H. Spencer ZASADY SOCJOLOGII

1. klasyfikacja oparta na rodzaju przeważającej działalności społecznej

• Typ wojowniczy

• Typ przemysłowy

• Wszystkie przedstawione typy społeczne w tekście są przejściowe, aczkolwiek mają się ku skrajnym krańcom tych cech

2. typ wojowniczy

• wojsko to naród , naród jest wojskiem w stanie spoczynku

• ześrodkowanie kierownictwa- dążenie do tego, by dowódca wojskowy był również dowódcą państwa w plemionach niecywilizowanych, utrwalanie tego wzorca w częściowo cywilizowanych i trwanie despotyzmu nawet wśród społeczeństw cywilizowanych

Zulowie podlegają absolutnej władzy monarchy, Fidżyjanie; osoby i własność poddanych pozostają w rozporządzeniu władcy,

• nie jest to powodowane rasą

• wszyscy są niewolnikami tych, którzy są wyżej w hierarchii

• stopniowanie dostojeństw i uległość wobec wyższych stopniem

u Aszantyjów oficerowie królewscy umierają w razie śmierci króla, Peru; mieszkańcy byli spisywani po 10 pod zwierzchnictwem dziesiętnika, 5 dziesiętników miało przełożonego,, 2 przełożonych miało setnika, 5 miało zwierzchnika, 2 zaś słuchało kolejnego tysiącznika a na każde 10 000 był zwierzchnik z rasy Inkasów

• obok rządu przyrodzonego jest tez rząd nadprzyrodzony- w świecie pozagrobowym władza na kształt świata rzeczywistego

• wojowniczy charakter religii- życie upływa na niezgodnie z sąsiadami i przedstawicielami innej wiary; wódz umierając każe się pomścić, przez co morderstwo na niewiernych staje się czynem chwalebnym

na Fidżi ofiarowuje się krwawe ofiary bożkom, w Meksyku bogowi wojny osobno z jego bałwanem, w Peru schwytani byli ofiarami dla boga słońca

• państwo na kształt formacji wojskowej- zasady; bezwzględne posłuszeństwo jest najwyższą cnotą, nieposłuszeństwo- zbrodnią

• organizacja kościelna; w typie społ. Wojowniczego rozwiniętego, głowa kościoła jest też głową państwa- król jest potomkiem boga, bądź przejednywaczem

Meksyk; arcykapłanem jest drugi syn królewski,

3.przejście od jednego typu do drugiego

• przemysłowa część społeczeństwa była pod ciągłym nadzorem , mocno przez państwo ograniczana, ludzie mieli istnieć jako niewolnicy i służy jedynie zapewnieniu zaspokojenia potrzeb organom rządowo- wojowniczym

• nie tyko przemysł ale również innej dyscypliny życia podlegały podobnemu rygorowi- kontrolowano każdy aspekt życia, włącznie z godziną jedzenia obiadu

TERIA DOTYCZĄCA STOSUNKU PASTWA DO JEDNOSTKI, ORAZ TOWARZYSZĄCE JEJ UCZUCIE;

w wojsku nie uznaje się wolności żołnierza, tylko jego obowiązki, tak samo w państwie o typie wojowniczym działania jednostki są niczym a zbiorowości wszystkim, uległość jest cnotą, opieranie się- zbrodnią

Nie ma tu miejsca na uczucia, prawa i wolności obywatelskie, nie można przeciwstawić się władzy rządzącej ani domagać się egzekwowania przywilejów należytych każdemu obywatelowi

3. Typ przemysłowy

• zasady jego funkcjonowania opierają się na niedostatecznych danych i powikłanych informacji

• dane na temat tego typu społeczności pochodzą z obserwacji prostych społ. Żyjących pokojowo, lub tych, które kiedyś były wojownicze i z biegiem czasu stały się bardziej „pokojowe”

• wysoko rozwinięte uznawanie wzajemnych praw, wymagań, ludzie dobrowolnie oddają się władzy rządu, gdyż sami mają wpływ na jego skład

• do rządu wchodzą jednostki najbardziej doświadczone, cieszące się największym szacunkiem

• spory załatwiane są poprzez prawo państwa- przy użyciu sądów bądź arbitrów

• są to społeczności, które rzadko przekształcają się w większe, bez przechodzenia w typ wojenny

• społeczeństwa bardziej rozwinięte; tam, gdzie przemysł jest rozwinięty i zajmuje dużą cześć gospodarki rysy typu przemysłowego uwidaczniają się po oddzieleniu rządu przemysłowego i politycznegoAteny

• tam, gdzie wojnę przedkładano nad przemysł typ polityczny się nie zmienił, natomiast tam, gdzie doceniono jego wartość, rzemieślnicy znajdowali domy i pracę, rosła potęga przemysłowa

• przemiany te miały często miejsce w sytuacji, gdy uaktywniały się pewne czynniki; przerzedzenie wojen, wzrost rolnictwa, rękodzieł i handlu, rozwój urządzeń wolnych

• forma rządu kościelnego; zmiana hierarchii w stosunku do typu wojowniczego, traci na sile i znaczeniu, prawa osobistego sądu rzeczach religii utrwala się z prawami politycznymi,

• zamiast jednostajnej wiary, powstają wierzenia dobrowolne i korporacje, które są ich przedstawicielami

• reprezentacyjny rząd; występuje nie tylko w polityce, ale również w towarzystwach aukcyjnych, bankowych, handlowych itp.

• Wiele zależy od obywatela, to ego działalność przyczynia się do rozwoju związków obywateli

• Powstają stowarzyszenia dobroczynne, instytucje literacki, kluby, towarzystwa popierające pewną gałąź wiedzy

• Nowa doktryna; najwyższą wartością jest wola obywateli; nie ma już kontroli nad życiem ludzi

• Ludzi łączy wiara, że ich działania dążą do utrzymania optymalnych dla nich warunków życia

• Prawa i wolności występują także w handlu ,gdzie każdy musi zapłacić lub wykonać pracę adekwatną do zakupionego towaru

4. przyczyny powstawania różnych typów społeczeństw

• charakter rasy; zapisany od czasów prehistorii charakter dążący do pewnego rodzaju społ.

• Wpływ najbliższego sposobu życia; urządzenia i zwyczaje społeczności macierzystej

• Szczególne cechy danej siedziby pod względem przyrody; klimat wpływa na rozwój różnej formy działalności

• Komplikacje wynikające ze zwyczajów społeczeństw otaczających; oddziaływanie takiego lub innego rodzaju czynności na budowę społeczną będzie się zmieniać wraz ze zmianą charakteru strony przeciwne

• Bezpośrednie naśladownictwo sąsiadów

• Mieszanie ras, wynikłe z podboju, bądź inną drogą

---