HISTORIA ADMINISTRACJI - PYTANIA I ODPOWIEDZI - Uniwersytet Śląski

1. Jakim celom służyły stałe objazdy kraju przez panującego? - Celom centralizacyjnym - bezpośr. uczestnictwo króla w administrowaniu krajem.

2. Wyjaśnij termin „princeps” - książę zwierzchni posiadał uprawnienia o charakterze ogólnopaństwowym

3. Kogo w dawnej Polsce określano mianem Komorników - Ogół dworzan

4. Kto to był KOMES? - średniowieczny dostojnik zarządzający okręgiem administracyjnym

5. Kto zastępował panującego w zarządzie państwem oraz w sprawowaniu sądów? - Komes nadworny

6. W której dzielnicy Polski powstał wysoki urząd marszałka? - na Śląsku, zdobywał on uprawnienia w zarządzie dworskim, tam gdzie nie było urzędu komornika

7. Od którego wieku występuje w źródłach urząd kanclerza?- Od pocz. XII w

8. Jakie funkcje od XIII w pełnili notariusze? - Pisarza w kancelarii dworskiej

9. Do kogo należał w dawnej Polsce zarząd nad skarbcem i archiwum - Do skarbnika

10. Jak nazywali się urzędnicy lokalni zajmujący się rozbiciem dzielnicowym, najw. stanowisko - Namiestnik prowincji

11. Od którego wieku zaczęły się rozwijać Kasztelanie - od XII w

12. Jak nazywano od XII w komesa grodowego - kasztelan komes grodowy

13. Jakie dzielnice nazywano ziemią? - Dzielnica, która w drodze połączenia przestała być osobnym księstwem, zachowała odrębna organizacje urzędniczą.

14. Kto wprowadził w Polsce Urząd Starosty? - Wacław II na wzór Czech. Do starosty należało dowództwo nad siłami zbrojnymi i zarząd warowniami położonymi na podległym władcy terytorium.

15. Od czyjej rady uzależniona była nominacja królewska na urzędy ziemskie? - Od Rady Szlachty tej ziemi

16. Do kogo należały /od 1422 r / ustawowo decyzja w sprawie bicia monety? - Do Rady Królewskiej

17. W który wieku pojawiły się w Polsce województwa? - W XV w

18. W którym województwie w Koronie nie było kasztelanii? - W Ruskim w skład którego wchodziły ziemie - przemyska, lwowska, Sanocka, halicka

19. Kto stał na czele Rady panów województwa - wojewoda

20. Kto ustanawiał od przywilejów nieszawskich taksy na wyroby rzemieślnicze w miastach? - wojewoda

21. Kto w IV w przejął sądownictwo w sprawach granic posiadłości? - Podkomorzy

22. Wymień urzędy, które w dawnej Polsce nazywano dygnitarskimi- wojewoda, kasztelan, podkomorzy, sędzia ziemski

23. Wymień niższe urzędy ziemskie, które miały charakter urzędów honorowych - Stolnik, Podstoli, Cześnik, Podczaszy, łowczy, miecznik

24. Jaka funkcje pełnili burgrabiowie? - zarząd nad zamkami, grodami

25. Kiedy pojawił się w Polsce podział na powiaty? - druga połowa XV w

26. Na jakie dwie kategorie dzielono Urzędy Centralne? - Koronne, nadworne, zasięg ogólnopaństwowy

27. W którym wieku zanikły urzędy kanclerzy ziemskich - I połowa XV w, zastąpiły je urzędy kanclerza koronnego i podkanclerza Królestwa polskiego

28. Kto od XV w był głównym rachmistrzem państwa, prowadził rachunki skarbowe? - Podskarbi nadworny

29. Incopatibilitas parlamentarna - zakaz łączenia urzędów

30. Jak nazywano dygnitarzy koronnych i nadwornych, którzy weszli do Senatu? - Ministrami. Byli to: marszałek Wielki koronny, marszałek nadworny koronny, kanclerz, podkanclerzy koronny, podskarbi koronny

31. W którym roku po raz pierwszy ustanowiono Hetmana Koronnego? - W 1509 r Funkcja dożywotnia.

32. Jak nazywał się zastępca hetmana? - Hetman polny

33. Na jaki okres formalnie powoływano hetmanów? - Od 1581 r dożywotnio, wywierali wpływ na politykę wewn.,

34. Kim byli Regimentarze? - tymczas. Zastępca hetmana, mianowany przez Króla, gdy zabrakło hetmanów lub nie mogli p. funkcji

35. Jak nazywał się jedyny nowy urząd powstały na pocz. XVI w - Urząd referendarza, od 1569 roku osoby pełniące ten urząd wchodziły do senatu z głosem doradczym

36. W którym roku została wydana konstytucja ustalająca porządek starszeństwa urzędów? - w 1611 - wyznaczała po urzędach senatorskich kolejno miejsca podkomorzemu, staroście, chorążemu, sędziemu ziemskiemu, stolnikowi, podczaszemu, podsadkowi, podstolemu, cześnikowi.

