ELEKTROLECZNICTWO ściąga na egzamin doc


ELEKTROLECZNICTWO- jest to dział fizykalny, w którym w celach leczniczych wykorzystuje się prąd stały oraz prądy impulsowe o małej i średniej częstotliwości.

PRĄD STAŁY- jest nazywany prądem galwanicznym i jest wykorzystywany w galwanizacji, jonoforezie i kąpielach elektryczno- wodnych.

W skórze prąd będzie płynął po najmniejszym oporze: gruczoły łojowe i potowe.

Głębiej prąd będzie płynął wzdłuż naczyń limfatycznych i nerwów.

Przewodnictwo człowieka zależy od zawartości wody i jonów w tkankach. Im więcej jonów, tym większe przewodnictwo.

1. W organiźmie ludzkim dobre przewodnictwo wykazują:

2. Złymi przewodnikami są:

3. Prądu nie przewodzą:

Opór skóry zwiększa się, gdy skóra jest wilgotna i nagrzana.

PRZEPŁYWOWI PRĄDU PRZEZ ORGANIZM TOWARZYSZĄ ZJAWISKA:

1. ELEKTROCHEMICZNE- związane są z przepływem prądu przez elektrolity tkankowe.

2Na + 2H2O 2NaOH + H2katoda

2Cl + H2O2HCl + Oanoda

2. ELEKTROKINETYCZNE- związane z przemieszczaniem się jonów. Do zjawisk elektrokinetycznych zalicza się:

KATAFOREZA- polega na przemieszczaniu ładunków dodatnich w kierunku katody

ANAFOREZA- polega na przemieszczaniu się jonów ujemnych w kierunku anody.

ELEKTROOSMOZA- przemieszczanie wody przez błony komórkowe w kierunku katody.

3. ELEKTROTERMICZNE- na skutek przemieszczania się jonów, atomów i cząsteczek dochodzi do otarcia a to daje efekt cieplny.

4. ZJAWISKA ZE STRONY NACZYŃ KRWIONOŚNYCH I MIĘŚNI- powstaje rumień galwaniczny, który utrzymuje się przez 2 godziny po zabiegu. Dochodzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych w głębi położonych mięśni. Prąd działa przeciwbólowo i przyśpiesza procesy regeneracji. W mięśniach następuje zwiększenie napięcia mięśni pod katodą- katelektrotonus. Pod anodą następuje zmniejszenie napięcia mięśni- andelektrotonus.

METODYKA ZABIEGÓW

1. Skierowanie od lekarza. (Dane pacjenta, imię, nazwisko, wiek, rozpoznanie, sposób wykonania zabiegu, dawkę).

2. Przygotowanie pacjenta (Brak metalowych przedmiotów- biżuteria, sprawdzić stan czucia, skontrolować obszar skóry- bez brodawek lub ran, ułożenie pacjenta, informujemy pacjenta o mrowieniu pod elektrodami).

3. Technika wykonania- sprawne aparaty, nieuszkodzone przewody, wolny wzrost natężenia prądu.

4. Elektrody- płaskie cynowe, płaskie gumowe.

5. Podkłady pod elektrody- gaza chirurgiczna 1m x 1m, co po złożeniu daje 2cm grubości.

RODZAJE GALWANIZACJI:

DAWKOWANIE PRĄDU:

1. Obiektywne:wg Konarskiej

0,01 - 0,1mA/cm2

0,1 - 0,3mą/cm2

0,3 - 0,5mA/cm2

wg Edela:

Narządy wrażliwe- 2-3mA

Dawki słabe- elektrody małe o powierzchni 10-20 cm2

Przy dużych elektrodach natężenie nie powinno przekraczać 20-30 mA

2. Subiektywne- do pierwszych odczuć pacjenta należy przykładać prąd.

Zabiegi stosuje się codziennie przez 10-12 kolejnych dni. Przerwa 1-2 tygodnie i znowu można powtórzyć serię zabiegów. Zabieg trwa 10-15 minut.

Czas wg konarskiej: 10-20 min. (średnio 15- 20 min)

Czas wg Edela:

Podział serii:

WSKAZANIA:

PRZECIWWSKAZANIA:

JONOFOREZA- polega na wprowadzeniu przez skórę za pomocą prądu galwanicznego jonów leków ulegających dysocjacji elektrolitycznej w wodzie. Sposób ograniczonego, miejscowego wprowadzenia leku do organizmu. W polu elektrycznym jony dodatnie (kationy) odpychane są przez elektrodę ujemną, zdążają do katody.Jony ujemne odpychane są przez katodę i zdążają do anody.Aby wprowadzić jony leku należy umieścić nasyconą gazę pod odpowiednią elektrodą. Jony dodatnie pod anodę a jony ujemne pod katodę.

Po zwiększeniu natężenia jony leków wnikają przez ujścia gruczołów łojowych i potowych do wnętrza skóry, skąd zachodzi powolna resorpcja drogą dyfuzji do głębiej położonych warstw tkanek, nawet do 48 godzin po zabiegu.

TECHNIKA ZABIEGU

1. Ułożenie podkładów:
2. Do zabiegu używamy prądu galwanicznego.

3. Skóra nie może być uszkodzona.

4. Przerwa ok. tygodnia, jeżeli pacjent używał wcześniej maści i żele.

5. Lek musi być podpisany imieniem i nazwiskiem.

6. Elektrody- cynowe (2 cynowe lub jedna czynna cynowa a druga gumowa).

Jonoforeza może być wykonywana podłużnie i poprzecznie.

LEKI STOSOWANE DO JONOFOREZY:

Leki takie jak Histamina i Novocaina powinny mieć próbę uczuleniową!!!

DAWKOWANIE JONOFOREZY:

WSKAZANIA:

KĄPIELE ELEKTRYCZNO-WODNE

Są to kąpiele, w których część lub całe ciało zanurzone jest w kąpieli wodnej i jest poddawane działaniu prądu stałego.

RODZAJE KĄPIELI:

A: KOMOROWE- są to kąpiele, w których kończyny osoby poddanej zabiegowi zanurzone są w specjalnych wanienkach (izolowanych) napełnionych wodą o temp. 35-37oC stanowiący w tych warunkach środowisko przewodzące prąd elektryczny. W ścianie wanienki znajdują się elektrody węglowe, które znajdują się w specjalnej kieszeni z otworami w celu uniknięcia kontaktu skóry pacjenta z elektrodą. Pacjent siedzi na krześle (izolowanym) drewnianym lub plastikowym, aby nie spowodować porażenia prądem. Zabieg trwa 10 minut.

