Strefa najbliższego rozwoju.

Rosyjski pionier psychologii społeczno- kulturowej Lech Siemionowicz Wygotsky(1896-1934) w ciągu 37 lat życia stworzył ponad 270 wybitnych prac naukowych, które dzisiaj służą psychologom i pedagogom w rozpoznawaniu potrzeb i rozwiązywaniu problemów najmłodszych.

Dla Wygotskiego nauka nie polega na przyswajaniu pamięciowym jak największej ilości materiału, lecz na wykreowaniu umiejętności poznawczych i wykorzystywaniu narzędzi psychologicznych pozwalających zdobywać potrzebną wiedzę. Jeśli dziecko w toku rozwoju, naturalnie wspieranego przez dorosłego, zdobędzie te umiejętności, jest wtedy bardziej otwarte na świat, naukę i poznanie. Śmiało wyraża swoje zdanie, nie boi się poszukiwać, zadawać pytania, pokonywać coraz wyższe szczyty.

Najważniejsze dla rozwoju poznawczego dziecka są te funkcje, które jeszcze nie zostały do końca ukształtowane. Zadania, które są wyzwaniem nie do pokonania samodzielnie za pierwszym razem, wyzwalają w dziecku pęd do wiedzy, kreatywne myślenie. Wtedy właśnie potrzebna jest pomocna dłoń przewodnika, który łagodnie „popchnie nad przepaścią”, czyli wskaże prawidłową drogę rozwiązania danego problemu. W ten sposób dziecko zdobywa nowe umiejętności i doświadczenia.
Zadania, które dziecko potrafi rozwiązać bez problemu i nie stanowią dla niego wyzwania, mogą tylko utrwalać nabyte już umiejętności, takie kompetencje nazywane są strefą aktualnego rozwoju. Dlatego tak bardzo ważna jest rola nauczyciela, który musi umiejętnie dopasować działania edukacyjne do sfery rozwojowej dziecka, by nie dawać mu np. zbyt prostych lub zbyt trudnych do wykonania zadań, które zniechęca do dalszej pracy i poszukiwań.
Strefa najbliższego rozwoju nie określa inteligencji dziecka, ale raczej poziom potencjalnego rozwoju. Nabycie umiejętności wykonywania różnych czynności i rozwiązywania problemów we współpracy z innymi jest bardzo ważnym elementem warunkującym np. przystosowanie do życia w społeczności szkolnej lub przedszkolnej, współpracę z nauczycielem itd. Dlatego tak istotne jest skupienie się na tym, co dziecko może zrobić jutro, a nie na tym, co potrafi bez problemu wykonać dzisiaj.

„Strefa najbliższego rozwoju” (ang. zone of proximal development- ZPD) jest jednym z szeroko stosowanych terminów pochodzących z pism Wygotskiego. Jak opisał to współczesny badacz tego „Mozarta Psychologii” Mikołaj Veraksa- ZPD „jest miejscem, w którym spotykają się dzieci i dorośli”.

20 najciekawszych ćwiczeń na koncentrację uwagi:

Należy pamiętać, że dziecko 2-3 letnie może skoncentrować uwagę na 5-10 min.; dziecko 5-6 letnie - 15-20 min.; dziecko 7-8 letnie - 25-30 min. W przypadku trudności w koncentracji uwagi ważne jest, żeby dziecko kończyło napoczętą działalność, czasem może to być z pomocą rodziców.

Doskonalenie umiejętności koncentracji uwagi w oparciu o zabawy manipulacyjne.

Nauczyciel umawia się z dziećmi, że jest wróżką i zmienia wszystkie dzieci w nakręcone zabawki.

Każde dziecko naśladuje ruchy wymyślonej rzeczy. Pozostałe zgadują jej nazwę.

Dziecko potrafi uważnie obserwować i nazywać zauważone zjawiska.

Dzieci maszerują w kole ( marsz z wysokim unoszeniem kolan), na sygnał nauczyciela- podniesienie kartonu z napisaną sylabą („do”, „so”, „la”, „ma”, „na”) dzieci wykonują klaśnięcie, chóralnie odczytują sylabę.

Dziecko potrafi reagować na dany sygnał.

Odwzorowywanie układu.

Dzieci dostają patyczki i wzór od nauczyciela. Przyglądają się i odwzorowują go. Następny wzór dostają na chwilę, przyglądają się, zapamiętują go i odwzorowują z pamięci.

Dziecko potrafi odwzorować rysunek, przyglądając się wzorowi oraz odtworzyć go w pamięci.

Przewlekanie sznurowadła przez dziurki.

Na kartonie dzieci rysują księżyc. Następnie robią w nim dziurki, przez nie przewlekają sznurówkę. Wykonują kontury księżyca.

