Analiza BHP stolarz

ANALIZA STANU BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY NA STANOWISKU
PRACY STOLARZA

SPIS TREŚCI

Wstęp

Opis zakładu

1.2.Budynki, pomieszczenia i teren zakładu

1.3 Wykaz stanowisk pracy w zakładzie stolarskim

1.4 Wyposażenie techniczne

1.5 Proces technologiczny produkcji stolarki okiennej i drzwiowej

Raport z analizy stanu bhp

2.1.1 Pytania kontrolne - dotyczące zatrudnienia pracownika

2.1.2 Pytania kontrolne - dotyczące stanowiska robotniczego

2.2 Identyfikacja zagrożeń na stanowisku pracy

2.3 Wypadki przy pracy

2.4 Wyniki kontroli organów zewnętrznych

2.5 Wyniki kontroli przeprowadzonych przez służbę bhp
(pracownika wykonującego zadania służby bhp)

2.6 Pozostałe zagadnienia dotyczące analizy stanu bhp wraz z uwagami pracowników

Wnioski z analizy stanu bhp

3.1 Działania pracodawcy

3.2 Polecenie służbowe

4. Plan poprawy warunków bhp

WSTĘP

Pracownicy zatrudnieni w zakładach stolarskich są narażeni na oddziaływanie różnorodnych czynników niebezpiecznych i szkodliwych zagrażających ich zdrowiu i życiu. Praca w warunkach narażenia na wyżej wymienione czynniki stwarza możliwość wystąpienia niepożądanych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy.

Czynniki występujące w środowisku pracy często różnią się, jeśli chodzi o ich rodzaje, stężenia lub natężenia od czynników występujących w naturalnym środowisku człowieka. Różnice te wynikają z procesów pracy w danym zakładzie.

W zakładach stolarskich występują czynniki niebezpieczne i szkodliwe. Należą do nich m.in. substancje chemiczne oraz czynniki takie jak: hałas, drgania (wibracja). Źródłem ich emisji są urządzenia i maszyny.

W związku z zagrożeniami na stanowiskach pracy, zgodnie z art. 226 ustawy [1 --> [Author:x] 3] Pracodawca jest obowiązany informować pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami.

W oparciu o rozporządzenie [2 --> [Author:x] 1] pracodawca jest obowiązany oceniać i dokumentować ryzyko zawodowe, występujące przy określonych pracach oraz stosować niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko. W szczególności pracodawca jest obowiązany:

zapewnić organizację pracy i stanowisk pracy w sposób zabezpieczający pracowników przed zagrożeniami wypadkowymi oraz w przypadku oddziaływania czynników szkodliwych i uciążliwych dla zdrowia,
zapewnić likwidację zagrożeń dla zdrowia i życia pracowników, głównie przez stosowanie technologii, urządzeń, materiałów i substancji nie powodujących takich zagrożeń.

Jeżeli ze względu na rodzaj procesu pracy likwidacja zagrożeń nie jest możliwa, należy stosować odpowiednie rozwiązania organizacyjne i techniczne, w tym odpowiednie środki ochrony zbiorowej, ograniczające wpływ tych zagrożeń na zdrowie i bezpieczeństwo pracowników. W sytuacji, gdy ograniczenie zagrożeń w wyniku zastosowania rozwiązań organizacyjnych i technicznych nie jest wystarczające, pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom środki ochrony indywidualnej, odpowiednie do rodzaju i poziomu zagrożeń.

Pracodawca jest obowiązany zapewnić systematyczne kontrole stanu bezpieczeństwa i higieny pracy, ze szczególnym uwzględnieniem organizacji procesów pracy, stanu technicznego maszyn i innych urządzeń technicznych oraz ustalić sposoby rejestracji nieprawidłowości i metody ich usuwania.

W razie stwierdzenia bezpośredniego zagrożenia dla życia lub zdrowia pracowników, osoba kierująca pracownikami jest obowiązana do niezwłocznego wstrzymania prac i podjęcia działań w celu usunięcia tego zagrożenia.

Celem analizy bezpieczeństwa i higieny pracy jest przedstawienie podstawowych zagrożeń i uciążliwości występujących w środowisku pracy, małego zakładu napraw samochodów.

Identyfikacja zagrożeń i ocena ryzyka zawodowego jest niezbędna do zapewnienia poprawy warunków pracy przez działanie korygujące i zapobieganie, które należy podjąć w celu zmniejszenia ryzyka zawodowego do poziomu akceptowalnego, a tym samym do zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia zatrudnionych tam pracowników.

Zakres analizy obejmuje:

charakterystykę czynników niebezpiecznych i uciążliwych występujących

w zakładach stolarskich,

wymagania ogólne dla pomieszczenia, stanowiska pracy i pracownika,
podstawowe wymagania w zakresie higieniczno - sanitarnym,
zasadę oceny ryzyka zawodowego,
kompleksową ocenę ryzyka zawodowego na stanowisku stolarza maszynowego
w Usługowym Zakładzie Stolarskim w Starachowicach.

1. CHARAKTERYSTYKA ZAKŁADU

Usługowy Zakład Stolarski jest usytuowany w Bytowie na ul. Sikorskiego

Głównym procesem technologicznym jest produkcja stolarki okiennej i drzwiowej. Zakład zatrudnia 10 osób - mężczyzn - pracujących w systemie jednozmianowym.

1.2 BUDYNKI, POMIESZCZENIA I TEREN ZAKŁADU

W budynku zakładu stolarskiego znajdują się następujące pomieszczenia:

od strony południowej:

hala główna maszyn,
suszarnia komorowa,
pomieszczenia higieniczno-sanitarne

od strony północnej:

hala maszyn i montażu,
wiata magazynowa, przygotowanie produkcji,

W podpiwniczeniu północnej części budynku znajdują się:

magazyn gotowych wyrobów,
magazyn trocin,
lakiernia,
kotłownia,
skład opału.

Schemat rozmieszczenia pomieszczeń, stanowisk pracy oraz zainstalowanych maszyn i urządzeń ilustrują rysunki 1 i 2.

0x08 graphic

Rys.1. Rozplanowanie maszyn i urządzeń.

1. Wyrówniarka	2. Grubościówka	3. Frezarka z osią pionową wrzeciona
4. Piła tarczowa	5. Piła taśmowa	6. Prasa hydrauliczna do czopowania
7. Frezarko - wiertarka z układem poziomym wrzeciona	8. Piła tarczowa kątowa	9. Szlifierka - ostrzałka słupowa
10. Frezarka z osią pionową wrzeciona	11. Frezarka z osią pionową wrzeciona	12. Ścisk hydrauliczny
13. Frezarka czopiarka z osią pionową wrzeciona	14. Pola odkładcze	15. Magazyn materiałów i narzędzi
16. Rury odciągowe trocin i pyłów z obrabiarek	17. Regały na pomoce i narzędzia	18. Stanowiska monterskie okien i drzwi,
19. Tablica rozdzielcza prądu elektrycznego, wyłącznik główny, zabezpieczenia przeciwporażeniowe	20. Stanowisko lakierowania natryskowego	21.Wyciąg mechaniczny pyłu - oddolny
22. Cyklon - wyciąg ze zsypem trocin i pyłów drewna	23. Piec c.o. i c.t. typ AZSO - 50 opalany trocinami i odpadami poprodukcyjnymi drewna (Automatyczny Zespół Spalania Odpadami)	A - hala główna maszyn
B - hala maszyn i montażu	C - suszarnia komorowa	D - wiata magazynowa, przygotowanie produkcji
E - pomieszczenia socjalno - higieniczne	F - pomieszczenia parterowe (pod częścią B budynku)

0x08 graphic

Rys.2. Pomieszczenia w podpiwniczeniu pod częścią budynku B.

LEGENDA:

MGW - magazyn gotowych wyrobów	MT - magazyn trocin, zsyp	K - kotłownia, opalanie trocinami i odpadami drewna	H - hydrant, ujęcie wody
WE - wyjście ewakuacyjne	L - lakiernia	P.poż. - miejsce lokalizacji sprzętu przeciwpożarowego - gaśnic	O - skład opału

1.3 Wykaz stanowisk pracy w zakładzie stolarskim

W Usługowym Zakładzie Stolarskim w Starachowicach znajdują się następujące stanowiska:

stanowiska obróbki mechanicznej,
stanowisko klejenia desek,
stanowisko czopowania i klejenia,
stanowisko czopowania i klejenia,
stanowiska monterskie,
stanowisko lakierowania natryskowego.