DAWKA:

  1. CZTERO I DWUKOMOROWE:

  • JEDNOKOMOROWA

    • TECHNIKA ZABIEGU:

    1. Zabieg wykonujemy na zlecenie lekarza.

    2. Zabieg wykonujemy w specjalnych wanienkach 2 dla kkg i 2 dla kkd.

    3. Pacjent siedzi na izolowanym krześle a pod aparaturą powinna znajdować się gumowa mata.

    4. Sprawdzić czy nie ma uszkodzeń skóry na kończynach poddawanych zabiegowi.

    5. Podczas zabiegu nie można wyjmować kończyn z wody oraz nie zbliżać kończyn do elektrod.

    Kąpiele wstępujące- ujemne źródło prądu połączone jest z elektrodami dla kkg a dodatnie z elektrodami dla kkd

    Kąpiele wstępujące powodują:

    Kąpiele zstępujące- dodatnie źródło prądu połączone jest z elektrodami dla kkg a ujemne z elektrodami dla kkd.

    Kąpiele zstępujące powodują:

    WSKAZANIA:

    PRZECIWWSKAZANIA:

    B:KĄPIELE CAŁKOWITE- są to kąpiele wykonywane w specjalnej wannie z materiału izolującego, w której znajdują się elektrody węglowe umieszczone w specjalnych kieszeniach z otworami po 3 z każdej strony i jedna lub 2 w części przylegającej do stóp oraz jednej do głowy. Temperatura wody wynosi 35-38oC. Czas zabiegu wynosi 5-15 minut. W wodzie pacjent zanurzony jest do karku bez głowy.

    DAWKA:

    I= 20-50 mA

    Czas 5-15 min, 2 razy w tygodniu

    TECHNIKA ZABIEGU:

    1. Przed zabiegiem sprawdzić przepływ prądu.

    2. Pod stopy pacjenta nie podkładamy żadnych metalowych podpórek.

    3. Sprawdzić stan skóry pacjenta.

    4. Zaprogramować rodzaj przepływu prądu i powoli podkręcać natężenie.

    5. Podczas zabiegu nie wolno oddalać się od pacjenta, dotykać wanny i pacjenta, zmieniać biegunowości elektrod. Pacjent natomiast nie może kończyn z wody.

    6. Po zakończeniu zabiegu wolno skręcamy natężenie prądu do zerai dopiero wtedy pacjent wychodzi z kąpieli.

    7. Pacjent po kąpieli musi odpocząć około 30 minut.

    WSKAZANIA:

    PRZECIWWSKAZANIA:

    ELEKTROSTYMULACJA

    Jest to zabieg elektroleczniczy polegający na wywołaniu skurczu mięśnia za pomocą prądów impulsowych lub drażnienia zakończeń nerwów czuciowych w skórze.

    Skurcz mięśnia można wywołać drażniąc bezpośrednio sam mięsień lub pośrednio drażniąc nerw.

    FIZJOLOGICZNE PODSTAWY STYMULACJI UKŁADU NERWOWO- MIĘŚNIOWEGO:

    Najmniejszą jednostką anatomiczną mięśnia jest komórka mięśniowa. Najmniejszą jednostką czynnościową mięśnia jest jednostka motoryczna mięśnia. W zależności od siły bodźca w mięśniu kurczy się wiele jednostek motorycznych.

    JEDNOSTKI MOTORYCZNE:

    1. Powolne toniczne włókna mięśniowe typu I-są to włókna, które kurczą się wolniej i słabiej, ale są bardziej wytrzymałe, wolniej się męczą. Zaopatrują je mniejsze neurony o cieńszych aksonach.

    2. Szybkie fazowe włókna mięśniowe typu II- kurczą się szybko i silnie, ale szybko się męczą. Zaopatrują je większe neuronu o grubszych aksonach.

    W czynnościach codziennych- włókna typu I

    W czynnościach siłowych, wytrzymałościowych- dołączają się włókna typu II

    Jeżeli będziemy pobudzać włókna mięśnia zdrowego to dojdzie do pobudzenia:

    W przypadku mięśnia odnerwionego, gdzie włókna i płytki ruchowe są uszkodzone, pobudzić można tylko włókna mięśniowe.

    Mięśnie zawsze wykazują zdolność AKOMODACJI, czyli przystosowania się do narastania bodźca. Natomiast mięśnie odnerwione tracą tę zdolność i na narastający wolno prąd reagują skurczem.

    W przypadku mięśni unerwionych normalnie- elektrostymulację stosuje się.

    Dla włókien typu II częstotliwość 30-50 Hz a dla włókien typu I 10-20 Hz.

    WSKAZANIA:

    TECHNIKA ZABIEGU:

    1. METODA JEDNOBIEGUNOWA- (elektrodą czynną) w celu pobudzenia nerwu lub mięśnia elektrodę czynną (mniejszą) umieszcza się na skórze w miejscu odpowiadającemu punktowi motorycznemu nerwu. Elektrodę bierną umieszcza się w pewnej odległości od elektrody czynnej.

    Punkt motoryczny nerwu- miejsce na skórze, poniżej którego znajduje się najbliżej nerw ruchowy.

    Punkt motoryczny mięśnia- jest to miejsce, w którym nerw ruchowy wnika w mięsień.

    2. METODA DWUBIEGUNOWA (dwuelektrodowa)- wykonuje się przy użyciu dwóch elektrod tej samej wielkości układa się w miejscu przyczepu mięśnia a dokładnie w przejściu mięśnia w ścięgno. Katodę przyczepia się dystalnie a anodę proksymalnie. Tę metodę stosuje się w przypadku mięśni odnerwionych.

    STYMULACJA MIĘŚNI ODNERWIONYCH

    Uszkodzenie danego neuronu ruchowego powoduje porażenie wiotkie mięśni. Mięsień odnerwiony ulega zanikowi a co za tym idzie dochodzi do zmniejszenia objętości i kurczliwości. Mięsień odnerwiony pozostawiony bez stymulacji może doprowadzić do powstania wtórnych następstw, czyli do zaburzenia krążenia, uszkodzeń skóry, kości.

    Odnerwiony mięsień początkowo pobudzamy długotrwałym skurczem, ale przerwa musi być 2-5 razy dłuższa niż skurcz. Później można wprowadzić krótsze impulsy.

