1. Zasady informowania wg Quest-France (dziennik regionalny)
mówic, nie szkodzac (dire sans nuire),

pokazywac, nie szokujac (montrer sans choquer),

dawac swiadectwo, nie atakujac (temoigner sans agresser),

ujawniac, nie potepiajac (denoncer sans condamner)

Dziennikarze wiec, jako uprzywilejowany stan (czwarta wladza) nie powinni wykorzystywac swej pozycji do zalatwiania wlasnych interesów i zaspokajania wlasnych ambicji.

2. Podaj najważniejsze cechy informacji wg Michała Szulczewskiego

• wierność, czyli odpowiadanie rzeczywistemu stanowi rzeczy, nalezyte odzwierciedlenie go;

• szczególowosc, czyli jak najwieksza konkretnosc, pelnosc, starannosc w dokumentacji;

• scislosc, czyli jednoznacznosc, poslugiwanie sie jasnymi, niedwuznacznymi, precyzyjnymi okresleniami (...);

• zwiezlosc, czyli przytoczenie danych najistotniejszych, nielicznych, ale dzięki trafnemu doborowi - wystarczajacych do charakterystyki;

• szybkosc, która warunkuje aktualnosc otrzymywanej przez odbiorce informacji, niekiedy jest decydujaca dla wartosci komunikatu; zrozumialosc, która dotyczy zarówno nadawcy, jak i odbiorcy, i oznacza (...) przystowanie informacji do mozliwosci percepcyjnych adresata.

3.Podaj główne cechy publicystyki Szulczewskiego - aktualne, publiczne, tendencyjne oswietlanie wszelkich zagadnien spolecznych. (...). Aktualnosc rozumiana jest nie tylko jako oswietlenie spraw dziejacych sie wspólczesnie, ale takze jako wypowiadanie sie w sprawach przeszlych (historia) lub przyszlych, pod warunkiem ze ocena dokonywana bedzie w celu oddzialywania na aktualne poglady w tych sprawach. (...). Publicznosc oznacza mozliwosc dotarcia do pewnego kregu odbiorców. (...). Tendencyjnosc rozumiana tu jest (...) nie w sensie pejoratywnym (...). Terminu tego uzyto w definicji dla podkreslenia zajmowania przez autora wypowiedzi publicystycznej okreslonego stanowiska, dazenia do oddzialywania w okreslonym kierunku, wyrazajacego sie w subiektywnym stosunku do problemu, w odpowiednim rozlozeniu akcentów (...). Oswietlanie (...) jest metoda przedstawiania pogladów za pomoca pewnych elementów informacji oraz dydaktyki. Elementy informacji wyrazaja sie w podawaniu informacji dodatkowych, majacych na celu lepsze, pelniejsze ukazywanie omawianego problemu. Elementy dydaktyki to (...) zamiar nowego ukazania zagadnienia, indywidualnego oddziaływania na odbiorce dla sformulowania, zmienienia lub utwierdzenia jego pogladu. [...J rola publicysty polega tu na wywolaniu u odbiorcy "spotegowania widzenia" przedstawionego problemu. (...). Zagadnienia spoleczne rozumiane sa szeroko jako sprawy chocby nawet dotyczace bezposrednio jednostek, jezeli moga lub powinny one obchodzic szerszy krag ludzi. Te spolecznie wazne sprawy obejmuja wiec np. problemy gospodarki, kultury, polityki, moralnosci.

4. Co służy zachowywaniu obiektywności w sprawozdaniu? przywołuje sie wypowiedzi prezentowanych postaci

5.Co to jest apla i w jakich tekstach ma zastosowanie? - Apla - termin z zakresu poligrafii, to zadrukowana farbą płaszczyzna, służąca jako podkład pod tekst, w celu jego szczególnego wyróznienia, podkreslenia. Na apli pojawiaja sie takze - jako komentarz do raportu - wypowiedzi specjalistówna dany temat. Nalezy podkreslic, ze nie jest to komentarz autora raportu.