1.4 Wyposażenie techniczne

Na stanowisku obróbki mechanicznej znajdują się następujące obrabiarki:

frezarki z osią pionową wrzeciona typ FD - 2 ,, GOMAD `' (sztuk 2) i typ DYFE - 2 ,, JAROMA” (sztuk 1),
wyrówniarka typ DSZB ,, ŻEFAM ” (sztuk 1),
heblarka grubościówka typ ,, DSNA - 63 `' (sztuk 1),
frezarko- czopiarka z osią pionową wrzeciona typ ,, FC - 10 `'(sztuk 1),
piła tarczowa typ ,, DORA - 40” (sztuk 1),
piła taśmowa typ ,, DPTA - 40 `' (sztuk 1),
wiertarko-frezarka z układem poziomym wrzeciona (sztuk 1),
piła tarczowa kątowa typ ,, MAKITA” (sztuk 1),

Na stanowisku klejenia desek znajduje się ścisk hydrauliczny typ HRSO (sztuk 1), zaś na stanowisku czopowania i klejenia znajduje się prasa hydrauliczna pozioma do czopowania (sztuk 1).

Znajdują się także stanowiska monterskie (sztuk 3), oraz stanowisko lakierowania natryskowego (sztuk 1).

Stolarz wykonuje elementy drewniane lub drewnopodobne na podstawie dokumentacji, rysunków technicznych lub własnych projektów. Stolarz dobiera odpowiednie gatunki drewna lub materiały drewnopodobne, kleje, pokosty, farby i lakiery w zależności od ich właściwości i od przeznaczenia. Precyzyjnie wycina i łączy elementy przy pomocy różnego sprzętu mechanicznego lub ręcznego. Szlifuje i lakieruje powierzchnie drewniane lub drewnopodobne, montuje je w przewidzianym miejscu. Zajmuje się rekonstrukcją oryginalnych, zabytkowych mebli: odtwarza brakujące elementy, konserwuje i odpowiednio zabezpiecza przed szkodnikami czy dalszym zepsuciem. Do wykonania tych czynności stolarz używa takich narzędzi jak : piły, dłuta, wiertarki, młotki, pilarki, wyrzynarki, strugarki, szlifierki, wczepiarki, tokarki suportowe, drążarki.

1.5 Proces technologiczny produkcji stolarki okiennej i drzwiowej

Na rys. 3 przedstawiono podstawowe fazy procesu technologicznego produkcji stolarki okiennej i drzwiowej, na który składa się:

przygotowanie drewna do produkcji,
wstępna obróbka (rys.1 hala A),
dalsza obróbka (rys.1 hala B),
montaż elementów drzwi i okien (rys. 1 hala B),
obróbka końcowa,
składowanie gotowych wyrobów w magazynie.

Do produkcji stolarki okiennej i drzwiowej stosowane są następujące surowce i produkty:

surowce - tarcica sosnowa,
produkty - kleje wodne (ekologiczne) FOLKO - LIT/ZKD4 - 91 i DURO - LOK 270,
lakiery wodne ekologiczne na bazie wody (ekologiczne): Cetol - WP 560 (podkładowy) i Cetol - WF 750 (nawierzchniowy).

0x08 graphic

Rys. 3. Fazy procesu technologicznego produkcji drzwi i okien.

,
1.6 Schemat organizacyjny Usługowego Zakładu Stolarskiego

Na rys. 4 przedstawiono schemat organizacyjny Zakładu. Zakład zatrudnia 12 osób (wraz z właścicielami).

0x08 graphic

Rys. 4. Schemat organizacyjny Usługowego Zakładu Stolarskiego w Starachowicach

2. RAPORT Z ANALIZY STANU BHP

Niżej przedstawiono w formie tabelarycznej zestaw listę pytań kontrolnych na podstawie której oceniono wstępnie stan bhp na stanowisku pracy stolarza maszynowego.

2.1.1 Pytania kontrolne dotyczące zatrudnienia pracownika

L.p.

Udziel odpowiedzi na pytania wstawiając znak X do właściwej rubryki

tak

nie

L.p.	P Y T A N I A DOTYCZĄCE ZATRUDNIENIA
1.	Czy z pracownikiem zawarto umowę o pracę?	X
2.	Czy umowa zawiera określony rodzaj pracy , miejsce jej wykonywania , termin rozpoczęcia pracy oraz wynagrodzenie odpowiadające rodzajowi pracy?	X
3.	Czy umowa została zawarta przed przystąpieniem pracownika do pracy?	X
4.	Czy przed dopuszczeniem do pracy pracownika skierowano na wstępne badania lekarskie?	X
5.	Czy w wyniku wstępnych badań lekarskich pracownik otrzymał orzeczenie stwierdzające zdolność do pracy na danym stanowisku (określonym w umowie)?	X
6.	Czy ostatnie orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do pracy na danym stanowisku jest aktualne?	X
6a.	Jeżeli nie, to czy pracownika skierowano na okresowe badania lekarskie (kontrolne lub okresowe)?
7.	Czy profilaktyczne badania lekarskie odbyły się na koszt pracodawcy?	X
8.1.	Czy pracownik odbył szkolenie wstępne: - ogólne?	X
8.2.	Czy pracownik odbył szkolenie wstępne: - stanowiskowe (na stanowisku określonym w umowie)?	X
9.	Czy pracownik potwierdził na piśmie zapoznanie się z przepisami oraz zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy?	X
10.	Czy pracownik wykonuje pracę określoną w umowie?	X
11.	Czy szkolenie ogólne przeprowadził : pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy albo pracownik wyznaczony przez pracodawcę , posiadający ukończone aktualne szkolenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy?	X
12.	Czy szkolenie wstępne stanowiskowe przeprowadził bezpośredni przełożony pracownika, posiadający odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie zawodowe oraz przeszkolenie w zakresie metod prowadzenia instruktażu?	X
13.	Czy pracownik odbył szkolenie wstępne podstawowe?	X
14.1.	Czy szkolenie wstępne podstawowe zostało przeprowadzone w oparciu o program opracowany dla danego zakładu i rodzaju stanowisk ?	X
14.2.	Czy szkolenie wstępne podstawowe zostało przeprowadzone przez wykładowców i instruktorów o wysokich kwalifikacjach, odpowiednich do realizowanych programów szkolenia?	X
15.	Czy szkolenie podstawowe zakończyło się egzaminem sprawdzającym ?	X
16.	Czy pracownik otrzymał świadectwo ukończenia szkolenia podstawowego?	X
17.	Czy szkolenie jest nadal aktualne?	X
17a	Jeżeli nie, to czy w najbliższym czasie (do 1 miesiąca) pracownik odbędzie szkolenie okresowe ?
18.	Czy pracownik został wyposażony w niezbędną odzież i obuwie robocze oraz środki ochrony indywidualnej?	X
18a	Jeżeli nie, to czy pracownikowi wypłacono za używanie własnej odzieży jako odzieży roboczej?
19.	Czy założono dla pracownika indywidualną kartę ewidencji: wydanych środków czystości, wydanej odzieży i obuwia roboczego, wydanych środków ochrony indywidualnej, wypłaconych ekwiwalentów za używanie własnej odzieży i obuwia, wypłaconych ekwiwalentów za pranie i konserwację odzieży i obuwia?	X
20.	Czy odzież i obuwie robocze jest dostosowane do budowy antropologicznej pracownika?	X
21.	Czy pracownik używa odzieży, obuwia i środków ochrony indywidualnej?	X
22.	Czy odzież, obuwie i środki ochrony indywidualnej spełniają wymogi Polskich Norm i posiadają atest na znak bezpieczeństwa B i CIOP?	X
23.	Czy odzież obuwie oraz środki ochrony indywidualnej nie są zniszczone?	X
24.	Czy pracownik ma możliwość swobodnej wymiany zużytych i uszkodzonych środków ochrony indywidualnej , odzieży i obuwia roboczego?	X
25.	Czy pracownikowi zapewniono możliwość prania i konserwacji odzieży?		X
25a	Jeżeli nie, to czy jest wypłacany ekwiwalent za pranie i konserwację odzieży?	X
26.	Czy pracownik został zgłoszony do ubezpieczenia społecznego?	X
27.	Czy założono pracownikowi imienną kartę ewidencji czasu pracy?	X
28.	Czy założono pracownikowi imienną kartę udzielanych urlopów wypoczynkowych?	X
29.	Czy założono pracownikowi imienną kartę ewidencji wypłacanych wynagrodzeń?	X
30.	Czy ewidencje są prowadzone w sposób bieżący (systematycznie)?	X
31.	Czy ewidencja czasu pracy odzwierciedla rzeczywisty czas pracy pracownika?	X
32.	Czy przestrzegane są przepisy o czasie pracy ( wymiar czasu pracy, praca w porze nocnej , niedziele, święta , dni dodatkowo wolne od pracy)?	X
33.	Czy pracownik otrzymuje wynagrodzenie odpowiednie do rodzaju pracy i wymiaru czasu pracy?	X
34.	Czy ewidencja wynagrodzeń umożliwia określenie wysokości wynagrodzenia, jakie pracownik otrzymał za wykonaną pracę w poszczególnych miesiącach?	X
35.	Czy wynagrodzenie (np. ostatnie ) zostało prawidłowo naliczone?	X
36.	Czy wynagrodzenia są wypłacane systematycznie (przynajmniej raz w miesiącu)?	X
37.	Czy zakład systematycznie odprowadza zaliczkę z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych?	X
38.	Czy zakład systematycznie odprowadza składkę na ubezpieczenie społeczne?	X
39.	Czy założono dla pracownika teczkę osobową?	X
40.	Czy teczka osobowa podzielona została na 3 części , poprzedzone spisami treści?	X
41.1.	Czy teczka osobowa w części A zawiera: - wypełniony kwestionariusz z fotografią pracownika?	X
41.2.	- świadectwo pracy z poprzedniego miejsca pracy?	X
41.3.	- dokument potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wymagane do wykonywania pracy (kopie, odpisy	X
41.4.	- świadectwo ukończenia szkoły podstawowej - w przypadku osoby niepełnoletniej, ubiegającej się o zatrudnienie w celu przygotowania zawodowego?
41.5.	- orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku ( badanie wstępne ) ?	X
42.1.	Czy teczka osobowa w części B zawiera : - umowę o pracę ?	X
42.2.	-pisemne potwierdzenie zapoznania się pracownika z treścią regulaminu pracy (szkolenie wstępne ogólne), a także z zakresu informacji objętych tajemnicą określoną w obowiązujących ustawach dla umówionego z pracownikiem rodzaju pracy?	X
42.3.	- pisemne potwierdzenie zapoznania się pracownika z przepisami i zasadami pracy na stanowisku pracy (szkolenie wstępne stanowiskowe)?	X
42.4.	- zaświadczenie o ukończeniu wymaganego szkolenia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy (szkolenie wstępne podstawowe)?	X
42.5.	- oświadczenie pracownika będącego rodzicem lub opiekunem dziecka, o którym mowa w art. 129.5 pkt 3, art. 178 § 2 i art. 188 Kodeksu pracy, o zamiarze lub o braku zamiaru korzystania z uprawnień określonych w tych przepisach?	X
42.6.	- dokumenty dotyczące powierzenia pracownikowi mienia z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia się?
42.7.	- dokumenty związane z podnoszeniem przez pracownika kwalifikacji zawodowych?	X
42.8.	- oświadczenie dotyczące wypowiedzenia pracownikowi warunków umowy o pracę lub zmiany tych warunków w innym trybie (o ile takie czynności były dokonywane?
42.9.	- dokumenty związane z przyznaniem pracownikowi nagrody lub wyróżnienia oraz wymierzeniem kary porządkowej?
42.10	- pisma dotyczące udzielania pracownikowi urlopu wychowawczego oraz urlopu bezpłatnego?	X
42.11	- orzeczenie lekarskie wydane w związku z przeprowadzonymi badaniami okresowymi i kontrolnymi?	X
42.12	- umowę o zakazie konkurencji , jeżeli strony zawarły taką umowę w okresie pozostawania w stosunku pracy?
42.13	- korespondencję z reprezentującą pracownika zakładową organizacją związkową we wszystkich sprawach wymagających współdziałania pracodawcy z tą organizacją lub innymi podmiotami konsultującymi sprawy ze stosunku pracy?	X
42.14	- informacje dotyczące wykonywania przez pracownika powszechnego obowiązku obrony?	X