    Mięsień odnerwiony pobudzamy impulsem eksponencjalnym, możemy stosować impuls prostokątny, ale tylko wtedy, kiedy jest część włókien zdrowa. Używamy stymulacji dwubiegunowej.

    Gdy nerw obwodowy zostaje uszkodzony (przecięcie, ucisk, zerwanie, nadmierne rozciągnięcie) to jego włókna nerwowe ulegają degeneracji w odcinku dystalnym od miejsca uszkodzenia do płytki motorycznej. Zaszycie przeciętego nerwu pozwala na proces regeneracji, czyli odrostu nerwu, czyli NEUROTYZACJI. Włókno osiowe nerwu odrasta od 1,4-2mm dziennie, dlatego proces regeneracji może trwać od kilku tygodni do kilku miesięcy.

    Płytka motoryczna zachowana jest w mięśniu do 17 miesięcy. Jeżeli nie będziemy wykonywać stymulacji włókna mięśniowe ulegną zwyrodnieniu.

    We wczesnym okresie porażenia 7-10 dni lub, gdy w rdzeniu toczy się stan zapalny mięśnie niedokładne mogą wykazywać wzmożoną aktywność na działanie prądu i w tym okresie stymulacji nie wykonujemy (przy porażeniach spastycznych też)

    ELEKTRODIAGNOSTYKA

    Elektrodiagnostyka jest to metoda, która polega na badaniu pobudliwości nerwów ruchowych i mięśni przy użyciu prądów: faradycznych i impulsowych. Celem jest wykazanie zmian pobudliwości zachodzących w układzie nerwowo- mięśniowym w stanach chorobowych.

    METODY:

    METODA JAKOŚCIOWA:

    AOS > KOS - Wzór Erba ( prawo skurczu) Zamknięcie lub otworzenie obwodu może spowodować skurcz mięśni natężenie było wystarczające. Gdy elektroda czynną jest katodą zamknięcie obwodu wywoła silny skurcz mięśni KZS. Gdy elektrodą czynną jest anoda to skurcz nastąpi przy otwarciu obwodu.

    Prąd faradyczny i neofaradyczny powoduje skurcz tężcowy mięśni a podczas odczynu zwyrodnienia (reakcja degeneracji RD) następuje zmniejszona pobudliwość przy częściowym odczynie. Jedynie prąd stały impulsowy stosowany bezpośrednio w całkowitym odczynie zwyrodnienia powoduje leniwy skurcz robaczkowy.Czas trwania impulsu 1 ms czas przerwy 19 ms, częstotliwość 50Hz

    METODA ILOŚCIOWA:

    Chronaksja jest miarą pobudliwości tkanek wyrażającą się najkrótszym czasem impulsu prądu stałego o natężeniu równym podwójnej Reobazie. Wartość wyrażana jest w mA. Prawidłowa reobaza wynosi od 2-10 mA (im niższa tym lepiej). Ocena chronaksji:

    1. nadpobudliwość- <0,05ms

    2. norma pobudliwości 0,05ms (chronaksja normalinie unerwionego mięśnia <1)

    3. częściowe zwyrodnienie 3-20ms

    4. całkowite zwyrodnienie >20 ms

    Normalne wartości chronaksji:

    1. przednia część ciała:

    - proksymalnie 0,08-0,1 ms

    - dystalnie 0,16- 0,32 ms

    b) tylna część ciała:

    - proksymalnie 0,16-0,32 ms

    -dystalnie 0,44-0,72 ms

    1. normalna 2-4

    2. zmniejszona 1-2

    3. utrata- poniżej 1

    Iloraz akomodacji modyfikacja współczynnika akomodacji. Stosunek wartości natężenia impulsu trójkątnego o czasie trwania 500 ms do natężenia impulsu prostokątnego o czasie 500 ms.

    Jeżeli:

    1-całkowita utrata zdolności do akomodacji

    1,1-1,5-zmniejszona zdolność do akomodacji

    1,6-2,5-prawidłowa zdolność do akomodacji

    3-4-podwyższona zdolność do akomodacji

    PRĄDY IMPULSOWE MAŁEJ CZĘSTOTLIWOŚCI

    Są to prądy, które składają się z ciągu impulsów o różnym kształcie i o częstotliwości od 0,5-500Hz. Prądy impulsowe nazywane są także prądami bodźcowymi.

    RODZAJE PRĄDÓW IMPULSOWYCH:

    1. Prądy złożone z impulsów o kształcie prostokątnym:

    0x01 graphic

    2. Prądy eksponencjalne o kształcie trójkąta

    0x01 graphic

    0x01 graphic

    3. Prądy powstałe w wyniku prostowania prądu sinusoidalnego zmiennego (w kształcie połówki sinusoidy)

    0x01 graphic

    Prąd złożony z impulsów można dokładnie określić biorąc pod uwagę czas trwania impulsu.

    0x01 graphic

    PRĄDY IMPULSOWE TRABERTA

    Jest to jednobiegunowy prąd prostokątny o czasie impulsu 2 ms i przerwie 5ms. Prąd ten wykazuje bardzo dobre działanie przeciwbólowe oraz powoduje drżenie mięśni, co daje rozluźnienie mięśni. Zabieg wykonuje się dwoma elektrodami oddalonymi od siebie o 3 cm. Elektrodę ujemną (katodę) układamy zawsze w miejscu największej bolesności. Przy zabiegach na kręgosłup wykonuje się ułożenie podłużne, na kończyny- poprzeczne. Bodźce powinny dawać efekt wibracji, które zanikają, wówczas zwiększamy natężenie do momentu odczuwania ponownych wibracji. Zabieg trwa 8-15 minut. Wykonujemy go codziennie. Wykonuje się 3 zabiegi, jeżeli nie ma poprawy to przerywamy zabiegi, jeżeli jest poprawa to wykonujemy 6 zabiegów.

    Prądy Traberta możemy wykonywać:

    1. Miejscowo- w miejscu bolesnym lub wzdłuż nerwów obwodowych

    2. Sgmentalnie- stosujemy dwie elektrody w linii środkowej ciała na kręgosłup:

    WSKAZANIA:

    PRĄDY DIADYNAMICZNE

    Powstają w wyniku prostowania prądu zmiennego o częstotliwości 50 Hz i natężeniach powstałych połówek sinusoidy na podprogowe natężenie prądu galwanicznego (2-4mA).

