasza.
(Tekst: Giovanni Santambrogio)
NARRATOR II
W wielu krajach święta Bożego Narodzenia są jednym z najważniejszych wydarzeń w roku.
Niepowtarzalne, pełne radości i szczodrości, niosące ciszę i skupienie, bogate w tradycje i zwyczaje świąteczne.
Zapraszamy w bożonarodzeniową podróż.
NARRATOR I
AUSTRIA :
W zależności od regionu, w Austrii kultywowane są różne tradycje.
W Wiedniu na wigilijnym stole króluje karp, a w Karyntii
pieczona kaczka.
Do świątecznych przysmaków należą: pierniki, wino z korzeniami, gorące kasztany, pieczone migdały oraz zwyczajne ciasto, które robi się
z mleka, mąki, masła, soli i miodu. Ma ono przynieść zdrowie
w następnym roku.
W zachodniej Austrii potrawy wigilijne podaje się na zimno.
W Tyrolu, w każdy czwartek adwentu, grupa wiernych chodzi od domu do domu, spiewając stare pieśni i składając życzenia na nadchodzacy rok.
NARRATOR II
W Wigilię, w małych tyrolskich miasteczkach mieszkańcy zbieraja się narynku i spiewają kolędy.
To właśnie w Austrii, w małej wiosce koło Salzburga,
w grudniu 1818 roku powstała jedna z najpiękniejszych kolęd świata.
Słowa napisał ksiądz Joseph Mohr,
a muzykę - organista Franz Xavier Gruber.
KOLĘDA - „CICHA NOC, ŚWIĘTA NOC”
NARRATOR I
GRECJA:
Obchody świąt Bożego narodzenia trwają w Grecji dwanaście dni.
Przed mszą Bożego Narodzenia chłopcy śpiewają kolędy,
za co w wioskach dostają słodkości : migdały i orzechy,
a w miastach pieniądze. Nabożeństwo zaczyna się o czwartej rano
i trwa do wschodu słońca.
Ważną potrawą dla Greków jest Christopsomo , czyli Chleb Chrystusa:
duży, okrągły chleb z orzechami, z odciskiem drewnianej pieczęci
z symbolem religijnym.
Tradycyjne świąteczne potrawy to również pieczone jagnię, pieczony prosiak lub indyk nadziewany kasztanami i ryżem.
NARRATOR II
IRLANDIA:
Do świątecznego stołu zasiada się już o trzeciej po południu.
Na pewno znajdą się na nim : wędzony łosoś z chlebem sodowym, sałatka z krewetek i inne dania z ryb.
Post kończy się przed północą. Najpopularniejszą świąteczną potrawą jest gotowana wołowina. Główne potrawy świąteczne to : indyk, szynka, sos borówkowy, chleb, ziemniaki i warzywa.
NARRATOR I
Po zapadnięciu zmroku zapala się wigilijne świece. Umieszcza się je w lichtarzach, przyozdabia jemiołą i pozostawia płonące przez całą noc, gasząc je dopiero tuż przed pierwszą mszą.
W wielu domach, ku czci Świętej Rodziny, zapala się trzy świece
w trójramiennym świeczniku. Płonąca świeca powinna stać w każdym oknie.
Drzwi w święta pozostawia się otwarte dla niespodziewanych gości,
A przy stole wolne nakrycie dla trzech osób i miskę wody, którą mogą pobłogosławić podróżni. Przed samą wieczerzą wigilijną zamiata się jeszcze raz podłogę.
NARRATOR II
NIEMCY:
Zwyczaj wprowadzenia do domów bożonarodzeniowego drzewka upowszechnił się w rodzinach niemieckich w XVIII wieku a sto lat później przeszedł na pozostałe kraje europejskie.
W Niemczech, od średniowiecza, istnieje obyczaj organizowania szopki.
Z nim związany jest następny - śpiewania kolęd i kołysania kołyski.
Figurka Dzieciątka Jezus spoczywa w kołysce z ozdobnie rzeźbionego drzewa; jest ono delikatnie kołysane i śpiewa mu się specjalnie napisane kołysanki - kolędy.
KOLĘDA-„LULAJ, SYNKU, LULAJ”
RECYTATOR
„Niemowlę leżące w ubogim żłóbku: oto Boży znak.
Mijają wieki i tysiąclecia, ale znak pozostaje i przemawia również do nas,
mężczyzn i kobiet trzeciego tysiąclecia.
Jest to znak nadziei dla całej rodziny ludzkiej;
znak pokoju dla tych, którzy cierpią z powodu wszelkiego rodzaju konfliktów;
znak wolności, dla biednych i uciśnionych;
znak miłosierdzia dla tych, którzy zamknięci są w błędnym kole grzechu;
znak miłości i pocieszenia dla każdego, kto czuje się samotny i opuszczony.
Jest to znak mały i delikatny, skromny i milczący
ale bogaty w moc Boga, który z miłośći stał się człowiekiem.”
(25.12.2002 Pasterka w Bazylice św. Piotra; JP II)
NARRATOR I
WŁOCHY:
We Włoszech tradycja bożonarodzeniowa nierozerwalnie jest związana
z religią chrześcijańską. Przed wigilią obowiązuje ścisły post a święta rozpoczynają się 24 grudnia uroczystą wieczerzą.
Tradycyjne potrawy to: ryby, sałatki, słodycze i owoce. Tego dnia nie jada się mięsa.
NARRATOR II
LITWA:
Wigilia Bożego Narodzenia na Litwie, podobnie jak w Polsce jest posiłkiem bardzo rodzinnym, powszechnie uważanym za najważniejszy dzień w roku. Obowiązuje również zwyczaj łamania się opłatkiem.
