MYCIE I DEZYNFEKCJA POLA OPERACYJNEGO
Przygotowanie pola operacyjnego ma wpływ na gojenie się rany pooperacyjnej!
I Zestaw do przygotowania pola:
Miska nerkowata z jałową wodą (np. 0,9% NaCl) z odrobiną płynnego mydła.
Miska nerkowata ze środkiem antyseptycznym.
Miska nerkowata na odpadki.
Dwa jałowe ręczniki frotte lub bawełniane (20x20 cm), mogą być jednorazowe.
Jałowe rękawiczki.
Korcang.
Sześć jałowych gazików
II Sposób przygotowania zestawu:
Dobrze jest przygotować pakiet składający się z wyżej wymienionych narzędzi.
Wewnętrzna warstwa pakietu: serweta z tkaniny + warstwa zielonego papieru
Zewnętrzna warstwa: papier niebieski lub biały. W przypadku braku gotowego pakietu, należy wlać jałową wodę do miseczki, dodać mydło, do drugiej miski - wlać środek do dezynfekcji skóry i włożyć do niego gaziki.
III Mycie pola operacyjnego:
Cel: usunięcie zanieczyszczeń i drobnoustrojów z powierzchni skóry
Przed dezynfekcją, pole operacyjne musi zostać poprzedzone umyciem skóry wodą z mydłem. Przed zabiegiem w obrębie jamy brzusznej, należy dokładnie umyć pępek, przed zabiegami w obrębie podudzia i przedramienia, należy dokładnie umyć przestrzenie między palcami.
Mycie pola:
pole operacyjne zaczynamy myć po założeniu rękawiczek,
należy namoczyć jeden ręcznik w wodzie z mydłem,
pole myjemy w kierunku: od środka na zewnątrz,
następnie należy wytrzeć skórę ręcznikiem do sucha,
należy uważać na naczynie ze środkiem antyseptycznym.
IV Dezynfekcja pola operacyjnego:
Cele:
całkowita eliminacja flory przejściowej,
znaczna redukcja liczebności flory stałej,
osiągnięcie efektu przedłużonego działania.
Zasady:
środek używany do dezynfekcji musi mieć szerokie spektrum działania bójczego (bakteriobójcze, wiruso - , grzybo - , prątko -), musi szybko działać (po około 15 sekundach ) i zapewniać działanie przedłużone (wnika głęboko w warstwy skóry),
w czasie dezynfekcji należy dokładnie pokryć powierzchnię pola, równomierną warstwą środka,
czasu dezynfekcji pola - 3 minuty - należy ściśle przestrzegać,
nie wolno wycierać dezynfekowanej powierzchni pola operacyjnego do sucha, środek sam musi wyschnąć i wsiąknąć w skórę,
pole operacyjne należy dezynfekować przed przystąpieniem do chirurgicznej dezynfekcji rąk,
pozwoli to na zadziałanie środka antyseptycznego,
zdezynfekowana powierzchnia musi być większa od planowanego pola operacyjnego,
wyznaczonego przez serwety operacyjne, stworzy to możliwość ewentualnego powiększenia cięcia chirurgicznego,
za dezynfekcję i obłożenie pola operacyjnego, odpowiedzialność ponosi operator,
obkładanie pola operacyjnego - odbywa się za pomocą jałowych serwet, przyklejonych za pomocą folii chirurgicznej.
Sposób i technika dezynfekcji pola operacyjnego:
dezynfekcyjne roztwory alkoholowe - do dezynfekcji skóry,
wodny roztwór środków antyseptycznych - do dezynfekcji śluzówek (jama ustno-gardłowa, zewnętrzne narządy płciowe) oraz do oparzonej skóry, świeżych ran,
Technika dezynfekcji:
dezynfekcja pola następuje po jego umyciu,
należy chwycić namoczony w środku antyseptycznym gazik korcangiem i zacząć dezynfekcję skóry okrężnymi ruchami od miejsca, w którym będzie wykonywane cięcie chirurgiczne w kierunku do zewnątrz,
należy odrzucić zużyty gazik i wziąć następny, powtarzać czynność jeszcze pięć razy,
skóra powinna być dezynfekowana około 3 minuty,
pępek jest siedliskiem brudu i drobnoustrojów (przed operacją musi być dokładnie umyty wodą z mydłem), stąd polecana jest wstępna dezynfekcja pępka, w czasie tej dezynfekcji, do pępka z ociekającego gazika, należy wpuścić odrobinę płynu antyseptycznego, płyn w pępku może pozostać do końca dezynfekcji skóry, ostatnim gazikiem należy lekko ucisnąć skórę wokół pępka aby wylać z niego nadmiar środka antyseptycznego, odrzucić narzędzie,
po zdezynfekowaniu pola operacyjnego, operator powinien przystąpić do chirurgicznej dezynfekcji swoich rąk oraz ubierania jałowego fartucha, w tym czasie pole wyschnie,
w przypadku, gdy rana operacyjna była zdrenowana i dreny nie były usunięte należy je usunąć zanim rozpocznie się dezynfekcję skóry,
jeżeli pacjent był operowany i rana uległa zainfekowaniu, zachodzi konieczność jej ponownego otwierania, wówczas dezynfekcję wokół rany przeprowadza się w sposób odwrotny niż wcześniej opisany - od zewnątrz do wewnątrz.