    RODZAJE PRĄDÓW DIADYNAMICZNYCH:

    1. PRĄD MF- jednopołówkowy, wyprostowany prąd, sinusoidalnie zmienny o częstotliwości 50Hz oraz o czasie 10ms i 10ms przerwy między impulsami.

    0x01 graphic

    2. PRĄD DF- prąd ten powstaje przez nałożenie na jednopołówkowy wyprostowany prąd sinusoidalnie zmienny o częstotliwości 50Hz drugiego takiego samego prądu przesuniętego w fazie o 180o, w którym czas trwania impulsu wynosi 10ms.

    0x01 graphic

    3. PRĄD CP- prąd ten powstaje w wyniku okresowej zmiany prądów DF i MF, które płyną na przemian w czasie 1 sekundy.

    0x01 graphic

    4. PRĄD LP- powstaje przez nałożenie na prąd MF analogicznego prądu modulowanego w amplitudzie i przesuniętego w czasie o 180o. Czas Trwania całego okresu modulacji wraz z przerwą wynosi od 6-12 sekund.

    0x01 graphic

    5. PRĄD RS- jest to przerywany prąd MF. Czas przepływu prądu i przerwy są sobie równe i wynoszą po 1s.

    0x01 graphic

    6. PRĄD MM- jest to prąd MF modulowany w amplitudzie. Obwiednia trwa 10s, czas przerwy również 10s.

    0x01 graphic

    WSKAZANIA:

    PRZECIWWSKAZANIA:

    DF, CP, LP- mają silne działanie przeciwbólowe

    MF, CP- wzmożenie aktywności naczynioruchowej

    CP, LP- zmniejszenie napięcia mięsni

    MM, RS- we wszystkich zanikach mięśni z nieuczynności

    Czas trwania prądów diadynamicznych nie może przekroczyć 10 minut. Seria wynosi 10 zabiegów, które wykonuje się codziennie, lub co drugi dzień. Trzeciego dnia powinien być efekt terapeutyczny.

    PRAWO SKURCZU WG PFHIGERA

    STAŁY PRĄD

    ŚREDNI PRĄD

    SILNY PRĄD

    KZS

    KZS

    KZS

    -

    AZS

    AZS

    -

    AOS

    AOS

    -

    -

    KOS

    PRĄDY TENS

    TENS- jest to przezskórna elektrostymulacja nerwów.

    1.Czas impulsu 0,3-0,5 ms

    2.Częstotliwość poniżej 5Hz- do stymulacji nerwów i mięśni uszkodzonych

    3. Częstotliwość 2-3 Hz- jako część wstępna do stymulacji w stanach spastyczności mięśni.

    4. Częstotliwość 5-15 Hz- podnosi napięcie mięśni, usprawnia stabilność postawy

    5. Częstotliwość 10 Hz- naturalna częstotliwość włókien wolnokurczących się o przemianie tlenowej powoduje wzrost odporności na zmęczenie poprzez poprawę gęstości unaczynienia.

    6. Częstotliwość 15-20 Hz- w celu podniesienia wytrzymałości na zmęczenie.

    7. Częstotliwość 30-50 Hz- dla wzmocnienia mięśni i rekrutacji włókien szybkokurczliwych o przemianie glikolitycznej (krótkie zabiegi, bo zmęczenie następuje po kilku minutach stymulacji)

    8. Częstotliwość 50-120 Hz- wzmocnienie i poprawa wydolności włókien szybkokurczących.

    WYRÓŻNIAMY TRZY RODZAJE TENS-u:

    1. Konwencjonalny TENS- częstotliwość około 10-200 Hz i natężenie ok. 25-30 mA. Prąd ten działa pobudzająco na układ bramki kontrolnej. Stosuje się tu również stochastyczne prądy bodźcowe o częstotliwości np. 5-30 Hz. Elektrody umieszczone są nad obszarem bólowym, lub jeśli jest to możliwe to proksymalnie od miejsca bólu. Pacjent odczuwa mrowienie, po czym następuje uśmierzenie bólu.

    2. TENS podobny do akupunktury (APL- TENS)- impulsy o częstotliwości ok. 0,5- 8 Hz, o kształcie prostokąta, niekiedy w postaci powtarzających się z małą częstotliwością salw. Impulsy mają duże natężenie dochodzące nawet do 100 mA.

    3. Hiperstymulację TENS stanowią impulsy o częstotliwości ok. 10-100 Hz i dużym natężeniu do 100 mA.

    PODZIAŁ TENS-u WEDŁUG GERARDA LAMPE:

    1. TENS wysokiej częstotliwości- częstotliwość 60-100 Hz, czas impulsu 50-100ms, natężenie powinno być tak dostosowane, aby pacjent odczuwał komfortowe wrażenie mrowienia bez skurczu mięśni. Czas zabiegu 30-90 minut.

    2. TENS niskiej częstotliwości- częstotliwość wynosi maksymalnie 10 Hz (2-4Hz), czas pulsu 200 ms. Najwyższe tolerowane przez pacjenta natężenie powoduje widoczne skurcze mięśni. Efekt przeciwbólowy uzyskuje się przez sekrecję endorfin.

    3. TENS Burst- są to dwa wybuchy impulsów na sekundę. Szerokość sieci impulsów jest szersza niż szerokość pojedynczego pulsu i dzięki temu natężenie do uzyskania mrowienia będzie mniejsze.

    4. TENS Brief Intens- częstotliwość 100 Hz, czas impulsu 200 ms. Najwyższe tolerowane natężenie powoduje skurcze tężcowe. Znieczulenie następuje po ok. 15 minutach stymulacji.

    5. TENS modulowany- jeden z parametrów jest modulowany (częstotliwość, szerokość, natężenie pulsu). Ten sposób wywołuje efekt masażu.

    WSKAZANIA:

    PRZECIWWSKAZANIA:

    DZIAŁANIE TENS-u NA OBWODOWY SYSTEM MODULACJI

    Jeżeli ból ma być leczony przez OSM ważne jest by oddziaływać prądem na odpowiednie cienkie włókna nerwowe i hamować informacje przez nie przewodzone. Receptory bólowe wykrywają szkodliwą działalność i wykazują lokalne działanie troficzne. Silnej szkodliwości stymulacji można przeciwdziałać przez hamujące działanie wokół błony komórek nerwowych, co powoduje zablokowanie przewodnictwa nerwowego. Podczas silnych przezskórnych stymulacji maleje aktywność nerwów doprowadzających III i IV grupy oraz maleje szybkość przewodzenia. Silna stymulacja tworzy dużą grupę potencjałów, dochodzi do wypływu jonów potasu i to powoduje, że zewnętrzna część błony komórki nerwowej zachowuje ładunek dodatni by nerw nie był czasowo pobudzany- blokada przewodzenia.

