CZASY NOWOŻYTNE DO 1815 r.

Historia Europy i Świata		Historia Polski
Data	Wydarzenie	Data	Wydarzenie
1517	Wystąpienie Lutra	1504	Początek ruchu egzekucyjnego szlachty
1534	Henryk XVIII ogłasza „Akt o supremacji. Ignacy Loyola zakłada zakon jezuitów	1505	Konstytucja Nihil novi
1536	Jan Kalwin publikuje w Bazylei „ O wychowaniu chrześcijańskim”, i ogłasza naukę o predestynacji	1525	Hołd pruski (sekularyzacja państwa krzyżackiego)
1545-1563	Obrady soboru w Trydencie	1530	Pokój wieczysty z Turcja
1555	Pokój w Augsburgu, zasada cuius regio, eius religio 9kogo panowanie, tego wyzanie)	1543	„O obrotach sfer niebieskich” Mikołaja Kopernika
1562	Sekularyzacja państwa Kawalerów Mieczowych	1562-1565	Sejmy egzekucyjne
1572	Noc św. Bartłomieja, rzeź hugenotów we Francji	1564	Sprowadzenie jezuitów, pierwsze kolegium jezuickie w Braniewie
1598	Edykt nantejski	1569	Unia lubelska z Litwą
1618	Defenestracja praska i wybuch wojny trzydziestoletniej	1573	Konfederacja Warszawska oraz artykuły henrykowskie
1632	„Dialog o dwu najważniejszych układach świata” Galileusza	1578	Utworzenie Trybunału Koronnego
1648	Pokój westfalski i koniec wojny trzydziestoletniej	1579-1582	Wojna z Rosją o Inflanty
1685	Odwołanie edyktu nantejskiego, emigracja hugenotów z Francji	1596	Unia brzeska (powstaje kościół unicki)
1687	„Matematyczne zasady filozofii przyrody” Izaaka Newtona	1605	Bitwa pod Kircholmem ( wojna polsko szwedzka, hetman Jan Karol Chodkiewicz)
1700-1721	Wielka wojna północna	1606-1608	Rokosz Zebrzydowskiego
1748	„O duchu praw” Monteskiusza	1610	Bitwa pod Kłuszynem (zajęcie Moskwy, hetman Stanisław Żółkiewski)
1751-1780	Encyklopedia francuska (Wolter, Diderot, Jean d' Alambert)	1616-1635	Wojna ze Szwecją
1762	„Umowa społeczna” Rousseau	1648	Powstanie Chmielnickiego
1770	Masakra w Bostonie (po wrzuceniu do morza ładunku herbaty)4	1652	Pierwsze liberum veto (Władysław Siciński za namową Janusza Radziwiłła)
4 lipca 1771	Uchwalenie Deklaracji Niepodległości przez przedstawicieli 13 koloni	1655-1660	Potop szwedzki
1787	Uchwalenie Konstytucji Stanów Zjednoczonych	1657	Traktaty welawsko-bydgoskie, zniesienie zwierzchności lennej nad Prusami Książęcymi, pod panowaniem Jana Kazimierza
14 lipca 1789	Zburzenie Bastylii, wybuch rewolucji francuskiej, uchwalenie Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela	1672	Wojna z Turcją i traktat w Buchaczu (Turcy zdobyli twierdzę w Kamieńcu Podolskim, nakaz płacenia harczu)
1791	Uchwalenie Konstytucji, przekształćcie Francji w Monarchię Konstytucyjna	1673	Zwycięstwo Jana III Sobieskiego nad Turkami pod Chocimiem
1792	Proklamowanie republiki, zgilotynowanie Ludwika XVI	1683	Bitwa pod Wiedniem
1793	Dyktatura jakobinów we Francji	1717	Sejm niemy
1794	Rządy Dyrektoriatu	1740	Założenie Collegium Nobilium
1804	Napoleon zostaje cesarzem Francuzów	1743	„Głos wolny, wolność ubezpieczający” Stanisława Leszczyńskiego
1807	Bitwy pod Iławą i Frydlandem, następnie zawarcie pokoju w Tylży	1747	Założenie Biblioteki Zauskich
1812-1813	Kampania moskiewska i Borodino	1764	Reformy sejmu konwokacyjnego
1813	Bitwa narodów pod Lipskiem	1768-1772	Konfederacja barska
1815	„Sto dni” Napoleona i klęska pod Waterloo	1772	I rozbiór
Wrzesień 1814 - czerwiec1815	Obrady Kongresu Wiedeńskiego	1773	Sejm delegacyjny, zatwierdzenie I rozbioru
		1773	Powstaje Komisja Edukacji Narodowej
		1775	Powołanie Rady Nieustającej
		1788-1792	Obrady Sejmu Wielkiego
		1791	Konstytucja 3 maja
		1792	Konfederacja targowicka
		1793	II rozbiór Polski
		1794	Powstanie Kościuszkowskie
		1795	III rozbiór Polski
		1797	Utworzenie Legionów Polskich we Włoszech
		1807	Powstanie Ks. Warszawskiego
		1815	Likwidacja Księstwa Warszawskiego

---