37. Jaki organ wprowadził po raz pierwszy w Polsce w 1768 r budżet? - Komisja Skarbowa

38. Jak nazywało się kolegialnie zorganizowane ministerstwo oświaty publicznej powołane w 1773 roku? - Komisja Edukacji Narodowej

39. Jak nazywały się pierwsze w Koronie i na Litwie organy, które na mocy ustawy z 1775 r podjęły nowoczesna zadania opieki społecznej? - Komisje Szpitalne (5 lat później ustawę uchylono, a ich funkcje przekazano komisjom dobrego porządku)

40. Z ilu członków składała się Rada Nieustająca? - z 36 członków (król, przedstawiciele senatu (18 senatorów) i szlachty (18 posłów). powoływanych przez SEJM co dwa lata. Rada Nieustająca składała się z pięciu departamentów: spraw zagranicznych, policji i dobrego porządku, wojny, sprawiedliwości oraz skarbu.

41. Jak nazywał się organ, który na mocy konstytucji 3 Maja stał na czele administracji? - Straż Praw - Składała się z: króla, prymasa i 5 ministrów, szefów resortów: policji, pieczęci, wojny, skarbu i spraw zagranicznych.

42. Jak nazywały się kolegialnie zorganizowane ministerstwa podległe Straży Praw? - Komisje Wielkie

43. Jaki organ miał sprawować wg konstytucji majowej nadzór nad miastami? - Komisje Policji

44. Do kogo należały od 1789 r sprawy terytorialne ziem i województw? - Do komisji porządkowych, cywilno - wojskowych

45. Kto zniósł urzędy starostów? - Sejm 4-ro letni powierzając w całości f. administracyjne w I instancji komisjom

46. Jak nazywał się urząd powołany w lipcu 1794 r przez rade najwyższą narodową - dozorcy

47. W którym roku został wydany w Księstwie warszawskim dekret o organizacji ministrów - 1808 r

48. Jaki organ Ks. Warszawskiego posiadał kompetencje w zakresie administracji ogólnokrajowego gospodarstwa , zakładowego porządku i oświecenia - Minister Spraw wewnętrznych

49. Jak nazywał się organ, który w Ks. Warszawskim zastąpił Komisję Edukacji Narodowej - Dyrekcja Edukacyjna

50. Jaki organ został powołany w 1808 r dla kontroli finansowej administracji? - Kolegialna Izba obrachunkowa

51. Na jakie jednostki administr. terytorialnej podzielono Księstwo Warszawskie ? - Departamenty (na czele stał prefekt -podlegała mu administr., policja porządkowa polityczna) i powiaty (na czele stał podprefekt)

52. Komu podlegała administracja oraz policja porządkowa i polityczne w departamentach księstwa warszawskiego? - Prefektowi

53. Kto sprawował nadzór nad działalnością prefektów i podprefektów? - Minister spraw wewnętrznych

54. Jakimi jednostkami zarządzali w Księstwie Warszawskim prezydenci municypalni? - Warszawa, Poznaniem, Toruniem, Kaliszem, Krakowem, Lublinem i Sandomierzem.

55. Kto mianował burmistrzów i ławników w Księstwie Warszawskim? - Minister Spraw wewnętrznych

56. Gdzie funkcjonowała od 1811 r Szkoła Praw i Nauk Administracyjnych? - W Warszawie

57. D czyich kompetencji należały w Księstwie Warszawskim odwołania w I instancji od zarządzeń i innych aktów administracyjnych prefektów i podprefektów - Do Rad Prefekturalnych złożonych z 3-5 radców mianowanych przez króla.

58. Jakie rady wchodziły w skład samorządu księstwa warszawskiego? - Rady handlowe, dozory szkolne, rady municypalne miejskie, wiejskie, rady departamentalne i powiatowe.