    DZIAŁANIE TENS NA UKŁAD RDZENIOWY- BRAMKA

    Pobudzenie włókien A wywiera efekt pobudzający na istotę galaretowatą na szczycie tylnego słupa rdzenia kręgowego, ten z kolei za pomocą ujemnego sprzężenia zwrotnego powoduje zahamowanie przekazywania presynaptycznego impulsów z receptorów bólowych do komórek transmitujących T. Bramka zostaje zamknięta z powodu wysokiej aktywności włókien typu A.

    DZIAŁANIE TENS NA CENTRALNY UKŁAD MODULACJI

    Oparty jest na teorii, że w naszym organiźmie znajdują się naturalne opiaty (substancje tłumiące ból) powstają one w przysadce mózgowej i rdzeniu kręgowym. Enkefalina- peptyd składający się z 5 aminokwasów, działa bardzo szybko likwidując ból, lecz na krótko. Endorfina- składa się z 30 aminokwasów, działa bardzo powoli, ale na długo likwiduje ból.

    TECHNIKA ZABIEGU:

    1. Stosujemy elektrody gumowe

    2. Elektrody układamy proksymalnie od miejsca bólu

    3. Czas trwania zabiegu 15 minut (30 minut- w zależności od odczuć pacjenta)

    4. Katoda w miejscu bolesnym, lub wyżej od miejsca bólu.

    TONOLIZA

    METODA TONOLIZY- jest to stymulacja napięć spastycznych.

    BIOLOGICZNE DZIAŁANIE:

    1. Włączenie układu hamującego odruch na rozciąganie poprzez pobudzenie aparatu Golgiego

    2. Poprzez wzajemne i naprzemienne torowanie pobudzeń agonistów i antagonistów

    3. Uczynnienie nowych połączeń wielosynaptycznych

    Stymulacja dwu- i wielokanałowa jest jedną z metod tworzenie prioprioceptywnego. Stwierdzono, że połączenia dośrodkowe wielosynaptycznych grup mięśniowych nie są stałe i że sygnały aferentne w pewnych warunkach mogą być przenoszone innymi kanałami. W warunkach fizjologicznych istnieje równowaga między prostownikami i zginaczami, natomiast w porażeniach spastycznych przewaga silniejszej grupy ulega przykurczowi rozciągając w ten sposób grupę antagonistów.

    W porażeniach spastycznych występują zaburzenia tzw. Mechanizmu unerwienia prostowników i zginaczy. Tonoliza ma na celu zniesienie, lub przywrócenie sprawności fizjologicznej. Uzyskuje się to w momencie pobudzenia odruchowego mechanizmu pobudzenia prostowników i zginaczy. Przy zadziałaniu na mięśnie spastyczne metodą tonolizy- silny skurcz jednej grupy i rozkurcz drugiej grupy.

    TECHNIKA TONOLIZY:

    1. Wykonujemy tonolizę stawów (biodrowego, kolanowego, skokowego, ramiennego, łokciowego, nadgarstkowego)

    2. Cztery elektrody węglowe mocuje się w miejscu przyczepu mięśni.

    3. Kanał II łączy się z grupą spastyczną mięśni a kanał I z antagonistami.

    Kanał I- przewody białe

    Kanał II- przewody czarne

    4. Czas zabiegu 20 minut, 1 raz dziennie, seria zabiegów: 20.

    WSKAZANIA:

    PRĄDY KOTZA

    Wynalazł je rosyjski lekarz w 1970 roku.

    Częstotliwość 2500 Hz zmodulowana do 50 Hz, czas impulsu 10ms, przerwa 10 ms. Każdy 2-fazowy puls trwa 0,4ms. Te parametry wykorzystuje się do uzyskania silnego skurczu mięśnia lub grupy mięśniowej. Maksymalny skurcz powinien trwać 10-15 s., a czas przerwy 50 s., w ciągu 1 serii powinno być 10 skurczy mięśni. Zabiegi wykonuje się 5 razy w tygodniu, najlepiej przed snem.

    10-15 serii- zwiększenie szybkości mięśni

    20- 25 serii- zwiększenie siły

    30- 35 serii- zwiększenie wytrzymałości

    Uzyskanie efektu przeciwbólowego otrzymuje się,gdy czas impulsu wynosi ON:12 s i czas przerwyOFF: 8s. Czas zabiegu 15-20 minut. Dochodzi do aktywacji grubych zstępujących włókien nerwowych i zablokowanie cienkich, wstępujących włókien nerwowych. Prądy Kotza mają działanie przeciwbólowe w obrębie stymulacji.

    W celu poprawy krążenia:

    Czas impulsu:ON: 2ms

    Czas przerwy:OFF:2ms

    Czas zabiegu: 7-10 min.

    Stymulację wykonujemy na białych przewodach, katodę układamy dystalnie.

    PRĄDY INTERFERENCYJNE

    Zapoczątkował austriacki lekarz Hanz Nemeck. Terapia interferencyjna polega na aplikowaniu na ciało pacjenta prądów z dwóch niezależnych obwodów, które nieznacznie różnią się częstotliwością. W pierwszym obwodzie częstotliwość jest stała i wynosi 4000 Hz a w drugim obwodzie modulacja ulega zmianie i może wynosić 3900 Hz lub 4100 Hz.

    W wyniku nałożenia się prądów w tkance pacjenta powstaje nowy prąd (nałożenie się prądów inaczej interferencja). Oporność pojemnościowa tkanek zmniejsza się w miarę zwiększenia częstotliwości stosowanego prądu. Działając na skórę prądem o częstotliwości 4000 Hz w związku z jej zmniejszonym oporem tkanki położone głębiej mogą być lepiej stymulowane. Prądy interferencyjne charakteryzują dwa parametry:

    W stanach ostrych

    AMF 100 Hz, SPEKTRUM 10-50 Hz. Stosujemy jeden a nawet dwa razy dziennie i krótki czas zabiegu.

    W stanach podostrych :

    AMF=10-50 Hz

    SPEKTRUM=10-50 Hz

    3-4x w tygodniu; 1x dziennie zabiegów. Cała seria zabiegów wynosi 10.