6. Cechy korespondencji - To rozbudowana informacja, która - jak podkresla Michal Szulczewski - zaklada istnienie róznicy geograficznej (odleglosci) miedzy miejscem, gdzie relacja powstaje (i którego dotyczy), a miejscem, gdzie ma byc opublikowana. W tym tez sensie mówi się o korespondencji z zagranicy i róznych rodzajach korespondencji krajowej, np. korespondencji stolecznej, która publikuje sie w innym miescie, czy tez korespondencji prowincjo- opublikowanej w stolicy. Gatunek ten pozostawia piszacym swobode w zakresie doboru tematyki i formy. w swych najprostszych postaciach upodabnia sie do artykulów, felietonów, reportaży nawet listów. W korespondencji moze byc przytoczona wieksza liczba faktów, dobranych przez autora tekstu, z wyraznym sugerowaniem odbiorcy punktu widzenia dziennikarza temat, o którym mówi. Moga byc tez wyczuwane jego sympatie lub antypatie do prezentowanych postaci. Korespondencje obowiazuje zasada prezentowania zdarzeń w sposób chronologiczny. Ilustracja korespondencji sa czesto fotografie, prezentujące opisywane przez autora miejsca.

7. Podaj typowy przykład konieczności (i jej braku) zachowania następstwa czasowego przedstawianych faktów

Reportaz ,szkic reportazowy, życiorys, korespondencja, sprawozdanie, kalendarium

8. Co to jest lid i jakie zadania pełni w tekście - LID - pierwszy akapit tekstu dziennikarskiego następujący po tytule, składa się z kilku wierszy tekstu, zazwyczaj zlozony wieksza czcionka lub drukiem pólgrubym; wprowadza czytelnika w tresc tekstu i zacheca do lektury. Tekst czytany na kartce czy ekranie wyglada troche inaczej niz na stronie w gazecie. Nie zawsze daja sie dostrzec wszelkie konteksty lub oczywiste wpadki.

9.Podaj i scharakteryzuj trzy zasady do jakich sprowadza się obiektywizm dziennikarski

• rzetelnosc, znaczy tyle co sumiennosc, skrupulatnosc, dokladnosc.

• bezstronnosc, wiaze sie z otwartoscia i pewna doza sceptycyzmu

• oddzielanie faktów od komentarzy. trzecia z zasad jest bardziej zlozona i trudniejsza do realizacji. "Komentarz jest wolny, ale fakty sa swiete"

10. Wymień i scharakteryzuj pięć typów obiektywizmu

• obiektywizm funkcjonalny: zbiór zasad pracy dziennikarza zapewniajacych prawomocność tworzonych przez niego tekstów, zarazem chroniacych autora przed zarzutami ze strony opisanych osób czy instytucji. Jest to informowanie jasne, rzetelne i bezstronne. Obejmuje przedstawianie racji za i przeciw, opieranie wypowiedzi na faktach, oddzielanie faktów od komentarzy, zaznaczanie cytatów, logiczny uklad tekstu;

• obiektywizm ideologiczny, czyli przedstawianie rzeczywistosci z punktu widzenia okreslonej ideologii, rozumianej jako mniej lub bardziej spójny zestaw pogladów. Teksty, które sa zgodne z ideologia, zostaja uznane za obiektywne;

• obiektywizm konsensu: dziennikarz czuje sie zobowiazany do wiernego odtwarzania rzeczywistosci, jednak zdaje sobie sprawe, ze o akceptacji tresci przekazu zadecyduje zgodnosc relacji z powszechnym doswiadczeniem i horyzontem poznawczym odbiorców;

• obiektywizm realny: takie sporzadzanie tekstów dziennikarskich, aby byla możliwa ich empiryczna weryfikacja;

• obiektywizm wzgledny, rozumiany jako zasada, która dziennikarz powinien się kierowac. Nie istnieje natomiast zaden wzorzec pomiaru obiektywizmu, ponieważ nie mozna jednoznacznie stwierdzic, co stanowi pelne odzwierciedlenie rzeczywistosci. Nie ma czegos takiego jak intersubiektywnie zgodny we wszystkich szczegóf::o opis wydarzen. Kazdy widzi po swojemu, kazda relacja jest konstrukcja. Dopiero o równanie róznych relacji poprzez dialog i krytyke pozwala na interpretowanie i s::niowe odtwarzanie rzeczywistosci.