2.1.2 Pytania kontrolne dotyczące stanowiska robotniczego

Lp.	P Y T A N I A DOTYCZĄCE STANOWISKA PRACY	tak	nie
1	Czy maszyny, urządzenia i narzędzia, w które wyposażone zostało stanowisko, posiadają certyfikat na znak bezpieczeństwa ,,B'' lub deklarację zgodności z przepisami bezpieczeństwa pracy i Polskimi Normami?	X
2	Czy maszyny i urządzenia posiadają dokumentację techniczno-ruchową opracowaną przez producenta lub dostawcę?	X
3	Czy maszyny, urządzenia i narzędzia są sprawne technicznie?	X
4	Czy maszyny podlegające dozorowi technicznemu posiadają odpowiednią decyzję zezwalającą na ich użytkowanie	X
5	Czy na stanowisku roboczym pracownik posiada co najmniej 2 m²wolnej powierzchni?	X
6	Czy na stanowisku roboczym na każdego pracownika przypada co najmniej 13 m³ wolnej objętości pomieszczenia?	X
7	Czy stanowisko znajduje się w pomieszczeniu pracy o odpowiedniej wysokości?	X
7a	Jeżeli odpowiedź brzmi ,,nie'', to czy została wydana przez Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego zgoda na obniżenie wysokości pomieszczenia oraz czy zostały spełnione warunki obniżenia wysokości pomieszczenia?
8	Czy stanowisko znajduje się powyżej poziomu terenu?	X
8a	Jeżeli odpowiedź brzmi ,,nie'', to czy została wydana przez Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego zgoda na obniżenie poziomu podłogi?
9	Czy stanowisko posiada oświetlenie dzienne?	X
9a	Jeżeli odpowiedź brzmi ,,nie'', to czy została wydana przez Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego zgoda na zastosowanie wyłącznie oświetlenia sztucznego?
10	Czy stanowisko posiada oświetlenie sztuczne (miejscowe lub stanowiskowe)?	X
11	Czy zostały wykonane pomiary natężenia oświetlenia na stanowisku roboczym i czy są one pozytywne?	X
12	Czy do stanowisku pracy zapewniona jest odpowiednia temperatura dostosowana do rodzaju i odzieży pracownika?	X
13	Czy do maszyn i urządzeń prowadzą przejścia i dojścia o odpowiedniej szerokości?	X
14	Czy maszyny i urządzenia znajdujące się na stanowisku roboczym posiadają odpowiednie włączniki i wyłączniki awaryjne oraz czy są one właściwie oznakowane?	X
15	Czy maszyny i urządzenia znajdujące się na stanowisku roboczym posiadają wyłączniki awaryjne i urządzenia hamujące - o ile jest to wymagane szczegółowymi przepisami?	X
16	Czy maszyny i urządzenia znajdujące się na stanowisku roboczym posiadają urządzenia zabezpieczające przed wypadkiem w razie przyłączenia maszyny do źródła energii po krótkotrwałym jej zaniku?	X
17	Czy urządzenie posiada łatwo dostrzegalną i zrozumiałą sygnalizację ostrzegawczą i alarmową - o ile taka jest wymagana?
18	Czy elementy ruchome i inne części maszyn, które w razie zetknięcia się z nimi stwarzają zagrożenie, posiadają do wysokości co najmniej 2,5 m od poziomu podłogi (podestu) osłony lub inne skuteczne urządzenia ochronne?	X
19	Czy pasy, łańcuchy, taśmy, koła zębate i inne elementy układów napędowych oraz części maszyn zagrażające spadnięciem, znajdujące się nad stanowiskami pracy lub przejściami na wysokości ponad 2,5 m od poziomu podłogi, posiadają osłony zabezpieczające przed możliwością powstania wypadku?	X
20	Czy stosowane osłony skutecznie uniemożliwiają bezpośredni dostęp do strefy niebezpiecznej?	X
21	Czy maszyny i urządzenia posiadają znakowanie znakami i barwami, zgodnie z wymaganiami określonymi w Polskich Normach?	X
22	Czy czynniki szkodliwe i niebezpieczne powstające podczas procesu produkcyjnego są usuwane w miejscu ich powstawania?	X
23	Czy odpady produkcyjne są bieżąco usuwane ze stanowiska pracy?	X
24	Czy na stanowisku roboczym jest skuteczna wentylacja?	X
25	Czy dla maszyn i urządzeń została opracowana dokumentacja techniczno-ruchowa?	X
26	Czy dla substancji chemicznych stosowanych w procesie technologicznym opracowano karty charakterystyki substancji chemicznych?
27	Czy substancje chemiczne zostały oznakowane w sposób widoczny i umożliwiający ich identyfikację?
28	Czy substancje niebezpieczne posiadają opakowania zabezpieczające je przed ich szkodliwym działaniem, porażeniem lub wybuchem?
29	Czy została opracowana stanowiskowa instrukcja bezpiecznej pracy?	X
30	Czy zostały oznakowane miejsca niebezpieczne?	X
31	Czy dla poszczególnych maszyn i urządzeń zasilanych energią elektryczną zostały przeprowadzone pomiary skuteczności ochrony przeciwporażeniowej i czy wynik badań jest pozytywny?	X
32	Czy wystąpiono do Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego o określenie zakresu pomiarów środowiska pracy?	X
33	Czy wykonano niezbędne pomiary środowiska pracy oraz założono rejestr wyników i karty pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia?	X
34	Czy ustalono dla materiałów technologicznych stopień ich szkodliwości dla zdrowia pracowników?	X
35	Czy pracownicy zatrudnieni na stanowisku pracy posiadają umowy o pracę	X
36	Czy pracownicy zatrudnieni na stanowisku posiadają aktualne profilaktyczne badania lekarskie?	X
37	Czy pracownicy posiadają wstępne , stanowiskowe i podstawowe szkolenia z zakresu bhp?	X
38	Czy pracownicy zostali objęci okresowymi szkoleniami z zakresu bhp?	X
39	Czy pracownicy posiadają wymagane kwalifikacje do wykonywania danej pracy?	X
40	Czy pracownicy zostali wyposażeni w odzież i obuwie robocze zgodnie z tabelą norm przydziału odzieży?	X
41	Czy pracownicy zostali wyposażeni w niezbędne środki ochrony indywidualnej?	X
42	Czy dostarczone środki ochrony indywidualnej posiadają certyfikat na znak bezpieczeństwa ,,B””	X
42a	I zostały oznaczone tym znakiem lub posiadają deklarację zgodności?	X
43	Czy na stanowisku pracy zostały wywieszone znaki nakazujące stosowanie odpowiednich środków ochrony indywidualnej?	X
44	Czy pracownicy używają na stanowisku roboczym środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze?	X
45	Czy stanowisko pracy zostało dostosowane do potrzeb niepełnosprawnych zatrudnionych na tym stanowisku?
46	Czy pozycja ciała nie jest wymuszona?
47	Czy pracownicy mają dostęp do wszystkich urządzeń sterowniczych i narzędzi znajdujących się na stanowisku pracy?	X
48	Czy pracownik wykonuje pracę w pozycji siedzącej?
48a	Jeżeli ze względu na rodzaj wykonywanej pracy odpowiedź brzmi ,,nie'' to czy zapewniono możliwość siedzenia podczas krótkich przerw w pracy?
48b	Jeżeli odpowiedź brzmi ,,tak'' to czy zapewniono pracownikowi odpowiednie siedzisko?
49	Czy podłoga na stanowisku roboczym jest wykonana lub pokryta materiałem będącym złym przewodnikiem ciepła?
50	Czy pracownik jest zabezpieczony przed zamoczeniem nóg?
51	Czy pracownicy posiadają możliwość swobodnego korzystania z pomieszczeń higieniczno-sanitarnych?	X
52	Czy w pobliżu znajduje się apteczka ze środkami do udzielania pierwszej pomocy?	X
53	Czy przy apteczce znajduje się instrukcja udzielania pierwszej pomocy?	X
54	Czy na stanowisku panuje ogólny porządek?	X
55	Czy w pobliżu stanowiska znajduje się niezbędny sprzęt gaśniczy?	X