    Sposoby aplikacji:

    PRZECIWSKAZANIA:

    WSKAZANIA:

    Prądy interferencyjne statyczne (mrowienie jednostajne) i dynamiczne (mrowienie)

    LECZENIE CIEPŁEM

    PRAWO VIENA: „Długość fali promieniowania emitowanego przez ogrzane ciało jest odwrotnie proporcjonalna do jego temperatury bezwzględnej.”

    Leczenie ciepłem polega na doprowadzeniu do ustroju energii cieplnej. Wymiana ciepła odbywa się czterema drogami:

    Regulacja cieplna organizmu zależy od dwóch mechanizmów:

      1. Chemiczne- polega na sterowaniu przemianą materii, dotyczy głównie części rdzennej (jama brzuszna, klp.)

      2. Fizyczne- polega na kontroli ciepła oddawanego przez przewodzenie i promieniowanie. Dotyczy części korowej, ciepło będzie regulowane przez wydzielanie potu i sterowanie układem naczyń krwionośnych.

    REGULACJA FIZYCZNA ZALEŻY OD:

    O regulacji cieplnej informują nas receptory ciepła i zimna rozmieszczone na powierzchni skóry i w narządach wewnętrznych. Receptorów zimna jest ok. 250 tyś. a receptorów ciepła ok. 30 tyś. Receptory odbierają impulsy o cieple lub zimnie i drogami dośrodkowymi przekazują tą informację do podwzgórza. W podwzgórzu znajduje się ośrodek zimna i ciepła, które w zależności od potrzeb uruchamiają mechanizmy obronne.

    WPŁYW ZABIEGÓW CIEPLNYCH NA ORGANIZM CZŁOWIEKA

    ODCZYN MIEJSCOWY:

    ODCZYN OGÓLNY ma miejsce, gdy na organizm zadziałamy dużą ilością energii cieplnej. Dochodzi wówczas do podniesienia temperatury ciała, czyli do przegrzania. To przegrzanie prowadzi do:

    WPŁYW BODŹCÓW CIEPLNYCH NA ORGANIZM ZALEŻY OD:

      1. Natężenia bodźca

      2. Czasu działania bodźca

      3. Od zmian natężenia bodźca w czasie

      4. Możliwości termoregulacyjnych ustroju

      5. Powierzchni ciała, na którą będzie działał bodziec

      6. Okoliczności fizycznych towarzyszących działającego

    Jednym z podstawowych odczynów organizmu na ciepło lub zimno jest odczyn ze strony naczyń krwionośnych. Określa go PRAWO DASTRE-MORATA, które brzmi:

    „bodźce termiczne (ciepło lub zimno) działając na duże powierzchnie skóry powodują przeciwne zachowanie dużych naczyń krwionośnych klatki piersiowej i brzucha. Naczynia nerek, śledziony i mózgu wykazują odczyn taki sam jak naczynia skóry”.

    Temperatura mózgu 32,2oC

    Temperatura wątroby 40oC

    ZABIEGI CIEPŁOLECZNICZE PRZY UŻYCIU CIEPŁEGO POWIETRZA I PARAFINY

    ŁAŹNIA SUCHA SZAFKOWA

    Jest to szafka drewniana, w której znajduje się chory, natomiast jego głowa znajduje się na zewnątrz. Powietrze w środku ogrzewane jest specjalnymi grzejnikami do 60oC. Zabieg wykonuje się 15-20 min.

    ŁAŹNIA SUCHA RZYMSKA

    Jest to pomieszczenie, w którym powietrze ogrzewa się za pomocą specjalnych pieców do temp. 40-60o C. W środku znajdują się drewniane ławy, które ułożone są kaskadowo oraz instalacją z zimną wodą do przemywania twarzy i okolicy serca. Po zabiegu pacjenta poddajemy chłodnej kąpieli. Pacjent odpoczywa 30 min. Zabieg trwa 10 min.

    SAUNA

    Jest to kąpiel w gorącym powietrzu o nieznacznej wilgotności, podczas której występuje jej krótkotrwałe zwiększenie. W czasie sauny stosuje się fazy ogrzewania i ochładzania. Podstawowym urządzeniem jest piec sauny, w którym znajdują się specjalne grzałki ogrzewające kamienie do temp. 200oC. W czasie sauny kamienie polewa się wodą, które powoduje krótkotrwałe zwiększenie objętości pary wodnej (3-5min). W saunie najwyższa temperatura znajduje się pod sufitem 100o C a wilgotność od 2-6%. Najniższa temperatura przy podłodze 40o C a wilgotność 20-60%. W sąsiedztwie sauny znajdują się pomieszczenia z chłodnym natryskiem oraz wypoczywalnią.

    METODYKA SAUNY:

    Wyróżniamy dwie fazy:

    1. Faza ogrzewania- pacjent znajduje się w pozycji leżącej lub siedzącej. Przy pierwszym zabiegu w siadzie skulonym. Pacjent naciera się szorstką rękawicą lub oklepuje ciało za pomocą gałązek, w celu zwiększenia odczynu ze strony naczyń krwionośnych. Faza ta trwa od 5-10 min.

    2. Faza ochładzania- schładzamy ciało temperaturą nie niższą niż 18oC. Możemy ochładzać ciało za pomocą chłodnych kąpieli lub natrysków (zaawansowani pacjenci nacierają się śniegiem). Faza trwa od 5-10 min maksymalnie.

    Przed wejściem do sauny ostatni posiłek przyjmujemy minimum 1godzinę przed zabiegiem, opróżnić pęcherz i oddać stolec. Ciało musi być dokładnie umyte i osuszone. Po saunie pacjent wypoczywa ok. 30 min. Zabieg sauny wykonujemy raz w tygodniu przy specjalnych zaleceniach 2-3 razy. Po zabiegu sauny wskazane jest picie soków owocowych i napojów z wysoką zawartością potasu.

    WSKAZANIA:

    PRZECIWWSKAZANIA:

    WILGOTNE ZAWIJANIE I OKŁADY Z WEŁNY PAROWEJ

    Metodą tą zapoczątkowała pielęgniarka i zabiegi noszą nazwę od jej nazwiska Kenny. Metodę tą stosuje się w chorobie Heine-Medina w celu zmniejszenia przykurczy i spastyczności.