11. Wymień główne(czyli pięć) zadania mediów

• dostarczanie pelnej, rzeczowej, zrozumialej informacji, aby obywatele mogli rozumieć zachodzace wydarzenia i mogli swiadomie brac w nich udzial jako wyborcy, czlonkowie partii politycznych, stowarzyszen lub inicjatyw obywatelskich;

• stworzenie forum dla wolnej i otwartej dyskusji na tematy interesujace spoleczenstwo, ksztaltowanie w ten sposób opinii publicznej;

• przedstawianie reprezentatywnego obrazu wszystkich istotnych grup spolecznych, takze przedstawianie opinii mniejszosci, które sa slabiej reprezentowane w samorządach i parlamencie;

• obrona praw jednostki, kontrolowanie i krytykowanie dzialan wszelkich wladz, aby nie dochodzilo do korupcji i naduzyc;

• przedstawianie i wyjasnianie celów i wartosci spolecznych.

12. Modele współczesnego dziennikarstwa - Obiektywne przekazywanie wydarzeń, krytyka i kontrola, interpretacja rzeczywistości, rzecznik osób z utrudnionym dostępem do mediów, dziennikarstwo zaangażowane, śledcze, precyzyjne, literackie, marketingowe.

14. Podaj cechy infografii - to informacja ilustrowana fotografia. Tekst ma tłumaczyć odbiorcom nie tyko to co widzą na fotografii, ale dlaczego widzą dane zjawisko i co im się z tym obrazem kojarzy. Tekst nie może opisywać fotografii, ale ma być jej uzupełnieniem. Jest to więc typowa informacja udokumentowana fotografią zawierającą przenośnię lub symbol.

15. Cechy zapowiedzi - informacja zamieszczona na pierwszych lub ostatnich stronach gazet lub czasopism zachęcająca odbiorców do przeczytania danych artykułów. Znajduje się w niej najczęściej fragment publikacji lub czyjaś wypowiedź, ewentualne omówienie publikacji.

16. Cechy charakterystyczne sprawozdania - prezentacja zdarzeń o wyjątkowym charakterze, które już się zakończyły i mają swój finał. Cechą charakterystyczną jest przedstawienie faktów w sposób dynamiczny, w porządku czasowym, możliwie wiernie, zachowując obowiązkowo chronologiczne następstwo zdarzeń, którego zmienić nie wolno. Nie charakteryzuje się osób biorących udział w wydarzeniu, ogranicza się jedynie do podania ich imion i nazwisk, tytułów, funkcji, zajmowanych stanowisk. Gatunek ten jest często utożsamiany z tzw. Informacją własną.

17. Cechy charakterystyczne relacji - gatunek dotyczący zdarzeń, które jeszcze się nie zakończyły. Charakteryzują ją z jednej strony katalogowe podawanie faktów(data, miejscowość, najważniejsze wydarzenia) z drugiej żywe i barwne opisywanie przebiegu wydarzeń, mecze piłkarskie.