Zjada się też dwanaście potraw, ale symbolizują one dwanascie miesięcy w roku. Potrawy nie mogą zawierać tłuszczu, masła, mleka i mięsa.
Popularne są śledzie, grzyby, fasolka.
Na wsiach jest obyczaj kładzenia siana pod obrus, na którym podaje się wieczerzę wigilijną. Następnie, rankiem Bożego Narodzenia, to siano daje się do zjedzenia zwierzętom w zagrodzie.
NARRATOR I
POLSKA:
Wieczór wigilijny w tradycji polskiej jest najbardziej uroczystym i najbardziej wzruszającym wieczorem roku.
Słowo wigilia po łacinie oznacza „czuwanie”.Taki był dawniej zwyczaj w kościele, że poprzedniego dnia przed większymi uroczystościami obowiązywał post i wierni przez całą noc, modląc się wspólnie, oczekiwali na tę uroczystość.
NARRATOR II
Wieczerza wigilijna przyjęła się w Polsce od XVIII wieku. Stała się dla Polaków dniem świętym, sakralnym. Oto najpierw gospodynie urządzają generalne sprzątanie, mycie, czyszczenie. Na wsi, po czterech rogach głównej izby umieszczano cztery snopy zbóż: pszenicy, żyta, jęczmienia i owsa, aby Boże Dziecię w nowym roku nie skąpiło pożywienia dla ludzi i bydła. Stół był przykryty białym obrusem, przypominającym ołtarz i pieluszki Pana, a pod nim kładzie się siano dla przypomnienia sianka, na którym spoczywało Boże Dziecię.
Zwyczajem było również że przez cały dzień obowiązywał post ścisły.
NARRATOR I
W Polsce wieczerzę wigilijną rozpoczyna się, gdy na niebie ukaże się pierwsza gwiazda. (Czynimy tak na pamiątkę Gwiazdy Betlejemskiej, którą według Ewangelisty, Świętego Mateusza, ujrzeli Trzej Królowie).
Wtedy to, rodzina zgromadzona wokół stołu wsłuchuje się w tekst Ewangelii o Narodzeniu Pańskim a potem, dzieląc się opłatkiem składa sobie najszczersze życzenia.
KOLĘDA-„GWIAZDOREK”
Wieczerza wigilijna nawiązuje do uczt pierwszych chrześcijan organizowanych na pamiątkę Ostatniej Wieczerzy.
Zwyczaj ten oznacza również wzajemne poświęcenie się jednych dla drugich i uczy, że należy podzielić się nawet ostatnim kawałkiem chleba.
Składamy sobie życzenia pomyślności i wybaczamy urazy.
Według tradycji nie może również zabraknąć wolnego miejsca przy świątecznym stole. Miejsce to przeznaczone bywa przede wszystkim
dla przygodnego gościa. Jak pisze Zbigniew Kossak „Ktokolwiek zajdzie
w dom polski w Święty Wieczór Wigilijny, zajmie to miejsce i będzie przyjęty jak brat”.
NARRATOR II
Wieczerza wigilijna jest posiłkiem postnym, ale nasi przodkowie potrafili uczynić z tego ograniczenia prawdziwą ucztę dla podniebienia
tak że polski post słynął na całym świecie.
Według tradycji ilośc potraw powinna być nieparzysta i miała zapewnić urodzaj oraz dobrą pracę w przyszłym roku. Dopuszczana była ilość dwunastu potraw na cześć dwunastu Apostołów.
Dominowały dania rybne a zwłaszcza nie mogło zabraknąć słynnego karpia lub szczupaka w szarym sosie.
Wigilię otwierała jedna z tradycyjnych zup - barszcz czerwony z uszkami. Podawano także staropolski groch z kapustą, potrawy z grzybów suszonych, kompoty z suszonych owoców, kutie oraz ciasta.
Dawniej jak i obecnie po wieczerzy wigilijnej w zwyczaju jest śpiewanie kolęd - pobożnych pieśni sławiących Narodziny Chrystusa.
Późnym wieczorem rodziny udają się do Kościoła na Pasterkę.
KOLĘDA-„DLACZEGO DZISIAJ”
KOLĘDA-„PÓJDŹMY WSZYSCY DO STAJENKI”
RECYTATOR
„Złóżmy dłonie w dłonie Bożego Dzieciątka,
powiedzmy „tak” , w odpowiedzi na Jego „Pójdź za mną!”
Wówczas będziemy do Niego należeć,
przepełnieni Jego Boskim Życiem.”
Edith Stein, Tajemnica Bożego Narodzenia
KOLĘDA-„JEZUSA NARODZONEGO”
NARRATOR II
ARGENTYNA:
Święta Bożego Narodzenia wypadające w środku upalnego lata, są tam obchodzone bardzo uroczyście. Bywa, że na Wigilię zjeżdżają się członkowie kilkudziesięcioosobowej rodziny, pokonując setki kilometrów.
Jak nakazuje obyczaj, wigilijna wieczerzę zaczyna się od wspólnego
picia mate. Jest to regionalny napój, przypomonający w smaku herbatę ziołową. Gospodarz z powagą zanurza w mate metalową rurkę, wypijając kilka łyków, po czym naczynie wędruje od goscia do gościa.
Mate to napój pojednania.
Potem zgodnie z tradycją, odbywa się przedstawienie przypominajace „Jasełka”.
W role Matki Bożej, Świętego Józefa, Dzieciątka i pastuszków wcielają się goscie. Szczególnie podniosły jest moment adoracji Dzieciątka.
Każdy z obecnych podchodząc do Niego prosi o błogosławieństwo, składają dary dla Świętej Rodziny: jedzenie, ubrania, lekarstwa. Rozdziela się je potem wśród ubogich.
Około godziny dziesiątej wieczorem zaczyna się wieczerza, która trwa aż do świtu.
1
9