pozja niemiecka george rilke hofmannsthal

Od samego pocz. twórczości, zachowuje rezerwę i tworzy wiersze niezależnie od panującej mody. Poglądy estetyczne G. oraz jego poezję ukszt. trzy główne czynniki: 1: Pobyt w Paryżu i spotaknie się z przedst. symb. i parnas. : Do Francji trafia G w 1889. Spotkanie z symbolist staje się bodźcem by w Niemczech działać jak Mallarme i jego krąg. Fascynuje go ich świat →wiersz „Gallowie”. Przejmuje el, symb. fr. Jego symb. jest postawą w sensie filozoficznym i artystycznym→uważa, ze wszystko co istnieje ma charakt. symboliczny. | Ważne jest również zetknięcie się G. z parnasizmem. Termin l`art pour l`art jest pierwszym stadium realizacji jego koncepcji estetycznych. Pojmował parnasizm jako okres przygotowawczy symbolizmu i był dla niego przede wszystkim okazją do doskonalenia formy. Z drugiej strony G. nawiązywał wyraźnie do trad. estetyzmu niemieckiego, kontynuując linię niem „Estetyki formy” kładącej nacisk na wartości formalne poezji. Forma jego wierszy jest zawsze bez zarzutu, przemyślana w najdrobniejszych szczegółach. Starannie dobiera rymy, które mają wartości muzyczne- udźwięczniają wiersz. Doskonałość formy wyznaczała jednak pewien charakt. rys jego wierszy: są pozbawione dynamizmu- przez co mogą sprawiać wraż. martwych struktur poetyckich. 2: Recepcja i polemika z filozofią Nietzschego oraz recepcja poglądów Schopenhauera. : Rec. pogl. Niet. dokonuje się u G. na dwóch płaszczyznach: filozof. i lit. Do pierwszej należy koncepcja nadczłowieka, elementy woluntaryzmu, elitaryzm sztuki, krytyka kultury i współcz. Recepcja warstwy lit poglądów Nietz. polega na powtarzaniu motywów np. z Zaratustry, na podobnym sposobie konstruowania postaci i motywem władcy. Elitaryzm sztuki jest jedną z naczelnych zasad poglądów G. i został ukształt. na podłożu nietzscheańskiej koncepcji sztuki. Jest ona dziełem elity dla elity. Wpływy N. zazębiają się u G. z wpływami Schopenhauera. Widać to na przykładzie woluntaryzmu który oscyluje u niego między czynnym wol. Nietzschego a biernym Schopenhauera. W późniejszej twórcz jego sąd o świecie staje się bardziej pesymistyczny. Widzi niedoskonałość w urządzeniu świata, któremu zagraża katastrofa. Zapowiedź zniszczenia i upadku, pojęcie śmierci jako symbolu końca i katastrofy. 3. Uwielbienie przeszłości (średniowiecze, antyk) oraz innych kultur (orient). G. ogólnie pojmował kulturę i sztukę, połączone to było z uwielbieniem przeszłości o podkreślaniem ciągłości rozwoju kultury. Antyk, europ. średn. i orient są podstawą na której rozwija poszukiwania kolebki kultury europ. Przeplatanie się tych kultur oraz ich konwencji lit. wpływa na kształt artystyczny jego utworów- operuje metaforami typowymi dla tych kultur. G. dla idei odnowienia sztuki wydaje czasop. „Blatter fur die Kunst” w 1892-1919 jako forum poetyckie dla przyjaciół. Jego nakład był niewielki, ale stanowiło literacki dokument owej ekskluzywnej świadomości kulturalnej- miało wyrażać estyt. program G. i zgrupowanych współpracowników: Hoffmanstahl- luźno związany, C.A. Klein, P. Gerardy, K. klages. W ten sposób formułuje się tzw. Krąg Georgego. Od początku przyjęto kierunek estetyzujący. Program pisma