KOMUNIKOWANIE SIĘ W CELACH DYDAKTYCZNYCH!
Komunikacja w procesach dydaktycznych a więc np. porozumiewanie się i komunikacja między nauczycielem czy wykładowcą a uczniami czy studentami. Studenci powinni uczyć się poprzez komunikacje interpersonalną, komunikując się z wykładowcą i wzajemnie. W pracy ze studentami wykładowca powinien stwarzać warunki do dobrej dyskusji podczas zajęć. Zatem nauczyciele w swojej pracy z dziećmi powinni stosować wiele elementów z komunikacji interpersonalnej. Komunikacja w procesach dydaktycznych to wzajemne dawanie i otrzymywanie. Studenci powinni włączać się w dyskusję. Nauczyciele porozumiewając się z uczniami, powinien działać na wyczucie. W procesach dydaktycznych ważna jest dyskusja. Złożony proces dyskutowania składa się z 3 podstawowych rodzajów działań: zadawania pytań, słuchania i reagowania na wypowiedzi studentów. Ważna rolą jest także gospodarowanie czasem.
W porozumiewaniu się z celach dydaktycznych ważna jest otwartość i troska ze strony nauczyciela- zwiększa możliwość efektywnego uczenia się przez studentów. Owocne dyskusje wymagają tego ,by sala stała się przestrzenią nauki- a więc musi być intelektualna otwartość i poczucie bezpieczeństwa. Ponadto cierpliwość nauczyciela sprzyja uczeniu się studentów. Nauczyciel nie powinien wywierać dużego wpływu na uczniów.
W uczeniu przez dyskusję uczestniczy nie tylko nauczyciel ale także i studenci. I w takim przypadku studenci wspólnie z wykładowcą kierują procesem przekazywania wiedzy, który jest procesem porozumiewania się. Aby osiągnąć pożądany cel w porozumiewaniu się w celach dydaktycznych należy tak się wzajemnie porozumiewać, aby studenci nie byli znudzeni. W Sali powinno być głośno od dialogów, przemówień prowadzonych także przez uczniów. W trakcie dyskusji, która jest tak ważna za zajęciach wszyscy jej uczestnicy łącznie z wykładowcą najwięcej czasu spędzają zadając pytania, słuchając odpowiedzi lub też reagując na te odpowiedzi.- te czynności stanowią podstawową materię dyskusji. W komunikowaniu Się w procesach dydaktycznych ważne jest współdziałanie uczniów i nauczycieli w dyskusji. W porozumiewaniu się między nauczycielem i uczniami wszystko powinno być zrozumiałe, a jeśli coś takie nie jest należałoby to jeszcze raz omówić i powtórzyć.
PODSTAWOWE UMIEJĘTNOŚCI KOMUNIKACYJNE JAKIE POWIENIEN MIEĆ OPANOWANE KAŻDY NAUCZYCIEL:
-odpowiednia do sytuacji postawa ciała
-umiejętność słuchania
-przekazywanie informacji zwrotnych
-niesienie pomocy w sytuacjach trudnych dla ucznia.
NAUCZYCIELE WOBEC TEGO POWINIEN CHARAKTERYZOWAĆ SIĘ TAKIMI CECHAMI JAK:
-autentyczność
-otwartość
-życzliwość
-akceptacja samego siebie
- empatia
Szczególnie autentyczność i otwartość na drugiego człowieka stanowią o atmosferze wzajemnego zaufania w relacji nauczyciel uczeń, a to z kolei daje poczucie bezpieczeństwa psychicznego i wyzwala aktywność uczniów w kierunku prawidłowego rozwoju
Skutki wynikające z zaburzeń w komunikacji, zarówno dla nauczyciela jak i dla ucznia są następujące:
znudzenie, zniecierpliwienie, wzrost napięcia
brak satysfakcji z kontaktu
trudności w kontaktowaniu się
poczucie osamotnienia i izolacji
nieporozumienia, niezgody wycofanie się z kontaktu, zerwanie związku
Niemałą rolę w toku zajęć lekcyjnych, nawet podczas przekazywania informacji trudnych odgrywają sygnały niewerbalne. Uczniowie nie tylko koncentrują się na słowach nauczyciela, lecz również na wielu szczegółach jego ubioru, zachowaniu się nauczyciela (tonacja głosu, gestykulacja, mimika, ruchy ciała).
Informacja zwrotna w szkole występuje w kontaktach:
uczeń - nauczyciel,
uczeń - uczeń,
nauczyciel - rodzic,
Informacje zwrotne pomagają w rozwiązywaniu sytuacji konfliktowych, w wyjaśnianiu nieporozumień między uczniami, a także miedzy uczniami i nauczycielami. Wiele przeszkód w komunikacji w szkole można przezwyciężyć stosując się do następujących zasad:
używać języka dostosowanego do rozmówcy,
mówić zawsze odpowiednim do sytuacji tonem głosu,
tłumić nieodpowiednie emocje,
dążyć do empatii z uczniem,
pozbywać się czynników odwracających uwagę,
zdawać sobie sprawę z własnych emocji i zachowań pozawerbalnych, zwracać uwagę na gesty, mimikę twarzy, pozycję ciała,
postępować zgodnie z przyjętymi normami zachowania.
Współczesne relacje między nauczycielem a uczniem
Niektóre zachowania w relacjach uczeń-nauczyciel nie uległy zmianie jak np. wzajemny szacunek, autentyczność nauczycieli w niektórych środowiskach także życzliwość. Tak jak kiedyś, tak i dzisiaj wykładowca stwarza warunki do dobrej dyskusji podczas zajęć. W dzisiejszych czasach w odróżnieniu od przeszłości zmniejszył się dystans między nauczycielem a uczniem. Często uczniowie żyją w dobrych relacjach z nauczycielami, znają go nie tylko jako wykładowcę i kogoś, kto przekazuje wiedzę, ale także jako normalnego człowieka. W przeszłości natomiast nauczyciel był postrzegany jedy6nie jako skarbnica informacji. Jednak przy dzisiejszym rozwoju psychologii nauczyciele Są coraz lepiej uświadomieni, w jaki sposób komunikować się z uczniami, dotrzeć do nich i zmotywować ich do nauki.Zarówno dawniej jak i w obecnych czasach w uczeniu przez dyskusję uczestniczy zarówno nauczyciel jak i uczniowie. Dawniej zajęcia miały sztywną i z góry określoną formę, niedopuszczalne było zboczenie z tematu, natomiast współcześnie przebieg zajęć ma bardziej elastyczną formę, wprowadzane są nawet jak żarty, anegdoty, które ożywiają i urozmaicają zajęcia. Bardzo ciekawą formą jest wprowadzenie na zajęciach tzw. burzy mózgów polega ona na tym, że nauczyciel podaje uczniom zagadnienie i rozpoczyna się dyskusja. Każdy ma wtedy prawo do wyrażenia własnego zdania. Dzięki temu na dane zagadnienie możemy spojrzeć z różnej perspektywy. Taka forma pobudza uczniów do twórczego myślenia i działania. Uczeń powinien mieć szacunek do nauczyciela i zachować odpowiedni dystans. Nie powinien go traktować jako równego sobie. Uczeń powinien przygotowywać się na zajęcia, odpowiadać na pytania. W żadnym wypadku uczeń nie może być wulgarny, jeśli czuje się niesprawiedliwie oceniony. Może on dociekać swoich praw, zachowując zasady dobrego wychowania.