59. Jak nazywał się organ samorządowy księstwa Warszawskiego, w skład którego wchodzili : dziedzic, miejscowy proboszcz, burmistrz lub wójt, oraz 1 do 2 chłopów lub mieszczan/ - Dozory szkolne

60. Kto mianował radców rad departamentalnych i powiatowych? - Król, spośród kandydatów przedstawionych przez sejmiki.

61. Jak nazywał się centralny organ władzy i administracji Królestwa Kongresowego? - Rada Stanu - dzieliła się na zgromadzenie Ogólne, Radę Administracyjną.

62. W którym roku usankcjonowano w królestwie polskim postanowieniem królewskim sadownictwo administracyjne? - 1817 r.

63. Jaki urząd zlikwidowano w 1826 r czyniąc tym samym Radę Administracyjną najwyższym organem rządowym? - Urząd namiestnika

64. Do jakich organów należał Zarząd Kraju w okresie królestwa? - Do komisji rządowych podporządkowanych Radzie administrac.

65. Jaka zasada charakteryzowała administrację terytorialną królestwa? - Kolegialność niepełna

66. W czyim ręku spoczywał zarząd w 8 województwach królestwa? - W rękach Kolegialnych Komisji Województwa

67. W którym roku po raz trzeci w historii ziem polskich powołano Radę Stanu? - W 1861 - stała się ona naczelnym organem władzy w Królestwie złożona z Rady administracyjnej i zgromadzenia ogólnego.

68. Jakie zadania mieli wypełniać Komisarze Pełnomocni oraz delegaci w powiatach na mocy dekretu R. Traugutta z 27.12.1863 r - komisarze pełnomocni mieli zadbać o realizacje dekretów uwłaszczeniowych w kraju, delegaci w powiatach mieli rozbudować sadownictwo z prawem wymiary kary aż do kary śmierci.

69. Na jaki okres wybierany był Wydział Krajowy w Galicji? - Na 6 lat.

70. Jaki organ w autonomicznej Galicji był szczególną instytucją samorządową - Rada Szkolna Krajowa

71. Do kogo należała kontrola nad Radą Szkolną Krajową w Galicji - Do Sejmu Krajowego

72. Jak nazywał się organ, który od 1874 r stał na czele Królestwa Polskiego? - Generał Gubernator

73. Jak nazywały się główne jednostki zarządu lokalnego we wszystkich zaborach w II połowie XIX w? - Powiaty ze starostami

74. Kto stał na czele rejencji? - Nadprezydent rejencji

75. Przykładami, jakiego samorządu są:izby przemysłowo -handlowe, izby rolnicze, izby rzemieślnicze? - Samorządu gospodarczego.

76. Kto był reprezentantem społeczeństwa prowincji i kierownikiem spraw bieżących w wydziale prowincjonalnym? - Dyrektor krajowy

77. W ilu krajach koronnych Austrii istniał samorząd powiatowy? - w IV krajach - Czechy, Galicja , Tyrol, Styria

78. Na jakim szczeblu samorządu działały zwierzchności gminne i kto wchodził w ich skład? - Działały na wsiach, złożone z Rady Gminnej, wójta i przsiężnych.

79. Jak nazywany był w Królestwie Starszy Gromadzki, będący organem wykonawczym gromady? -Tradycyjnie sołtysem

80. Jaki organ kierował w pierwszych latach I wojny Światowej z ramienia władz okupacyjnych wszystkimi gałęziami administracji w królestwie? - Zarząd Cywilny Generalnego gubernatorstwa

81. Kiedy odbyły się - w czasie I wojny światowej pierwsze wybory do rad miejskich Warszawy Lublina i innych miast Królestwa? - II połowa 1916 roku - odbyły się na mocy ordynacji wyborczej wydanej na początku okupacji.

82. Jak nazywał się organ, który na mocy dekretu z dnia 22.11.1918 r - skupił w swym ręku najwyższą władzę w Państwie - Tymczasowy Naczelnik Państwa

83. Jak nazywał się organ administracyjny, który w marcu 1919 r zastąpił Komisję Rządzącą dla Galicji, Śląska Cieszyńskiego Spisza i Orawy? - Generalny delegat Rządu.

84. Przez jaki okres był osobny Urząd Ministra byłej dzielnicy pruskiej? - Przez 3 lata

85. Na czym polega władztwo administracyjne? - Możliwość stosowania przymusu dla realizacji decyzji przybierających formę aktów prawnych.

