Ernest Hemingway Nr 194 BIBLIOTEKA NARODOWA Seria II
ERNEST HEMINGWAY
KOMU BIJE
DZWON
PRZEŁOŻYŁ
BRONISŁAW ZIELIŃSKI
OPRACOWAŁ
LESZEK ELEKTOROWICZ
WYDANIU II
WROCŁAW—WARSZAWA—KRAKÓW—GDAŃSK—ŁÓDŹ
ZAKŁAD NARODOWY IMIENIA OSSOLIŃSKICH — WYDAWNICTWO
Tytul oryginału:
For Whom the Beli Tolli
Redakcja Biblioteki Narodowej
JAN BŁOŃSKI i MIECZYSŁAW KLIMOW1CZ
Redaktor tomu: Jadwiga Pisowiczowa
Redaktor techniczny: Anna Sikorska
Copyright by Zakład Narodowy im. Ossolińskich— Wydawnictwo Wroctaw 198S
Printed in Poland
ISSN 0406-0636
ISBN 83-04-02667-8
ISBN 831-04-03069-1
Zakład Narodowy im. Ossolińskich — Wydawnictwo, Wrocław 1988. Oddział w Krakowie 19W. Wydanie II.
Nakład 100000 egz. (80000 Opr. brosz., 20000 opr. pł.).
Objętość ark. wyd. 35,40; ark. druk. 21,25 (X32); ark. form. Al 28,28. Papier offset, kl. IV, 70 g, 70X109.
Oddano do składania 2011987. Podpisano do druku w maju 198». Druk ukończono w sierpniu 1988. Skład wykonała Drukarnia Wydawnicza im. W. L. Anczyca w Krakowie. Druk l oprawę wykonała Wojskowa Drukarnia w Łodzi. Żarn. 8072/38. D-10/1225. Cena opr. pt. zł 1300,— Cena opr. brosz, zł 10SO,—
WSTĘP
I.ŻYCIE
Nie ma pisarza, który w jakiejś mierze nie korzystałby w swej twórczości z własnych przeżyć. Hemingway należy jednak do tych, których życic dostarczało tworzywa dziełu wręcz na prawie wyłączności, zaś dzieło nieustannie towarzyszyło barwnemu i dramatycznemu życiu, komponowanemu na zamówienie wyobraźni spragnionej nowych bodźców i wrażeń. Nie dowierzał
faktom, których nie sprawdził własnym doświadczeniem zmysłów i emocji. Doradzał: „Piszcie o tym, co znacie, i piszcie prawdziwie". 'Postulował: „Książki powinny mówić o ludziach, których się zna, których się kocha i nienawidzi, a nie o tych, o których się studiuje"'. Utwory jego wydają się często wariantem własnego życiorysu, co mogłoby nie interesować badacza jego dziel, gdyby nie fakt, że sam autor tak wielką przywiązywał do tego wagę.
Dlatego w jego wypadku, o tyle bardziej niż w innych, nabiera znaczenia znajomość życia pisarza.
Dzieciństwo i młodość. Ernest Miller Hemingway urodził
się 21 lipca 1899 r. w przedmiejskiej dzielnicy Chicago, Oak Park, w stanic Illinois. Był zatem dzieckiem środkowego Zachodu, który tak wielu wydal znakomitych pisarzy, obserwatorów życia i społeczności tej części Stanów. Pochodził z klasy średniej, nadającej ton obyczajowości małych miast i wielkomiejskich osiedli w rodzaju właśnie Oak Park, ale często obyczajowości tej
' Stary reporter pisse [w:] Sygnowana; Ernest Hemingway. Pry.et.
B. Zieliński, słowo wstępne K. Zarzecki, Warszawa 1975, s. 216.
rzucał wyzwanie swoją twórczością i życiem. Był drugim, spośród sześciu, dzieckiem dr Clarence'a E. Hemingwaya, lekarza i Grace, z domu Hali. Miał cztery siostry (jedną starszą od siebie) i brata.
Z dwojga rodziców ojciec wywierał nieporównanie silniejszy wpływ wychowawczy na Ernesta. Większość wolnego czasu spędzał poza domem, na wyprawach myśliwskich i wędkarskich, podczas których rychło zaczął towarzyszyć mu syn. W wieku dziesięciu lat dostał już Ernest od ojca swoją pierwszą strzelbę.
Odtąd po ostatnie lata życia polowanie i wędkarstwo były ulubionymi rozrywkami Hemingwaya. Z woli matki, utalento-wanej śpiewaczki, Ernest uczył się grać na wiolonczeli, nad muzykę przekładał jednak o wiele bardziej sport i wyprawy z ojcem. Wakacje państwo Hemingwayowie spędzali w swym letnim domu „Windermere", położonym nad jeziorem Walloon w północno-zachodniej części półwyspu Michigan. Na terenie tym mieszkali Indianie stanowiący często klientelę doktora Hemingwaya. Ernest towarzyszył nieraz ojcu w jego odwiedzi-nach u Indian; dostarczyły one motywów tematycznych jego twórczości (np. Obóz nuiiiJuski — Indian C^cunp.