Państwo -
to złożona, zróżnicowana wewnętrznie, wieloszczeblowa
Państwo w gospodarce
struktura administracyjna społeczeństwa zamieszkującego
określone terytorium, dysponująca władzą ustawodawczą,
wykonawczą i sądowniczą.
Liberalizm  koncepcja
Udział Państwa w gospodarce 
państwa-minimum.
koncepcje teoretyczne!
eksponowanie prywatnej inicjatywy, przedsiębiorczości
i osobistego interesu jednostki;
niewidzialna ręka rynku, sprawia, że podyktowane egoizmem
Liberalizm.
działania poszczególnych jednostek stają się ostatecznie
dobroczynne dla ogółu;
Interwencjonizm.
konieczność funkcjonowania sprawiedliwego prawa
i porządku, oraz brak ograniczeń konkurencyjności (tutaj
widzą rolę Państwa);
Państwo ma zapewnić  obronę narodową, stać na straży
porządku i ładu publicznego, gwarantować prawa własności
i swobodę działalności gospodarczej.
Interwencjonizm  narzędzia wpływu na
Interwencjonizm  reakcja na
gospodarkę
niedoskonałość rynku.
Priorytetowym celem polityki ekonomicznej Stymulacja popytu w celu ograniczenia
Państwa powinno być stabilizacja sytuacji bezrobocia.
rynkowej oraz walka z bezrobociem.
Wysoka podaż pieniądza, niskie stopy procentowe stymulują
inwestycje, które wpływają na wzrost zatrudnienia.
Roboty publiczne (finansowane długiem publicznym).
Stałe płace nominalne.
konieczność interwencji Państwa w wolny rynek
Redystrybucja dochodów (progresywna stopa podatkowa, ulgi dla
tłumaczona koniecznością rozwiązania problemów inwestorów, zasiłki dla bezrobotnych i słabo zarabiających) od
rentierów w kierunku pracowników najemnych i inwestujących
wywołanych słabością rynku;
przedsiębiorców.
Ograniczenia importu.
szczególnie interwencja Państwa w sferze
zatrudnienia i podziału bogactwa.
Społeczna gospodarka rynkowa cd.
Społeczna gospodarka rynkowa.
Polityka społeczna powinna być nastawiona na wspomaganie
Jest to koncepcja modelu gospodarki wolnorynkowej
najsłabszych ekonomicznie grup ludności, a także przynajmniej
z nowoczesnym realistycznie pomyślanym systemem
częściowe wyrównanie warunków startu oraz szans dostępu do oświaty,
zabezpieczeń społecznych. służby zdrowia i kultury.
Wariant pośredni między skrajnym interwencjonizmem i liberalizmem.
Polityka społeczna nie powinna być jednak sprzeczna z logiką systemu
rynkowego.
Dla gospodarki wolnorynkowej nie ma żadnej alternatywy, mimo Np. polityka redystrybucji dochodu powinna wspierać najsłabszych (rzeczywiście
pewnych jej słabości!!! potrzebujących), ale nie powinna przyczyniać się do zatracenia poczucia odpowiedzialności
i dyscypliny jednostki.
Należy tworzyć ramy instytucjonalno-prawne, wspomagające prywatną
własność, swobodę przedsiębiorczości i wysoką konkurencyjność.
Główny cel interwencji Państwa to walka z inflacją i monopolami.
Zasada subsydiarności  państwo powinno pomagać jednostce tylko wtedy, gdy
Specyficzne ujęcie kwestii socjalnych (sprzężenie zasad wolnego rynku i
ona sama, jej rodzina i społeczność lokalna wyczerpią możliwości wzajemnej pomocy.
ugody społecznej).
Zasada ekwiwalentności  równowaga między dostarczaniem jednostce
świadczeń socjalnych a jej własnym wkładem.
Państwo dobrobytu
Argumenty ZA ingerencją Państwa
(państwo opiekuńcze).
w gospodarkę?
Idea Państwa opiekuńczego wywodzi się ze średniowiecznej,
chrześcijańskiej dobroczynności i pomocy biednym.
Konieczność stworzenia ładu instytucjonalno-prawnego.
Niedoskonałość rynku i konkurencji.