19. Definicja i cechy reportażu radiowego Nagrywany na taśmie magnetofonowej bądź cyfrowo i emitowany przez rozgłośnię radiową. Charakteryzuje go niczym niemaskowana czasowa, przestrzenna dwuplanowość nagrań oraz komentarza. W reportażu radiowym ważną funkcję pełnią wypowiedzi bohaterów, zestawianie ich, montaż, szumy, efekty akustyczne, co prowadzi do lepszej percepcji prezentowanego materiału. Jest to radiowa forma literacka. Cechy reportażu Gatunek dziennikarski, który pozwala autorowi na dużą swobodę twórczą; reportaż to próba zobaczenia świata, ale przez konkretnego autora To od autora zależy, czy mamy do czynienia z dziełem sztuki radiowej, czy tylko z publicystycznym świadectwem zdarzeń, rejestracją faktów i relacjonowaniem ich bez prób głębszej penetracji egzystencjalnej, bez zadawania pytań czy poddawania ocenie wyborów i postaw ludzi. Autor musi być wierny prawdzie, którą mu ktoś przekazał, niemniej nie może bezkrytycznie podchodzić do każdego świadectwa; reportażysta musi umieć wziąć za temat odpowiedzialność: spojrzeć na niego z dystansu i zarazem go drążyć Reportaż przedstawia w sposób bardzo wyrazisty losy ludzkie w celu wywołania dużych emocji w odbiorcy Kryterium wyboru tematu- atrakcyjność, czyli to, co dany temat niesie ze sobą w sensie poznawczym, filozoficznym, etycznym, socjologicznym W reportażu przedstawiamy przemiany zachodzące w perspektywie czasowej i przestrzennej w sposób problemowy Czas i przestrzeń pełnią w reportażu funkcję dokumentalną (potwierdzają autentyczność zdarzeń), konstrukcyjną (porządkują kompozycję), poznawczą (oddają wierny obraz rzeczywistości), historyczną (wyznaczają ramy czasowe) i społeczno- obyczajową (umiejscawiają w konkretnych realiach) Linia dramaturgiczna, która jest zarysowana w reportażu, ma ułatwić i uatrakcyjniać odbiór reportażu, nadawać mu wartość artystyczną; nie może jednak stawiać tych efektów ponad zgodność z prawdą Celem reportażu jest nie tylko suche informowanie o zaistniałych faktach, lecz tworzenie obrazu sytuacji, za którym kryje się przesłanie, komunikacja ze słuchaczem (cel edukacyjny) Gotowy reportaż to zorganizowana według kategorii estetycznych i dramaturgicznych zamkniętą całość, poprzez którą autor wyraża swój stosunek do rzeczywistości. W reportazu radiowym występują formy posrednie, laczace zapis autentyczny z reimprowizowanym, z odtwarzaniem dokumentacji pisanej. Podstawa tego reportazu - oprócz zapisu magnetofonowego - jest bowiem także opis sytuacji, której nie da sie wizualnie przedstawic.

20. Co znaczy "dobra gazeta" czyli jakie są aspekty jakości w dziennikarstwie?

Można nawet powiedzieć, ze dobra gazeta nie tylko dostosowuje sie do ewoluujących potrzeb i gustów czytelników, ale także sama uczestniczy w kształtowaniu tych gustów. Równocześnie gazeta jest częścią kultury. Stanowi element ludzkiego świata, pokazuje i wyraża nas samych. Na kształt gazety składa sie kompozycja wielu cech, niektóre z nich wzajemnie sie wykluczają. Można pisać prostym językiem, ale czasami odbywa sie to kosztem precyzji wypowiedzi. Można dążyć do jak największej aktualności, ale wtedy trudno o dokładność relacji i wskazanie przyczyn danego wydarzenia. Dlatego nie ma jednej prostej reguły, która by pozwoliła określić, ze ta właśnie redakcja funkcjonuje najlepiej. Jednak świadoma troska o jakość dziennikarskiej pracy wydaje sie właściwym sposobem zapewnienia gazecie trwałego miejsca na rynku współczesnych mediów. Jednym z podstawowych wymogów stawianych prasie jest jej wiarygodność. Podstawa dobrej jakości jest solidny dziennikarski warsztat i doświadczenie. Chodzi o staranne zbieranie materiału z różnych źródeł, rozważna selekcje, zrozumiały język, znośna objętość tekstów. Wiadomo, ze gazeta powinna być aktualna, dociekliwa i kompetentna. Trzeba pisać jasno i prosto, używając zrozumiałego języka. Należy zwracać się do czytelnika raczej w sposób dowcipny niż nudny, zachować właściwy styl, rozumować logicznie i stosować sie do reguł gramatyki. Przyda sie niezależność myślenia, porcja sceptycyzmu, tolerancja wobec odmiennych poglądów, uczciwość i zdrowy rozsadek. Elementem dobrego warsztatu jest także biegłość w opanowaniu i stosowaniu różnych gatunków dziennikarskich, dzięki czemu gazeta przestaje być monotonna. Oprócz informowania zadaniem gazety jest ponadto dostarczanie orientacji, aby czynic świat przejrzystym i zrozumiałym. Dobra gazeta, jak każda wartościowa rzecz, powstaje z trudu ludzi, którzy ja tworzą. Nawet jeśli zmusza ich do wysiłku napięty termin, wkładają w te prace część własnej osobowości.

