„CZY EWANGELIŚCI POMYŁKOWO NAZWALI HERODIADĘ ŻONĘ TETRARCHY FILIPA?”
Autor:
Jan Lewandowski
Do druku przygotował:
SCORP1ON
J 8:44 „Wy macie diabła za ojca i chcecie spełniać pożądania waszego ojca. Od początku był on zabójcą i w prawdzie nie wytrwał, bo prawdy w nim nie ma. Kiedy mówi kłamstwo, od siebie mówi, bo jest kłamcą i ojcem kłamstwa.”
Prz 30:5-6 „Każde słowo Boga w ogniu wypróbowane, tarczą jest dla tych, co Doń się uciekają.(6) Do słów Jego nic nie dodawaj, by cię nie skarał: nie uznał za kłamcę.”
Ap 22:18 „Ja świadczę każdemu, kto słucha słów proroctwa tej księgi: jeśliby ktoś do nich cokolwiek dołożył, Bóg mu dołoży plag zapisanych w tej księdze.”
Ap 22:19 „A jeśliby ktoś odjął co ze słów księgi tego proroctwa, to Bóg odejmie jego udział w drzewie życia i w Mieście Świętym - które są opisane w tej księdze.”
2Kor 4:2 „Unikamy postępowania ukrywającego sprawy hańbiące, nie uciekamy się do żadnych podstępów ani nie fałszujemy słowa Bożego, lecz okazywaniem prawdy przedstawiamy siebie samych w obliczu Boga osądowi sumienia każdego człowieka.”
Prz 19:5 „Fałszywy świadek nie ujdzie karania, kto kłamstwem oddycha, nie zdoła się wymknąć.”
Prz 19:9 „Fałszywy świadek nie ujdzie karania, zginie - kto kłamstwem oddycha.”
Prz 28:13 „Nie zazna szczęścia, kto błędy swe ukrywa; kto je wyznaje, porzuca - ten miłosierdzia dostąpi.”
Syr 34:4 „Co można oczyścić rzeczą nieczystą? Z kłamstwa jakaż może wyjść prawda?”
Ap 22:15 „Na zewnątrz są psy, guślarze, rozpustnicy, zabójcy, bałwochwalcy i każdy, kto kłamstwo kocha i nim żyje.”
Syr 36:19 „Jak podniebienie rozróżni pokarm z dziczyzny, tak serce mądre - mowy kłamliwe.”
Ef 5:6-17 „Niechaj was nikt nie zwodzi próżnymi słowami, bo przez te [grzechy] nadchodzi gniew Boży na buntowników.(7) Nie miejcie więc z nimi nic wspólnego!(8) Niegdyś bowiem byliście ciemnością, lecz teraz jesteście światłością w Panu: postępujcie jak dzieci światłości!(9) Owocem bowiem światłości jest wszelka prawość i sprawiedliwość, i prawda.(10) Badajcie, co jest miłe Panu.(11) I nie miejcie udziału w bezowocnych czynach ciemności, a raczej piętnując, nawracajcie [tamtych]!(12) O tym bowiem, co u nich się dzieje po kryjomu, wstyd nawet mówić.(13) Natomiast wszystkie te rzeczy piętnowane stają się jawne dzięki światłu, bo wszystko, co staje się jawne, jest światłem.(14) Dlatego się mówi: Zbudź się, o śpiący, i powstań z martwych, a zajaśnieje ci Chrystus.(15) Baczcie więc pilnie, jak postępujecie, nie jako niemądrzy, ale jako mądrzy.(16) Wyzyskujcie chwilę sposobną, bo dni są złe.(17) Nie bądźcie przeto nierozsądni, lecz usiłujcie zrozumieć, co jest wolą Pana.”
J 8:32 „i poznacie prawdę, a prawda was wyzwoli.”
Strona WWW:
http://www.trinitarians.info/ateizm/art_293_Czy-Ewangelisci-pomylkowo-nazwali-Herodiade-zona-tetrarchy-Filipa_.htm
Niektórzy racjonaliści twierdzą, że Ewangeliści uważają Herodiadę za żonę tetrarchy Trachonitis Filipa (Mt 14,3; Mk 6,17), syna Kleopatry jerozolimskiej, co ma być błędem historycznym, ponieważ tetrarcha Filip poślubił nie Herodiadę, ale córkę Herodiady - Salome1. Flawiusz utożsamiał męża Herodiady z Filipem, synem Mariammy II i Heroda Wielkiego, którego nazywa on jedynie Herodem i odróżnia go - rzekomo w przeciwieństwie do Ewangelistów - od wspomnianego tetrarchy2.