Występowanie negatywnych efektów zewnętrznych (skutki uboczne
Państwo, które za pomocą swojego aparatu dba o:
działalności podmiotów).
biednych;
Istnienie ważnych społecznie sfer działalności, którymi nie jest
bezrobotnych;
zainteresowany sektor prywatny.
bezdomnych;
chorych;
Produkcja dóbr szczególnie niekorzystnych lub korzystnych społecznie.
rodziny wielodzietne;
Występowanie dużych wahań koniunkturalnych.
& ..
Istnienie zjawisk starości, niedołężności, upośledzenia i chorób.
& .. wszystkich potrzebujących pomocy!!! Zbyt duże , nie akceptowane społecznie różnice dochodowe i majątkowe.
Argumenty PRZECIW ingerencji
Funkcje państwa - 1
Państwa w gospodarkę?
Nieumiejętne ingerencje zakłócające równowagę rynkową.
Zniekształcenie informacji płynących z rynku. ekonomiczne;
Zmniejszenie elastyczności systemu gospodarczego.
alokacyjna;
Koszty interwencjonizmu.
stabilizacyjna;
Niewielka skuteczność wielu działań.
Osłabienie bodz
ców rynkowych.
redystrybucyjna;
Subiektywizm podejmowanych decyzji (urzędnicy działają w interesie
własnym a nie obywateli). społeczne;
Ograniczenie wolności jednostki.
polityczne.
Hamowanie oddolnej inicjatywy.
Tworzenie ładu instutucjonalno-
prawnego Funkcja alokacyjna
Bez ładu instytucjonalno-prawnego trudno
Podejmowanie działań polegających na optymalnej alokacji
wyobrazić sobie współczesną gospodarkę.
zasobów.
Funkcja ta powinna być rozumiana jako ustalanie
Wspomaganie, uzupełnianie, korekta lub zastępowanie
trwałych, stabilnych instytucji i reguł gry (praw)
mechanizmu rynkowego.
rządzących gospodarką, nie zaś krótkotrwała i
bieżąca ingerencja.
Funkcja stabilizacyjna Funkcja redystrybucyjna
Niwelowanie zbyt dużych, nie akceptowanych społecznie różnic w dochodach
i majątkach, pomoc osobom starym, niedołężnym, upośledzonym i chorym,
Niwelowanie wahań koniunkturalnych.
którzy nie są w stanie zadbać o siebie.
Umożliwienie dostępu do preferowanych przez Państwo dóbr (kultura, oświata,
ochrona zdrowia, itd.)
Cele stabilizacyjne:
Instrumenty pomagające realizować tę funkcję:
osiąganie i utrzymanie w długim okresie rosnącego tempa
system podatkowy;
wzrostu gospodarczego;
wydatki budżetowe;
ograniczenie inflacji i bezrobocia;
składki na ubezpieczenia społeczne;
możliwie najlepsze wykorzystanie czynników produkcji;
opłaty i ceny.
& & & &
Funkcje państwa - 2 Funkcje państwa - 3
funkcja wewnętrzna (tradycyjne; konserwatywne; liberalne):
prawodawcza - państwo za pośrednictwem swojego aparatu tworzy prawo,
które obowiązuje na jego terytorium ,
porządkowa - państwo jest zobowiązane do zachowania porządku i
funkcja wewnętrzna; bezpieczeństwa na całym terytorium jego jurysdykcji,
administracyjna - państwo jest zobowiązane zarządzać krajem za pomocą
aparatu administracyjnego;
funkcja zewnętrzna;
funkcja wewnętrzna (socjalistyczne; interwencjonistyczne; etatystyczne):
gospodarczo-organizacyjna - państwo jest zobowiązane zarządzać
gospodarczo-organizatorska;
gospodarką i finansami kraju,
socjalna - państwo jest zobowiązane zapewnić swoim obywatelom minimum
kulturalno-wychowawcza;
środków do życia,
kulturalno-oświatowa - państwo jest zobowiązane zorganizować system
socjalna.
edukacji i instytucji kulturalnych, szerzących rozwój intelektualny
obywateli;
funkcja zewnętrzna:
obrona granic - zapewnienie obywatelom poczucia bezpieczeństwa przez
niwelowanie zagrożenia agresją ze strony innych państw,
kontakt z innymi państwami - państwo powinna organizować współpracę z
innymi państwami.