Zespoły głoS
nikowe
HI-END Zespoły głoS
nikowe
Zespoły głoS
nikowe
Zespoły głoS
nikowe
Zespoły głoS
nikowe
kwestii wielkoS
ci panuje
Kolumny będące wizytówkami poszczególnych firm są najczęS
ciej duże i ciężkie 
w zasadzie zgoda, natomiast
bowiem akustyka ma swoje prawa, i nieustannie takie  tradycyjne wartoS
ci
w zakresie rozwiązań konstruk-
procentują lepszym brzmieniem. Walka o zwiększenie możliwoS
ci małych zespołów
Wcyjnych drogi bardzo się rozcho-
głoS
nikowych toczy się nieustannie, i czasami odnotowujemy sukcesy w tej dziedzinie,
dzą. Ale nawet przy tej różnorodnoS
ci liczba
ale kiedy przychodzi co do czego, czyli do testowania modeli referencyjnych,
 patentów prawdziwych i pozornych, oka-
zostajemy zaopatrzeni w wielkie opakowania, których zawartoS
ć nieraz
zuje się mniejsza niż liczba firm głoS
niko-
trzeba wydobywać w kilka osób. Byłoby to niezmiernie
wych, które opadły cały S
wiat audio jak
uciążliwe i nudne, ale na szczęS
cie, flagowe kolumny
szarańcza. Nieuniknione jest więc napotyka-
bardzo wiele różni.
nie na pomysły już wczeS
niej znane. Popę-
dliwych i pochopnych we wnioskach
obserwatorów, również z prasy specjalistycz-
nej, skłania to czasami do mądralkowania
i wytykania, kto od kogo  S
ciągnął . Gdyby
(dla zabawy tylko) pójS
ć tym tropem, można
by uznać Karata Reference 2DC, najlepszą
konstrukcję poważnej niemieckiej firmy
Canton, za zbiór plagiatów. GłoS
nik
niskotonowy na bocznej S
ciance, układ
d Appolito dla sekcji nisko-S
redniotonowej,
metalowe membrany... No i co z tego, że
wszystko się komuS
z czymS
kojarzy  nikt
do tych rozwiązań nie ma praw autorskich,
i może nawet trudno jest ustalić ich autora.
Ale można przyznać, że Karat Reference 2DC,
choć w swojej konstrukcji daleki od idei
rewolucyjnych, jest doskonałym obrazem
niemieckiego, nowoczesnego pancernika
głoS
nikowego, który mimo swojej wielkoS
ci,
może zostać zaakceptowany jako przedmiot
estetyczny, głównie dzięki smukłej przedniej
S
ciance i srebrzystemu kolorowi, na który
moda w S
rodku Europy sięga zenitu, ogarnia-
jąc zespoły głoS
nikowe od najmniejszych
satelitek po wielodrożne olbrzymy. Seria
Karat, a więc również R2DC, proponowana
jest co prawda w trzech wersjach wykończe-
niowych: srebrnej, bukowej i drzewa
wiS
niowego, ale lansowany jest kolor
srebrny, i trzeba przyznać, że lakier
położono perfekcyjnie, i nie jest on na
szczęS
cie wcale błyszczący.
Przekrój kolumny ma kształt trapezu,
przednia S
cianka jest węższa od tylnej, ale
różnica nie jest wielka. Dokładnie taka, aby
patrząc na kolumny z przodu, z odległoS
ci
ok. 3 metrów, widzieć tylko płaszczyznę
przedniej S
cianki, co pozwala lekko oszukać
oko sugerując, że są one na całej głębokoS
ci
węższe, niż w rzeczywistoS
ci. Reference
wyglądają więc nie tylko dostojnie, ale
i zgrabnie.
Canton
KARAT REFERENCE 2DC
NIEMIECKI PANCERNIK BOCZNOKOŁOWY
wrzesień 2004
wrzesień 2004
wrzesień 2004
wrzesień 2004
wrzesień 2004
20
Wielokanałowe systemy głoS
nikowe HI-END
Wielokanałowe systemy głoS
nikowe
Wielokanałowe systemy głoS
nikowe
Wielokanałowe systemy głoS
nikowe
Wielokanałowe systemy głoS
nikowe
Zaciski
są potężne,
dadzą sobie
radę
ze wszystkimi
standardowymi
rodzajami
wtyków.
