JĄDRO:
Rozróżnia sią zrąb i miąższ. Zrąb utworzony jest przez osłonkę białawą (zbudowaną z błony łącznotkankowej) oraz odchodzącego w głąb śródjądrza od którego odchodzą paska tkanki łącznej kóre tworzą przegródki jądrowe i dzielą miąższ na zraziki. Miąższ składa się z krętych kanalików nasieniotwórczych, kanalików prostych i tk śródmiąższowej, każdy zrazik zawieraz 2 lub 3 poskręcane kanaliki nasieniotwórcze w których powstają plemniki, każdy kanalik otoczony jest cienką błoną podstawną na której są 2 rodzaje komórek- odżywcze Sertoliego oraz spermatogonie
DROGI WYPROWADZAJĄCE:
To najądrze i nasieniowód, najądrze to wałeczkowaty twór który leży na górnej lub górnotylej krawędzi jądra, głowa najądrza ma budowę zrazikową, w nich znajduje się do 20 skręconych kanalików połączonych bezpośrednio z kanalikami prostymi. W trzonie kanaliki głowy zlewają się w jeden silnie poskręcany i długi przewód który ciągnie się a do ogona który przechodzi w nasieniowód. Nasieniowód jest to przewód z przez który plemniki przechodzą do odcinka moczowopłciowego. Nasieniowód z worka jądrowego przedostaje się do jamy miednicznej wraz z naczyniami krwionośnymi i nerwami i tworzy z nimi powrózek nasienny. Przechodzi przez przewód pachwinowy, następnie łączy się z cewką moczową na wzgórku nasiennym
GRUCZOŁY PŁCIOWE:
Produkują osocze nasienia w którym plemniki uzyskują właściwą żywotność. PĘCHERZYKOWE: są parzyste, położone nad pęcherzem, ich przewody wyprowadzające otwierają się na wzgórku nasiennym KROKOWY: okrywa na kształt mankietu szyjkę pęcherza moczowego i początkowy odcinek przewodu moczowo płciowego OPUSZKOO CEWKOWE: parzyste leżą w pobliżu tylnego końca części miednicznej przewodu moczowo płciowego
JAJNIK:
Pokryty jest nabłonkiem jednowarstwowym sześciennym pod którym pojawia się gruba włóknista osłonka biaława, w jajniku rozróżnia się 2 warstyw wewnętrzną naczyniową i zewnętrzną pęcherzykową. Naczyniowa: zbudowana z łącznotkankowego zrębu i licznych naczyń krwionośnych oraz nerwów Pęcherzykowa: też łącznotkankowy zrąb, podstawowymi składnikami jej budowy są pęcherzyki jajowe w różnych stadiach rozwoju, tylko nieliczne dojrzewają, pozostałe unikają zanikowi. Dojrzałe to pęcherzyki Graafa, są też p. pierwotne wzrastające, dojrzewające, dojrzałe
JAJOWODY:
Wąskie błoniaste przewody podwieszone na fałdzie otrzewnowym, każdy jest długi i wężykowato skręcony, rozróżnia się Koniec brzuszny łaczący się z rogiem macicy który jest lejkowato rozszerzony i otoczony strzępem jajowodu, jajowód otwiera się do macicy ujściem macicznym
NERKA:
Przypomina kształtem ziarno fasoli, leżące przyśrodkowo zagłębienie to wnęka przez którą wnikają do nerki naczynia krwionośne a opuszcza ją moczowód, otoczone są torebką włóknistą która otoczona jest torebką tłuszczową. Odwodowo układa się ciemnoczerwona istota korowa w której pojawiają się ciałka nerkowe, pod nią jest żółtawa istota rdzenna w której wyróżnia się piramidy, nerka składa się z kilku lub kilkunastu płatów które zwykle zrastają się całkowicie lub prawie całkowicie, zrośnięte płaty korzystają ze wspólnej drogi wyprowadzającej- pojedynczego moczowodu. Miąższ nerki zbudowany jest ze ściśle zespolonych składników: naczyń krwionośnych i kanalików nerkowych, każda nerka otrzymuje krew z własnej tętnicy nerkowej. Miedniczki i kielichy nerkowe: od strony wnęki nerkowej brodawki są objęte lejkowatymi kielichami nerkowymi natomiast wspólna brodawka objęte jest miedniczką nerkową są to błoniaste twory o trójwarstwowej ścianie od wewnątrz wyściela je błona śluzowa otoczona mięśniówką gładką i łącznotkankową przydanką
GŁADKA: świnia, wielobrodawkowa płaty zlane są całkowicie w warstwie korowej natomiast głęboka część warsty rdzennej- brodawki nerkowe- zachowują samodzielność, każdą brodawkę obejmuje zachyłek miedniczki nerkowej- kielich nerkowy
Jednobrodawkowa koń, małe przeżuwacze: nastąpiło zlanie warsty korowej i rdzennej pojedynczą dużą brodawkę obejmuje miedniczka nerkowa
POBRUŻDŻONA: bydło. Cechuje obecność na powierzchni zewnętrznej głębokich rowków- bruzd, płaty zrosy się w głębszej warstwie substancji korowej, brodawki zachowały samodzielność każdą z nich obejmuje kielich nerkowy, wszystkie kielichy uchodzą do wspólnego moczowodu, brak miedniczki nerkowej,
NEFRON:
Ciałko nerkowe: składa się z kłebka naczyniowego oraz obejmującej go torebki Bosmana, kłębek jest spętlonym naczyniem tętniczym tworzącym sieć dziwną tętniczą, torebka jest rodzajem kielicha naczyniowego o podwójenś scianie zewnętrznej i wewnętrznej między nimi znajduje się światło a do niego spływa filtrowany mocz, zbudowany z nabłonka jednowarstwowego płaskiego,
Część bliższa kanalika nerkowego- jest to przedłużenie światła torebki, obejmuje część skłębioną i prostą pokryty nabłonkiem jedkowarstwotym sześciennym z rąbkiem szczoteczkowym
Pętla Helnego: ma część wąską (jednowarstwowy płaski) i szeroką (jedkowarstowy sześcienny bez rąbka)
Część dalsza kanalika nerkowego: zakoczona wstawką ma światło większe od k. bliższego jest to końcowy odcinek nefronu utworzony z nabłonka jesdnowarstowego sześciennego bez rąbka, w końcowej części jego światło jest skłębione