Umieszczenie w tabeli przynajmniej jednej odpowiedzi „Nie”, w przypadku kompleksowej oceny ryzyka zawodowego, podwyższa ogólną ocenę ryzyka zawodowego o 1. Niżej przedstawiono sposób kompleksowej oceny ryzyka zawodowego, z wykorzystaniem części informacji przedstawionych wyżej w dwóch podrozdziałach.

3. ETAP 1 - WYMAGANIA OGÓLNE DLA POMIESZCZENIA, STANOWISKA PRACY I PRACOWNIKA

Zakład winien stanowić samodzielny budynek lub może być zlokalizowany w budynku przeznaczonym również na inne cele przy zachowaniu izolacji pomieszczeń innych użytkowników budynku. Wytrzymałość stropów powinna uwzględniać obciążenia wynikające z zainstalowanych urządzeń i obrabiarek [1 --> [Author:x] 7, 1 --> [Author:x] 9, 3 --> [Author:x] 3].

Z uwagi na różnorodność wymagań i zagrożeń, wymagania dotyczące pomieszczeń zakładu stolarskiego ujęte są w szeregu przepisach, m.in.[1 --> [Author:x] 7, 19 --> [Author:x] , 3 --> [Author:x] 3].

Powierzchnia każdego pomieszczenia powinna być dostosowana do zainstalowanych maszyn urządzeń.

Pomieszczenie pracy

Pomieszczenie, w którym znajduje się stanowisko pracy stolarza, powinno spełniać warunki:

wysokość - minimum 3,3 m.,
rozmieszczenie maszyn stolarskich i urządzeń - takie aby przejścia wynosiły:

75 cm - w przypadku jednego pracownika (w uzasadnionych przypadkach dopuszcza się 50 cm),
100 cm - w przypadku konieczności jednoczesnego poruszania się osób w przeciwnych kierunkach,

podłoga - równa, nieśliska, niepyląca i bez progów pomiędzy pomieszczeniami,
oświetlenie

naturalne, dzienne, najlepiej górne, za pomocą świetlików;
w przypadku oświetlenia bocznego (okna) powinien być zachowany stosunek wielkości powierzchni okien w świetle ościeżnic do powierzchni podłogi jak 1: 8 (to znaczy 1 m² okna na 8 m² podłogi),
oświetlenie sztuczne (elektryczne) - w zależności od rodzaju pracy, i tak prace:
przy frezarkach, strugarkach, klejeniu i składaniu - 200 lx (luksów),
przy pozostałych maszynach do obróbki drewna, toczeniu, żłobieniu, wyrównywaniu strugiem, cięciu, piłowaniu - 300 lx,
przy uszlachetnianiu drewna, fornirowaniu, polerowaniu, lakierowaniu, intarsjowaniu, stolarniach modelowych - 500 lx,
przy kontroli - 750 lx,

wentylacja - naturalna lub mechaniczna, przy czym konieczne są odciągi przy każdej obrabiarce odprowadzające pył drzewny, trociny i wióry w sposób zapobiegający ich gromadzeniu się i szkodliwemu działaniu na organizm,
temperatura - w zależności od rodzaju prac (ciężkości) pomieszczenie pracy, w którym znajduje się stanowisko stolarskie, powinno mieć temperaturę w granicach 15-17^o C, jednak nie mniej niż 14^o C.

Stanowisko pracy

Racjonalna organizacja stanowiska roboczego stolarza powinna zapewnić bezpieczne i łatwe wykonywanie pracy w wyniku stosowania odpowiedniej ochrony przed czynnikami niebezpiecznymi (urazowymi), szkodliwymi i uciążliwymi (hałas, wibracja, zapylenie, oświetlenie, mikroklimat, duże i zbędne obciążenie pracownika).

Dla każdej obrabiarki lub stanowiska roboczego powinna być wydzielona odpowiednia powierzchnia, do której zalicza się:

obrys obrabiarki z napędem lub stanowiska roboczego z miejscem na materiał,
miejsce na odpady,
miejsce na narzędzia i przyrządy używane w czasie pracy.

Na każdego z pracowników jednocześnie zatrudnionych w pomieszczeniach stałej pracy powinno przypadać co najmniej 13 m³ wolnej objętości pomieszczenia oraz co najmniej 2 m² wolnej powierzchni podłogi (nie zajętej przez urządzenia techniczne, sprzęt itp.)

Przy organizowaniu stanowiska roboczego stolarza należy pamiętać, że:

materiał do stanowiska roboczego powinien być podany w stanie rozsortowanym i ułożony w kierunku posuwu w taki sposób, aby robotnik nie potrzebował odwracać każdego elementu,
wysokość powierzchni roboczej stanowiska pracy od podłogi powinna być dostosowana do wzrostu pracownika. Przy braku możliwości regulacji wysokość ta powinna wynosić 0,8 m,
prawidłowe oświetlenie stanowiska pracy.