Dziecko potrafi zainteresować się wykonywaną czynnością i doprowadzić ją do końca.

Ćwiczenia umiejętności koncentracji uwagi w oparciu o materiał obrazkowy „Indiański tropiciel”

Wybieranka obrazkowa.

Prowadząca rozkłada zestaw obrazków. Prosi, by dziecko wybrało takie same obrazki.(Wszystkie obrazki w zestawie(oprócz dwóch jednakowych) powinny być o różnej tematyce. Dopiero w trudniejszych zadaniach mogą pojawić się np. zbliżone wyglądem domy lub samochody).

Dziecko potrafi wyodrębnić jednakowe ilustracje.

Ukryte samogłoski

Prowadząca wręcza dziecku kartę pracy ze znakami graficznymi i samogłoskami. Prosi ucznia, by wystukał ilość samogłosek.

Dziecko potrafi wyodrębnić samogłoski.

Labirynt.

Prowadząca daje dziecku kartę pracy z narysowanym labiryntem. Prosi, by kolorem zielonym zaznaczyło drogę Indianina do jego namiotu. W momencie dotarcia Indianina do swojego domu uczeń wydaje radosny okrzyk.

Dziecko potrafi skupić uwagę podczas krótkich ćwiczeń.

Gry i zabawy usprawniające koncentrację uwagi

Do punktu.

Zabawa dla grupy. Każdy uczestnik wybiera sobie dowolny punkt w pokoju, wszyscy chodzą po pokoju, dopóki nie usłyszą słowa „STOP”; na ten znak każdy biegnie do swojego wybranego punktu. Są możliwe instrukcje, w jaki sposób można się do tego punktu dostać, np.:

- powiedz `cześć' każdej osobie, którą spotkasz po drodze

- patrz w dół, gdy idziesz

- biegnij, kręcąc się w kółko

- skacz, kręcąc się w kółko

- idź tyłem

- idź z zamkniętymi oczami

- idź powoli

- idź prosto do celu

Snuj się snuj bajeczko.

Nauczyciel wprowadza nastrój i zaczyna opowiadać wymyśloną bajkę np. dawno, dawno temu, za lasem, w maleńkiej chatce mieszkała dziewczynka… Kolejne dziecko opowiada dalej dodając jedno swoje zdanie itd. Na zakończenie dzieci podejmują próbę odtworzenia całej bajki. Mogą odegrać ją w formie dramy, scenki rodzajowej lub pantomimy.

Ślepiec.

Zabawa dla pary. Jedna osoba zamyka oczy, druga prowadzi ją po pokoju w taki sposób, aby mogła poznać przy pomocy rąk jak najwięcej szczegółów. Później zmiana.

To ćwiczenie wymaga ciszy.

Uczestnicy próbują przedstawić sami lub z kimś( jeśli tego wymaga improwizacja) różne sytuacje.

Można losować temat, ewentualnie prowadzący podaje go osobie na środku, a pozostali starają się odgadnąć, co było odegrane.

Przykładowe improwizacje:

-przechodzenie przez strumyk po kamieniach
-niesienie tacy ze szklankami pełnymi wody
-chodzenie po oblodzonej drodze
-chodzenie po krawędzi przepaści
-chodzenie po polu minowym w ciemnościach
-wspinanie się na skałę
-otwieranie paczki po kryjomu
-zamknięcie jadowitego węża w skrzynce
-rozpakowanie prezentu
-dekorowanie tortu
-rozbrajanie bomby
-budowanie domku z kart
-rzucanie piłki
-zawiązywanie krawata
-nawlekanie igły

-wkładanie garnituru z papieru

„W wesołym miasteczku”- gry i zabawy usprawniające koncentrację uwagi.

Zdobywanie biletu wstępu.

Przysuwamy zabawkę po wyznaczonym torze. Tor prosty o długości 3 m, szerokości 20 cm. W środku zabawki znajduje się bilet wstępu do wesołego miasteczka. Do zabawki dołączony jest sznurek zakończony patyczkiem. Zadaniem dziecka będzie przysunąć zabawkę do siebie, nawijając sznurek na patyczek. Należy uważać, aby zabawka nie wyjechała poza wyznaczony tor.

Brakujące elementy.

Na biletach wstępu brakuje 3 elementów( np. ucha, oka i rączki misia). Zadaniem dzieci jest wskazanie brakujących elementów i dorysowanie ich.

Dziecko potrafi wyodrębnić trzy brakujące elementy.

Gabinet luster- ćwiczenie w parach.