form. ponadczasowy charakt. i cel sztuki, jej niezależność od norm społecznych i moralnych, elitaryzm, profetyzm, symboliczny charakter, krytykę naturalizmu. Te postulatu znajdują swój wyraz w poezji G jako motywy kompoz. jego wierszy. Tw. G. rozpoczyna tom „Hymny 1980.: zawiera reminiscencje z podró ży 88-89 do Annglii włoch francji. zaznaczają się gł. cechy jego poezji: tendencja do wzniosłości, pewne elementy romantyczne, podkreślenie potęgi woli i akcentowanie oczyszczającej roli piękna. Wiersz:”Infant” . Następny tom: „Pielgrzymki” poświęcone młodemu Hofmannsthalowi. Świat Pielg. to świat oddalony od rzeczy i ludzi- służy jako tło. Postać pielgrzyma. Brak optymizmu- pielg. traci nadzieję i pielgrzymka przybiera raczej postać ucieczki. Gł. celem poszukiwanie poezji i poetów. Poezja zyskuje rangę religii, wyznawany jest kult twórcy. Poeta jest realizatorem profetyzmu poezji, tajemnym organem w poznawaniu sił transcendentalnych. Wiersz: „Niech na skalistej ścieżce w dali” o podróżniku który wędruje w czasie burzy. Wielkie osiągnięcie G. to tom „Algabal” 1892. Nazwa→alizja do Baala i młodego cesarza Heliogabala, który kocha piękno jednocześnie nie cofając się przed żadnym okrucieństwem. Kategorie dobra i zła zastępuje poeta kat. piekna i brzydoty. Estetyzm G. staje się pewnego rodz. obsesją, a uwielbienie dla wybitncyh postaci nabiera cech na wpół perwersyjnych. Stracenie czł. w wierszu przez Algabala to dla G tylko obraz estetyczny. Cydowny świat poezji w którym życie Alg. jest bez miłości a cezar to tyran, który ukrywa pod maską estety namiętność bestii i cynizm niebezpiecznego demagoga. Jedną z gł. myśli jest kult przemocy, kult „nietzscheańskiego nadczłowieka stojącego ponad dobrem i złem. wiersze: „Mój ogród ręce zbudowały moje...” : obraz ogrodu zbud. przez cesarza. posępna atmosf, sceneria, brak światła. Widać straszny ogromny czarny kwiat. „Matko mej matki dostojna władczyni”: Ces. zwraca się do babki aby nie buntowała jego brata przeciw niemu. Wiersz kończy się obrazem martwego bata z odciętą głową. kontrast czerwieni na marmurowych schodach. Dla cesarza jego śmierć- doznanie estetyczne. Inne tomy to: „Księga wiszących ogrodów”, „Księga sielanek i wierszy pochwalnych”. Niezwykle ważnym jest siódmy tom „Siódmy krąg) 1907. Symbolika 7, (siódmy krąg dantejskiego raju). Czwarty cykl poświęcony jest Maxyminowi- Maksymilianowi Kronbergerowi- G. go ukochał, gdy zmarł młodo składa mu tymi wierszami hołd jako bogu. wg. G Maxymin należy do tego tylu „zbawicieli” co Nietzsche. Jego boskość nie ma jednak cech chrześc. W stylu biblijnym przypominającym język psalmów głosi G. jego boskość jako objawienie, a sam czuje sie powołanym do pośredniczenia jako mistrz i kapłan między bogiem a swoimi uczniami. Inny tom: „Gwiazda przymierza”: przedstawia apokaliptyczne wizje walącego się świata. Obrazy świątyń w gruzach- jako symbol upadku istniejącego świata. Postać te jamniczego proroka głosi ponure przepowiednie i ostrzega przed katastrofą. Drugim motywem kompozycyjnym jest pogodna idylla świata wybranych, sielankowe obrazy społeczności utopijnej. Sprzeczność i kontrast→wzmaga ekspresję cyklu. Wspaniałe wiersz: „Ja jestem jednym i oboma”