Kolumny są trójdrożne. W górnej częS
ci ulo- konano z celulozy wzmacnianej grafitem  kolej-
ny dowód na to, że zwykły albo niezwykły papier
kowano trzy głoS
niki w układzie symetrycznym.
jest nieS
miertelnym materiałem na woofery low-
Dwa S
redniotonowe przedstawiane są przez
endowe albo hi-endowe. Tym razem kosz głoS
ni-
producenta jako nominalnie 18-cm, S
rednica ich
ka zrobiony jest z odlewu metali lekkich.
membran jest oczywiS
cie mniejsza - dokładnie
13,6 cm. Zrobiono je ze stopu aluminiowo-man- Obudowa natomiast złożona jest z płyt mdf o
gruboS
ci 32 mm  a więc o wartoS
ci ponadstan-
ganowego. Za to kosze są z tworzywa  zjawisko
dardowej. SolidnoS
ć skrzyni nie wynika jednak
rzadko spotykane na tym pułapie cenowym - ale
Canton od dawna i konsekwentnie trwa przy ta- tylko z jej gruboS
ci, ale również z usztywnień,
które powstały na skutek wprowadzenia komór
kim rozwiązaniu w głoS
nikach S
redniotonowych,
zostawmy to więc w spokoju. Układy magne- dla poszczególnych przetworników - S
rednioto-
tyczne są ekranowane. 25-mm kopułka wysoko- nowe mają całkiem poważne, kilkunastolitrowe
tonowa jest również metalowa; przed nią znaj- własne objętoS
ci, odizolowany został również
duje się metalowa siateczka ochronna wraz z so- wysokotonowy. W pozostałej częS
ci hulają woo-
fer i membrana bierna.
czewką akustyczną, poprawiająca rozpraszanie
Zwrotnica może olS
nić nie tylko laików, ale
wysokich częstotliwoS
ci.
i fachowców. Dostęp do ogromnej płytki z ukła-
Po obydwu stronach obudowy, pod okrągłymi
maskownicami, odkrywamy dwie duże membra- dami dostajemy po odkręceniu kilkunastu wkrę-
ny, oczywiS
cie pracujące nad dostarczeniem ba- tów na tylnej płycie  okazuje się, że zwrotnica
również siedzi sobie w swoim kubku. Zawiera
su. Czy układ z głoS
nikiem niskotonowym na
trzy niezależne płytki drukowane, na których aż
bocznej S
ciance jest lepszy niż tradycyjny? A kto
roi się od monstrualnych cewek powietrznych
pyta? Pewne jest przecież, że ulokowanie 30-cm
kalafiorów na przedniej S
ciance nie wyszłoby Ka- i polipropylenowych kondensatorów. Wykonanie
perfekcyjne  prawdziwe dzieło sztuki. Na pew-
ratom na zdrowie  pod względem wyglądu,
no wiedzieli, że Audio będzie Reference 2DC tes-
oczywiS
cie. Co do brzmienia, zdania mogą być
tować, a więc dobierać się do bebechów, i spe-
różne. Prawdziwy przetwornik jest tylko jeden,
pod drugiej stronie obudowy zamocowano bo- cjalnie się postarali. Zaciski głoS
nikowe są po-
dwójne, wielkie i przyjazne dla wszystkich stan-
wiem membranę bierną, więc kolumna nie ma
już wylotu bass-reflex. Membranę głoS
nika wy- dardowych rodzajów wtyków.
GłoS
niki S
redniotonowe i wysokotonowy mają
metalowe membrany. Nie jest to technologia
zarezerwowana tylko dla  flagowego Cantona  tak
zbudowane są wszystkie Karaty.
wrzesień 2004
wrzesień 2004
wrzesień 2004
wrzesień 2004
wrzesień 2004
21
HI-END Zespoły głoS
nikowe
Zespoły głoS
nikowe
Zespoły głoS
nikowe
Zespoły głoS
nikowe
Zespoły głoS
nikowe
Canton do 15O, na osi głównej pojawiają się małe szpice - połączyć w wiarygodny sposób. Na rys. 4 nie
wielu (a może przy 5kHz i 13kHz  które jednak nie powinny łączymy więc charakterystyk w jedną, ale układa-
nawet wszyst- być dokuczliwe. my je obok siebie bez pewnoS
ci, czy ich poziomy
kich) swoich Przygotowane do pomiaru Reference stały są dobrze skorelowane. Można jednak podejrze-
konstrukcji bez maskownic. Nie domyS
liliS
my się, że do ich wać, że bas będzie wyeksponowany. Ale tak czy
wprowadza mocowania wykorzystywane są S
ruby niektórych inaczej, w zakresie niskich tonów spadek  6dB
w zwrotnicy głoS
ników, i sądząc, że Reference są maskownic widzimy przy 25Hz, co razem z bardzo dobrą
dodatkowy filtr w ogóle pozbawione, nie poszukaliS
my ich i nie liniowoS
cią S
rednich i wysokich tonów wielce
dolnozaporo- zrobiliS
my pomiarów wraz z nimi. Można się tyl- nas cieszy.
wy, odciążający ko domyS
lać, że dzięki swojej delikatnej kon-
głoS
nik nisko- strukcji, mają one minimalny wpływ na charakte-
tonowy od du- rystykę.