Każda para ma przed sobą lusterko i konfetti- 5 kolorowych kropeczek. Kolorowe kropeczki dzieci przyklejają sobie nawzajem w różnych częściach twarzy. Zadaniem dzieci jest spoglądając w lustro określić położenie i kolor kropeczek na twarzy.

Dziecko potrafi określić położenie i kolor pięciu kropeczek.

Gabinet strachu.

Zabawa „Uwaga start”. Jeden z uczestników w szybkim tempie oświetla latarką po kolei różne ilustracje, drugi natomiast równie szybko wymienia postacie tam umieszczone. W tym czasie w pomieszczeniu jest ciemno.

Dziecko potrafi rozpoznać w krótkim czasie eksponowany przedmiot.

Kształcenie koncentracji uwagi w oparciu o różnicowanie „dz”, „dzi”, „dź”, „dż”

Zaznaczanie liter „dz”, „dzi”, „dź”, „dż”.

Uczniowie otrzymują plansze, na których mają otoczyć pętlą obrazek, w którego nazwie występuje litera „dz”, „dzi”, „dź”, „dż” i poprowadzić linię do odpowiedniej litery (według wzoru).

Dziecko potrafi uważnie obserwować prezentację ćwiczenia; skupić uwagę na podanym wzorze i wykonać według niego ćwiczenie.

Objaśnienie i pokaz ćwiczenia „energetyczne ziewanie”.

- staw skroniowo- żuchwowy dzieci powinny poczuć przy otwieraniu i zamykaniu szczęk,

- opuszczają powoli dolną szczękę udając, że ziewają,

- w czasie masażu stawu skroniowo- żuchwowego wydają głęboki, relaksujący odgłos ziewania. Ćwiczenie powtarzają od 3 do 6 razy.

Dziecko potrafi uważnie obserwować prezentację ćwiczenia, przestrzegać kolejności ćwiczeń.

Uczniowie otrzymują tekst „Przechadzka”.

Zaznaczają według wzoru wyrazy, w których występują litery „dz”, „dzi”, „dź”,”dż”, używając odpowiedniego koloru. Na zakończenie uczniowie otrzymują ilustrację do tekstu „Przechadzka” , którą mają pokolorować.

Dziecko potrafi uważnie obserwować prezentację ćwiczenia; skupić uwagę na podanym wzorze i wykonać według niego ćwiczenie, oraz doprowadzić pracę do końca.

Pokaz i objaśnienie ćwiczenia „Aktywna ręka”.

- dzieci zwieszają swobodnie po bokach ramiona, które pozostają rozluźnione,

- przed rozpoczęciem ćwiczenia porównują zasięg, stan napięcia obydwu ramion,

- dopuszczalne są cztery pozycje: 1. ręka odchylona daleko za głowę; 2. ręka przed głową; 3. ramię dotykające ucha; 4. ręka w bok od głowy,

- zwracają uwagę na fakt, iż każdy ruch zaczyna się w obszarze klatki piersiowej,

- przy każdej pozycji powinny pamiętać o głębokim wdechu; wydech natomiast wydłuż odliczając w pamięci do ośmiu lub więcej.

- zauważają iż siła, witalność, stan rozluźnienia całego ciała towarzyszące łagodzeniu napięcia ramion, powoli wzrasta,

- na zakończenie wstrząsają ramionami lub wykonują nimi kilka krążeń lub wymachów.

Dziecko potrafi uważnie obserwować prezentację ćwiczenia, przestrzegać kolejności ćwiczeń.

Kształtowanie umiejętności koncentracji uwagi w oparciu o zabawy muzyczno- ruchowe

Zabawy ruchowe, ze zmianą tempa i wysokości dźwięku:

- zmiana tempa na szybkie- dzieci biegają na palcach,

- zmiana tempa na wolne- dzieci poruszają się dużymi krokami,

- powrót do normalnego tempa,

- zmiana wysokości melodii- wysoki rejestr- dzieci skaczą na palcach próbując dosięgnąć „jabłuszek”,

- zmiana wysokości melodii- niski rejestr- dzieci przykucają łapiąc kolana kolegów,

- powrót do marszu w kole.

Dziecko przejawia ukierunkowaną aktywność w zabawach.

Prezentacja piosenki „Muzykalny zastęp”. Dzieci wykonują piosenkę i ilustrują ją ruchem ciała( kasety z nagraniem głosu instrumentów, występ z jednoczesnymi ruchami pokazujących w piosence):

- po okarynie- klaszczą w dłonie,

- flet- klaszczą w ręce partnera,

- klarnet- uderzenia prawą ręką o kolano,

- wiolonczela- uderzenia lewą ręką o kolano,

- kontrabas- złapanie się za głowę,

- trąbka- uderzenie dwoma dłońmi o kolana.