86. Jakie organy stanowiły w II RP administrację centralną? - Rada Ministrów i ministrowie

87. Na jakie dwa piony dzieliły się terytorialne organy administracji? - Administracja ogólna i Administracja specjalna.

88. Jakie funkcje realizowała administracja ogólna? - Zadania resortu spraw wewnętrznych

89. Czym zajmowała się administracja specjalna? - Realizowała funkcje wchodzące w skład pozostałych resortów.

90. Na jakie jednostki podzielono państwo polskie w okresie dwudziestolecia dla realizacji celów administracji ogólnej? - Województwa, powiaty, gminy miejskie, gminy wiejskie

91. Ile województw istniało w Polsce w 1939 r - 16

92. Jaki organ stał na czele administracji ogólnej w Warszawie? - Komisarz Rządu

93. Jakie organy wykonywały funkcje administracji ogólnej w gminach? - Organy samorządowe

94. Jakie resorty posiadały w okresie międzywojennym w Polsce administracje terytorialna specjalna? - Resort Spraw Wojskowych, Sprawiedliwości, Skarbu, Poczty i Telegrafów, Reform Rolnych, Wyznań Religijnych, Przemysłu i handlu, Komunikacji, Opieki Społecznej

95. Na jakiej zasadzie zbudowane były Organy Administracji Rządowej w okresie II RP- hierarchiczno administracyjnej

96. Jak nazywa się grupa przepisów normujących organizacje aparatu administracyjnego państwa? - Ustrojowe prawo administracyjne

97. Jak nazywa się grupa przepisów obejmujących formy działania i tryb funkcjonowania organów administracyjnych - proceduralne prawo administracyjne.

98. Na czym polegały funkcje administracyjne ministrów? - Na uzgadnianiu działalności administracyjnej ministrów, rozpatrywaniu sprawozdań oraz zatwierdzaniu statusów.

99. Kto wchodził w skład Komitetu Ekonomicznego Ministrów? - Ministrowie na czele resortów gospodarczych.

100. Jakie uprawnienia w zakresie administracji uzyskał Prezes Rady Ministrów? - Do sprawowania ogólnego kierownictwa nadzoru w sprawach personalnych całej administracji.

101. W którym roku Rada Ministrów w Polsce międzywojennej ustaliła jednolite zasady organizacji ministerstw - 1926

102. Kto stał na czele departamentów ministerialnych? - Dyrektorzy

103. Jak nazywał się organ kierujący wydziałami departamentów? - Naczelnicy

104. Ile ministerstw istniało w Polsce w 1932 r - 11

105. Komu były podporządkowane urzędy centralne zgodnie z zasadami konstytucji marcowej? - Ministrom

106. Jaki był tryb powoływania wojewody w II RP? - Na wniosek ministra Spraw Wewnętrznych uchwalony przez Radę Ministrów mianowany przez Prezydenta

107. Na czym polegała dwojaka działalność Wojewody jako organu administracji wojewódzkiej w okresie międzywojennym? - 1. Przedstawiciel Rządu na obszarze województwa, 2. Szef administracji ogólnej, i tych działów administracji specjalnej, które były zespolone z administracja ogólną

108. Komu podlegała policja państwowa na podstawie województwa w II RP? - Wojewodzie

109. Na jakie jednostki dzielił się Urząd Wojewódzki w II RP? - Wydziały i oddziały

110. Kto wchodził w skład Rady Wojewódzkiej w okresie międzywojennym? - Członkowie delegowani przez organy samorządu powiat.

111. Od którego roku szefem administracji stolicy był Komisarz Rządu Miasta Stołecznego W-wy? - 1919

112. W którym roku podzielono Warszawę na starostwa grodzkie - 1928

113. Kto wchodził w skład Śląskiej Rady Wojew.?- Wojewoda, vicewojewoda, 5 członków wybranych przez Sejm Śląski

114. Kto wybierał członków Śląskiej Rady Wojewódzkiej? - Sejm Śląski

115. Komu pod względem osobowym i służbowym podlegał starosta? - Wojewoda

116. Kto sprawował administrację w miastach wydzielonych liczących powyżej75. tys. Mieszkańców? - Starosta Grodzki

117. Kto kierował administracja powiatu miejskiego w Gdyni od 1932 r? - Komisarz Rządu

118. Kto mógł wprowadzić w Polsce do 1935 roku stan wyjątkowy? - Rada Ministrów za zgodą Prezydenta

119. Komu podlegał faktycznie pion służby śledczej w II RP? - Naczelnikom Wydziału Bezpieczeństwa w Urzędach. Woj.

120. W którym roku w Polsce międzywojennej nastąpiło istotne rozszerzenie uprawnień policji? - 1934

121. Wg., jakiego systemu zostało uregulowane wydawanie czasopism w II RP? - Zasada systemu zgłoszeniowego

122. Na jakich zasadach opierał się w II RP system kontroli nad treścią druków? - Zasada kontroli represyjnej, polegała na kontrolowaniu publikacji po ich wydaniu.

