Trwałe formy zachowań
Podział S.Rimm:
- Uczniowie ulegli: lękliwość, płaczliwość, niezorganizowanie, bierność, nieśmiałość, zaniżona
samoocena, skłonność do izolacji.
- Uczniowie dominujący: agresywność, wrogość, nieufność, konfliktowość, niezdyscyplinowanie,
zmienne nastroje.
Typy uczniów z syndromem:
uð UczeÅ„ buntownik
uð Konformista
uð Zestresowany
uð Ofiara
uð Roztargniony
uð SpoczywajÄ…cy na laurach
uð Znudzony
uð WojujÄ…cy
uð KoncentrujÄ…cy siÄ™ na jednym przedmiocie.
Cecha charakterystyczna:
Tendencja do manipulowania otoczeniem: nauczycielami, rodzicami, rówieśnikami. Stosowana
najczęściej nieświadomie, pełni funkcję mechanizmów obronnych.
Uczniowie ulegli  manipulacja typu:  pomóż mi ,  ponaglaj mnie ,  współczuj mi ,  chroń mnie .
Uczniowie dominujÄ…cy  manipulacja typu:  nie krytykuj mnie ,  podziwiaj mnie ,  bÄ…dz
tylko mój ,
 dostrzegaj moją wyjątkowość .
Diagnoza w typowych sytuacjach szkolnych
Opiera siÄ™ na wnikliwej obserwacji nauczyciela.
Pytania pomocnicze do diagnozy SNOSz:
- Czy uczeń w poprzednich klasach miał lepsze oceny niż obecnie?
- Czy uczeń nie nadąża w nauce za innymi uczniami?
- Czy pracuje poniżej swoich możliwości?
- Czy uczeń jest zdezorganizowany?
- Czy prace ucznia są pełne drobnych błędów i/lub nie na temat?
- Czy uczeń wkłada minimum wysiłku w prace szkolne, uważając, że szkoła jest nudna, a
ciekawe jest to, co pozaobowiÄ…zkowe?
- Czy uczeń ma nierealistyczne oczekiwania względem siebie?
- Czy uczeń usiłuje nastawić jednego nauczyciela przeciwko innym nauczycielom, rodzica
przeciwko nauczycielom, itd.
- Czy uczeń nastawia kolegów przeciwko innym kolegom?
- Czy uczeń wykazuje się sprytem w różnych sytuacjach?
- Czy uczeń wagaruje lub często z błahych powodów opuszcza zajęcia szkolne?
Komponenty osobowościowe
uð Uczniowie z SNOSz majÄ… negatywny obraz swoich relacji z otoczeniem;
uð UważajÄ… siÄ™ za nieakceptowanych przez rówieÅ›ników i dorosÅ‚ych;
uð MajÄ… problemy z komunikowaniem siÄ™;
uð Nie potrafiÄ… okazywać swoich emocji;
uð Brak im wiary we wÅ‚asne możliwoÅ›ci oraz pewnoÅ›ci siebie;
uð SÄ… lÄ™kliwi, niestabilni emocjonalnie;
uð MajÄ… zbyt silne potrzeby afiliacji;
uð Cechuje ich alienacja, sprzeciw, bunt przeciwko autorytetom;
uð SÅ‚aba samoregulacja, brak wytrwaÅ‚oÅ›ci w dziaÅ‚aniu;
uð Niechęć do podejmowania dziaÅ‚aÅ„, które Å‚Ä…czÄ… siÄ™ z odpowiedzialnoÅ›ciÄ….
Czynniki typowe dla środowiska domowego
Diagnoza stylu wychowawczego, warunków kulturowych rodziny, poziomu opieki nad
dzieckiem i jego naukÄ…, atmosfery wychowawczej w domu i postaw rodzicielskich.
uð Zachowania agresywno-pasywne w rodzinie (małżonek podporzÄ…dkowany drugiemu 
dominujÄ…cemu);
uð RytuaÅ‚y sabotażowe: jedno z rodziców sabotuje lub niszczy oddziaÅ‚ywania wychowawcze
drugiego;
uð Sytuacja dziecka dÅ‚ugo oczekiwanego, chorowitego, cudownego, wychowywanego przez
samotnÄ… matkÄ™.
Czynniki typowe dla środowiska szkolnego
- Niewłaściwe postawy nauczyciela, brak przygotowania do pracy z uczniem zdolnym;
- Negatywne zachowania nauczyciela: niesprawiedliwe oceny, koncentracja
na błędach, destrukcyjna krytyka złych wyników uczniów na forum całej klasy, wyrażanie
zdziwienia, gdy uczeń słabszy uzyskuje dobrą ocenę;
- Tradycyjne metody nauczania (nuda);
- Niedostosowane do potrzeb uczniów zdolnych programy nauczania.
Część uczniów wybitnie zdolnych celowo nie ujawnia swoich możliwości rodzicom i nauczycielom.
Powody:
- Presja grupy rówieśniczej;
- Brak zainteresowania realizowanymi treściami kształcenia;
- Chęć robienia tego, na co ma się ochotę;
- Pragnienie nie wyróżniania się wśród rówieśników.