Dziecko doskonali koncentrację uwagi w aspekcie wzrokowo- słuchowo- ruchowym.

Mnemotechniki sztuki zapamiętywania. Jak najwięcej rodzajów- do każdego swój przykład.

Mnemotechniki to bardzo sprytne połączenie trzech składników, o których przeczytasz poniżej. Metody te, bardzo skuteczne techniki zapamiętywania, nie są niczym nowym dla ludzkości. Słowo "mnemotechniczny" pochodzi od imienia greckiej bogini Mnemozyny. Metod tych bardzo często używali starożytni Grecy w zapamiętywaniu elementów przemówień i dysput logicznych, jakie między sobą toczyli.

Budowa mnemotechnik opiera się na trzech fundamentalnych zasadach:

ASOCJACJA

WYOBRAŹNIA

LOKALIZACJA

Asocjacja
Jest to metoda, poprzez którą łączysz elementy do zapamiętania z elementem mnemotechniki, na którym to zapamiętujesz. Każda mnemotechnika ma swoje miejsca, w których zapamiętujesz potrzebne elementy. Aby połączyć te dwa elementy, należy je ze sobą skojarzyć. Pomimo że można zasugerować ci pewne asocjacje, twoje własne asocjacje są o wiele lepsze i odzwierciedlają sposób, w jaki pracuje twój mózg. Rzeczy mogą być asocjowane poprzez:
- umieszczenie na górze obiektu
- łączenie i przenikanie się nawzajem
- tańczenie wokół siebie
- bycie w tym samym kolorze, zapachu, formie kształcie.
Cokolwiek jest używa do połączenia rzeczy do zapamiętania z obiektem używanym do przypominania - to jest właśnie obraz asocjacji.

Wyobraźnia
Wyobraźnia jest używa do tworzenia połączeń i asocjacji niezbędnych do zapamiętania elementów w mnemotechnice. Innymi słowy, wyobraźnia jest to sposób, w jaki używasz swego umysłu do budowania połączeń, które mają dla ciebie jak największe znaczenie. Im silniejsze wyobrażenie, tym skuteczniej pozostanie ono w twoim umyśle dla późniejszego odtworzenia. Mnemotechniczne skojarzenia mogą być tak żywe, intensywne jak tylko chcesz, jeśli tylko pomagają ci one w skutecznym zapamiętywaniu.

Lokalizacja
Lokalizacja oferuje ci dwie rzeczy:
- spójny system, w którym informacja będzie przechowywana i
- sposób na oddzielenie jednej mnemotechniki od innej.
Mnemotechniki to innymi słowy system mentalnych miejsc, w których zapamiętujesz informację. Lokalizacja odnosi się do różnego typu miejsc, w jakich możesz to robić.

Rzymski Pokój

( czyli „zakładki mieszkaniowe”, lub „system miejsc”)

Metoda ta wzięła nazwę od Rzymian, którzy również - jak ich greccy rówieśnicy w tych czasach - angażowali się w publiczne dyskusje i logiczne wywody. I oni również musieli używać mnemotechnik, by radzić sobie z zapamiętywaniem tych mów.

Mnemotechnika ta (jak i wszystkie pozostałe) działa w ten sposób:
tworząc sobie mentalne odpowiedniki elementów w umyśle i zapamiętując na nich daną informację - na każdym z nich z osobna inny kawałek informacji, jesteś w stanie później bez trudu przypomnieć sobie, co zapamiętałeś na poszczególnych elementach.
Robisz to po prostu przypominając sobie te elementy, których przypomnienie nie sprawia żadnych trudności, ponieważ doskonale i długo je znasz.
Zapamiętana informacja skojarzona z tym elementami pojawi się, przypomni się wówczas automatycznie.

Zapamiętuj rzeczy abstrakcyjne - nie będące bezpośrednimi nazwami rzeczywistych przedmiotów - przekształcaj je w wyobraźni na konkretne obrazy konkretnych namacalnych przedmiotów lub czynności.

Przykład:

Muszę zapamiętać 7 rzeczowników: ogórek, pizza, skarpetki, tramwaj, czosnek, kościół, pierścionek.

Wybieram 7 rzeczy uporządkowanych w moim pokoju, kolejność: drzwi, okno, szafa, stół, telewizor, łóżko, kwiaty.

A teraz najważniejsze:

Kojarzę rzeczy, które mam zapamiętać z tymi w pokoju. Mam i wyrazy i pokój przed sobą.