Powyższy zarzut jest jednak pozbawiony podstaw. Żaden z Ewangelistów nie napisał, że „tetrarcha” Filip był mężem Herodiady, choć stosują oni termin „tetrarcha” wobec innych Herodów (Mt 14,1; Łk 3,1.19; 9,7; Dz 13,1); piszą oni jedynie, że Herodiada była żoną Filipa, co zupełnie zmienia postać rzeczy, ponieważ mógł to być już zupełnie inny Filip z rodu Heroda (te same imiona wśród dzieci Heroda powtarzały się nagminnie, np. Antypas i Antypater - Antypas jest skrótem od Antypater3). Jedyny problem jaki powstaje w tej sytuacji to brak u Flawiusza wyraźniej wzmianki o tym, że mężem Herodiady był Herod noszący imię Filip. Wzmiankuje on jedynie, że mężem Herodiady był niesprecyzowany z imienia Herod, zanim porzuciła go ona na rzecz innego Heroda - tetrarchy Galilei4, jego brata, co jest z kolei już zbieżne z informacją przekazaną przez Ewangelistów, również donoszących nam o tym, że obaj jej mężowie z rodu Herodów byli braćmi (Mt 14,3; Mk 6,17; Łk 3,19).
Mamy zatem nie rozbieżność a zgodność informacji przekazywanych przez Flawiusza i Ewangelistów w tej kwestii, a wspomniany problem polegający jedynie na tym, że pierwszy mąż Herodiady (Herod Filip) nie jest nazwany u Flawiusza wyraźnie z imienia, tak jak u Ewangelistów, nie jest tak naprawdę żadnym problemem. Przecież Flawiusz także innych Herodów nie nazywa z imienia, tak jest z Herodem synem Fazaela i Salampsio, a także z innym Herodem - synem Arystobula i Salome5. Również innego Heroda, króla Chalcis, syna Arystobula i Bereniki Flawiusz nie nazywa nigdy z imienia, choć pisze o nim bardzo często6. W swej Autobiografii Flawiusz pisze o jakimś bliżej niesprecyzowanym z imienia Herodzie z Tyberiady7, wspominając także Heroda syna Miarusa i Heroda syna Gamalusa, również nie nazywając ich obu z imienia8. Natomiast w swym Przeciw Apionowi Flawiusz pisze o jakimś bliżej niezidentyfikowanym z imienia Herodzie, który kupił egzemplarz jego Wojny Żydowskiej9. Podobnie jest w Biblii. Wnuk Heroda Wielkiego, syn Arystobula, miał aż cztery imiona: Marek, Juliusz, Agryppa, Herodes, a mimo to Dzieje Apostolskie nazywają go jedynie ogólnikowo Herodem (Dz 12,1.6). Herod Archelaus również pomijał na bitych przez siebie monetach swoje imię Archelaus, pisząc jedynie: „Herodes etnarches”. Dio Kasjusz nazywał tego etnarchę jedynie Herodem10. Plutarch z Cheronei wspomina Heroda z Judei, nie wymieniając jednak jego imienia11. Nie inaczej czynią Ewangeliści, którzy opisując życie Heroda Antypasa zwą go jedynie Herodem (Mt 14,1.3.6; Mk 6,14-16.18-22; Łk 3,19)12. Nawet Flawiusz nie nazywa Heroda Antypasa z imienia, pisząc o nim jedynie jako o Herodzie13. Patrz też: Mt 22,16; Mk 3,6; 8,15; 12,13; Łk 1,5; Łk 3,1; 8,3; 9,7.9; 13,31; 23,7-8.11-12.15; Dz 4,27; 12,11.19.21; 13,1; 23,35.
Niniejszym, zarzut racjonalistów, zgodnie z którym Ewangeliści pomieszali tetrarchę Trachonitis Filipa, syna Kleopatry jerozolimskiej i męża Salome, z Herodem Filipem, synem Mariammy II i Heroda Wielkiego, mężem Herodiady, został pozbawiony jakichkolwiek podstaw. Ewangeliści wcale nie utożsamiają tych postaci, a problem nie nazwania przez Flawiusza wyraźnie z imienia pierwszego męża Herodiady nie jest żadnym problemem, ponieważ inni starożytni autorzy, sam Flawiusz, a nawet sami Herodowie pomijali imiona Herodów, określając ich jedynie za pomocą ogólnikowego tytułu „Herod”.
[1] Por. Józef Flawiusz, Dawne Dzieje Izraela, XVIII, 5, 4.
[2] Tamże.
[3] Por. Podręczna Encyklopedia Biblijna, t. I, red. E. Dąbrowski, Poznań, Warszawa, Lublin 1959, s. 381.
[4] Por. Józef Flawiusz, Dawne Dzieje Izraela, XVIII, 5, 4.
[5] Tamże.
[6] Tamże, XVIII, 5, 4; XIX, 5, 1.2; XIX, 8, 1.3; XX, 1, 2.3; XX, 5, 2; XX, 7, 3; tenże, Wojna Żydowska, I, 28, 1; II, 11, 5.6; II, 12, 1; II, 13, 2.
[7] Józef Flawiusz, Autobiografia, XVIII (96).
[8] Tamże, IX (33).
[9] Tenże, Przeciw Apionowi, I, 9 (52).
[10] Dio Kasjusz, Romaika, 55, 27, 6.
[11] Plutarch z Cheronei, Żywoty sławnych mężów, Antoniusz, 61; 71-72.
[12] Por. Podręczna Encyklopedia Biblijna, t. I, dz. cyt., s. 381-382.
[13] Józef Flawiusz, Autobiografia, IX (37); XII (65).
(luty 2006)
3