Algieria


Algieria, Algierska Republika Ludowo-Demokratyczna, państwo w Afryce Północnej, nad MorzemŚródziemnym. Na zachodzie graniczy z  Marokiem (1559 km),Saharą Zachodnią (42 km) i  Mauretanią (463 km), na południu z  Mali (1376 km) i  Nigrem (956 km), na wschodzie z Libią (982 km) i  Tunezją (965 km). Powierzchnia 2381,74 tys. km2, drugie pod względem powierzchni państwo w Afryce (po Sudanie). Stolica Algier. Główne miasta : Oran, Konstantyna, Annaba, Satif. Ludność miejska 54%. Znaczna część mieszkańców Algierii to plemiona koczownicze. Podział administracyjny 48 wilajetów. Język urzędowy arabski, w użyciu francuski i dialekty berberskie. Skład etniczny: Arabowie (83%), Berberowie (Kabylowie, Tuaregowie, 16%), Francuzi (0,1%). Religia państwowa islam. Wyznania: muzułmanie sunniccy (99%), katolicy (0,5%). Jednostka monetarna 1 dinar algierski = 100 centymów. Analfabetyzm 38,4%. Przyrost naturalny: 21,4‰ (1998). Średnia długość życia: mężczyźni 67 lat, kobiety 70 lat.

Warunki naturalne: Około 80% powierzchni kraju zajmuje Sahara, na której występują rozległe kotliny z pustyniami piaszczystymi: Wielki Erg Wschodni z wydmami o wysokości ponad 200 m n.p.m., Wielki Erg Zachodni, Irk al-Ikidi. Na płaskowyżach (Al-Aklab, Hamadat, Tinghirt, Tadmait) pustynie kamieniste (tzw. hamady) i żwirowe (tzw. seriry). Na pólnocy, oddzielone wąską niziną nadmorską, położone są góry Atlas, z dwoma równoległymi łańcuchami - Atlasem Tellskim (Lalla Chadidża, 2308 m n.p.m.) i Saharyjskim (Dżabal Ajsa, 2236 m n.p.m.), rozdzielonym Wyżyną Szottów o średniej wysokości 800-1000 m n.p.m. Na południowym wschodzie rozległy, krystaliczny masyw Ahaggar z najwyższym szczytem kraju - Tahat (3003 m n.p.m., wg innych danych 2918 m n.p.m.). Linia brzegowa słabo rozwinięta. Wybrzeże gł. urwiste, trudno dostępne, przy ujściach rzek zabagnione.

Klimat. Na wybrzeżu podzwrotnikowy morski (typu śródziemnomorskiego), wewnątrz kraju i na południu zwrotnikowy suchy i skrajnie suchy. Średnia temperatura powietrza od 10°C w zimie (w górach temperatura minimalna poniżej -10°C) do 25°C w lecie (na pustyniach temperatura maksymalna często przekraczają 50°C). Na południu Algierii nie pada nawet przez kilka kolejnych lat. Na północy sumy opadów od ok. 100 mm do ponad 1000 mm na północnych stokach Atlasu. W górach występują opady śniegu. Pora deszczowa od listopada do marca. Na pustyniach częste burze piaskowe. Latem znad Sahary wieje gorący, suchy, bardzo zapylony wiatr - sirocco. Średnia temperatura powietrza i średnia suma opadów w stolicy kraju wynoszą: w styczniu 12°C i 116 mm, w lipcu 24°C i 2 mm. Stałe rzeki, ale o bardzo zmiennych stanach wód, jedynie na północy, m.in.: Wadi asz- Szalif (Szelif), Summan, Sejbus, El-Kebir, Wadi at-Tafina (Tafna), Sebu. Na Saharze suche doliny (uedy) i liczne płytkie, słone jeziora (szotty). Duże znaczenie mają wody podziemne.