Najpierw są drzwi i ogórek

Wyobrażam sobie, że wchodzę do tego pokoju, łapię za klamkę i … Pfuuu!! To nie klamka!- To OGÓREK! Śliski, skisły ogóras. Widzę go w dłoni- jego kształt i kolor. Czuję także jego zapach. Delikatnie wlatuje on do nosa, smyrając, co tylko może. W obu dziurkach. I dolatuje do odpowiednich sensorów w mózgu. Jest on na miejscu klamki, ale nic nie stoi na przeszkodzie, by go skosztować.

Okno i pizza

Podchodzę w mojej wyobraźni do okna, zerkam za nie … a tam mnóstwo pizzy! Wyciągam rękę za okno i sięgam po kawałek. Hmm. Pycha! Czuję zapach i smak( to ta moja ulubiona!). Jest smaczna i ciepła.

Szafa i skarpetki

Kończąc pizzę podchodzę do szafy. Otwieram ją, a z niej wypada mnóstwo bawełnianych skarpetek. Wprost na moje nogi. Czuję ich dotyk. Z niesmakiem przyznaję, iż owe skarpetki dawno prane nie były … Ten fakt czuję najmocniej. Słyszę również szelest, jaki wydają, kiedy je deptam.

Stół i tramwaj

Widzę na stole dziecinną kolejkę. Tyle, że zamiast lokomotywy jest tramwaj. Taki malutki, ale prawdziwy. Z ludźmi w środku. Czuję zapach różnych smarów. Słyszę PING- sygnał, po którym nie wolno wysiadać.

Telewizor i czosnek

Włączam TV. Widzę reklamę czosnku, Julia Roberts ubrana w kostium z czosnku wyrzuca go z telewizora prosto na mnie! Kawałek trafia mi w zęby, rozgryzam go. Wiem, jaki smak i zapach, mogę sobie wyobrazić. Nie cierpię czosnku!!

Łóżko i kościół

Niesamowite! Widzę jak z ramion łóżka uwypuklają się duże krzyże. Sięgają aż do sufitu, z reszty łóżka powstaje dach i wieżyczka. Słyszę jak biją w niej dzwony. To najprawdziwszy kościół.

Kwiatki w wazonie i pierścionek

Wyciągam kwiatki z wazonu i zauważam, że na każdej łodydze jest pierścionek. Wybieram ten z brylantem i zakładam go sobie na palec. Pasuje idealnie! Czuję to zimne i ciężkie złoto na swoim palcu.

Metoda Łańcuchowa

Metoda Łańcuchowa to podstawowa technika pamięciowa, swoisty fundament, dzięki któremu opanowanie bardziej zaawansowanych metod stanie się naprawdę łatwe. Techniki tej używa się do zapamiętywania na ogół krótkiego szeregu różnych informacji, np. listy elementów do zapamiętania lub spraw do załatwienia, łącząc, kojarząc każdy element tego szeregu z następnym, lub łącząc wszystkie elementy w jakąś barwną historyjką.

Bardzo prosta metoda, często wykorzystywane do tymczasowego zapamiętywania studiowanego materiału.

Przykład:

Do zapamiętania mam 10 przykładów słów:

ryba, noga, okno, nos, but, karta, blacha, drzewo, słoń, długopis

Na początek wyobrażam sobie dłoń, aby mieć jakiś punkt zaczepienia. Teraz łączę rybę z dłonią. Ryba na dłoni. Następnie nogę z rybą. Rybie wyrasta noga lub kopię rybę nogą. Noga ryby kopie w otwarte okno, które zamykając się przytrzaskuje komuś nos. Osoba z bolącym nosem, aby upewnić się, że jest z nim wszystko w porządku wącha stary śmierdzący but...
... i odkrywa w nim kartę zrobioną z blachy. Jegomość wyrzuca kartę i trafia nią w drzewo, z którego spada słoń..., z długopisem w trąbie.

Metoda liczbowo- kształtowa

Metoda ta tym różni się od poprzednich, że główną rolę odgrywają w niej specjalnie skonstruowane, stałe pamięciowe obrazy-klucze, z którymi można połączyć, skojarzyć dowolną zapamiętywaną informację.
Systemy zakładek można porównać do szafy, w której wisi jakaś skończona liczba wieszaków. Te wieszaki nigdy się nie zmieniają, ale ubrania, które na nich wieszasz tak - i może ich być bardzo dużo. W systemie zakładek obrazkowych, albo "cyfropodobnych" liczba, jej kształt (lub symbolika) to właśnie te wieszaki, a ubrania, które na nich wieszasz to "rzeczy do zapamiętania". System ten jest łatwy i obejmuje tylko liczby od 1 do 10.