Wyposażenie stanowiska

Stół warsztatowy - strugnica służąca do mocowania obrabianych przedmiotów. Wysokość stołu powinna być dostosowana do wzrostu stolarza. Zwykle wysokość strugnicy wynosi 0,8 - 0,9 m.

Narzędzia ręczne

Piły ręczne

Piły do obróbki ręcznej są to narzędzia wieloostrzowe składające się z brzeszczotu, zaopatrzonego w różnego rodzaju zęby, dostosowane kształtem do procesu piłowania oraz uchwytu wykonanego najczęściej z drewna lub tworzywa sztucznego. Brzeszczoty pił mają grubość 0,7- 1,3 mm i produkowane są ze stali węglowej, narzędziowej lub ze stali stopowej.

Najczęściej stosuje się piły:

ramowe (stolarskie) - stosowane do cięcia w poprzek włókien, wzdłuż włókien i do wykonywania połączeń,
włosowe (wyrzynarki) - do wycinania otworów i dokładnych cięć krzywoliniowych,
płatnice - do piłowania wzdłużnego i poprzecznego,
grzbietnice - do wykonywania połączeń,
piły do metalu - mogą służyć do bardzo dokładnego piłowania cienkich listewek, przepiłowywania gwoździ czy pogłębiania nacięć na wkrętach.

Strugi

Strugi służą do wyrównywania powierzchni, nadania jej odpowiedniej gładkości, doprowadzenie obrabianego elementu do żądanych wymiarów lub wykonywanie wgłębień o różnych profilach. Elementem skrawającym jest nóż wykonany ze stali i osadzony w kadłubie struga. Krawędź tnąca noża powinna wystawać poniżej dolnej płaszczyzny kadłuba (tzw. podeszwy) nie więcej jak 0,2 - 0,5 mm, a odległość krawędzi tnącej noża od krawędzi szczeliny powinna wynosić 1,5 - 2,0 mm.

Do najczęściej stosowanych strugów należą:

zdzierak - do strugania grubszych warstw drewna,
równiak - do usuwania z powierzchni obrabianego materiału nierówności,
gładzik - do ostatecznego wyrównania obrabianej powierzchni,
kątnik - do wygładzania odsadzeń, wręgów, uciosów itp.

Dłuta stolarskie

Dłuta stolarskie służą do przecinania, wycinania, wykonywania otworów, rowków i wszelkiego rodzaju zagłębień oraz do wygładzania niewielkich powierzchni. Dłuto składa się między innymi ze stalowego brzeszczotu zakończonego krawędzią tnącą oraz trzonka. W zależności od konstrukcji brzeszczotu rozróżnia się dłuta płaskie z prostymi i ściętymi powierzchniami bocznymi, dłuta gniazdowe i grzbietaki oraz dłuta żłobaki o zaokrąglonej krawędzi tnącej. Wszystkie dłuta mają kąt ostrza równy 30 stopni, a szerokości brzeszczotów od 4 - 40 mm .

Tarniki i pilniki

Tarnikowanie i pilnikowanie to obróbka cięciem, polegająca na usunięciu z powierzchni drewna warstw niewielkiej grubości. Tarniki (o różnych kształtach przekroju) mają dwa rodzaje nacięć (z krawędziami skrawającymi w postaci łuku koła): niesymetryczne i symetryczne. Pilniki mają nacięcia pojedyncze lub podwójne; największe znaczenie mają zdzieraki i pilniki ślusarskie.

Narzędzia mechaniczne

Obrabiarki do drewna: wiertarki, strugarki, wyrówniarki, piły tarczowe, piły taśmowe, frezarki, szlifierki.

Narzędzia ręczne o napędzie elektrycznym:

Coraz częściej stolarze korzystają z narzędzi ręcznych o napędzie elektrycznym takich, jak:

szlifierki,
wiertarki,
frezarki,
piły tarczowe, wyrzynarki,
strugarki,
inne elektronarzędzia.

Z uwagi na różnorodność typów tych elektronarzędzi, podstawowym źródłem wiedzy o ich bezpiecznym użytkowaniu jest dokumentacja techniczno - ruchowa lub instrukcja bezpiecznej obsługi, dostarczana przez wytwórcę.

Przygotowanie zawodowe pracownika

Pracownik powinien posiadać:

instruktaż ogólny w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,
instruktaż stanowiskowy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,
szkolenie podstawowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,
wstępne badania lekarskie,
okresowe badania lekarskie.

Organizacja pracy

Na stanowisku pracy powinny być instrukcje dotyczące:

stosowanych w zakładzie procesów technologicznych oraz wykonywania prac związanych z zagrożeniami wypadkowymi lub zagrożeniami zdrowia pracowników,
obsługi maszyn i innych urządzeń technologicznych,
postępowania z materiałami szkodliwymi dla zdrowia i niebezpiecznymi,
udzielania pierwszej pomocy,
zasad postępowania w razie powstania nieprzewidzianych sytuacji powodujących poważne zagrożenia dla pracowników.

Instrukcje powinny określać:

czynności do wykonania przed rozpoczęciem danej pracy,
zasady i sposoby bezpiecznego wykonywania danej pracy,
czynności do wykonania po jej zakończeniu,
zasady postępowania w sytuacjach awaryjnych stwarzających zagrożenie dla życia lub zdrowia pracowników.

Przykładowo w załączniku przedstawiono Instrukcje stanowiskowe bhp opracowane przez autora niniejszej pracy.

2.2 IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ NA STANOWISKU PRACY

W zakładzie stolarskim na stanowiskach pracy występują czynniki niebezpieczne i szkodliwe. Czynniki niebezpieczne występujące w środowisku pracy to czynniki, których oddziaływanie na pracującego prowadzi lub może prowadzić do urazu. Czynniki szkodliwe to czynniki, których oddziaływanie na pracującego prowadzi lub może prowadzić do schorzenia. Na stanowiskach pracy w zakładach stolarskich występują zagrożenia spowodowane przez następujące niebezpieczne i szkodliwe czynniki występujące w procesie pracy [3 --> [Author:x] 4]:

czynniki chemiczne,
czynniki fizyczne,
czynniki psychofizyczne.

Stolarz posługuje się narzędziami ręcznymi (piły, dłuta, wiertła, młotki itp.) oraz obrabiarkami do drewna (pilarki, wyrzynarki, wiertarki, strugarki, szlifierki itp.) mogącymi stwarzać niebezpieczeństwo urazów rąk i palców w wyniku nieumiejętnego posługiwania się nimi.
Stolarz, przecinając materiały drewniane jest narażony na uderzenie i zranienie odpadem drewna.
W pracy stolarza istnieje możliwość podrażnienia spojówek, błon śluzowych dróg oddechowych i skóry rąk w wyniku narażenia na działanie zanieczyszczonego powietrza pyłami obrabianych materiałów oraz parami farb i lakierów.
Stolarz pracuje w wymuszonej pozycji ciała, może to powodować bóle pleców, ramion, rąk i nóg.

Czynniki środowiska pracy związane z wykonywanym zawodem oraz ich możliwe skutki dla zdrowia. Czynniki mogące powodować wypadki :

Podnoszenie i przenoszenie bali drzewa - możliwość urazów w wyniku poślizgnięcia, upadku i przygniecenia,
Ostre narzędzia - możliwość urazów w wyniku ukłucia, przecięcia, przekłucia,
Ruchome, obracające się elementy maszyn - możliwość urazów (zmiażdżenia, odcięcia palców lub rąk) na skutek wciągnięcia, pochwycenia,
Rozbryzgujące się w powietrzu substancje chemiczne (kleje, farby) oraz pyły obrabianych materiałów - możliwość urazów oczu,
W miejscu pracy stolarza znajdują się materiały łatwopalne takie jak drewno, trociny i kleje - możliwość poparzeń na skutek pożaru,
Prąd elektryczny - możliwość porażenia w przypadku wadliwie działającego sprzętu elektrycznego .

