Ogólnie[edytuj]

Istnieje bardzo wiele szkół sztuk walki, różniących się od siebie, jednak generalnie nauczają one sposobów fizycznego pokonania przeciwnika w bezpośrednim starciu (bez użycia broni dalekiego zasięgu jak broń palna). Większość wschodnich szkół walki stawia sobie za zadanie nie tylko fizyczne przygotowanie człowieka do walki, ale również rozwój psychiczny i duchowy. Internalizacja wartości budo zawartych w tradycji sztuk walki rozwija w osobie wiele cech związanych z poziomem zadowolenia z życia. Elementy medytacji zapewne rozwijają sferę duchową, jednak obecny stan wiedzy nie pozwala na efektywne zweryfikowanie rozwoju sfery duchowej w jakimkolwiek zakresie życia.
Sztuki walki mogą składać się z następujących elementów: uderzeń pięścią lub łokciem, kopnięć, chwytów, duszeń, rzutów, dźwigni oraz walki bronią (białą).
Współcześnie dzieli się je według kilku schematów:
"stójka"/"parter - ten podział dzieli systemy walki na oparte w większości technik na walce stojącej (np. aikido, taekwondo, karate) oraz oparte w większości technik na walce w pozycji leżącej (np. brazylijskie jiu-jitsu, zapasy)
"uderzeniowe"/"chwytowe" (ang. striking/grappling) - ten podział rozdziela systemy oparte na ciosach ręką albo/i nogą (np. karate, boks tajski, capoeira) od chwytanych (ang. grapple - chwytać) (np. brazylijskie jiu-jitsu, judo, aikido)
"light-contact"/"semi-contact"/"full-contact" - ten podział dzieli systemy walki w zależności od ilości zasad i ograniczeń oraz systemu treningowego. Light-contact (lekko kontaktowe) to systemy walk w których nie stosuje się uderzeń na głowę, krocze itp., zazwyczaj zawodnicy noszą ochraniacze, a formuła zapewnia spore bezpieczeństwo walczących (np. poprzez karanie brutalnych ciosów/kopnięć). Semi-contact (średnio kontaktowe) to systemy walk w których zawodnicy nie posiadają tak wielu ochraniaczy, dopuszczone są kopnięcia/uderzenia na głowę a sam proces treningowy zakłada sparingi i walki. Full-contact (pełno kontaktowe) to systemy walk zakładające walkę bez ochraniaczy lub z bardzo nielicznymi, z bardzo małą ilością ograniczeń (np. zakaz uderzeń w tył głowy czy dźwigni na stawy).
walka sportowa/samoobrona/systemy wojskowe (tzw. kombaty) - ten podział oddziela systemy walki w zależności od przeznaczenia.
walka bez broni / walka z bronią
Podział nie zawsze jest ścisły, wiele szkół walki posiada elementy mieszane, a dodatkowo każda szkoła, każdy trener może uczyć na swój sposób.
Współcześnie istnieją dwa kierunku rozwoju szkół walki. Pierwszy to utrzymanie tradycyjnych wartości i rozwój duchowy. W tę stronę kieruje się m.in. aikido, karate tradycyjne, kung-fu, a także inne tradycyjne szkoły, których proces treningowy w znacznej mierze nastawiony jest na rozwój duchowy, spokój, umiejętność kontroli umysłu, medytację, a w mniejszym na brutalną walkę. Inne szkoły, takie jak większość szkół Kyokushin czy taekwondo, zostały zmuszone do rozbudowy procesu treningowego, aby być konkurencyjne wobec nowych systemów walki oraz zmieniających się wymagań. Pojawienie się w czasie II wojny światowej wojskowych systemów walki, takich jak izraelska krav maga, polski Bas-3 czy rosyjskie sambo, uczących samoobrony z przeznaczeniem do walki ulicznej, oraz pojawienie się sportów walki tzw. "międzydyscyplinarnych" jak K-1, Kudo Daido Juku czy MMA, wykazało niską praktyczną skuteczność niektórych tradycyjnych szkół sztuk walki. Wzrosła popularność systemów kompleksowych, uczących walki zarówno w "stójce" jak i w parterze, uczące uderzeń (także łokciami), kopnięć (także kolanami), chwytów, dźwigni (także na stawy), kluczy, duszeń.
Dla przedstawicieli tradycyjnych, wschodnich stylów walki jest kwestią dyskusyjną czy za sztuki walki można uznać takie formy walki jak boks, kick-boxing, Kudo Daido Juku, MMA, zapasy, czy fechtunek, ponieważ poza elementami czysto technicznymi nie uwzględniają rozwoju duchowego i kulturowego adepta (co, zdaniem niektórych, jest koniecznym warunkiem "sztuki", a bez nich można mówić raczej jedynie o sporcie lub systemie walki)[1]. Krytycy tego podejścia podnoszą z kolei, że to raczej tradycjonalne style, jak aikido, czy capoeira, które duży nacisk kładą na rozwój duchowy i samą "sztukę", ale nie sparingi i trening realnej walki, nie powinny podkreślać, że uczą walki wręcz.
Terminologia w sztukach walki[edytuj]

Terminologia używana w sztukach walki może pochodzić z języków orientalnych. Przykładem są nazwy technik w judo lub karate. Część pojęć (rzut, dźwignia itp.) pochodzi z analogicznych dyscyplin znanych w kręgu cywilizacji europejskiej. Podobne źródło mają też takie nazwy jak "boks tajski" czy "boks chiński". Używa się też terminologii zaczerpniętej z języka angielskiego np. grapling (ang. grappling), traping (ang. trapping). Pojawia się tendencja do spolszczania nazw angielskich: w miejsce pojęcia "traping" pojawia się "usidlanie". Terminy te tworzy się spontanicznie, nie zawsze zgodnie z polską gramatyką. Przykłady mogą tu stanowić "styl uderzany" i "styl chwytany". Wyrazy "uderzany" i "chwytany" są imiesłowami przymiotnikowymi biernymi, które nie pasują jako określenia rzeczownika "styl" ("styl chwytany" oznaczałoby, że ktoś chwyta styl; bardziej adekwatne byłoby wyrażenie "styl chwytowy" czyli "oparty na chwytach").
Pisownia terminów dotyczących sztuk walki również jest niejednolita. Początkowo próbowano stosować ortografię polską ("dżudo"), potem jednak pojawiła się tendencja do pisania nazw orientalnych zgodnie z transkrypcją łacińską przyjętą w odpowiednim języku ("judo"). Często w umiarkowanym stopniu adaptuje się pojęcie do polskiej gramatyki, np. łącząc poszczególne jego człony. Zatem zamiast dawnego "tae kwon do" obecnie pisze się "taekwondo", gdyż w polszczyźnie nie ma słów "tae" i "kwon", zaś "do" ma inne znaczenie niż w języku koreańskim, z którego ten wyraz pochodzi. Dotyczy to jednakże nazw dyscyplin jako nazw pospolitych. Nazwy organizacji, jak i inne nazwy własne, mają odmienną pisownię, opartą na stosowanej w nazwie odpowiedniej organizacji zagranicznej. Niejednokrotnie przedstawiciele różnych sztuk walki, chcąc podkreślić ich unikatowość, traktują nazwę dyscypliny jak nazwę własną i piszą ją w sposób różny od przyjętego, często rozpoczynając wielką literą. Jednakże takie postępowanie wprowadza chaos w nazewnictwie i utrudnia przyswojenie wschodniej terminologii przez kulturę europejską.