Oto on:

1= miecz

2= łabędź

3= mewa

4= chorągiewka

5= haczyk

6= gwizdek

7= statek zawijający do portu

8= bałwan

9= rozwijający się dywan

10= rzymski woźnica

Przykład:

Oto postępowanie policyjne w wypadku popełnienia przestępstwa:

Ustne zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa
Przesłuchanie oskarżonego
Przesłuchanie świadków
Przeszukanie pomieszczeń
Przeszukanie oskarżonego
Przeprowadzenie eksperymentu
Otwarcie korespondencji
Przedstawienie dowodów
Poręczenie
Rozprawa

Schemat nauczenia się takiej listy wraz z zapamiętaniem kolejności polega na przyporządkowaniu konkretnym liczbom symboli i skojarzeniu ich przy pomocy wyobraźni do konkretnego postępowania.
Następny krok, to zapamiętanie, jakiej liczbie, który kształt odpowiada a później należy po kolei skojarzyć kształt z odpowiednim postępowaniem policyjnym w naszym przypadku.

1-miecz- powiadomienie o popełnieniu przestępstwa. Wyobrażamy sobie sytuację, w której policjant z mieczem w ręku(dla lepszego posłuchu) mówi do kobry, że popełniła przestępstwo.

2 - łabędź( albo też kobra) - przesłuchanie oskarżonego
Następnie widzimy jak kobra jest tak przesłuchiwana, że prawie stanęła na baczność pod wpływem pytań policjanta.
3 - mewa - przesłuchanie świadka
Dalej kojarzymy, że podczas popełnienia przestępstwa przelatywała nad całym zajściem mewa i w ten sposób stała się świadkiem. Policjant ją zestrzelił i nie zważając na to, że jest martwa próbuje ją przesłuchać trzymając ją za gardło.
4 - chorągiewka - przeszukanie domu
Policja wpada do domu kobry i robi totalny bałagan w poszukiwaniu narzędzia zbrodni.
5 - haczyk - przeszukanie oskarżonego
Nasza biedna kobra(łabędź) została powieszona na haku i policjanci zaglądają jej do gardła w trakcie przeszukania.
6 - gwizdek( trąba słonia)- przeprowadzenie eksperymentu
dla przedstawienia samego procesu myślowego wystarczy skojarzyć sobie następującą historyjkę:
najtęższe umysły świata starają się wytłumaczyć jak bardzo można skręcić trąbę słonia i stwierdzają, że można ją skręcić tylko w szóstkę.
7 - statek zawijający do portu ( kosa) - otwarcie korespondencji
używanie kosy do otwierania listów grozi kalectwem.
8 - bałwan - przedstawienie dowodów
Policjant zaprasza bałwana śniegowego na przedstawienie dowodów a ten podczas procesu rozpuszcza się na posterunku.
9 - rozwijający się dywan( ślimak) - poręczenie za oskarżonego
Ślimak ściga się z oskarżonym i po stwierdzeniu, że oskarżony jest od niego wolniejszy poręcza za niego, że jest na tyle wolny, że nie oddali się zbytnio.
10 - rzymski woźnica( kij i piłka lub huśtawka) - rozprawa
Sędzia wchodzi na salę trzymając w rękach atrybuty władzy kij i piłkę baseballową. Lub:
10 - huśtawka - rozprawa
Po jednej stronie siada oskarżony, po drugiej Temida i zaczynają się ważyć losy oskarżonego. Wszystko dzieje się podczas rozprawy.

W ten sposób, gdy ktoś zapyta nas o kolejność, w jakiej powinno wykonywać się czynności policjanta w wypadku popełnienia przestępstwa, nie dość, że możemy mu je podać w kolejności, jakie przewiduje prawo, to jeszcze możemy podać mu je na wyrywki.

Główny System Pamięciowy

System ten diametralnie różni się od innych systemów, które dotychczas poznałeś. Jego konstrukcja nie opiera się na prostych słowach-obrazach, (chociaż w końcowym efekcie również do tego się on sprowadza). Jest on o wiele bardziej wyrafinowany, co znaczy nie tylko, że jest odrobinę trudniejszy, ale przede wszystkim daje o wiele większe możliwości. Główny System Pamięciowy (GSP) to system, dzięki któremu będziesz mógł, jeśli zechcesz, tworzyć inne systemy o potężnych możliwościach.

U podstaw tego systemu leży przyporządkowanie cyfrom od 0 do 9 wybranych spółgłosek wg poniższego schematu:

0- s, z

1- t, d

2- n

3- m

4- r

5- l

6- j

7- k, g

8- f, w

9- p, b

Przykład:

Jaką liczbą jest słowo „ENCYKLOPEDIA”?