123. Kto zarządzał konfiskatą czasopism w II RP? - Organ Administracji ogólnej I stopnia lub prokurator

124. Jakie rodzaje stowarzyszeń rozróżniało prawo o stowarzyszeniach w 1932 r? - Zwykłe, zarejestrowane, wyższej użyteczności (zgoda rady ministrów)

125. W jakich okolicznościach organy administracyjne mogły wydać zakaz odbywania zgromadzeń publicznych? - Gdy zagrażały one bezpieczeństwu, spokojowi i porządkowi publicznemu.

126. W którym roku w okresie międzywojennym przeprowadzono pełną unifikację systemu szkolnego? - 1932 r

127. W jakich latach w II RP podjęto ustawy o szkołach wyższych określające zakres ich autonomii - 1920, 1933

128. W którym roku został zawarty przez Polskę ze Stolicą Apostolską konkordat - 1925

129. Kiedy nastąpiło w II RP dostosowanie granic prowincji kościelnych i diecezji do granic państwowych? - 1925

130. Kto sprawował w Polce w okresie międzywojennym administrację w sprawach wyznaniowych na obszarze województw? - Wojewoda.

131. W którym roku w II RP przeprowadzono reformę walutową? - 1924 r

132. Kiedy powołano w Polsce Ministerstwo rolnictwa i Reform Rolnych? - 1932

133. Jakie znaczenie dla organizacji samorządu terytorialnego II RP miały regulacje ustawowe z 1933 r? - Miały na celu ujednolicenie przepisów

134. W jakim trybie wybierano w Polsce międzywojennej Rady Gminne w gminach wiejskich? - W wyborach pośrednich jawnych

135. Od kiedy w Polsce wprowadzono gminy zbiorcze? - 1935 r

136. Kto wchodził w skład zarządów miejskich gmin miejskich? - W miastach wydzielonych prezydent miasta i ławnicy, w pozostałych burmistrz i ławnicy

137. Jaki był skład Wydziałów Powiatowych w II RP? - Składał się z 6 członków wybranych przez Radę

138. Jakich województw dotyczyła ustawa z 1922r? - Lwowskiego, tarnopolskiego, stanisławskiego

139. Wymień organy utrzymanego w województwach: poznańskim i pomorskim samorządu wojewódzkiego? - Sejmik wojewódzki, wydział wojewódzki, starosta krajowy

140. Od którego roku Warszawa stanowiła jednostkę samorządu gminnego, powiatowego wojewódzkiego? - 1938

141. Jaki zakres działania obejmowały kompetencje samorządu terytorialnego II RP? - Własne, poruczone.

142. Jaką ilość różnorodnych czynności i funkcji administracyjnych wykonywały organy samorządu gminnego w ramach poruczonego zakresu działań? - Około 500 różnorodnych czynności i funkcji

143. Na jakie części dzielił się samorząd gospodarczy II RP w zależności od rodzaju wytwórczości? - Przemysłowo-handlowy, rzemieślniczy, rolniczy

144. Jaki mechanizm umożliwił wpływ organów administracji państwowej na działalność izb samorządu gospodarczego? - Zakres określały akty ustawodawcze i zarządzania o powoływaniu izb oraz statuty zatwierdzone przez właściwych ministrów.

145. W którym roku wydano w II RP przepisy jednolite normujące ogólne postępowanie administracyjne - 1928

146. Przepisy, jakiej ustawy zawierały pragmatykę służbową funkcjonariuszy państwowych - ustawa o państw. służbie cywilnej 1922r

147. Jaki procent wojewodów Polsce stanowili w 1937 r oficerowie? - 75 %

148. Jakie organy sprawowały kontrole zewnętrzną w II RP? - Organy niezależne od aparatu adm. Publicznej,

149. Jak nazywał się powołany w 1922 r Sąd Administracyjny? - Najwyższy trybunał Administracyjny

150. Na jakie izby dzielił się powołany w 1922 r Sąd Administracyjny? - Ogólnoadministracyjną i Skarbową

---