Flora Roślinność pustynna i stepowa, na północy śródziemnomorska (makia), w górach nieliczne lasy z sosną alpejską, cedrem, dębem korkowym, które pokrywają 2% powierzchni kraju. Świat zwierzęcy reprezentują m.in.: daniele, dziki, gazele, jelenie, hieny, mangusty, pantery, antylopy, jeżozwierze, skoczki pustynne, zające saharyjskie oraz orły, sępy, kaczki, jaszczurki, żółwie, żmije, węże. Około 5% powierzchni kraju zajmują parki narodowe i rezerwaty, m.in.: Tassili n'Ajjer, Ahaggar, Dżurdżura, Babor, Akfadu.

Gospodarka. Oparta na rolnictwie, które jednak nie zaspokaja potrzeb kraju, oraz na wydobyciu bogatych złóż ropy naftowej na Saharze i gazu ziemnego Eksploatuje się również: rudy żelaza, cynku, ołowiu, miedzi, fosforytów, węgiel kamienny, sól kamienną, gips, rtęć (4. miejsce na świecie w wydobyciu, 347 t, 12,4% w 1997) i uran. Struktura zatrudnienia: usługi - 51%, przemysł - 26%, rolnictwo - 23%. Handel zagraniczny: eksportuje się gł. ropę naftową (96,6%), metale (0,9%), fosforyty (0,4%), importuje się dobra inwestycyjne (32,6%), żywność (25,3%). Głównymi partnerami handlowymi są: Francja, Włochy, Niemcy, USA, Hiszpania. Rolnictwo. Struktura użytkowania ziemi: użytki rolne zajmują 3% powierzchni kraju, pastwiska - 13%. Ziemie uprawne w większości sztucznie nawadniane. Uprawia się: zboża (pszenicę, jęczmień, owies), ziemniaki, pomidory, cebulę, karczochy, winorośl, arbuzy, figi, daktyle, oliwki, brzoskwinie, rośliny cytrusowe (pomarańcze, mandarynki), palmę daktylową, tytoń. Częste susze i plagi szarańczy powodują zniszczenia upraw. Hodowla (częściowo półkoczownicza): owiec, kóz, bydła, osłów i wielbłądów. Rybołówstwo (gł. tuńczyka i sardynek, szprotów). Leśnictwo (największy producent korka).

Przemysł rafineryjny, środków transportu (produkcja samochodów osobowych, ciężarowych, maszyn rolniczych), hutniczy (huty żelaza), metalowy, elektroniczny, elektromaszynowy, materiałów budowlanych, cementowy, chemiczny, spożywczy (młynarski, olejarski, mleczarski, produkcja konserw mięsnych i owocowo-warzywnych), odzieżowy, włókienniczy. Rozwinięte rzemiosło. Energia pochodzi gł. z elektrowni opalanych ropą i gazem. 1989 uruchomiono elektrownię jądrową.

Komunikacja dobrze rozwinięta na północy kraju. Długość linii kolejowych wynosi 4,7 tys. km, drogowych 102,4 tys. km, w tym asfaltowych 70,5 tys. Duże znaczenie ma żegluga kabotażowa. Główne porty morskie: Algier, Konstantyna, Annaba, Arziw, Dżidżili, Bidżaja, Sakikda. 5 międzynarodowych lotnisk. Liczne rurociągi i gazociągi (największy Maghreb-Sycylia, prowadzący przez Tunezję, w budowie rurociąg Maghreb-Hiszpania, biegnący przez Maroko). Rozwinięta turystyka