Czynniki fizyczne

Nadmierny hałas, którego źródłem są urządzenia mechaniczne - możliwość uszkodzenia słuchu,
Zmienna temperatura i wilgotność powietrza w pomieszczeniach - możliwość wystąpienia objawów przemęczenia organizmu,

Czynniki chemiczne i pyły

Pył drewna - możliwość reakcji uczuleniowych i chorób układu oddechowego,
Aerozole klejów i farb - możliwość reakcji uczuleniowych, chorób układu oddechowego, przewodu pokarmowego oraz chorób nowotworowych,

Czynniki biologiczne

Mikroorganizmy chorobotwórcze, które mogą rozwinąć się w niektórych rodzajach klejów, tkanin lub materiałów wyścielających - możliwość chorób zakaźnych,

Czynniki ergonomiczne, psychospołeczne i związane z organizacją pracy

Nadmierny wysiłek fizyczny, wymuszona pozycja ciała podczas pracy - możliwość dolegliwości bólowych wynikających z przeciążenia układu mięśniowo-szkieletowego,
Wykonywanie czynności powtarzalnych - możliwość dolegliwości bólowych głównie kończyn dolnych i górnych

3.3 ETAP 5 - ZAPOZNANIE PRACOWNIKÓW Z OCENĄ RYZYKA ZAWODOWEGO

Lista osób zapoznanych z wynikami oceny ryzyka zawodowego przeprowadzonej w dniu : 15.05.2004 r.

OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO

4.1. PODSTAWOWE POJĘCIA, CELE OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO

Potrzeba oceny ryzyka zawodowego wynika zarówno z obowiązujących przepisów prawnych, jak również z celowych działań zakładów pracy na rzecz bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia pracowników.

Unormowania prawne należy rozpatrywać w świetle wymogów obowiązujących w Unii Europejskiej oraz w Polsce. Zagadnienia dotyczące ochrony człowieka w środowisku pracy reguluje ponad 100 dyrektyw w Unii Europejskiej, wydanych na podstawie artykułów 100a i 118a Traktatu Rzymskiego.

Do grupy dyrektyw zajmujących się sprawami bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia należą [ 10 --> [Author:x] , 12 --> [Author:x] ], a także dyrektywa Nr 89/391/EWG o wprowadzeniu środków w celu zwiększenia bezpieczeństwa poprawy zdrowia pracowników podczas pracy. Według niej pracodawca powinien stosować się do następujących zasad:

unikanie ryzyka,
ocena ryzyka, którego nie można uniknąć,
zapobieganie ryzyka u źródła,
dostosowanie pracy do pojedynczego człowieka ( dotyczy głównie projektowania stanowisk pracy, wyboru wyposażenia roboczego) oraz metod produkcyjnych i metod pracy, a zwłaszcza łagodzenie monotonii pracy,
stosowanie nowych rozwiązań technicznych,
zastępowanie niebezpiecznych środków bezpiecznymi lub mniej niebezpiecznymi,
prowadzenie spójnej i całościowej polityki zapobiegawczej, obejmującej technikę, organizację oraz warunki pracy, stosunki społeczne i wpływ czynników związanych ze środowiskiem pracy,
nadawanie priorytetu środkom ochrony zbiorowej przed środkami ochrony indywidualnej,
właściwe instruowanie pracowników.

W Polsce wymagania dotyczące oceny ryzyka zawodowego przez pracodawcę i działalność z tego zakresu określają trzy akty prawne [1 --> [Author:x] 3, 2 --> [Author:x] 1, 41 --> [Author:x] ].

Celowość działania na rzecz utrzymywania w funkcjonującym przedsiębiorstwie bezpieczeństwa na wybranym poziomie powinny obejmować następujące zagadnienia:

zapobieganie zdarzeniom niepożądanym (np. uszkodzenie, błędy ludzkie w procesie technologicznym i w zarządzaniu przedsiębiorstwem),
przeciwdziałanie zagrożeniom (utrzymywanie dużej gotowości systemów bezpieczeństwa technicznych i ludzkich w okresie przed pojawieniem się zagrożenia oraz zapewnienie dużej skuteczności i niezawodności ich funkcjonowania po pojawieniu się stanu zagrożenia, np. zakładowa straż pożarna, plan organizacyjny akcji ewakuacyjnych w przypadku awarii),
utrzymywanie dużej gotowości systemów ratownictwa medycznego i technicznego przed wystąpieniem wypadku przy pracy oraz zapewnienie dużej skuteczności i niezawodności ich działanie po pojawieniu się wypadku.

W przypadku, gdy nie przeprowadzono wcześniej racjonalnego projektowania bezpieczeństwa lub, gdy podjęto decyzję o zmianie poziomu bezpieczeństwa ewentualnie zmianie strat przedsiębiorstwa należy zanalizować poziom bezpieczeństwa w zakładzie i dojść do wybranego poziomu bezpieczeństwa.

Jednym z najważniejszych działań na rzecz bezpieczeństwa pracy jest analiza ryzyka, która może być przeprowadzona dla poszczególnych linii technologicznych, instalacji i stanowisk pracy oraz dla przedsiębiorstwa jako całość.

.1.2. Cele Oceny Ryzyka Zawodowego

Podstawowymi celami oceny ryzyka zawodowego są [4 --> [Author:x] 1]:

sprawdzenie, czy występujące na stanowiskach pracy zagrożenia zostały zidentyfikowane i czy jest znane związane z nimi ryzyko zawodowe;
wykazanie, że zastosowane środki ochrony są odpowiednie do zidentyfikowanych zagrożeń;
wykazanie, że dokonano odpowiedniego wyboru materiałów, wyposażenia stanowisk oraz organizacji pracy;
ustalenie priorytetów w działaniach zmierzających do eliminowania lub ograniczenia ryzyka zawodowego;
zbadanie czy ryzyko zawodowe jest na poziomie akceptowanym i zastosowanie odpowiednich środków ochronnych;
zapewnienie ciągłej poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy;
wykazanie pracownikom oraz organom nadzoru i kontroli, że ryzyko zawodowe jest znane.

4.1.3. Ocena Ryzyka Zawodowego Wg Pn -N 18002:2000

W normie [4 --> [Author:x] 1] podano ogólne wytyczne do postępowania przy przeprowadzeniu oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy. Wytyczne te mogą być stosowane przez wszystkie organizacje, a w szczególności przez organizacje wdrażające systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy zgodnie z wymaganiami określonymi w normie. Rys. 5 przedstawia procedurę oceny ryzyka zawodowego wg [4 --> [Author:x] 1].

0x01 graphic

Rys. 5. Procedura oceny ryzyka zawodowego wg [41].

Do oceny ryzyka zawodowego na stanowisku pracy potrzebne są przede wszystkim informacje na temat [4 --> [Author:x] 1]:

lokalizacji stanowiska lub realizowanych na nim zadań,
osób pracujących na stanowisku, ze szczególnym uwzględnieniem tych pracowników, dla których ryzyko związane z oddziaływaniem zagrożeń może być większe od przeciętnego, takich jak np. kobiety w ciąży, młodociani lub niepełnosprawni,
stosowanych środków pracy, materiałów i wykonywanych operacji technologicznych,
wykonywanych czynności oraz czasu i sposobu ich wykonywania przez pracujące na stanowisku osoby,
zagrożeń, które już zostały zidentyfikowane i ich źródła,
możliwych skutków występujących zagrożeń,
stosowanych środków ochrony,
wypadków i chorób zawodowych, którym uległy pracujące na stanowisku osoby,
wymagań przepisów prawnych i norm, określających minimalne wymagania bhp na analizowanym stanowisku.

Źródłami tych informacji mogą być [ --> [Author:x] 8, 9 --> [Author:x] ,4 --> [Author:x] 1 ]:

dane techniczne o wykorzystywanych na stanowisku maszynach i urządzeniach, otrzymane od producenta lub dostawcy,
procedury technologiczne i instrukcje stanowiskowe,
wyniki pomiarów czynników szkodliwych i niebezpiecznych, a także uciążliwych, występujących na stanowisku pracy,
rejestry wypadków i chorób zawodowych,
przepisy prawne i inne dokumenty normatywne,
literatura naukowo-techniczna,
karty charakterystyk substancji chemicznych itp.
obserwacja zadań wykonywanych na stanowisku pracy,
obserwacja stanowiska pracy,
obserwacja przebiegu wykonywanych czynności (kontrola zgodności z ustalonymi procedurami),
wywiad z pracownikami,
obserwacja zadań wykonywanych poza stanowiskiem pracy,
obserwacja czynników zewnętrznych mających wpływ na stanowisko pracy (praca na zewnątrz, czynniki atmosferyczne),
analiza czynników psychologicznych, społecznych i fizycznych, które mogą wywołać stres, oraz ich związków z organizacją i środowiskiem pracy,
analiza organizacji działań, których celem jest zapewnienie właściwych warunków pracy.

