WODA

Autorzy:

Sylwia Pęczkowska

Michał Targowski

1. Założenia Programowe.

I Klasa

-Zapoznanie się z podstawowymi informacjami dotyczącymi wody.

-Właściwości wody.

-Woda wokół Nas, w naszym domu itp.

II Klasa

-Powtórzenie wiadomości z klasy I

-Oszczędność wody

-Znaczenie wody dla człowieka, zwierząt i roślin.

III Klasa

-Powtórzenie wiadomości z klas I, II.

-Stany skupienia wody

-Krążenie wody w przyrodzie

-Rodzaje zbiorników wodnych

2.Cele związane z wodą

Cele ogólne:

●Pogłębienie wiedzy na temat wody

●Poznawanie właściwości wody.

●Rozwijanie wyobraźni.

●Kształtowanie poprawnego wypowiadania się.

Cele szczegółowe- dziecko:

●Rozpoznaje właściwości wody

●Nazywa stany skupienia wody.

●Określa pojęcia: parowanie, skraplanie, krzepnięcie, topnienie.

●Wykonuje doświadczenia.

●Wyciąga samodzielnie wnioski, analizuje je.

●Porządkuje zdobytą wiedzę.

WŁAŚCIWOŚCI WODY

Woda jest najważniejsza substancja na ziemi. Jest substancja bezbarwną, bezwonną

i pozbawiona smaku. Każda cząsteczka wody składa się z jednego atomu tlenu i dwóch atomów wodoru..

Doświadczenie 1

Woda nie ma określonego kształtu, dlatego przyjmuje ona kształt naczynia, w którym się znajduje.

Doświadczenie 2

Doświadczenie 3

WODA JAKO ŹRÓDŁO ŻYCIA

Woda jest na Ziemi bardzo rozpowszechniona. Występuje głównie w oceanach, które pokrywają 70.8% jej powierzchni, ale także w rzekach, jeziorach i w postaci stałej w lodowcach. Część wody znajduje się pod powierzchnią ziemi lub w atmosferze (chmury, para wodna). Niektóre związki chemiczne zawierają cząsteczki wody w swojej budowie.

Woda występująca w przyrodzie jest roztworem soli i gazów. Najwięcej soli mineralnych zawiera woda morska i wody mineralne; najmniej woda z opadów atmosferycznych. Wodę

o małej zawartości składników mineralnych nazywamy wodą miękką, natomiast zawierającą znaczne ilości soli wapnia i magnezu - wodą twardą.

Jako substancja użytkowa woda może mieć wiele zastosowań. Najważniejsza jest woda pitna, w gospodarstwach domowych jest używana woda do celów sanitarno-bytowych, w rolnictwie zaś do nawadniania pól, a także znaczne ilości wody zużywają zakłady przemysłowe.

Woda przemysłowa może służyć jako substancja będącą przekaźnikiem ciepła lub ciepło odbierająca (substancja chłodząca).

Aż miliard ludzi na świecie nie ma bezpośredniego dostępu do wody pitnej.

Każdego dnia choroby wynikające z niedostatku czystej wody powodują śmierć wielu tysięcy ludzi, głównie dzieci.

Bilans wodny organizmu jest utrzymywany przez odpowiedni pobór wody ze środowiska i jej wydalanie . Organizm wielokomórkowy czerpie wodę z pożywienia (ludzie, zwierzęta) lub

z gleby (rośliny). Wydalanie wody jest regulowane w zależności od istniejących nadmiarów; u ludzi i zwierząt przez nerki z moczem i w postaci potu, a u roślin na skutek parowania, zachodząca głównie przez tzw. aparaty szparkowe znajdujące się w epidermie czyli skórce liści .

PAMIĘTAJ!!!

Zanim odkręcisz kran.

Woda jako podstawowe źródło zaopatrzenia ludności powinna spełniać ściśle określone warunki określone odrębnymi przepisami prawnymi. Przede wszystkim woda, którą czerpiemy z naszych kranów powinna się charakteryzować następującymi własnościami :

• powinna być klarowna ,bezbarwna i orzeźwiająca w smaku ;

• nie może zawierać składników szkodliwych dla zdrowia ludzkiego, a także nadmiernej ilości związków żelaza ,manganu ,wapnia i magnezu ;

• nie może zawierać bakterii chorobotwórczych ,pasożytów zwierzęcych oraz ich larw i jaj .

Woda jest najważniejszym składnikiem naszego ciała, dlatego tak dużo jej potrzebujemy.

Dorosły człowiek dziennie powinien wypijać około 2,5litra wody.

Doświadczenie 4

Doświadczenie 5

Doświadczenie 6

STANY SKUPIENIA WODY

Woda występuje najczęściej w postaci cieczy, jednak może być ona również ciałem stałym(lód), a także gazem(para wodna).