Algier, z francuskiego Alger, stolica Algierii, port nad Zatoką Algierską ( Morze Śródziemne), na wschodnim stoku wzgórz Buzarija (350 m n.p.m.), ośrodek administracyjny wilai Algier. Główny ośrodek gospodarczo-kulturalny kraju. Przemysł chemiczny (głównie nawozów sztucznych), włókienniczy, cementowy, papierniczy, metalowy, spożywczy (głównie zbożowy, olejarski, mięsny), montownia samochodów, rafineria ropy naftowej (rurociąg ze złóż Bani Mansur). Miejsce corocznych międzynarodowych targów handlowe. Wielki port handlowy (głównie wywóz ropy naftowej i jej produktów). Międzynarodowy port lotniczy Ad-Dar al-Bajda. Ośrodek naukowy Algierii (szkoły wyższe, w tym Instytut Pasteura, Uniwersytet - założony 1879, konserwatorium, biblioteka narodowa - założona 1835). Muzea. Zabytki: meczety - Wielki Meczet El Kebir (XI w.), Abderrahmane (XVII w.), Djedid (1660), Ali Bechine (1622), Ketchaoua (1209, 1839-1960), Safir (941, wielokrotnie przebudowywany), kasba - cytadela turecka (XVI w.), pałace tureckie (XVI-XVIII w.), liczne budowle z XIX w., m.in. katedra, gmach opery. 4 km na północny zachód od Algieru kościół pielgrzymkowy Notre-Dame-d'Afrique (1872).

Oran, Wahrān, miasto w północno-zachodniej Algierii, na wybrzeżu Morza Śródziemnego, stolica wilajatu Duży ośrodek przemysłowo-handlowy. Rozwinięty przemysł środków transportu (produkcja samochodów osobowych i statków), chemiczny i spożywczy. Zakłady przemysłu metalowego, włókienniczego, odzieżowego i materiałów budowlanych. Węzeł kolejowy i drogowy. Port handlowy i rybacki. Uniwersytet. Zabytki: cytadela Santa Cruz wraz z resztkami obwarowań hiszpańskich (XVI, XVIII w.), wielki meczet (1796), Château Neuf - dawna rezydencja bejów, katedra Św. Ludwika (XVII, XVIII, XIX w.).

Annaba, dawniej Bône, miasto portowe w Algierii, nad Morzem Śródziemnym, ośrodek administracyjny wilai Annaba. 310 tys. mieszkańców (1987). Historia: powstało w VII w., założone przez Arabów w pobliżu ruin starożytnej Hippony (Hippo Regius), drugiego co do wielkości (po Kartaginie) miasta rzymskiej prowincji Afryka (w którym biskupem 396-430 był św. Augustyn), zburzonego w V w. przez Wandalów. Jeden z ważniejszych ośrodków przemysłowych Algierii, z rozwiniętym hutnictwem żelaza (kombinat metalurgiczny w Al - Hadżar), przemysłem spożywczym (olejarskim, przetwórstwo ryb), chemicznym (superfosfaty), włókienniczym, metalowym. Port eksportowy - gł. surówki i stali, fosforytów, artykułów rolnych. Węzeł drogowy. Międzynarodowy port lotniczy. Ośrodek turystyczny i kąpielisko morskie. Uniwersytet (założony 1975). Muzeum.

Zabytki: liczne meczety, m.in. Said Abu Marwan (1035), kasba (twierdza) i fragmenty murów miejskich. W pobliżu Annaby ruiny rzymskiej Hippony, m.in.: forum, teatru i term (I w.), oraz pozostałości bazyliki wczesnochrześcijańskiej

Satif. Starożytne Sitifis. Od 297 stolica rzymskiej (później bizantyjskiej) prowincji Mauretania Sitifensis. W średniowieczu podupadło. 1838-1954 stacjonował tu garnizon francuski. Ośrodek handlowy regionu rolniczego. Przemysł spożywczy, drzewny, włókienniczy (wyrób dywanów), chemiczny, obuwniczy. Węzeł kolejowy i lotnisko.

Zabytki: rzymskie mauzoleum, pozostałości fortecy bizantyńskiej



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Interwenje Algieria
Algieria (2)
Ryż po algiersku
Sfiryje algierskie
Fasola po algiersku
ALGIERIA
Kadra Algierii
Algieria Przewodnik po rynku, WPHI Algier 2009 r
Kuchnia Algierska 2

więcej podobnych podstron