Temat: Znaczenie wsparcia psychicznego w przywracaniu zdrowia.
Przywracanie zdrowia pacjentom w pierwszej kolejności kojarzy się z zabiegami leczniczymi, pielęgnacyjnymi oraz rehabilitacyjnymi. Jednak w tym procesie oprócz przedmiotowego traktowania pacjenta i zawężenia jego potrzeb do poprawienia stanu zdrowia, liczy się także wsparcie psychiczne.
Wsparcie psychiczne chorego pomaga w procesie leczenia dając lepsze jego efekty.
Osoba która udziela wsparcia pacjentowi powinna cechować się:
umiejętnością komunikacji, czyli przekazanie informacji z zamiarem uzyskania odpowiedzi,
umiejętnością akceptacji,
empatią - odczuwanie stanów psychicznych innych osób,
asertywnością - posiadaniem i wyrażaniem własnego zdania oraz bezpośrednio emocji w granicach nienaruszalnych praw i psychicznego terytorium drugiej osoby.
Ważnym elementem w procesie wsparcia jest wyrażanie i rozpoznanie uczuć pacjenta, poprzez opisanie ich. Nazywanie uczuć przez chorego i jego terapeutę, powoduje powstanie kontaktu bardziej osobistego, a co za tym idzie wytworzenie atmosfery zaufania. By prawidłowo rozpoznać doznania jakie odczuwa pacjent należy wczuć się w jego sytuację.
Kolejnym istotnym elementem w wsparciu jest umiejętność wiązania uczuć ze zgłaszanymi potrzebami. Łącząc te dwie umiejętności, terapeuta jest w stanie złagodzić niepokój związany z procesem leczenia.
Ważne jest aby rozmowa była przeprowadzana w sprzyjających okolicznościach. Niewłaściwe jest przeprowadzanie szybkich dialogów i wymienianie krótkich komunikatów, należy je zastąpić pytaniami otwartymi, oraz zachęceniem do rozwinięcia przemyśleń i odczuć pacjenta. Należy pamiętać o aktywnym słuchaniu. Pacjent widząc, że terapeuta z uwagą go wysłuchuje poczuje się doceniony i powie więcej o swoich wątpliwościach i problemach.
Wsparcie psychiczne jednak najbardziej potrzebne jest u pacjentów, znajdujących się na oddziałach onkologicznych. Przeprowadzona rozmowa z chorym oraz udzielenie mu wsparcia powoduje poprawę stanu psychicznego oraz upewnienie chorego o tym, że nie jest sam ze swoim problemem. Na całokształt prowadzonych działań wsparcia psychicznego oprócz rozmów z pielęgniarką istotne znaczenie ma także:
dostęp do świadczeń udzielanych przez psychologa, na każdym etapie choroby,
odpowiednie wyszkolenie osób w zakresie wsparcia psychicznego,
umożliwienie choremu uczestnictwa w stowarzyszeniach na rzecz walki z rakiem,
grupy wsparcia,
dostęp do telefonu zaufania.
Istotnym błędem popełnianym przez personel szpitala jest bagatelizowanie konieczności udzielania wsparcia psychicznego. Jednak gdy podejmowana jest próba pomocy okazuje się, że jest ona błędna z racji niecałkowitego zrozumienia potrzeb chorego oraz nazwania i określenia jego emocji. Często w kontaktach personel - pacjent brak empatii, która warunkuje powstanie porozumienia i zaufania. Problemem jest także zadawanie pytań złożonych, których często pacjent nie rozumie i nie chce udzielać na nie odpowiedzi. Skutkiem takiego postępowania jest zamknięta postawa pacjenta i gorsze znoszenie leczenia, co wydłuża czas hospitalizacji i tym samym może wpłynąć źle na stan psychiczny.
Prawidłowo przeprowadzona rozmowa, dotarcie do chorego oraz nawiązanie zaufania spowoduje, że pacjent nabierze wiary skuteczność procesu leczenia oraz innych zabiegów terapeutycznych. Istotne jest aby chory czuł się zrozumiany i miał poczucie tego, że w każdej chwili może zwrócić się z pomocą do personelu medycznego. Wykazano powiązanie pomiędzy odpowiednim wsparciem psychicznym, oraz nastawieniem pacjenta do hospitalizacji a przeprowadzonymi zabiegami. Wynikiem było zwiększenie efektów leczenia.
Przywracanie zdrowia poprzez prawidłowo przeprowadzoną terapię wsparcia psychicznego, czyli leczenie rozmową, jest złożone z wielu elementów, które musi posiadać terapeuta aby zdobyć zaufanie pacjenta. Proces wsparcia jest istotny w celu zwiększenia efektywności prowadzonego leczenia, gdyż poczucie bezpieczeństwa, pozytywne myślenie oraz pozbycie się wszelkich wątpliwości wpływa na pacjenta powodując u niego większa chęć, oraz motywacje do wyzdrowienia.
Bibliografia:
Motyka M.: Model komunikacji Marshalla Rosenberga jako narzędzie promocji zdrowia psychicznego [W]: Promocja zdrowia psychicznego badania i działania w Polsce, Okulicz - Kozaryn K., Ostaszewski K. Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa 2008
Motyka H.: Znaczenie wsparcia psychicznego w przywracaniu zdrowia - opinie studentów pielęgniarstwa i medycyny [W]: Promocja zdrowia psychicznego. Materiały z Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej. Zwierzyniec k/ Zamościa 28 - 29 maj 1999, Łapecka - Klusek C., Turowski K. Wydawnoctwo Neurocentrum, Lublin 1999