żych amplitud Inny problem pojawił się przy ustalaniu osta-
z zakresu poni- tecznej charakterystyki przetwarzania (dla ca-
żej częstotliwoS
ci rezonansowej łego pasma akustycznego). Nie wdając się
bass-reflexu (czyli częstotliwoS
ci, które i tak nie w szczegóły, konstrukcje z głoS
nikiem niskoto-
są przez układ efektywnie promieniowane na nowym na bocznej S
ciance często produkują ta-
skutek przeciwnych faz działania głoS
nika i otwo- kie charakterystyki w pomiarach niskich częstot-
ru). Okazuje się, że nawet potężne Reference liwoS
ci (sinusoidą w polu bliskim) i zakresu S
red-
zostały w ten sposób zabezpieczone, co widać nio-wysokotonowego (impulsem z odległoS
ci
na charakterystyce impedancji (rys. 1) jako jeden  dwóch metrów), które póx
niej trudno
wzrost następujący w zakresie poniżej 22Hz. Ale
rys. 1. R2DC, charakterystyka modułu impedancji.
wpływ tego filtru na charakterystykę impedancji
utrudnia też ustalenie częstotliwoS
ci rezonanso-
wej obudowy  czy jest to minimum z 22Hz, czy
raczej z 40Hz? Dla użytkownika nie ma to jednak
żadnego znaczenia, znacznie ważniejsze jest
ustalenie impedancji znamionowej i ewentual-
nych zagrożeń dla współpracującego wzmacnia-
cza. Najniższa wartoS
ć pojawia się przy 300Hz,
notujemy tam nieco powyżej 3 omów, kwalifiku-
jemy więc Reference jako znamionowo 4-omowy
zespół głoS
nikowy, ale nie powinien być on
szczególnie trudnym obciążeniem, ponieważ
zmiennoS
ć modułu impedancji w całym pasmie rys. 2. R2DC, charakterystyki przetwarzania rys. 3. R2DC, charakterystyki przetwarzania
w zakresie niskich częstotliwości. w zakresie średnio-wysokotonowym na osiach 0O, 15O i 30O
nie jest duża. Ponadto efektywnoS
ć jest doS
ć wy-
w płaszczyz
nie poziomej
soka  90dB  więc i wielkie porcje mocy nie są
niezbędne, chociaż deklarowana przez produ-
90
centa moc znamionowa 350W pozwala podkrę-
cić nawet najmocniejsze końcówki mocy.
85
Na rys. 2 badamy ciS
nienie wytwarzane
przez głoS
nik i membranę bierną. Podobnie jak
80
w klasycznym bass-reflexie z otworem, lokalne
minimum na charakterystyce głoS
nika wskazuje,
gdzie została ustalona częstotliwoS
ć rezonanso- 75
wa. W konstrukcji Reference są to okolice 30-
35Hz, a więc doS
ć wysoko, jak na wielkoS
ć głoS
-
70
nika. Wskutek tego układ rezonansowy pracuje
bardzo efektywnie, ciS
nienie z membrany jest
65
znacznie wyższe niż z samego głoS
nika. Dlatego
charakterystyka wypadkowa ma wzmocnione
60
okolice 40-50Hz, gdzie sama membrana bierna
działa najsprawniej.
55
Konstrukcje Cantona zawsze mogą pochwalić
się co najmniej dobrą liniowoS
cią zakresu S
red-
nio-wysokotonowego. OczywiS
cie i model refe- 50
rencyjny został odpowiednio pod tym kątem
10 100 1000 10000
przygotowany. Na rys. 3 widzimy więc charak-
CzęstotliwoS
ć w Hz
terystykę biegnącą w polu +/-1,5dB, a może na-
rys. 4. R2DC, charakterystyki przetwarzania w całym pasmie akustycznym.
wet +/-1dB do samych 20kHz - ale pod kątem
wrzesień 2004
wrzesień 2004
wrzesień 2004
wrzesień 2004
wrzesień 2004
22
M
U
I
R
O
T
A
R
O
CiS
nienie w dB
B
A
L
Wielokanałowe systemy głoS
nikowe HI-END
Wielokanałowe systemy głoS
nikowe
Wielokanałowe systemy głoS
nikowe
Wielokanałowe systemy głoS
nikowe
Wielokanałowe systemy głoS
nikowe
Zwrotnica (zwana przez producenta diplexerem) wygląda pięknie. Opanowały ją cewki
powietrzne i kondensatory polipropylenowe.