Na podstawie analizy informacji zebranych wyżej można zidentyfikować zagrożenia. Metodę przeprowadzania analizy ustala zespół oceniający ryzyko zawodowe.

Do identyfikacji zagrożeń można zastosować metodę list kontrolnych, które mogą być opracowane np. z wykorzystaniem wykazów czynników szkodliwych lub niebezpiecznych, zawartych w odpowiednich przepisach i normach.

Oszacowanie ryzyka zawodowego związanego z poszczególnymi zagrożeniami zidentyfikowanymi na stanowiskach pracy polega na ustaleniu, prawdopodobieństwa wystąpienia zagrożeń oraz ciężkości szkodliwych następstw tych zagrożeń.

Zgodnie z normą [4 --> [Author:x] 1] szacowanie ryzyka odbywa się z wykorzystaniem skali trójstopniowej (tabela nr 1) lub pięciostopniowej (tabela nr 2).

Tabela nr 1. Oszacowanie ryzyka zawodowego w skali trójstopniowej

Prawdopodobieństwo	Ciężkość następstw
Prawdopodobieństwo		Mała	Średnia	Duża
Mało prawdopodobne	Małe 1	Małe 1	Średnie 2
Prawdopodobne	Małe 1	Średnie 2	Duże 3
Wysoce prawdopodobne	Średnie 2	Duże 3	Duże 3

Tabela nr 2. Oszacowanie ryzyka zawodowego w skali pięciostopniowej

Prawdopodobieństwo	Ciężkość następstw
Prawdopodobieństwo		Mała	Średnia	Duża
Mało prawdopodobne	Bardzo małe 1	Małe 2	Średnie 3
Prawdopodobne	Małe 2	Średnie 3	Duże 4
Wysoce prawdopodobne	Średnie 3	Duże 4	Bardzo duże 5

Przy oszacowaniu ryzyka zawodowego zgodnie z tabelami nr 1 i 2 ciężkość następstw zagrożenia można określić stosując niżej wymienione wskazówki [4 --> [Author:x] 1]:

do następstw o małej szkodliwości zalicza się te urazy i choroby, które nie powodują długotrwałych dolegliwości i absencji w pracy,
do następstw o średniej szkodliwości zalicza się te urazy i choroby, które powodują długotrwałe lub nawracające okresowo dolegliwości i są związane z okresami absencji,
do następstw o dużej szkodliwości zalicza się te urazy i choroby, które powodują ciężkie i stałe dolegliwości lub śmierć.

Prawdopodobieństwo wystąpienia zagrożenia zaleca się określać następująco [4 --> [Author:x] 1]:

do mało prawdopodobnych zalicza się te następstwa zagrożeń, które nie powinny nastąpić podczas całego okresu aktywności zawodowej pracownika,
do prawdopodobnych zalicza się te następstwa zagrożeń, które mogą wystąpić nie więcej niż kilkakrotnie podczas okresu aktywności zawodowej pracownika,
do wysoce prawdopodobnych zalicza się te następstwa zagrożeń, które mogą wystąpić wielokrotnie podczas okresu aktywności zawodowej pracownika.

Podstawowym kryterium dopuszczalności ryzyka zawodowego są wymagania odpowiednich przepisów prawnych i dokumentów normatywnych. W przypadku braku takich wymagań, zaleca się, aby organizacje ustalały własne kryteria dopuszczalności ryzyka zawodowego z uwzględnieniem opinii ekspertów z dziedziny bhp, własnych doświadczeń, oraz opinii pracowników i przedstawicieli. Dopuszczalność ryzyka zawodowego można na ogół wyznaczyć bezpośrednio na podstawie jego oszacowania. W tabelach nr 3 i 4 znajdują się zasady wyznaczania dopuszczalności ryzyka zawodowego, które zostało oszacowane odpowiednio w skali trójstopniowej i pięciostopniowej.

Tabela nr 3. Ogólne zasady wyznaczania dopuszczalności ryzyka zawodowego oraz zalecenia dotyczące działań wynikających z oceny tego ryzyka(skala trójstopniowa)

Oszacowanie ryzyka zawodowego	Dopuszczalność ryzyka zawodowego	Niezbędne działania
Duże [3]	Ryzyko niedopuszczalne	Jeżeli ryzyko zawodowe jest związane z pracą już wykonywaną, działania w celu jego zmniejszenia należy podjąć natychmiast ( np. przez zastosowanie środków ochronnych) Planowana praca nie morze być rozpoczęta do czasu zmniejszenia ryzyka zawodowego do poziomu dopuszczalnego.
Średnie [2]	Ryzyko dopuszczalne	Zaleca się zaplanowanie i podjęcie działań, których celem jest zmniejszenie ryzyka zawodowego.
Małe [1]	Ryzyko dopuszczalne		Konieczne jest zapewnienie, że ryzyko zawodowe pozostaje co najwyżej na tym samym poziomie.

Tabela nr 4. Ogólne zasady wyznaczania dopuszczalności ryzyka zawodowego oraz zalecenia dotyczące działań wynikających z oceny ryzyka (skala pięciostopniowa)

Oszacowanie ryzyka zawodowego	Dopuszczalność ryzyka zawodowego	Niezbędne działania
Bardzo duże [5]	Ryzyko niedopuszczalne	Praca nie może być rozpoczęta ani kontynuowana do czasu zmniejszenia ryzyka zawodowego do poziomu dopuszczalnego.
Duże [4]			Jeżeli ryzyko zawodowe jest związane z pracą już wykonywaną, działania w celu jego zmniejszenia należy podjąć natychmiast (np. przez zastosowanie środków ochronnych). Planowana praca nie może być rozpoczęta do czasu zmniejszenia ryzyka zawodowego do poziomu dopuszczalnego.
Średnie [3]		Ryzyko dopuszczalne	Zaleca się zaplanowanie i podjęcie działań, których celem jest zmniejszenie ryzyka zawodowego.
Małe [2]			Zaleca się rozważenie możliwości dalszego zmniejszenia poziomu ryzyka zawodowego lub zapewnienie, ze ryzyko zawodowe pozostaje najwyżej na tym samym poziomie.
Bardzo małe [1]		Nie jest konieczne prowadzenie żadnych działań

Wyniki oceny ryzyka zawodowego stanowią podstawę planowania działań korygujących i zapobiegawczych na stanowiskach pracy. Przy planowaniu i podejmowaniu działań korygujących lub zapobiegawczych w celu eliminacji lub ograniczenia zagrożeń i związanego z nim ryzyka zawodowego, zaleca się stosować środki ochronne w następującej kolejności [ --> [Author:x] 8 , --> [Author:x] 9 ,4 --> [Author:x] 1]:

środki techniczne eliminujące lub ograniczające zagrożenia u źródła,
środki ochrony zbiorowej
środki organizacyjne i proceduralne,
środki ochrony indywidualnej.

Przed realizacją wynikającego z oceny ryzyka zawodowego planu działań korygujących lub zapobiegawczych zaleca się dokonać przeglądu tego planu w celu stwierdzenia:

czy proponowane działania doprowadzą do wymaganego ograniczenia ryzyka
zawodowego,
czy w wyniku realizacji planu nie powstają nowe zagrożenia,
czy można wybrać inne, bardziej skuteczne działania,
co sądzą pracownicy o potrzebie realizacji i skuteczności planowanych działań.

Po zrealizowaniu zaplanowanych działań należy przeprowadzić kolejną ocenę ryzyka zawodowego, umożliwiając sprawdzenie ich skuteczności.

Zasadę oceny ryzyka zawodowego związanego z narażeniem na szkodliwe substancje chemiczne bądź czynniki fizyczne wg idei [4 --> [Author:x] 1] prezentuje rys. 6.

0x01 graphic

Rys. 6. Ocena ryzyka zawodowego związanego z narażeniem na szkodliwe substancje chemiczne bądź czynniki fizyczne

Wartościami dopuszczalnymi wielkości charakteryzujących narażenie na szkodliwe substancje chemiczne są [4 --> [Author:x] 1]:

NDS -najwyższe dopuszczalne stężenie;
NDSCH- najwyższe dopuszczalne stężenie chwilowe;
NDSP - najwyższe dopuszczalne stężenie pułapowe.