    ZAWIJANIA OGÓLNE- stosuje się dwa koce i ceratę. Najpierw układa się koc suchy, na to ceratę i koc wełniany, który ogrzewa się parą wodną w specjalnym kotle lub autoklawie. Gorącym lecz nie bardzo wilgotnym kocem owija się pacjenta i zabieg trwa 30-50min.

    OKŁADY MIEJSCOWE:

    1. Zawijane- tak jak zawijanie ogólne tylko zawijana jest KKG lub KKD

    2. Zapinane- tak jak zawijanie ogólne tylko że koce i cerata obejmują kości długi bez stawów. W czasie tego zabiegu możliwe jest wykonywanie ruchów biernych.

    3. Zapinane koncentrowane- w porażeniach mięśni wdechowych i wydechowych. Przy porażeniu mm. wdechowych wykonuje się okład na klp i plecy. Przy porażeniu mm. wydechowych okład kładziemy na plecy, dolną część klp i brzuch.

    ZABIEGI CIEPLNE PRZY UŻYCIU PARAFINY

    PARAFINA- jest węglowodorem nienasyconym, który otrzymuje się w procesie destylacji frakcjonowania ropy naftowej. Temperatura topliwości parafiny wynosi 50,5-57,8oC. Parafina posiada małe przewodnictwo i dużą pojemność cieplną.

    METODYKA ZABIEGÓW:

    1. Parafinę przygotowuje się w specjalnym urządzeniu. Jest to tzw. Kuchnia parafinowa, która składa się z pojemnika na parafinę oraz urządzenia elektrycznego, które pozwala na utrzymanie stałej temperatury.

    2. Aby parafina miała właściwości plastyczne do 20kg roztopionej stałej parafiny dodaje się litr parafiny ciekłej.

    3. Parafinę można używać wielokrotnie. Wyjaławia się ją w temp. 100oC. Wszystkie zanieczyszczenia z parafiny usuwa się za pomocą sitka.

    ZABIEGI PARAFINOWE:

    1. OKŁADY PARAFINOWE- pierwsza warstwa nakładana jest za pomocą pędzla, kolejne warstwy nakładamy również za pomocą pędzla do grubości 2cm lub nakładamy parafinę uprzednio wylaną na tacę. Na parafinę nakładamy ceratkę i koc. Pacjent leży z okładem od 30 do 60 minut. Skóra po zabiegu jest różowa, przekrwiona a w miejscu okładu ocieplona.

    Za pomocą pędzla wykonujemy okłady barku, stawu łokciowego, stawu biodrowego i stawu kolanowego.

    2. „RĘKAWICZKI I SKARPETKI PARAFINOWE”- rękawiczki i skarpetki powstają przez zanurzenie rąk lub nóg w pojemniku z parafiną. Temperatura parafiny 54oC.

    3. GORĄCE ZAWIJANIA PARAFINOWE- zabieg polega na zanurzeniu gazy w parafinie i wykonaniu okładu. Pierwszą warstwę nakładamy za pomocą pędzla.

    4. CZĘŚCIOWE KĄPIELE PARAFINOWE- do tego zabiegu używamy małe wanienki przeznaczone dla kończyn górnych lub dolnych. Wanienki mają podwójne ściany, w których znajdują się druty grzejnikowe, za pomocą których utrzymuje się temperatura na poziomie 40oC. Kąpiel trwa 20 minut. Zabieg ten wykonuje się codziennie lub co drugi dzień.

    LECZNICZE DZIAŁANIE PARAFINY

    Parafina, dzięki temu że wolno oddaje ciepło i długo je utrzymuje, powoduje przegrzanie tkanek. Natomiast przy stygnięciu zmniejsza swoją objętość o 10-20%. W związku z tym warstwa parafiny obejmująca kończynę wywiera na nią ucisk, co powoduje zmniejszenie przepływu krwi a wraz z nią ciepła. Temperatura ciała pod okładem parafinowm wynosi 39-41oC. Parafina z dodatkiem błota lub mułu wulkanicznego nosi nazwę FANGO lub PARAFANGO.

    PARAFINA POWODUJE:

    WSKAZANIA DO ZABIEGÓW PARAFINOWYCH:

    PRZECIWWSKAZANIA DO ZABIEGÓW PARAFINOWYCH:

    LECZENIE ZIMNEM- KRIOTERAPIA

    Fale Lewisa- polegają na okresowym zwężaniu i rozszerzaniu się naczyń powierzchownych.

    Zabiegi lecznicze z wykorzystaniem zimna dzieli się na miejscowe i ogólne.

    ZABIEGI MIEJSCOWE- polegają na miejscowym przykładaniu worka gumowego z lodem lub miejscowego wykonywania okładów z zimnej wody. Jednym z najnowszych i najpopularniejszych okładów miejscowych jest okład z woreczka wypełnionego żelem do schładzania. Do zabiegów miejscowych zaliczamy również:

    1. stosowanie ciekłego chlorku etylu- znajduje się on w szklanych pojemnikach, które się przełamuje a wydobywający się chlorek etylu silnie oziębia. Stosowany jest w urazach sportowych oraz w małych zabiegach chirurgicznych.

    2. zabiegi z użyciem dwutlenku węgla lub azotu- są specjalne butle 20 litrowe, w których znajduje się dwutlenek węgla lub ciekły azot. Temp. CO2 wynosi od -60 do -75oC a temp. ciekłego azotu od -100 do -180oC. Zabieg trwa od 1-3 minut. Za pomocą dyszy wykonujemy ruchy okrężne, tak aby nie doprowadzić do odmrożenia schładzanej części. Po zabiegu krioterapii pacjent powinien wykonać intensywne ćwiczenia. Zabieg może być wykonywany 3 razy dziennie.

    ZABIEGI OGÓLNE- kriokomora

    WSKAZANIA DO KRIOTERAPII:

    PRZECIWWSKAZANIA:

    ŚWIATŁOLECZNICTWO

    Luminescencja- to tzw.zimne świecenie, jarzenie. Zjawisko emisji fal świetlnych przez ciała, wywołane inną przyczyną NIŻ rozgrzanie ich do odpowiednio wysokiej temp. Ze względu na czas trwania luminescencję dzielimy na: fluorescencję i fosforescencję.

    Światłolecznictwo jest działem, w którym do zabiegów leczniczych używa się promieni podczerwonych, widzialnych oraz nadfioletowych. Do światłolecznictwa zalicza się również helioterapię (leczenie słońcem).

