Historia polskiej myśli politycznej


Polska myśl polityczna w okresie średniowiecza

Wiek X - pierwszych Piastów 966r Chrzest Polski - początek

Paweł Wiodkounc „Traktat o władzy papierza i cesarza nad poganami”

Prawo Boże - prawo naturalne prawo narodów prawo do posiadania własnego państwa, także przez pogan

Wojna sprawiedliwa wojna obronna ; wojna w obronie chrześcijaństwa nie może to być wojna z innym państwem

Mysl polityczna w okresie staropolskim

Wiek XIV (złoty wiek)
Rzeczpospolita obojga narodów

  1. Posleska

  2. Senat

  3. Król

Monarchia elekcyjna od 1573r

  1. Artykuły henrykowskie

  2. Pacta conrenta

Państwo - społeczność doskonała

XVI w

  1. Kontekst historyczny

  2. Inspiracje

    1. Starożytność: Arystoteles, Platon

      1. Rząd mieszany, element monarchistyczny, arystokrat. Demokrat.

    2. Wolność i obyczaje

    3. Republikańska koncepcja wolności

    4. „wolność do…”

  3. Przedstawiciele
    Andrzej Fryc Modrzejewski „Traktat o karze za mężobójstwo”
    „O naprawie Rzeczpospolitej”

    1. Potrzeba dobrych obyczajów

    2. Prawa jednakowe dla wszystkich

    3. Armia (wojsko) zacieżna
      Ł. Górnickie, W.Goślicki - „Dworzanin polski” „O najlepszym senatorze”

Staniwsła Orzechowski „Quincurix” (Pięciomian) - dominacja władzy duchownej

„Turcyki”

„Przedmurze chrześcijaństwa”

Misjonizm (misja)

II - XVII w

k. historyczny

dominacja szlachty Rzeczpospolita

(szlachta się zmieniła) sejm (1 pos.) = rzeczpospolita

- liberum veto (1652)

Sarmatyzm: Konserwatyzm nie ufność do obcych

„Rzeczpospolita nie rządem stoi” … [ ale dobrymi obyczajami]

Nierządem

Ks. P.Skarga (Towarzystwo Jezusowe) „Kazania sejmowe”

Absolutum dominium - szlachta się bała.

Andrzej Maksymilian Fredro - polityk, senator, kasztelan

W połowie XVII 1648r - umiera Przemysław IV

1653 - wojna z Moskwą

1655 wojna ze Szwecją

1656 - Traktak w Radnot (o rozbiorze Polski)

Andrzej Maksymilian Fredro - obrona liberum veto

  1. Liberum veto jest najskuteczniejsza bronią przeciwko władcy absolutnemu (wolność szlachty)

  2. Respektowanie różnorodności (złożoności) Rzeczpospolitej
    program reform

Myśl polityczna w epoce saskiej (1697 - 1763)

August II August III

ST. H. Lubomirski „O bezskuteczności nad 1700”

  1. Proreformatorski sarmatyzm
    St. Dumn Karnicki „O poprawie Rzeczpospolitej”
    osłabienie władzy króla
    reforma sejmu
    St. Leszczyński „Głos wolny, wolność ubezpieczający (ok. 1733”

Wzmocnienie sejmu
sej „gotowy, ale i rządzący” rady ministerialne”
„wojny wojewódzkie”

Myśl stańczykowska

Przekonanie artykułowanie o „młodszości cywilizacyjna Polski” (jesteśmy skazani na nauke)

Antyrosyjskość

Lojalizm - Polacy powinni w obrębie monarchii Austriackiej - polska powinna by ć partnerem Wiednia. (trójlojalizm) - przekonanie że Polacy w każdym zaborze powinni układać się dwustronnie z zaborcami

K.Krzywicki „Polska i Rosja w 1872”

- zatarcie Pol. Torżsamośći w obrębie Rosji

1882 - „Kraj” w Peteersburgu; E.Piltz, w Spasowicz

„Aktywność cywilizacyjna”

Wojciech Dzieduszyński - „podlak” (Podole)

Austria powinna podjąć idee jagiellońską. Zygmunt Wielopolski.