Rozróżnia się następujące przejścia fazowe wody:

-ze stanu ciekłego w gazowy-> PAROWANIE

-ze stanu gazowego w ciecz-> SKRAPLANIE

-ze stanu ciekłego w stały-> KRZEPNIĘCIE

-ze stanu stałego w ciecz-> TOPNIENIE

-ze stanu stałego w gazowy-> SUBLIMACJA

-ze stanu gazowego w stały-> RESUBLIMACJA

Doświadczenie 7

Doświadczenie 8

Doświadczenie 9a

Doświadczenie 9b

Doświadczenie 10

A) Karta Pracy

WODA WOKÓŁ NAS

Z całości wody na kuli ziemskiej 97% to słone wody w oceanach. pozostałych 3%, dwie trzecie występują w postaci zamarzniętej w czapach lodowych, lodowcach i śniegach pokrywających pasma górskie. Tylko około 0,5% to nadające się do bezpośredniego wykorzystania zasoby wody słodkiej. Większość wody, z której korzystamy(około 83%)pochodzi z zasobów powierzchniowych.

B) Atlas i Globus

C) Malowanie Mapy

Zgadnij ile wody(mniej więcej) zużywasz dziennie na podstawowe potrzeby w swoim środowisku domowym?

Do picia i gotowania? 10 litrów

WC? 20 - 40 litrów

Porządki? 5 - 10 litrów

Prysznic? 15 - 30 litrów

Zmywanie naczyń? 10 - 40 litrów

Pranie? 17 - 30 litrów

Doświadczenie 11

RODZAJE WODY

Wody w zależności od czystości i zastosowania:

*woda surowa:

-woda opadowa np. deszczówka

-woda powierzchniowa np. rzeka

-woda podskórna(wody zaskórne- prawidłowa nazwa: woda przypowierzchniowa-

wody podziemne, znajdujące się bardzo płytko pod powierzchnią ziemi.)

-woda gruntowa

-woda głębinowa

-woda źródlana

-woda słona np. morska

-woda słodka

-woda zaburtowa

*woda użytkowa(zasoby wodne):

-woda wodociągowa

-woda pitna

-woda przemysłowa

-woda destylowana(pozbawiona soli mineralnych)

-woda podwójnie destylowana(woda redestylowana)

*ścieki

-ścieki komunalne

-ścieki przemysłowe

-ścieki rolnicze

OBIEG WODY W PRZYRODZIE

Pod wpływem ciepła słonecznego powierzchnia mórz i oceanów nieustannie paruje. Woda zmienia stan skupienia i masy pary wodnej mieszają się z powietrzem. Przy dostatecznie dużej wilgotności powietrza następuje skraplanie pary wodnej do postaci małych kropelek, które grupują się w widoczne skupienia chmury. W wyniku ochładzania na niewielkich wysokościach powietrza zawierającego parę wodną powstają mgły. Chmury, niesione wiatrem przemieszczają się nad powierzchnią lądów mórz i oceanów. W określonych warunkach drobniutkie kropelki łączą się ze sobą w większe krople i opadają na ziemię jako deszcz, śnieg lub grad. Ziemia wchłania opady atmosferyczne i gromadzi je w postaci wód gruntowych. W niektórych miejscach wody gruntowe wydostają się na powierzchnię i tak powstają źródła. Z nich biorą początek strumyki, te z kolei łączą się ze sobą w większe strumienie i rzeki, które wpadają do morza lub oceanu. W ten sposób zamyka się obieg wody w przyrodzie. Proces zaczyna się od nowa.

Deszcz - opad atmosferyczny dosięgający ziemi w postaci kropel wody o średnicy

od 0,5 mm. Opad sięgający ziemi z kroplami mniejszymi niż 0,5 mm nazywa się mżawką.

Śnieg - opad atmosferyczny w postaci kryształków lodu o kształtach głównie sześcioramiennych gwiazdek, łączących się w płatki śniegu. Po opadnięciu na ziemię tworzy porowatą pokrywę śnieżną o niewielkiej gęstości.

Grad - opad atmosferyczny w postaci bryłek lodu o średnicy od 5 mm do 50 mm. Opad gradu następuje zwykle w ciepłej porze roku. Obfity grad ze szczególnie dużymi gradowinami,

tzw. gradobicie, może spowodować znaczące straty, w szczególności w rolnictwie i może trwać nawet kilkadziesiąt godzin.

D) Karta Pracy

E) Karta Pracy

Obserwacja 1

Obserwacja 2

WODA JAKO ROZPUSZCZALNIK

Woda jest najlepszym i najbardziej uniwersalnym rozpuszczalnikiem zarówno dla cieczy,

ciał stałych jak i gazów, nie jest jednak w stanie rozpuszczać wszystkiego. Jest najbardziej rozpowszechnionym związkiem chemicznym w przyrodzie znajdującym się w stałym obiegu.

Doświadczenie 12

Powtórzenie wiadomości dotyczących wody.

Bibliografia:

- E. Dudek, J. Wójcik „Geografia 1”, podręcznik dla gimnazjum.

- K.M. Pazdro, M. Torbicka „Chemia dla gimnazjalistów” Podręcznik część 1.

- M. Rozenbagier, R. Rozenbajgier „Fizyka dla gimnazjum” część 2.

- I. Zioło „Edukacja środowiskowa na poziomie kształcenia zintegrowanego”

- „Wielki Ilustrowany Atlas Świata”

- http://www.greenworld.serwus.pl/woda2.htm

- http://www.woda.ovh.org/

---