Wykreślamy: (pamiętajmy, że „c” również) e c y o e i a

Lub( chyba tak samo wygodniej) piszemy „znane nam” samogłoski z dużej litery, a resztę z małej:

eNcyKLoPeDia

Zostało nam:

N K L P D 2 7 5 9 1

Czyli zapamiętaliśmy 5 cyfr w JEDNYM słówku.

Obrazowa metoda zapamiętywania

Rysujesz po prostu to, co masz zapamiętać. Dzięki temu, że rozrysowałeś dany element, widzisz go realnie swoimi prawdziwymi oczami, a przez to łatwiej jest ci go zapamiętać.
Niestety metoda ma swoje ograniczenia polegające przede wszystkim na trudności w oddaniu abstrakcyjnych idei.
Stosuje się ją przede wszystkim przy zapamiętywaniu realnych, namacalnych informacji np. wyliczanek, że dane urządzenie składa się np. z obudowy, płyty głównej, korbki i trąbki.

Przykład:
Załóżmy, ze mam do zapamiętania taką rzecz:

Radiotelefon K1:
- zasilacz sieciowy
- zasilacz bateryjny
- kable zasilające 18-sto kablowe
- kable koncentryczne
- zespół nadawczo odbiorczy
- mikrotelefon
- rozwidlenie radiotelefoniczne
- maszt antenowy
- antena sztuczna
- miernik do paraboli anteny

Akronimy

Akronimy, to inaczej „metoda pierwszych liter”.

Ta metoda jest dobra do czegoś, co znamy, ale nie znamy kolejności. Czasami jest przydatna.

Przykład:

Wszyscy umiemy wymienić 9 planet naszego układu. Ale czasami bywają kłopoty z kolejnością. Można sobie pomóc robiąc tak: Merkury Wenus Ziemia Mars Jowisz Saturn Uran Neptun Pluton.

Pierwsze litery tych planet to: MWZMJSUNP

Ułożę teraz zdanie łatwe do zapamiętania, takie, aby kolejne wyrazy zaczynały się na litery, na jakie zaczynają się kolejne planety. Oto one:

Moja Wiecznie Zapracowana Mama Jutro Sama Upiecze Nam Placek.

Teraz nie jest problemem wymienienie: Merkury Wenus…

Przykłady mnemotechnik, które można by wykorzystać w ortografii:

Technika „Odkrywanie Reguł Ortograficznych".

Przykład:

Uczniowie otrzymują zadanie:
Proszę pogrupować poniższe wyrazy według zauważonych podobieństw: żelazko, kałuża, żołądek, każdy, żelbeton, żona, żelatyna, żonkil, żołnierz, duży, żołądź.

Na papierze tak wypisujemy wyrazy, aby dzieci zauważyły regułę.

• Żołądek

• Żona

• Żonkil

• Żołnierz

• Żołądź (wyjątek: rzodkiew)

Dzieci szukają w słowniku ortograficznym - potwierdzenie tej reguły. Dopisują jeszcze kilka wyrazów. Takie samo ćwiczenie możemy wykonać przy wprowadzeniu reguły np. żel-, wró-, ża-, żół-, róż-, żu-, ży- (wyjątek: Rzym, rzadko). Wyrazy, które trzeba zapamiętać, a należą do wyjątków, można przedstawić za pomocą ortogramów (mogą to być zeszyty, teczki z ortogramami, gdzie w miejsce trudności ortograficznej wstawiamy rysunek).

Technika "Utrwalamy ortografię"

    Wprowadzamy często zasadę pisowni "rz" po spółgłoskach ucząc reguły, że po: p, b, t, d, k, g, ch, j, piszemy "rz". Możemy wprowadzić tutaj łatwiejszy sposób zapamiętania.

Przykład:

Tłumaczymy dzieciom, że jest 5 głosek, po których piszemy "rz" - b, g, d, j, w, - brzoza, grzyb, drzewo, dojrzały, wrzos. Można wcześniej omówić rysunek o tematyce jesiennej i wypisać wyrazy z tą trudnością ortograficzną. Następnie piszemy na palcach dłoni literki i utrwalamy przez tydzień np. śpiewamy, mówimy po cichu, głośno.
Po utrwaleniu wprowadzamy następujące spółgłoski, gdzie przy wymowie słyszymy "sz". Mówimy, że po tych spółgłoskach muszą pisać "rz". Na drugiej dłoni na palcach piszą kolejne litery p, t, k, ch. Znowu utrwalamy ćwiczeniami, a po pewnym czasie możemy ułożyć rymowankę:

B, G, D, J, W
P, T, K, CH - tak mówi szyfrem IVa

Technika "Wierszyki- rymowanki ułatwiające zapamiętanie reguł"

    Żarty, rymujące się wierszyki, to również mnemotechniki, które mogą być przydatne dla nauki ortografii.

