B10

Dziennik Gazeta Prawna 3 lutego 2010 nr 23 (3654) www.gazetaprawna.pl

obowiązek alimentacyjny Pomoc dla rodzin wychowujących dzieci

Jak egzekwować alimenty, gdy dłużnik przebywa za granicą

Od zobowiązanego do alimentacji rodzica, który wyjechał za granicę, można wyegzekwować alimenty dzięki umowom międzynarodowym. Jest to jednak długotrwała procedura, która rzadko kończy się sukcesem.

Ważne Rozporządzenie można stosować tylko na terenie krajów

członkowskich UE, oprócz Danii. Ponadto stosowana na jego podstawie procedura ma zastosowanie tylko do wyroków zasądzających alimenty orzeczonych po l marca 2002 r.

Michalina Topolewska

[e-mail]

Rodzic, który nie otrzymuje alimentów na swoje dzieci, bo dłużnik przebywa poza grani­cami Polski, może dochodzić swoich praw i ubiegać się o ich egzekwowanie w kraju, w któ­rym przebywa dłużnik. Do tego celu może wykorzystać jedną z dwóch umów międzynarodo­wych: konwencję nowojorską lub Rozporządzenie Rady (WE) ni¹ 44/2001. Obydwie umowy różnią się procedurą, która jest stosowana w egzekwowaniu ali­mentów. W obydwu przypad­kach osoba musi posiadać w Polsce prawomocny wyrok zasądzający alimenty. Ponadto trzeba się liczyć z tym, że do­chodzenie alimentów na pod­stawie każdej z tych umów jest długotrwale i w przypadku gdy wierzyciel nie zna dokładnego adresu dłużnika, może zakoń­czyć się niepowodzeniem,

Pomoc polskiego sądu

Pierwszym sposobem na egze­kucję alimentów jest skorzy­stanie z Konwencji Nowojor­skiej, którą podpisało 57 państw. W tej procedurze oso­ba uprawniona do alimentów lub jej przedstawiciel ustawo-jvy, czyli rodzic, powinien zwrócić się do sądu okręgowe­go właściwego ze względu na swoje miejsce zamieszkania. Chodzi o to, aby ten sąd w imie­niu osoby uprawnionej prze­słał do sądu w kraju pobytu dłużnika alimentacyjnego do­kumenty upoważniające do przeprowadzenia egzekucj i w celu uzyskania alimentów.

Osoba uprawniona musi wy­pełnić specjalny wniosek, które­go wzór można otrzy-2_ mać w sądzie okręgo­wym. Trzeba do niego

dołączyć odpowiednie załączni­ki. Są to: odpisy aktów urodze­nia dzieci, odpis wyroku zasą­dzającego alimenty dla celów obrotu zagranicznego, zaświad­czenie ze szkoły dziecka, jeżeli jest objęte obowiązkiem szkol­nym oraz inne dokumenty, w za­leżności od konkretnych oko­liczności danej sprawy. Potrzeb­ne będzie też pełnomocnictwo dla oi-ganu, który w imieniu oso­by uprawnionej będzie prowa­dził egzekucję alimentów.

Wydanie wniosku i jego zło­żenie jest bezpłatne, natomiast trzeba zapłacić za wydanie od­pisów wyroku i aktu urodzenia dziecka oraz notarialnie po­twierdzonego podpisu na peł­nomocnictwie.

Egzekucja na terenie UE

Druga możliwość dochodzenia alimentów z zagranicy wynika z rozporządzenie UE. Zgodnie z nim, osoba posiadająca wy­rok wydany w którymś z kra­jów członkowskich może ubie­gać się o jego egzekucję bezpo­średnio w kraju, w którym znajduje się dłużnik alimenta­cyjny. W tym celu wniosko­dawca składa wniosek w okrę­gu sądu, w którym przebywa dłużnik, i wskazuje adres do doręczeń. Do wniosku, który jest sporządzony wjęzyku od­powiedniego kraju, trzeba do­łączyć dokumenty przetłuma­czone przez biegłego tłumacza - odpis polskiego wyroku, od­pisy aktów urodzenia dzieci. Osoba uprawniona może zgło­sić się po pomoc prawną do polskiego sądu, np. poprosić o pośrednictwo w przekazaniu

wszystkich dokumentów. W takiej sytuacji może się też ubiegać w sądzie o zwolnienie od kosztów sądowych, jeżeli udowodni, że nie może ich po­nieść bez uszczerbku dla utrzymania siebie i rodziny.

Świadczenia w kraju

Ważne ułatwienia dla osób, które mają problemy z otrzy­mywaniem zasądzonych ali­mentów z powodu przebywa­nia niesolidnego rodzica za granicą wprowadził obowiązu­jący od l października 2008 r. Fundusz Alimentacyjny. Wy­nika to z przyjętej w ustawie definicji bezskutecznej egze­kucji, która występuje również w sytuacji, jeśli nie można wszcząć lub prowadzić egze­kucji przeciwko dłużnikowi alimentacyjnemu przebywają­cemu poza granicami Polski, w szczególności gdy: --" brak jest podstawy prawnej do podjęcia czynności zmie­rzających do wykonania ty­tułu wykonawczego w miej­scu zamieszkania dłużnika, ::nie ma możliwości wskaza­nia przez osobę upraw-2 nioną miejsca zamiesz­kania dłużnika alimen­tacyjnego za granicą. W takiej sytuacji osoba, któ­ra nie otrzymuje alimentów, powinna złożyć w swojej gmi­nie zamieszkania wniosek o przyznanie jej świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego. Prócz niego musi dołączyć na­stępujące dokumenty: okopię dokumentu potwier­dzającego tożsamość osoby ubiegającej się,