21. Jaką role pełni tytuł i jakie powinien mieć cechy?

Tytuł ma wskazywać na istotę informacji, a w odniesieniu do tekstu publicystycznego ma wyjawiać stanowisko autora, prowokować do przemyślenia. Ryzykowna jest zasada zaciekawiania tytułem za wszelka cenę - to domena prasy brukowej zgodnie z klasycznymi zasadami sztuki dziennikarskiej, tytuł ma być zwięzły, stanowić go ma zdanie w czasie teraźniejszym lub równoważnik, raczej unika sie czasowników w trzeciej osobie. Tytuły nie mogą być zbyt enigmatyczne, sugerujące ocenę, emocyjne, promujące niepewne fakty pod pozorem obiektywizmu, manipulujące cytatem. Dzisiejsze sposoby budowania tytułów można usystematyzować następująco:

• użycie tytułów znanych dziel (Ludzie bezdomni),

• parafrazy tychże (Buszujący w biznesie, Dyskretny urok transformacji),

• gry słów, kalambury, chwyty lingwistyczne (Opolskie piosenki, Król Itaki i owaki, VIPadek przy starcie, VATum separatum),

• cytaty, parafrazy sentencji (Nosil wilk razy kilka, Do trzech napadów sztuka, Geje i lesbijki wszystkich krajów łączcie sie),

• znane, ciekawe powiedzenia (Jestem za, a nawet przeczw),

• cytaty z wypowiedzi bohatera reportażu, wywiadu ... (Poluja na nas, Pawelka: oddajcze nam majatki!).

Podpis pod zdjęcie - ważny drobiazg Dlaczego jest ważny? Przede wszystkim dlatego, że ludzie czytający gazety, to w większości wzrokowcy. Najpierw obejrzą to, co zostało wydrukowane, przeskanują wzrokiem poszczególne strony i rozkładówki. Przeglądając magazyn, najpierw zwrócą uwagę na zdjęcia i podpisy pod nimi, następnie sprawdzą, czy tytuły, leady i wyimki zachęcają do lektury. I na tej podstawie podejmą decyzję o tym, czy warto przeczytać tekst. Podpisy pod zdjęcia mają za zadanie uzupełnić lub wyjaśnić sytuacje przedstawione na fotografiach, opowiedzieć historię, na którą nie ma już miejsca w tekście. Gdzie umieścić podpis? Zdjęcie powinniśmy podpisać jednym lub dwoma zdaniami. Podpisy nie mogą być za długie i ciągnąć się przez wiele wersów. Podpisy można zamieszczać pod zdjęciem, z jego lewej lub prawej strony, pomiędzy dwiema fotografiami lub w środku bloku ze zdjęciami. Cechy dobrego podpisu pod zdjęcie: Opisuje kolejność lub następstwa zdarzeń przedstawionych na zdjęciu Dodaje kontekst do fotografii Buduje związek między zdjęciem a tekstem; Pomaga czytelnikowi zbudować historię wokół fotografii

