Opis i analiza opracowania i wdrożenia
Programu koła dziennikarskiego „Emilion”
Program koła dziennikarskiego „Emilion” powstał na bazie moich doświadczeń zdobytych podczas pełnienia funkcji opiekuna szkolnej gazetki „Komar” w latach 1997-2000. Wówczas wydawanie szkolnego czasopisma sprawiało wiele trudności. Przestarzały sprzęt komputerowy, brak drukarki i ksero uniemożliwiały realizację niektórych planowanych zadań. Mimo tego uczniowie uczęszczający na zajęcia pozalekcyjne czuli zadowolenie z wykonywanej pracy i gazetka cieszyła się dużym zainteresowaniem społeczności szkolnej.
Inspiracją do opracowania programu koła dziennikarskiego było dla mnie przede wszystkim otrzymanie przez szkołę pracowni komputerowej w ramach projektu „Pracownia Internetowa w każdej szkole”. Tak więc wyposażenie szkoły stwarzało możliwość zrealizowania wszystkich zakładanych przeze mnie wcześniej celów. Ponadto z przeprowadzanego co roku badania oczekiwań uczniów w zakresie kształtowania oferty edukacyjnej w szkole wynikało, iż spora grupa dzieci klas IV-VI, chciałaby uczęszczać na zajęcia koła dziennikarskiego.
Podczas tworzenia programu kierowałam się zdobytym doświadczeniem pedagogicznym, własnymi zainteresowaniami oraz wiedzą i umiejętnościami nabytymi w czasie szkoleń „Technologie informacyjne i edukacja multimedialna w praktyce szkolnej”. Zdecydowany wpływ na pogłębienie mojej wiedzy, dotyczącej funkcjonowania mediów, rozwoju kultury masowej, cech i roli komunikatów reklamowych oraz stylów i gatunków wypowiedzi, miały studia podyplomowe „Język polski w szkole podstawowej i gimnazjum”. Przy opracowywaniu programu korzystałam także z informacji zawartych w literaturze związanej tematycznie z nurtującymi mnie zagadnieniami.
Program koła dziennikarskiego „Emilion” łączy w sobie treści języka polskiego, informatyki oraz edukacji czytelniczej i medialnej. Realizowany był od roku szkolnego 2004/2005 w PSP w Janiszowie, wymiarze dwóch godzin tygodniowo, w systemie pozalekcyjnym, klasowym, pozaklasowym i pozaszkolnym. Program dostosowany został do możliwości intelektualnych dzieci w wieku 10-13 lat. Nadrzędnym celem programu jest rozwijanie zainteresowań, uzdolnień i osobowości uczniów. Praca w zespole dziennikarskim kształci również wiele umiejętności polonistycznych i informatycznych, rozbudza ciekawość poznawczą, doskonali umiejętność pracy w grupie, a także przygotowuje młodych ludzi do życia we współczesnym świecie. Opracowany i wdrożony przeze mnie program „Emilion” zawiera cele, treści kształcenia, metody nauczania, procedury osiągania celów, planowane osiągnięcia uczniów oraz ewaluację.
Cele edukacyjne:
Poznanie:
- zasad funkcjonowania dostępnych nam mediów;
- gatunków wypowiedzi dziennikarskiej;
- pracy dziennikarza i innych pracowników mediów.
Kształcenie umiejętności :
- poprawnego, jasnego i precyzyjnego formułowania myśli;
- wyrażania własnych poglądów i opinnii;
- dostrzegania różnic w języku literackim a publicystycznym;
- planowania pracy w zespole;
- stosowania technologii komputerowej i informacyjnej;
- korzystania z różnych źródeł informacji;
- redagowania tekstów o różnych funkcjach;
- posługiwania się formami wypowiedzi dziennikarskiej.
3. Rozwijanie:
- zainteresowań, zdolności i postaw;
- wyobraźni, fantazji i ekspresji artystycznej.
4. Wdrażanie do odpowiedzialności za pracę własną i grupy.
5. Przygotowanie do życia we współczesnym świecie.
Treści kształcenia
Edukacja polonistyczna, czytelnicza i medialna
Terminologia dziennikarska: łam, kolumna, dział, egzemplarz, artykuł.
