Niewola Awiniońska i schizma
Czas rezydowania papieży we Francji, głównie w Awinionie i uzależnienia papiestwa od polityki królów francuskich. Trwało to od 1305 do 1377 r. Bezpośrednio w Awinionie papieże przebywali od 1309 r.
Tłem niewoli awiniońskiej był spór pomiędzy królem francuskim Filipem Pięknym, a papieżem Bonifacym VIII. Spór bezpośrednio dotyczył królewskiej decyzji opodatkowania dóbr kościelnych na rzecz wojny z Anglią, generalnie zaś wiązał się z dwoma przeciwnymi koncepcjami nadrzędności i podrzędności władz duchownej i świeckiej.
Ostry spór z nieugiętym Bonifacym VIII załagodzony został przez jego następcę Benedykta XI, zaś kolejny papież, Klemens V, z pochodzenia Francuz, pod naciskiem króla pozostał w kraju i koronował się w obecności monarchy w 1305 r. w Lyonie.
W 1309 r. osiadł na stałe w Awinionie, który stał się siedzibą papieży na niemal 70 lat. Był to czas wielkiego upadku autorytetu papiestwa.
Pod wpływem licznych głosów nawołujących do powrotu do Rzymu (m.in. św. Brygidy , czy św. Katarzyny Sieneńskiej) decyzję o opuszczeniu Awinionu podjął już papież Urban V. Nie udało mu się jednak zrealizować swego zamierzenia. Ostatecznie do Rzymu powrócił dopiero w 1377 r. papież Grzegorz XI, choć i ta decyzja nie zyskała powszechnej akceptacji. Dokonany przez grupę francuskich kardynałów wybór antypapieża rezydującego w Awinionie zapoczątkował Wielką Schizmę Zachodnią.
Trwający od 1378 r. do 1417 r. czas podziału chrześcijaństwa zachodniego pomiędzy zwolenników dwóch papieży - rezydującego w Rzymie i w Awinionie.
Schizma związana była z próbą zakończenia trwającej od 1309 r. tzw. Niewoli Awiniońskiej.
W 1377 r. rezydujący w Awinionie papież Grzegorz XI powrócił do Rzymu. Po jego śmierci w 1378 r. wybrano w Rzymie Urbana VI, lecz decyzję tę zakwestionowała część kardynałów profrancuskich, opowiadając się po stronie własnego kandydata, Klemensa VII. Zapoczątkowało to trwającą dziesięciolecia dwuwładzę.
Próbą rozwiązania gorszącej sytuacji było zwołanie w 1409 r. soboru w Pizie. Sobór ten unieważnił wybór urzędujących w tym czasie obydwu papieży: rzymskiego Grzegorza XII i awiniońskiego Benedykta XIII, wybierając trzeciego - Aleksandra V. Brak powszechnego uznania dla tego wyboru spowodował jednak nie tyle usunięcie schizmy, co sytuację trójwładzy.
Jedność Kościoła przywrócona została dopiero w 1417 r. podczas Soboru w Konstancji.