Zatrzymuje czytelnika przy zdjęciu i pozwala znaleźć mu dodatkowe detale; Wprowadza czytelnika w temat tekstu

Tworzy zabawne skojarzenia ; Opisuje czas, miejsce i okoliczności zrobienia zdjęcia ; Podkreśla emocje

13.Wskaż główne różnice między rodzajem informacyjnym a publicystycznym

Elementy informacyjne	Elementy publicystyczne
-powiadomienie o faktach i zdarzeniach	-powiadomienie o sądach i opiniach
-zdanie sprawy z faktu lub stanu rzeczy	-zdawanie sprawy z opinii, sądów postaw i poglądów
-ukazywanie zjawisk, dawanie odbiorcy pełnej wiedzy o wydarzeniu czy problemie	-pogłębienie przeżywania zjawisk, łączenie zjawisk, ocenianie ich znaczenia, ukazywanie procesów
-umożliwianie pośredniego uczestnictwa w wydarzeniach	-wywołanie reakcji intelektualnych i emocjonalnych związanych z określonym wydarzeniem
-umożliwianie samodzielnego odtworzenia czynności poznawczych dziennikarza oraz wyobrażanie sobie poznanych przez niego faktów	-wysuwanie przez autora przekazu własnych tez i ocen oraz skłonienie odbiorcy do ustosunkowania się do nich i wyciągnięcia oczekiwanych wniosków
-przekaz bezosobowy pozbawiony zaangażowania uczuciowego, a zarazem skierowanie	-przekaz oparty na rozumowaniu autora, który jest zaangażowany uczuciowo, który przez analizę faktów czy problemów zmierza do ukazania ich jako zjawiska społecznego
-akcentowanie faktów i logicznych związków między nimi	-łączenie faktów, syntetyzowanie, scalanie, uogólnianie, wiązania przyczyn ze skutkami, wnioskowanie i komentowanie, interpretowanie i kojarzenie faktów, odkrywanie ich na nowo
-akcent na wymierność i konkretność danych, obiektywizm w ich przedstawianiu	-ustosunkowanie się do nich, wymierzanie rzeczywistej ich wartości
-akcent na aktualność treści poznawanych dotyczących ludzkiego działania, rzeczy czy zjawisk	-traktowanie aktualności jako dotyczącej nie tyle samych faktów, co ich dzielenie i skomentowanie związanych z nimi problemów
-odpowiadanie na potrzebę aktualnej wiedzy, nadążanie za rozwojem wypadków, przekazywanie wiadomości o zdarzeniu w możliwie najkrótszym czasie	-brak ambicji podawania najnowszych faktów, apelowanie w tym względzie do posiadanej już przez odbiorcę wiedzy, pomoc w wyciąganiu przez niego zamierzonych przez nadawcę wniosków
-obiektywizm relacji o wydarzeniach czy zjawiskach	-używanie faktów jako argumentów lub ilustracji tez ogólnych, tendencyjny dobór faktów
-zaznaczanie tendencji autora przez selekcją samych i ich zgrupowanie, utopieni wtopienie stanowiska autora w konstrukcją programu	-otwarte wypowiadanie swego stanowiska, świadome hierarchizowanie prywatnych faktów i wyciąganie wniosków z ich uszeregowania
-ocena faktów przez ukazania ich tła bez wypowiadania własnego poglądu lub przytaczania opinii osób	-kształtowanie opinii publicznej opinii publicznej przez stosowanie metod poglądowych, przez pomoc w tworzeniu konstrukcji logicznych
-zwracanie się do nieokreślonej publiczności, powszechności adresata, wymowa faktów określana jedynie przez ich kontekst społeczny	-zwracanie się do bardziej określonej grupy odbiorców odsłanianie szerszych horyzontów społecznych jednostkowego faktu
-używanie języka przekazu związanego z prostych słów, niebudzących wątpliwości zrozumienia	-używanie składni charakterystycznych, ale przeprowadzenia wywodu

---