Rozróżnianie pojęć redaktor, a dziennikarz.
Rodzaje mediów: prasa, radio, telewizja, internet.
Zasady funkcjonowania mediów. Język literacki, a publicystyczny.
Rola druku i rozwój prasy.
Struktura redakcji gazetki szkolnej.
Rodzaje czasopism: dziecięce, młodzieżowe, tygodniki, dwutygodniki, miesięcznik itp.
Budowa i tematyka czasopisma, rodzaje artykułów.
Gatunki wypowiedzi dziennikarskiej: informacja, komentarz, wywiad, sprawozdanie-reportaż, recenzja, sondaż, notatka prasowa.
Pisma użytkowe: list, życzenia, zawiadomienie, ogłodzenie, zaproszenie.
Formułowanie wypowiedzi ze świadomością celu: gratulacje, podziękowania.
Twórczość literacka: wiersz(środki artystycznego wyrazu, rym, rytm), opowiadanie(barwność, dynamika, kompozycja, opis przeżyć i miejsca akcji.
Zasady ortograficzne, interpunkcyjne.
Graficzna organizacja wypowiedzi pisemnej.
Edukacja informatyczna
Praca z edytorem tekstu word: pisanie, formatowanie tekstu, korzystanie z paska narzędzi.
Pobieranie informacji i ich opracowywanie.
Drukowanie i skanowanie.
Praca z programem Paint - tworzenie rysunków.
Operacje na plikach i katalogach.
Zapisywanie danych na dyskietce.
Wychowanie
Zasady prowadzenia dyskusji, kulturalnego zachowania się w miejscach publicznych, w czasie przeprowadzanych rozmów i wywiadów.
Etyka pracy dziennikarza.
Współpraca w zespole, planowanie i organizacja pracy, nawiązywanie kontaktów.
Metody i formy pracy
Dyskusje i pogadanki
Praca z tekstem
Metoda projektu
Praca z komputerem
Ćwiczenia w redagowaniu tekstu
Wycieczki
Burza mózgów
Obserwacja
Wywiad
Ankietowanie
Pokazy i demonstracje
Drama
Prezentacja
Formy pracy:
Indywidualna zróżnicowana
Grupowa zróżnicowana
Zbiorowa
Przebieg realizacji programu
Realizację programu rozpoczęłam od zajęć wprowadzających dzieci w świat mediów. Uczniowie uczęszczający na zajęcia koła dziennikarskiego uczestniczyli w wycieczce do redakcji gazety powiatowej „Głos Ziemi Kraśnickiej”. Celem wizyty w redakcji było poznanie specyfiki pracy dziennikarza i innych osób tu zatrudnionych. Uczniowie zdobyli wiedzę na temat procesu powstawania gazety, struktury redakcji, sposobu opracowywania szaty graficznej.
Na zajęciach dzieci dokonywały analizy wybranych z czasopism artykułów i tytułów prasowych, doskonaliły umiejętność posługiwania się znanymi formami wypowiedzi oraz uczyły się redagować teksty dziennikarskie. Przeprowadzane przez dzieci wywiady z ciekawymi, a także ze znanymi ludźmi były dobrze przygotowane, dostarczały interesujących informacji na tematy bliskie dzieciom w wieku szkolnym. Źródło gromadzonych i przetwarzanych informacji stanowiły przede wszystkim wydarzenia z życia klasy i szkoły. W czasopiśmie, któremu uczniowie nadali tytuł „Szkogiel mogiel”, zamieszczali sprawozdania z imprez i uroczystości szkolnych. Dużym zainteresowaniem czytelników cieszyły się reportaże z gminnych i powiatowych zawodów sportowych, różnych konkursów, szczególnie tych, w których uczniowie szkoły zajmowali wysokie miejsca. Strony okazjonalne - dotyczące obchodów różnych świąt, stwarzały okazję do kultywowania tradycji. Uczniowie chętnie pisali wiersze i opowiadania, które zamieszczano na łamach gazetki. Rozwijanie twórczości literackiej dało niespodziewane efekty. Jedna z uczennic klasy szóstej nie tylko zamieściła swój utwór w czasopiśmie szkolnym, wysłała wiersz na konkurs organizowany przez Polską Pocztę, a za zajęcie I miejsca otrzymała bardzo cenną nagrodę rzeczową.