Przykłady:

"u" Zapamiętaj zawsze tu Pisz otwarte zwykłe "u" W słowach: skuwka i zasuwka Gdyż wyjątkiem są te słówka: W cząstkach:- unka, un i - unek Opiekunka, zdun, pakunek Pisz je także w cząstce -ulec Więc budulec i hamulec W ulu, dwu, gdzie u litera Wyraz kończy lub otwiera Wreszcie - niech nikt nie kreskuje W czasowniku cząstki - uje.	" i" czy " j" Powiedz to każdemu gapie co z dyktanda dwójki łapie że wyrazy: Anastazja, telewizja, fuzja, Azja, Francja, akcja i akacja, lekcja, porcja oraz racja sesja, pensja i hortensja misja, scysja i pretensja mają zawsze "j" nie "i" kto to wie ten z dwójek drwi. Za to: Dania, kopia, tiara Giaur - przez "i" pisz, a zaraz będziesz cieszyć się z dyktanda gdyż Ci piątkę z plusem pani da.
"h" czy "ch" Hańba to "gańba" - godna nagany Błazen - człek z "błahych" postępków znany, Wahadło znaczy: "wagadło", "waga" Druh swemu "drużce" zawsze pomaga, Hołysz to "goły" inaczej biedak. Hardy - kto "gardzi". Tu ch nie daj !	"ó" czy "u" Wójt skarcił Różę kłótliwą córkę Jurek rysuje tuszem laurkę Kup Kubo skuwkę oraz zasuwkę Wóz do spółdzielni przywiózł dachówkę.

 

Technika" Ilustrowany słownik". Zbiór wyrazów z "ó" niewymiennym.

    Można ułatwić dziecku zapamiętanie tychże wyrazów wykorzystując ich ilustrację.

Przykłady:

"Mózg" pisząc myśl o głowie Jej kształt wszystko ci powie.

"Rózgę" wstaw w wodę wiosną O, o, o bazie rosną.

Przez "ó" piszcie " jaskółka" Wszak w locie robi kółka.

"Ogórek"- spójrz gdy rwiesz go - To spłaszczone O z kreską

Technika "Łańcuch skojarzeń"

    Metoda ta opisana jest już wyżej, polega na tworzeniu własnych, kolejnych skojarzeń stanowiących ciąg przyczynowo - skutkowy. Każdy element funkcjonuje tutaj jako jedno ogniwo w łańcuchu łącząc się z poprzednim, jak i z następnym elementem. Całość łańcucha stanowi opowiastkę lub historyjkę. Ale tutaj celem naszym jest opanowanie pisowni wyrazów z "ó": ogród, jaskółka, piórko, płótno, który, góral, szczegół, górnik, dróżka, Józef, niósł, róża, oprócz, żółty.

Przykład:

Układamy więc historyjkę do podanych słów:
"Był sobie piękny ogród, w którym mieszkała smutna jaskółka. Pewnego razu zgubiła piórko przelatując nad płótnem, które na łące rozłożył góral. Ten niecodzienny szczegół nie uszedł uwadze górnika. Szedł on dróżką na urodziny do Józefa. W ręku niósł pachnącą czerwoną różę, a oprócz niej żółte okulary. Wezmę je na szczęście - pomyślał." Następnie uczniowie próbują z dobrym skutkiem powtórzyć występujące w opowiastce wyrazy do zapamiętywania.

Można w ten sposób tworzyć ciekawe opowiadania zwiększając stopień trudności przez wydłużenie listy wyrazów. Istotne jest tutaj zapamiętanie pierwszego wyrazu z listy. Jego odtworzenie z pamięci powinno umożliwić niejako automatyczne uruchomienie całego łańcucha skojarzeń. Dla wyrazów z "ó" może być to np. słowo "ogród", od którego należy zaczynać układanie każdego opowiadania zawierającego wyrazy z tego rodzaju trudnością.
Aby takie pamięciowe historyjki były łatwe do zapamiętywania, trzeba poświęcić czas na wyobrażenie sobie opowiadania w szczegółach. Im więcej zmysłów zaangażowanych jest w naukę, tym wiedza staje się trwalsza.

Zaprezentowane przykładowe techniki zapamiętywania są tylko jednym z elementów treningu mózgu. Nowoczesne sposoby szybkiego przyswajania wiedzy wymagają również specjalnych ćwiczeń treningowych, koncentracji, spostrzegawczości i myślenia. Mają one bardzo poważny walor wychowawczy - pozwalają dziecku sprawniej przyswoić informacje, a więc pewniej poczuć się w szkole, łatwiej odnosić sukcesy.

---