Cykl lekcji do lektury - H. Sienkiewicz W pustyni i w puszczy

klasa 4, 5

1.

Temat: Określamy gatunek literacki lektury W pustyni i w puszczy H. Sienkiewicza.

Cele:

• poznać literackie konwencje i motywy charakteryzujące dany gatunek literacki (powieść podróżniczo- przygodowa);

• uwrażliwiać na stereotypy;

• wskazywać na synkretyzm gatunkowy;

• wyszukiwać informacje i porządkować je;

• czytać ze zrozumieniem.

Umiejętności - uczeń:

• odczytuje tekst jako całość;

• dostrzega zależność poszczególnych elementów utworu;

• próbuje formułować problemy;

• wyłania i porządkuje zagadnienia;

• wskazuje typowe dla gatunku wątki i motywy.

Tok lekcji:

• Przypomnienie informacji na temat powieści (uczniowie wskazują na typowe cechy powieści - wielozdarzeniowość, wielowątkowość, wielu bohaterów (tu podział na pierwszoplanowych, drugoplanowych, epizodycznych), narracja, świat przedstawiony). Odnoszą podane cechy powieści do przeczytanej lektury. Określają świat przedstawiony lektury. Zanotowanie do zeszytu ustalonych podstawowych informacji o lekturze. (w klasie 4 należy wprowadzić pojęcie powieści)

• Rozdanie uczniom karty gatunku literackiego (załącznik). Omówienie haseł zawartych na karcie (gatunek, tematy, motywy, postacie, rekwizyty, zdarzenia) - praca ze Słownikiem terminów literackich (wyszukiwanie i odczytywanie odpowiednich haseł, a następnie omówienie).

• Szukanie informacji i przyporządkowywanie ich (zanotowanie) do poszczególnych grup na karcie gatunku (może to być praca indywidualna bądź tez w grupach 3- osobowych).

• Odczytanie efektów pracy wraz z uargumentowaniem doboru. Uzupełnianie notatki pominiętymi informacjami.

• Omówienie elementów typowych i tych, które mogą funkcjonować w innych odmianach powieści, a więc zaświadczają o synkretyzmie gatunkowym powieści. Poruszamy temat elementów stereotypowych dla powieści podróżniczo- przygodowej.

• Wklejenie karty gatunku do zeszytu.

2.

Temat: Poznajemy lepiej Stasia Tarkowskiego - charakterystyka bohatera.

Cele:

• wyszukiwać informacje;

• czytać ze zrozumieniem tekst literacki;

• opisywać bohatera literackiego;

• nazywać cechy charakteru - charakteryzować bohatera;

• argumentować i wnioskować;

• porządkować i segregować informacje.

Umiejętności - uczeń:

• czyta ze zrozumieniem;

• charakteryzuje bohatera;

• ćwiczy umiejętność wnioskowania;

• określa znaczenie tekstu - analizuje.

Tok lekcji:

• Uczniowie szukają informacji o głównym bohaterze (wygląd, cechy charakteru, szczególne zachowania, koligacje rodzinne) i zaznaczają poszczególne fragmenty.

• Następnie otrzymują kartę schematu charakterystyki piramidowej. Porządkują teraz zebrane informacje i przypisują do danej kategorii (uzupełnienie pisemne karty pracy). W sensie praktycznym wydzielenie miejsca na opis poszczególnych cech ma skłonić uczniów do ważenia słów i wybierania tych pomysłów, które najlepiej opisują postać.

• Odczytują głośno efekty pracy. W razie wątpliwości należy wyjaśnić dane przyporządkowanie, nazwaną cechę (odwołujemy się wtedy do fragmentu, na podstawie którego sformułowany został wniosek). Uczniowie w trakcie prezentowania materiału musza argumentować swoje decyzje i wybory. W razie braków wspólnie uzupełniamy daną kategorię. Każdy wpis musi być potwierdzony odpowiednim fragmentem tekstu.

• Wklejenie karty pracy do zeszytu.

• Na podstawie zebranego materiału uczniowie redagują charakterystykę bohatera w formie tekstu ciągłego. Prace zostają sprawdzone, a następnie uczniowie dokonują korekty.

3.

Temat: Organizujemy wycieczkę do Afryki.

Cele:

• redagować folder reklamowy - posługiwać się przymiotnikami (stopniowanie), redagować krótki opis;

• wyszukiwać informacje w tekście;

• czytać ze zrozumieniem;

• korzystać z różnych źródeł informacji (Internet, encyklopedia, atlasy);

• stosować pojęcia: egzotyka, flora, fauna;

• formułować wnioski.

Umiejętności - uczeń:

• poznaje specyfikę przekazów medialnych - reklama;

• bogaci język;

• ćwiczy umiejętność wnioskowania.

Tok lekcji:

• Rozmowa z uczniami na temat, dlaczego ich zdaniem warto wybrać się na wycieczkę do Afryki.

• Wyjaśnienie pojęć: flora, fauna, egzotyka - praca ze Słownikiem języka polskiego.

• Zanotowanie pojęć do zeszytu.

• Wyszukiwanie w rozmaitych źródłach informacji na temat Afryki.

• Uzupełnienie znalezionych materiałów o informacje zawarte w lekturze.

• Praca grupach - opisywanie cech krajobrazu, zwierząt, roślin, zjawisk atmosferycznych typowych dla Afryki, na podstawie zebranego materiału.

• Następnie uczniowie prezentują swoje opisy.

• Przygotowanie folderu reklamowego, złożonego z opisów redagowanych przez uczniów i uzupełnionego zdjęciami (uzupełnienie opisów o elementy perswazyjne).

• Prezentacja przez grupy folderów.

4.

Temat: Opisy lasów egzotycznych w powieści ,,W pustyni i w puszczy”.

Cele:

• wyjaśniać pojęcie: egzotyczny;

• wyszukiwać informacje, zawierające opisy świata roślin i zwierząt;

• znać pojęcie rzeczownika i przymiotnika;

• wskazywać cechy opisu.

Umiejętności - uczeń:

• bogaci leksykę;

• powtarza części mowy;

• utrwala zasady redagowania opisu.

Tok lekcji:

• Uczniowie definiują pojęcie egzotyka (rozmowa i Słownik języka polskiego).

• Podczas pracy w grupach uczniowie czytają i analizują opisy lasu egzotycznego. Równocześnie wypełniają tabelę:

rzeczowniki		określenia rzeczowników
roślinność
zwierzęta

• Prezentacja efektów pracy. W trakcie czytania przez jedną grupę pozostałe uzupełniają materiał o własne spostrzeżenia.

• Zanotowanie informacji do zeszytu.

• Praca indywidualna - zredaguj własny opis lasu egzotycznego, posługując się zebranymi materiałami.

oprac. Katarzyna Bartoń

KARTA GATUNKU LITERACKIEGO

Gatunek:

Tematy:

Motywy:

Postacie:

Rekwizyty:

Zdarzenia:






CHARAKTERYSTYKA PIRAMIDOWA

Imię, nazwisko i wiek

Wyróżniające cechy

Opis fizyczny

Osobowość

Przeszłość,

przyszłość

---