W tworzeniu szaty graficznej gazetki uczniowie wykazali się dużą pomysłowością, trafnie dobierali rysunki do rodzaju i tematyki tekstu. Spostrzegawczość członków koła, ich umiejętność dostrzegania problemów i poruszania ich na forum szkoły, miała odzwierciedlenie w działaniu. Z inicjatywy uczniów przeprowadzono kilka akcji w środowisku lokalnym, między innymi: likwidacja wysypiska śmieci, pomoc ludziom starszym.
Członkowie koła dziennikarskiego nauczyli się pracować metodą projektu. Przejawiali duże zaangażowanie pracą redakcyjną. Zgodnie i efektywnie współpracowali w grupie. W szybkim tempie nauczyli się opracowywać tekst i grafikę. Informacje gromadzone drogą ankiety, dawały grupie redakcyjnej wskazówki do dalszej pracy. Wydawanie gazetki szkolnej „Szkogiel mogiel” sprawiało uczniom wiele satysfakcji.
Celem ewluacji była ocena realizacji celów określonych w programie, efektywności prowadzonych zajęć.
Celem wstępnej ewaluacji była diagnoza potrzeb. Uzyskane informacje umożliwiły uczestnikom koła dziennikarskiego dokonać odpowiedniego wyboru pełnionych w redakcji funkcji. Ewaluacja cząstkowa miała na celu określenie oczekiwań czytelników, efektów pracy oraz wpływu działalnosci koła dziennikarskiego na życie szkoły i wizerunek szkoły w środowisku. Ewaluacja końcowa (samoocena) oraz ocena opiekuna redakcji dostarczyła informacji na temat osiągnięć i umiejętności uczniów, a także ich przeżyć i odczuć.
Zastosowano następujące metody ewaluacji: analiza wykonywanych zadań, analiza wyników przeprowadzanych badań, w czasie których posłużono się kwestionariuszami ankiet oraz sondażem.
Ewaluacja końcowa odbyła się w czerwcu 2006 roku. Metodą ewaluacji były anonimowe badania ankietowe. Próba badawcza objęła 100% uczestników programu - 12 uczniów, należących do koła dziennikarskiego. Posłużyłam się 2 ankietami:
sprawdzającą skutecznośc programu,
sprawdzającą atrakcyjność programu.
Tu wykresy, są w tym drugim dokumencie.
Ewaluacja wskazała na potrzebę kontynuowania realizacji programu.
Efekty oddziaływań
Korzyści dla ucznia:
- rozwijanie zainteresowań i uzdolnień,
- ciekawe spędzanie czasu wolnego,
- doskonalenie umiejętności polonistycznych i informatycznych,
- poszerzanie wiedzy z różnych dziedzin życia,
- przygotowanie do dalszej nauki i życia we współczesnym świecie,
- satysfakcja z wykonywanej pracy, poczucie odpowiedzialności i dojrzałości,
pewności siebie,
- umiejętność porozumiewania się i zachowania się w różnych sytuacjach,
- możliwość osiagnięcia sukcesu.
Korzyści dla szkoły:
- promocja szkoły,
- poszerzanie oferty zajęć pozalekcyjnych,
- wzbogacanie biblioteki szkolnej w czasopismo.
Korzyści dla rodziców:
- źródło informacji,
- zadowolenie z osiągnięć dzieci.
Korzyści dla mnie:
- doskonalenie kompetencji: merytorycznych z zakresu edukacji dziennikarskiej,
dydaktyczno-metodycznych, komunikacyjnych, w dziedzinie planowania i projektowania, technicznych i medialnych oraz dotyczących kontrolowania i oceniania osiągnięć uczniów
- zdobycie doświadczenia w kierowaniu grupą redakcyjną,
- satysfakcja z wykonywanej pracy.
Opracowała: Agnieszka Czapla