Wartości te są określone w przepisach prawnych. W przypadku braku określenia tych wartości w przepisach prawnych wartości dopuszczalne określa się z uwzględnieniem opinii odpowiednich ekspertów lub należy wziąć pod uwagę opinie pracowników.

Szacowanie ryzyka odbywa się zazwyczaj na podstawie skali trójstopniowej (tabela nr 5).

Tabela nr 5. Ogólne zasady oszacowania ryzyka zawodowego w skali trójstopniowej na podstawie wartości wielkości charakteryzujących narażenie.

Wartość wielkości charakteryzującej narażenia (P)	Oszacowanie ryzyka zawodowego
P > P_max	Duże
P_max >= P >= 0,5 P_max	Średnie
P < 0,5 P_max	Małe

P_max - wartość dopuszczalna wielkości charakteryzującej narażenie (może to być odpowiednia wartość NDS lub NDN).

6. Komisja BHP

W roku sprawozdawczym odbyły się ............. posiedzenia Komisji BHP, na których poruszono i zaopiniowano następujące sprawy:

- realizacji zamierzeń Planu Poprawy Warunków Pracy w 2007r,

omówienie wyników Analizy stanu BHP za 2007r,
omówienie i zaopiniowanie projektu planu zamierzeń w zakresie poprawy warunków pracy na 2008r.
................................. itd., itp.

7. Realizacja wystąpień i nakazów PIP oraz Inspekcji Sanitarnej.

W 2008r kontroli jak również wystąpień i nakazów Państwowej Inspekcji Pracy oraz Państwowej Inspekcji Sanitarnej nie było.

8. Realizacja zamierzeń w zakresie poprawy warunków pracy za 2008r

Lp.	Jednostka służbowa	Zakres rzeczowy - Inwestycje - Kapitalny remont - bieżące utrzymanie	Ilość pracowników, którym poprawiono warunki pracy	Poniesione koszta w zł.
1	2	3	4	5
1
2
Ogółem:

9. Plan poprawy warunków pracy na 2009r

Lp.	Jednostka służbowa	Zakres rzeczowy - Inwestycje - Kapitalny remont - bieżące utrzymanie	Ilość pracowników, którym poprawiono warunki pracy	Poniesione koszta w zł.
1	2	3	4	5


	Ogółem:

10. Ważniejsze wnioski do realizacji w 2009r.

- Dokonać przeglądów stanowisk pracy przy udziale SIP oraz lekarza medycyny pracy.

- Przeprowadzić i zaktualizować ocenę ryzyka zawodowego dla stanowisk: ...........................

- Zlecić wykonanie pomiarów czynników szkodliwych dla stanowisk: ....................................

- itp.

- itd.

......................., dnia .........2009r ............................... ...............................

Analizę opracował Zatwierdził

5. PODSUMOWANIE

W pracy przedstawiono podstawowe zagrożenia i uciążliwości występujące w środowisku pracy Zakładu Stolarskiego. Identyfikacja zagrożeń a następnie ocena ryzyka zawodowego jest niezbędna do poprawy warunków pracy. Działania korygujące i zapobiegawcze, które należy zastosować w celu zmniejszenia ryzyka zawodowego lub ograniczenia go do poziomu akceptowalnego, zapewnią bezpieczeństwo i ochronę zdrowia zatrudnionych tam pracowników.

W ocenie ryzyka zawodowego na stanowisku stolarza maszynowego, dokonano sprawdzenia stanu bezpieczeństwa pracy na obrabiarkach do drewna w Usługowym Zakładzie Stolarskim w Starachowicach. O bezpieczeństwie na stanowisku pracy stolarza maszynowego decydują takie czynniki jak: dobry stan techniczny maszyn, urządzeń pomocniczych i osprzętu, narzędzi oraz prawidłowa organizacja pracy, czynnik ludzki i właściwe stosowanie ochron osobistych.

Sporządzając karty ocen stanowiska pracy uzyskano odpowiedzi na szereg pytań, które dały obraz zagrożeń na stanowisku pracy stolarza maszynowego. Odpowiedzi te dały pozytywny obraz Usługowego Zakładu Stolarskiego w Starachowicach i określiły ryzyko zawodowe na stanowisku stolarza maszynowego jako akceptowalne.

W ramach niniejszej pracy opracowano również niezbędne stanowiskowe instrukcje obsługi i bhp dla następujących maszyn:

stanowiskowa instrukcja obsługi i bhp dla PRASY HYDRAULICZNEJ DO KLEJENIA MIKROCZOPÓW,
stanowiskowa instrukcja obsługi i bhp dla FREZARKO-CZOPIARKI TYP TYP FC 10 DO MIKROWCZEPÓW,
stanowiskowa instrukcja obsługi i bhp dla HYDRAULICZNEGO ŚCISKU DO MONTAŻU RAM OKIENNYCH - HSRO,
stanowiskowa instrukcja obsługi i bhp dla STRUGARKI GRUBIARKI TYP - DSNA - 63,
stanowiskowa instrukcja obsługi i bhp dla FREZARKI DOLNOWRZECIONOWEJ DO DREWNA TYP FD - 2,
stanowiskowa instrukcja obsługi i bhp dla FREZARKI DOLNOWRZECIONOWEJ DO DREWNA TYP F - 110.

Ustawa kodeks Pracy (jednolity tekst z 1998r. Dz.U.nr21 poz.94 z późn. zmianami).

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. Nr 129 z dnia 23 października 1997 r.).

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690).

Makarewicz G.: Ocena ryzyka zawodowego. Ster - wspomaganie komputerowe. CIOP, Warszawa 2000.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 lipca 1998 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposobu ich dokumentowania, a także zakresu informacji zamieszczonych w rejestrze wypadków przy pracy (Dz.U. Nr. 115 z dn. 4.09.1998 r.).

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690).

Makarewicz G.: Ocena ryzyka zawodowego. Ster - wspomaganie komputerowe. CIOP, Warszawa 2000.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2002 r. w sprawie wykazu chorób zawodowych, szczegółowych zasad postępowania w sprawie zgłaszania podejrzenia, rozpoznania i stwierdzenia chorób zawodowych oraz podmiotów właściwych w tych sprawach. (Dz. U. Nr 132, poz.1115 z dnia 19.08.2002r).

Dyrektywa Nr 80/1107/EWG dotycząca ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na działanie czynników chemicznych, fizycznych i biologicznych.

Dy Dyrektywa Nr 80/1107/EWG dotycząca ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na działanie czynników chemicznych, fizycznych i biologicznych.

rektywa Nr 90/394/EWG dotycząca zapobiegania i kontroli ryzyka zawodowego spowodowanego przez substancje i czynniki rakotwórcze.

Ustawa kodeks Pracy (jednolity tekst z 1998r. Dz.U.nr21 poz.94 z późn. zmianami).

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. Nr 129 z dnia 23 października 1997 r.).

PN-N-18002:2000 Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Ogólne wytyczne do oceny ryzyka.

Skuza L. Co warto wiedzieć o ryzyku zawodowym, ODDK, Gdańsk 2001.

Smoliński D., Ocena ryzyka zawodowego, ODDK, Gdańsk 2001.

PN-N-18002:2000 Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Ogólne wytyczne do oceny ryzyka.

Skuza L. Co warto wiedzieć o ryzyku zawodowym, ODDK, Gdańsk 2001.

Smoliński D., Ocena ryzyka zawodowego, ODDK, Gdańsk 2001.

PN-N-18002:2000 Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Ogólne wytyczne do oceny ryzyka.

Przygotowanie drewna do produkcji

transport mokrej tarcicy z magazynu do suszarni, suszenie tarcicy.

Wstępna obróbka:

obcinanie oflisów, cięcie tarcicy na dłużyce, wstępne struganie powierzchni dłużyc, struganie powierzchni dłużyc na odpowiedni wymiar, cięcie dłużyc na żądane wymiary,

frezowanie kształtów elementów konstrukcyjnych okien i drzwi.

Dalsza obróbka:

frezowanie czopów w elementach krótkich składowych okien i drzwi, czopowanie, klejenie elementów krótkich,

Montaż elementów drzwi i okien:

pasowanie, składanie elementów,

składowanie na polach odkładczych w celu wyschnięcia i usunięcia naprężeń wewnętrznych powstałych w wyniku klejenia w prasie hydraulicznej.

Obróbka końcowa:

lakierowanie natryskowe, montowanie szyb i osprzętu (zawiasy, zamki).

Składowanie gotowych wyrobów w magazynie

Właściciele Zakładu

(2 osoby)

Stolarz maszynowy