Błędy popełniane podczas dezynfekcji:
ubranie jałowego fartucha przed dezynfekcją pola operacyjnego (fartuch może ulec zabrudzeniu przez drobnoustroje lub krople środka antyseptycznego),
trzymanie suchych gazików w zdezynfekowanej ręce (zdezynfekowana ręka nie jest ręką jałową),
nie przestrzeganie czasu dezynfekcji,
zbyt mała ilość środka antyseptycznego,
dezynfekowanie skóry źle ogolonej,
dezynfekowanie skóry nieumytej,
dezynfekowanie skóry ruchami poziomymi,
osuszanie zdezynfekowanej powierzchni pola operacyjnego serwetą lub gazikiem,
okładanie mokrego pola operacyjnego jałowymi serwetami operacyjnymi.
Pojęcia:
PATOGENNY - chorobotwórczy,
DEZAKTYWACJA - niszczenie skażenia promieniotwórczego,
DEZYNSEKCJA - niszczenie stawonogów, ich jaj i larw,
DERATYZACJA - niszczenie gryzoni,
MIKROBOCYDY - środki niszczące drobnoustroje,
BAKTERIOCYDY - środki bakteriobójcze,
FUNGICYDY - środki grzybobójcze,
SEPTYCZNY - zakaźny,
ATENUACJA - osłabienie toksyczności lub wirulencji czynnika zakaźnego,
CHOROBOTWÓRCZOŚĆ - zdolność danego czynnika do wywołania zmian patologicznych lub określonej choroby,
INFEKCJA ENDOGENNA - jest to infekcja wywołana przez zarazki własnej flory gospodarza,
NOSICIELSTWO - stan równowagi immunologicznej między zarazkami a zakażonym organizmem, czynnik zakaźny namnaża się i jest wydalany na zewnątrz, nie działa więc patogennie,
REZERWUAR ZARAZKA - środowisko ludzkie i zwierzęce wraz z warunkami naturalnymi, na ograniczonym terenie, w którym bytuje drobnoustrój wywołujący daną chorobę.
Kategorie niebezpiecznych odpadów medycznych:
Zakaźne - odpady podejrzane jako zawierające patogeny - kultury bakterii, odpadki
z oddziałów zakaźnych, materiały i urządzenia, które miały kontakt z zakażonym
pacjentem lub jego wydalinami.
Patologiczne - płynne - krew i inne płyny ustrojowe i wydzieliny oraz ludzkie szczątki ciała.
Ostre narzędzia - narzędzia z ostrymi krawędziami (skalpele, igły, żyletki, potłuczone szkło)
Farmaceutyczne - odpady zawierające resztki leków.
Genotoksyczne - substancje o właściwościach genotoksycznych np. leki cytotoksyczne.
Chemiczne - odczynniki chemiczne, przeterminowane środki dezynfekcyjne, rozpuszczalniki.
Z dużą zawartością metali ciężkich - baterie, połamane termometry, ciśnieniomierze.
Pojemniki po gazach, aerozolach - cylindry po gazach pod ciśnieniem, opakowania aerozoli.
Radiacyjne - resztki płynów radioterapeutycznych lub pręty, pakiety, wydaliny pacjentów
testowanych lub leczonych radionuklidami.
Segregacja odpadów medycznych:
I. Składowanie:
wysypiska śmieci komunalnych,
spalanie odpadów,
spływ siecią kanalizacyjną.
II. Unieszkodliwianie: kremacje, spalenie, dezynfekcje chemiczne, autoklawowanie, zamknięcie na stałe w szczelnych pojemnikach, dezynfekowanie wydalin i wydzielin.
III. Segregacje:
odpadki ogólne - nie powodują zagrożeń zdrowia - mogą być gromadzone w plastikowych workach,
odpadki z ostrymi przedmiotami - np. igły w oznakowanych pojemnikach, odpornych na przekłuwanie i przemaczanie, narzędzia do dezynfekcji - w pojemnikach ułatwiających aseptykom penetrację,
niebezpieczne odpady np. chemikalia, przeterminowane leki powinny być zwracane dostawcom,
zakaźne lub cytotoksyczne odpady należy unieszkodliwiać - utylizując.