Myśl polskiego liberalizmu w XIXw.

Liberalizm:

Wolność

Jednostka

Konstytucja

Liberalizm arystokratyczny (Tequeville, Acton)

Narodowi liberałowie (Niemcy)

Demo-liberałowie

St. K.Potocki „Co oznaczają wyobrażenia liberalne?”

„Podróż do Ciemnogrodu”

Związek liberalizmu z chrześcijaństwem (ale nie z kościołem)

Rola dobrych obyczajów, bez których nie ma dobrych praw

„kaliszanie” (benianiniści) B. Contant

B.W Niemojowscy

Lata 20-te XIX

Wolność obywatelsko na czele z wolnością słowa

„Myślę wolnie, więc jestem wolny”

W. Surowniecki „Uwagi uwzględniające poddanych w Polsce”

F.Skarbek „Gospodarstwo narodowe”

F.K Drucki - Lubecki - architekt polsko industrializacji

J.Supiński „Szkoła Pol. Gosp. Społ.”

„siła rzutu” - „siła rozkładu”

Mysl pozytywizmu

Myśl pozytywistyczna (l. 70-te i 80 - te XIX wieku)

Zabór rosyjski, kongresówka

A.Święstochowski „My i Wy” (1871) w „przeglądzie Tygodniowym”

P.Chmielowski liberalizm i obskurantyzm na Litwie 1816-1823

B.Prus Kroniki tygodniowe

Pozytywizm

A.Conte

H.Spencer

K.Darnin

Scjentyzm (kult nauk ścisłych)

Kult nowoczesności (rozumianej jako walka z tradycją, religią)

Darwinizm społeczny (przekonanie że ustalenia nauk można przenieś na grunt humanistyczny w materii społecznej)

Należy zerwać z tą „wielką polityką” a skoncentrować się na „małej polityce”
samodzielność wewnętrzna

Sprzeciw wobce tradycji (katolicyzm)

Naród definiowany jako organizm biologiczny

Walka o byt

Kapitalizm

Galie „demo liberałowie” T.Romanowicz St. Szczepanowski „Reforma”

„tylko narody czynne tworzą historię, bierne jej podlegają”

„nie zapierać się przeszłości nie wypierać przyszłości”

Polska myśl socjalistyczna XIX/XX wieku

1814r W. Gutkowski „Podróż do Kalopei”

Lata 30-te XIX „Gromady ludu Polskiego”

W.Heltman

Koncepcja „dwóch Polsk”

Polska szlachecka - polska ludowa

Socjalizm chrześcijański

Lata 40-te XIX ks.P Ściegienny „Złota książeczka”

Marksizm K.Marks, F.Engels - interesowała go polityka

Materializm dialektyczny

Walka klas

Nieuchronny upadek kapitalizmu

Rewolucja na zachodzie, obawy przed Rosją



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Dzieje polskiej mysli politycznej w okresie rozbiorowym reprint Antyk
polska mysl polityczna, mp zerowka sciaga, Skrypt z POLSKIEJ MYŚLI POLITYCZNEJ
Historia muzułmańskiej myśli politycznej II Bibliografia, Historia muzułmańskiej myśli politycznej
polska mysl polityczna, pmp wyklady skrypt, Skrypt z POLSKIEJ MYŚLI POLITYCZNEJ
historyzm w polskiej myśli ekonomicznej cz.2, Ekonomia
historyzm w polskiej myśli eknomicznej 2
historyzm w polskiej myśli ekonomicznej cz 2
historyzm w polskiej myśli ekonomicznej 3
historyzm w polskiej myśli eknomicznej 2
Prace wybrane (2015) Antologia polskiej myśli politycznej okresu dwudziestolecia międzywojennego (S
Prace wybrane (2010) Antologia polskiej myśli politycznej okresu rozbiorów (Spis treści)
Pojęcia na historie nowożytnej myśli polityczno społeczno
historyzm w polskiej myśli ekonomicznej
Zdzisław Krasnodębski Modernizacja po polsku [w] Drogi do nowoczesności Idea modernizacji w polskie

więcej podobnych podstron