Zygmunt I Stary 1506 - 1548
Zygmunt II August 1548 - 1572
1466 rok - 2 pokój w Toruniu po wojnie 13-letniej, wzrosło znaczenie międzynarodowe Polski; zmalało znaczenie państwa zakonnego. Zakon nagminnie łamał postanowienia pokojowe, licząc na poparcie cesarstwa i papiestwa, organizował i zbroił armię oraz nawiązywał kontakty z wrogami Polski.
Albrecht Hohenzollern - siostrzeniec Zygmunta Starego, pogorszenie się stosunków polsko - krzyżackich, gdy został wielkim mistrzem.
1519-1522 rok - otwarta wojna, Albrecht chciał zwrotu ziemi polskich należących kiedyś do zakonu, w wyniku tego wojska polskie zajęły niemal całe terytorium państwa zakonnego.
Wobec pasywnej postawy cesarza Niemiec, mistrz krzyżacki zdecydował się na rozwiązywanie zakonu, przejście wraz z poddanymi na luteranizm i utworzenie państwa świeckiego. W przyszłości zamierzał także uznać zwierzchnictwo króla polskiego.
Zygmunt Stary - zaaprobował ten projekt, widząc w nim możliwość likwidacji zakonu. W kwietniu 1525 roku Albrecht przybył do Krakowa i złożył Zygmuntowi Staremu hołd lenny. Zakon został rozwiązany, a państwo zakonne stało się lennem Polski. Ziemie państwa zakonnego zostały nazwane Prusami Książęcymi. W zamian za prawo zasiadania w polskim senacie Albrecht zobowiązał się do pomocy wojskowe królowi.
1557 rok - wojna o inflanty. Iwan IV Groźny zajął Narwę. Zygmunt August przekonał wielkiego mistrza Gotarda Kettlera do podpisania układu z Polską. Rozwiązał on kwestię Inflant korzystnie dla Polski. Kettler zsekularyzował zakon, a następnie włączył go do państwa polsko-litewskiego. Dla byłego mistrza z Inflant wydzielono niewielką Kurlandię, lenne księstwo pozostające w rękach dynasti Kettlerów.
Flota kaperska - Kaprowie byli właścicielami statków, które wraz z załoga były wynajmowane do służby królewskiej. Kaprowie nosili tytuł nadawany przez króla „królewskich strażników morza”. Atakowali wrogie okręty udające się do Narwy zajętej przez Rosjan, utrudniając w ten sposób handel między Rosją, a Europą Zachodnią.
W zamian za pomoc w wojnie o Inflanty król Polski zgodził się na połączenie Prus Książęcych i Brandenburgii przez przeniesienie praw dziedzicznych do Prus Książęcych na brandenburską linię Hohenzollernów.
Do wojny o Inflanty włączyły się Dania i Szwecja. Wojna trwała do 1570 roku, kiedy to w Szczecinie zawarto pokój. Inflanty zostały podzielone między cztery walczące państwa: Polskę, Rosję, Szwecję i Danię.
Komisja Morska - zajęła się organizowaniem floty morskiej. Przeznaczono na nią dochody z zamku malborskiego. Z funduszy zakładano porty, rozbudowywano flotę królewską
Szlachta - zaczęła odgrywać dominującą rolę polityczną w Rzeczypospolitej. Ich obowiązkiem była służba wojskowa, czyli udział w pospolitym ruszeniu.
O przynależności do tego stanu świadczyło posiadanie dóbr ziemskich, herbu i naz