o zaświadczenie urzędu skar­bowego o dochodzie człon­ków rodziny uzyskanym w roku kalendarzowym po­przedzającym okres świad-czeniowy, zaświadczenia i oświadczenia dokumentu­jące wysokość innych docho­dów, np. stypendia, u informację właściwego sądu lub właściwej instytucji o podjęciu przez osobę uprawnioną czynności zwią­zanych z wykonaniem tytu­łu wykonawczego za grani­cą lub niepodjęciu tych czyn­ności w związku z brakiem podstawy prawnej lub nie­znajomością adresu za­mieszkania dłużnika, m odpis prawomocnego orze­czenia sądu zasądzającego alimenty, odpis postanowie­nia sądu o zabezpieczeniu powództwa o alimenty, li zaświadczenie o uczęszcza­niu osoby uprawnionej do szkoły lub szkoły wyższej, w przypadku gdy ukończy­ła 18 lat.

Świadczenie z FA jest przy­znawane na tzw. okres świad-czeniowy, który trwa od l paź­dziernika do 30 września na­stępnego roku kalendarzowe­go. Jest wypłacane dopóki dziecko nie ukończy 18 lub 25 łat, jeżeli uczy się w szkole wyższej. Abyje przyznano, do­chód w przeliczeniu na osobę w rodzinie nie może przekra­czać 725 zł.

Będzie łatwiej znaleźć dłużnika

Pomoc dla osób uprawnionych, które mają problem z egzekucją alimentów w sytuacji gdy dłuż­nik przebywa za granicą, będzie możliwa dzięki rozporządzeniu Rady (WE) nr 4/2009 z 18 grud­nia 2008 r. w sprawie jurysdyk­cji, prawa właściwego, uznawa­nia i wykonywania orzeczeń oraz współpracy w zakresie zo-

Przykład l Alimenty z zagranicy

Rodzic, który nie płaci ali­mentów, przebywa w Niem­czech, gdzie ma stałą pra­cę. Drugi z nich, który mieszka z dziećmi w Polsce, chce je wyegzekwować dzięki konwencji nowojor­skiej. Sąd w Polsce pomaga

Przykłada

Nieznany adres dłużnika

Matka ma zasądzone ali­menty na dwójkę dzieci. Ich ojciec nie płaci alimentów i przebywa za granicą. Nie zna jego nowego adresu, a podjęte czynności w celu ustalenia miejsca zamiesz­kania nie powiodły się.

bowiązań alimentacyjnych. Wejdzie ono w życie 18 czerwca 2011 r., żeby państwa członkow­skie UE miały czas na przygo­towanie się do zastosowania no­wych rozwiązań.

Najważniejszą zmianą, jaką wprowadzi to rozporządzenie, będzie powstanie w każdym kraju Unii specjalnego urzędu centralnego, który zajmie się ustaleniem dokładnego miej­sca pobytu niesolidnego rodzi­ca, jego ewentualnego praco­dawcy, informacji o posiada­nych środkach finansowych i majątku. Ten specjalny urząd centralny będzie miał dostęp do informacji posiadanych przez inne urzędy i administra­cję, które będą mogły pomóc w ustaleniu adresu dłużnika.

W nowej procedurze osoba nieotrzymująca alimentów wy­stąpi za pośrednictwem sądu okręgowego właściwego dla swojego miejsca zamieszkania do urzędu w swoim kraju. Na­stępnie urząd w Polsce prześle na specj alnym formularzu wnio-

mu przekazać wszystkie dokumenty. Natomiast sąd w Niemczech wydaje orze­czenie o wykonalności wy­roku sądu polskiego. Jeżeli dłużnik nadal nie płaci ali­mentów, wyrok trafi do miejscowego organu egze­kucyjnego, który rozpocznie procedurę egzekucyjną.

Matka powinna więc zgło­sić się do komornika o wy­danie zaświadczenia po­twierdzającego bezsku­teczność egzekucji z powo­du tej sytuacji. Na tej podstawie gmina wypłaci jej świadczenie z Funduszu Alimentacyjnego, jeśli speł­ni inne warunki wymagane przez przepisy ustawy.

sek w tej sprawie do swojego od­powiednika w innym kraju UE. Dzięki temu rozporządzeniu będzie można dochodzić wszystkich zobowiązali alimen­tacyjnych, również takich, gdy rodzic ma zasądzone alimenty od dziecka. Nie oznacza to jed­nak, że prawo rodzinne będzie jednolite dla wszystkich państw członkowskich, bo obecnie kto i na jakich zasadach podlega obowiązkowi alimentacji wyni­ka z prawa krajowego. Podstawa prawna Konwencja o dochodzeniu rosz­czeń alimentacyjnych za granicą sporządzona w Nowym Jorku 20 czerwca 1956 r. (Dz.U. z 1961 r. nr 17. póz. 87).

Rozporządzenie Rady (WE) nr 44/2001 z 22 grudnia 2000 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wyko­nywania w sprawach cywilnych i handlowych (Dz.Urz. UE L 01.12.1). Ustawa z 7 września 2007 r. o po­mocy osobom uprawnionym do ali­mentów (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr l, póz. 7).

l

www.gazetaprawna.pl/komunikaty

Ponad 24O Partnerów na terenie całego kraju.

Każdy przyjmie od Państwa do naszego tytułu ogłoszenie, reklamę czy kondolencje

Mariusz A. Zarzycki, Kierownik Działu Biur Ogłoszeń, tel. [phone], kom. [phone]. e-mail: [e-mail]

Anna Truszkowska, tel. [phone]. kom. [phone]. e-mail: anna.truszkowska8Jinfor.pl GAZETA *

PRAWNA

---