ROLA PAÑSTWA W GOSPODARCE RYNKOWEJ: W gosp. rynkowej dominuje w³asnoœæ prywatna, lecz mimo to rz¹d ma na ni¹ wp³yw. Rz¹d sam opracowuje gosp. rynkow¹ - jest to polityka gospodarcza rz¹du. Pe³ni on te¿ funkcje interwencyjne w polityce ekonomicznej. Prowadzi ochronê zewn. gospodarki pañstwa: &ochrona produkcji krajowej przed konkurencj¹ zagraniczn¹ (stosuje np. c³a), &troszczy siê o prawid³owe relacje z opcym kapita³em wewn¹trz kraju np. ogranicza dopuszczanie obcego kapita³u do niektórych dzidzin produkcji. Prowadzi te¿ ochronê wewnêtrzn¹ - chroni konkurencjê uderzaj¹c w monopol, &³agodzi skutki nierównej si³y ekonomicznej ró¿nych bran¿ gospodarczych, &f-cja stabilizacyjna - np. stabilizacja bezrobocia i inflacji, &f-cja ekonomiczno-rozwojowa - kontroluje tempo wzrostu gospodarczego np. poprzez popieranie pewnych dziedzin (ulgi i kredyty), &planuje postêp i inwestycje, &wp³ywa na zmiany w strukturze gospodarki, &funkcja spo³eczno-socjalna - dzieli produkt spo³eczny, oblicza min. socjalne, max. dochodów polityka obrony i ochrony pracy, walka z bezrobociem, &f-cja spo³eczno-us³ugowa - czyli us³ugi socjalno-kulturalne (sport, sztuka). BEZROBOCIE - nadwy¿ka osób zdolnych do pracy, które poszukuj¹ zartudnienia, w porównaniu do wolnych miejsc pracy. W trakcie przekszta³ceñ bezrobocie dotknê³o g³ównie pracowników: PRG-ów, przem. ciê¿kiego, w³ókienniczego, zbrojeniowego i górników. TYPY BEZROBOCIA: &koniunkturalne - wzrasta w okresie kryzysu, maleje w czasie wzrostu, &strukturalne - bezrobocie gosp. rynkowej, wynika z jej struktury, bo nie stwarza ona pe³nego zatrudnienia. &przejœciowe - zwi¹zane z krótkotrwa³ym brakiem pracy, zwi¹z. np. z przestojem w zak³adzie pracy. &utajnione - niepe³ne wykorzystanie czêœci ludnoœci na roli. &sezonowe - spowodowane sezonowoœci¹ produkcji g³. w rolnictwie. W 1993r. 16% czynnych zawodowo by³o bezrobotnych. W 1995r. - 14,9%. SKUTKI BEZROBOCIA: &brak szacunku dla osoby bezrobotnej i jej szacunku dla samej siebie, &osoba ta traci mo¿liwoœæ rozwoju i ontaktu z ludŸmi, &nie ma ona œrodków utrzymania, a to prowadzi do przestêpczoœci. Rok 1995: 29% bezrobotnych - wa³brzyskie, elbl¹skie, suwalskie, olsztyñskie, koszaliñskie, s³upskie; od 5% do 11% - warszawskie, poznañskie, katowickie i krakowskie. FORMY POMOCY RZ¥DOWEJ: 1)FINANSOWA - zasi³ki dla bezrobotnych i szkoleniowe, po¿yczki, z.rodzinne. 2)DORADCZO - SZKOLENIOWA - kursy przekwalifikuj¹ce, poradnictwo zawodowe. 3)poœrednictwo pracy.