O D S Ł U C H
pią równowagę pomiędzy miękkoS
cią i okrągłoS
-
ielki to głoS
nik, wielki i niemiecki, jakie
cią, a dynamiką i żywiołowoS
cią. Dzięki temu
Wwięc brzmienie można z niego otrzymać?
wielkoS
ci instrumentów oddawane są idealnie,
Inna sprawa, że brak dx
więkowej potęgi w tak
bez trudu wyobrazimy sobie, że harmonijkę ust-
monumentalnej konstrukcji byłby niewybaczalny.
ną można połknąć, a fortepianu już nie. Przy
Bas jest wyjątkowy, dwa woofery i dwie memb-
przechodzeniu w wyższe rejestry S
rednica nabie-
rany bierne (w parze kolumn) zgodnie pracują
ra trochę szklistoS
ci, staje się nieco zimniejsza
nad tworzeniem solidnego fundamentu. Niskie
i ostrzejsza. Ale S
wietna analitycznoS
ć pozostaje,
tony są piękne, masywne i głębokie, a nawet
podobnie jak dynamika. W takim stylu, mocniej-
doS
ć zwinne, ale też zmiękczone. Traci na tym
szym i bardziej obcesowym niż na dole, wkra-
zadziornoS
ć kontrabasu, którego klangi brzmią
czamy w krainę wysokich tonów. Tutaj dzieje się
mało wyraziS
cie na tle ogólnej iloS
ci informacji.
naprawdę wiele, góra gra operatywnie, mocno
Już jednak dynamika perkusji doskonale potrafi
i żywiołowo. Potrzebne dx
więki metalizowane
się przebić, a bas tylko pomaga wyobrazić sobie
są z właS
ciwą elegancją i umiarem, kolumny nie
wielkie bębny, i za nimi wielkiego Murzyna.
stronią także od skrzypów i zgrzytów koniecz-
Warto podkreS
lić, że niezależnie od iloS
ci baso-
nych do oddania właS
ciwej atmosfery. Ważne
wych dx
więków, zawsze na pierwszym miejscu
jednak, że te wysokotonowe wyczyny odbywają
staje analitycznoS
ć, która doskonale kontruje po-
się na prawidłowym poziomie głoS
noS
ci, dopaso-
tęgę basu, nie pozwalając brzmieniu stać się zbyt
wanym raczej do natężenia S
rednicy, niż basu.
ciężkim. R
rednie tony są wyważone, idealnie ła-
Dynamika, jak wspomniałem wczeS
niej, jest
bardzo dobra, ale jej działanie wymaga komenta-
rza. Kolumny nie generują huraganowych zry-
KARAT
wów, nie zaskakują głoS
noS
cią i szybkoS
cią ło-
motów. Przyspieszenie czynników muzycznych
REFERENCE 2DC
następuje w sposób ludzki, wolniejszy, łatwiejszy
do przyswojenia i, przede wszystkim, subie-
EfektywnoS
ć [dB] 90
ktywnie bardziej naturalny. Oczyma wyobrax
ni
Impedancja znamionowa[&!] 4
widzimy więc saksofonistę dłubiącego w nosie,
Moc znamionowa[W] 350
którego nagły kuksaniec puzonisty pobudza do
Wymiary (WxSxG)[cm] 120x30x53
rozpoczęcia improwizacji.
Cena [zł] 45000
Dystrybutor HORN DISTRIBUTION
Reference 2DC pozwalają na osiągnięcie bar-
dzo dobrej przestrzennoS
ci pod warunkiem nie-
Wykonanie i komponenty
zbyt szerokiego ich rozstawienia. Muzyka ładnie
Solidna i dokładna robota, z kilkoma ciekawymi
zbiegnie się na S
rodku sceny rysując instrumen-
rozwiązaniami układowymi, i standardowymi prze-
twornikami.
talistów, ustalając przednią linię i szczegóły do-
Laboratorium cierające z głębi. Na pierwszym planie dostajemy
Bardzo dobra liniowoS
ć zakresu S
rednio-
szczególnie soczyste informacje, dalej są one
wysokotonowego, mocny i nisko sięgający bas. Dobra
bardziej wysuszone, choć wysokie tony wycią-
efektywnoS
ć, impedancja 4-omowa, doS
ć łatwa.
gają na S
wiatło dzienne linię każdego instrumen-
Brzmienie
tu, nawet niezliczonych perkusyjnych przeszka-
R
rednica dokładna i analityczna, góra żywa
i detaliczna, bas głęboki i miękki.
dzajek.
Grzegorz Rogóż
wrzesień 2004
wrzesień 2004
wrzesień 2004
wrzesień 2004
wrzesień 2004
23