1. Określenie kursu magnetycznego budowy statku.

Rozkładając składową poziomą M1 na statku nie przechylonym (składowa pionowa R1 nie ma wpływu na dewiację gdy statek nie ma przechyłu), na składową P1 (wzdłużną do osi statku) oraz Q1 (prostopadle do osi statku) można obliczyć kąt budowy statku korzystając ze wzoru:

α=arctg[ I Q1 I / I P1 I ]

podany kąt jest w systemie ćwiartkowym, o ćwiartce decyduje znak P i Q

a.) Sporządzono tabelę dewiacji

KM	KK	δ
000	005	-5
045	039	+6
090	074	+16
135	114	+21
180	169	+11
225	235	-10
270	290	-20
315	330	-15

Dane:

H=17,6 mikroT

B1=( δE - δW )/2=(16+20)/2=18

C1=( δN - δS )/2=(-5-11)/2=-8

k1=0,95

b.) Wartość siły ustawiającej igłę kompasową w kierunku N magnetycznej obliczamy z wzoru:

Hm=k1*H=0,95*17,6

Hm=16,72

c.) Mając powyższe dane można obliczyć współczynniki P1 oraz Q1 stałego magnetyzmu okrętowego korzystając ze wzorów:

P1=(B1* Hm)/57,3

Q1=(C1* Hm)/57,3

P1=5,252356 P1= +

Q1=-2,33438 Q1= -

d.) Kąt budowy statku (α) wynosi:

α=arctg[ I -2,33438I / I 5,252356I ] = 23,96^o (ćwiartka SW) więc

α =23,96+180=203,96^o≈204 ^o

2. Obliczanie wartości składowej poziomej stałego magnetyzmu okrętowego M1.

M1=(P1² + Q1²)^1/2

M1= 5,747745

Tabela oraz wykres dewiacji B1, C1 oraz ich sumy.

KK	dpsB1	dpsC1	dps
0	0,0	-8,0	-8,0
15	4,7	-7,7	-3,1
30	9,0	-6,9	2,1
45	12,7	-5,7	7,1
60	15,6	-4,0	11,6
75	17,4	-2,1	15,3
90	18,0	0,0	18,0
105	17,4	2,1	19,5
120	15,6	4,0	19,6
135	12,7	5,7	18,4
150	9,0	6,9	15,9
165	4,7	7,7	12,4
180	0,0	8,0	8,0
195	-4,7	7,7	3,1
210	-9,0	6,9	-2,1
225	-12,7	5,7	-7,1
240	-15,6	4,0	-11,6
255	-17,4	2,1	-15,3
270	-18,0	0,0	-18,0
285	-17,4	-2,1	-19,5
300	-15,6	-4,0	-19,6
315	-12,7	-5,7	-18,4
330	-9,0	-6,9	-15,9
345	-4,7	-7,7	-12,4
360	0,0	-8,0	-8,0

3. Obliczanie sił ustawiających Hk1, Hk2 oraz Hk

a.) Obliczanie wartości siły Hk1-wartość średniej siły ustawiającej igłę kompasową (wypadkowa z Hm i P1)

Hk1=[P1*sin(KK + dps(B1))]/[sin(dps(B1))]

dla KK = 000 Hk1=Hm+P1=21,97236

dla KK = 180 Hk1=Hm-P1=11,46764

b.) Obliczanie wartości siły Hk2 - wartość średniej siły ustawiającej igłę kompasową (wypadkowa z Hm i Q1)

Hk2=[Q1*cos(KK + dps(C1))]/[sin(dps(C1))]

dla KK = 090 Hk2 = Hm-Q1=14,38562

dla KK = 270 Hk2 = Hm+Q1=19,05438

c.) Obliczanie wartości siły Hk - wartość średniej siły ustawiającej igłę kompasową (wypadkowa z Hm i M1)

Hk=[M1*sin(KK + dps + a)]/[sin(dps)] +P , +Q

Hk=[M1*sin(KK + dps - a)]/[sin(dps)] +P , -Q przypadek z zadania

Hk=[M1*sin(KK + dps - a)]/[sin(dps)] -P , +Q

Hk=[M1*sin(KK + dps + a)]/[sin(dps)] -P , -Q

dla δps = 0 Hk1 = Hm+P1=21,97236

dla δps = 0 Hk1 = Hm-P1=11,46764

Wykres przedstawiający siły ustawiające igłę kompasu magnetycznego.

Wykres zmiany sił ustawiających igłę kompasu w stosunku do wartości średnich (Hk1,Hk2,Hk)

4. Kompensacja dewiacji B1 oraz C1

a.) aby zredukować działanie dewiacji typu B1 oraz C1, użyto jedną wzdłużną sztabę stali twardej (średniej wielkości) typu B1 oraz dwa poprzeczne kompensatory typu C1 (średniej i małej wielkości).

b.) po kompensacji ponownie zrobiono tabelę dewiacji zmieniając kurs w prawo o 45 stopni.

KM	KK	δ
000	000	0
045	044	+1
090	090	0
135	137	-2
180	181	-1
225	223	+2
270	267	+3
315	313	+2

c.) obliczanie przeprowadzono analogicznie jak dla danych przed kompensacją. Sporządzono następującą tabelę oraz wykres dewiacji.

KK	dpsB1	dpsC1	dps
0	0,0	0,5	0,5
15	-0,4	0,5	0,1
30	-0,8	0,4	-0,3
45	-1,1	0,4	-0,7
60	-1,3	0,3	-1,0
75	-1,4	0,1	-1,3
90	-1,5	0,0	-1,5
105	-1,4	-0,1	-1,6
120	-1,3	-0,3	-1,5
135	-1,1	-0,4	-1,4
150	-0,8	-0,4	-1,2
165	-0,4	-0,5	-0,9
180	0,0	-0,5	-0,5
195	0,4	-0,5	-0,1
210	0,8	-0,4	0,3
225	1,1	-0,4	0,7
240	1,3	-0,3	1,0
255	1,4	-0,1	1,3
270	1,5	0,0	1,5
285	1,4	0,1	1,6
300	1,3	0,3	1,5
315	1,1	0,4	1,4
330	0,8	0,4	1,2
345	0,4	0,5	0,9
360	0,0	0,5	0,5

d.) wykres przedstawiający siły ustawiające igłę kompasu magnetycznego.

Wykres zmiany sił ustawiających igłę kompasu w stosunku do wartości średnich (Hk1,Hk2,Hk)

Wnioski z przeprowadzonego ćwiczenia:

Ćwiczenie na dewiaskopie polegało na próbie kompensacji dewiacji półokrężnej typu B1 oraz C1 wywołanych odpowiednio przez siły P1 oraz Q1. Siły pojawiły się wraz z wprowadzeniem do dewiaskopu jednej sztaby imitującej stal twardą na statku.

Kompensacja dewiacji typu B1 oraz C1 odbywa się poprzez układanie sztab wzdłużnych oraz poprzecznych na dewiaskopie, które mają „zniwelować” siły sztaby imitującej sztabę z stali twardej.

Poprzez próby i błędy udało się skorygować siły działające na kompas i znacznie zmniejszyć dewiację.

Maksymalne odchyłki są dobre szczególnie biorąc pod uwagę brak doświadczenia w tego typu zadaniach.

-P1

+Q1

+P1

-Q1

-P1

-Q1

NE

+P1

+Q1

SW

NW

SE

---