    WŁAŚCIWOŚCI PROMIENIOWANIA:

      1. FIZYCZNE:

        1. załamanie (refrakcja)- ma miejsce wówczas gdy promień pada skośnie przy przejściu z jednej substancji w drugą i ulega załamaniu na powierzchni tych dwóch substancji.

        2. odbicie (refleksja)- jeżeli promień pada na powierzchnię nabłyszczoną to ulega odbiciu.

        3. uginanie (dyfrakcja)

        4. przenikanie (penetracja)

        5. pochłanianie (absorbcja)

    PROMIENIOWANIE PODCZERWONE IR

    wyróżniamy podział promieniowania IR:

    Promienie IR wnikają nawet do tkanki podskórnej (krótkofalowe 30mm)

    Promienie IR powodują:

    Promieniowanie cieplne charakteryzuje się plamistym odczynem, który narasta w trakcie naświetlania a ustępuje po zakończeniu zabiegu. Charakter plamisty i nierównomierny związany jest z układem anatomicznym naczyń krwionośnych. Temp. w miejscu naświetlania dochodzi do 42oC. Odczyn ogólny uzależniony jest od ilości naświetlania miejscowego. Dochodzi do:

    GENERATORY IR:

    a)świetlne (IR+ widzialne) zaliczamy tu:

    1. Solux, - jej zasadniczym elementem jest głowica. Składa się ona z obsady żarówki wraz z obudową oraz tubusu o kształcie ściętego stożka. Na brzegu tubusu znajduje się prowadnica do założenia fitra niebieskiego lub czerwonego. Wyróżniamy lampę solux stołową i statywową. Do lampy statywowej używa się żarówek o mocy 1000 W a do lampy stołowej 500W.

    FILTR CZERWONY-przepuszcza promienie czerwone widzialne oraz podczerwień. Stosuje się go w leczeniu stanów zapalnych tkanek miękkich.

    FILTR NIEBIESKI- przepuszcza niebieskie promienie widzialne. Stosuje się go w przeczulicy i nerwobólach.

    Filtry zbudowane są ze szkła oprawione metalową ramkę. Szkło w środku jest przecięte fabrycznie, co zabezpiecza przed pęknięciem.

    Czas naświetlań wynosi 10-15 minut. Odległość od ciała 100 cm bez tubusu, 50 cm z tubusem.

    Lampę solux ustawiamy prostopadle do ciała. Ma to uchronić pacjenta przed poparzeniem w przypadku pęknięcia żarówki.

    WSKAZANIA:

    1.solar - zbudowany z 8 ścian. Na każdej ścianie jest 6-8 żarówek.

    WSKAZANIA DO SOLARU: przewlekłe i podostrz stany zapalne, zapalenia okołostawowe, nerwobóle, zespoły bólowe, stan po przebytym zapaleniu pochodzenia bakteryjnego.

    PRZECIWWSKAZANIA DO SOLARU: niewydolność krążenia, gruźlica płuc, skłonność do krwawień, stany wyniszczenia organizmu, padaczka, ciąża, nowotwory, obrzęki o nieustalonej etiologii.

    2.świetlanki- jest to połączenie IR+ widzialne. Źródłem promieniowania są liczne żarówki od 25- 40W umieszczone w obudowie z metalu lub drewna. Żarówki umieszczone są w górnej części obudowy a nad oprawkami umieszczone są metalowe płytki odbijające promienie. Świetlanki mogą być od 4-6 żarówkowe (małe) lub duże od 8-24 żarówkowe. Jednym z modeli świetlanki do dziś stosowanej jest budka Polano. Temp. w budce od 40-60oC. Czas zabiegu od 20-30 minut.

    b)nieświetne (IR) są to zwykłe grzejniki w osłonach lub bez nich. Rozgrzewają się od 500-800oC. Jest to tzw. czerwony żar

    PROMIENIE NADFIOLETOWE UV

    Długość fali wynosi od 100-400 nm. Możemy je podzielić na 3 obszary:

    1. Obszar A - od 400 - 315 nm

    2. Obszar B - od 315 - 280 nm

    3. Obszar C - od 280 - 200 nm

    Promienie Schummana - od 100 - 200 nm, nie wykorzystuje się ich ponieważ ulegają rozproszeniu w próżni i nie posiadają działania biologicznego.

    Promienie UV przenikają przez naskórek i wnikają na głębokość 0,1 - 0,5 mm. Pochłaniane są przez protoplazmę komórek i skutkiem tego wywołują odczyny fotochemiczne i biologiczne. Promienie UV przepuszczane są przez różne substancje. Są albo całkowicie pochłaniane albo częściowo przepuszczane.

    Szkło kwarcowe przepuszcza promienie od 180 nm. Powietrze - 185 nm. Szkło okienne - 320 nm. Filtr Wooda od 313 - 405 nm. Szkło Chance - Brookesa jest to szkło wykorzystywane w okularach ochronnych i nie przepuszcza promieni UV.

    WŁAŚCIWOŚCI FOTOCHEMICZNE UV

    1) Właściwości fotochemiczne - są to właściwości, które polegają na wywołaniu zmian chemicznych pod wpływem promieni UV. Do zmian tych należą :

    RUMIEŃ FOTOCHEMICZNY

    Jest to odczyn ze strony skóry na zadziałanie promieni UV, wyrażający się zaczerwienieniem na skutek rozszerzenie naczyń krwionośnych. Rumień fotochemiczny wywołują fale o długości 297 nm i 250 nm.

    Rumień fotochemiczny jest jednolity, ściśle ograniczony i posiada 3 okresy rozwoju :

    1. Okres utajenia - od 1 - 6 godzin od naświetleń

    2. Okres narastania - od 6 - 24 godzin od momentu wystąpienia pierwszych objawów do osiągnięcia maksymalnego odczynu.

    3. Okres ustępowania - od maksymalnego odczynu do ustąpienia rumienia. Trwa zazwyczaj od kilku dni do kilku tygodni.

    Intensywność zależy od :

    PIGMENTACJA

    Brunatne zabarwienie skóry powstaje pod wpływem promieni UV. Pigmentacja zależy od zawartości w naskórku melaniny ( pigmentu ). Pigment znajduje się w komórkach zwanych melanoblastami. Pigment powstaje z propigmentu ( jest to bezbarwny aminokwas - tyrozyna ), który pod wpływem enzymu tyronyrazy zostaje przekształcony w DOPA ( 3,4 - dwuhydroksyfenyloalanina ), która pod wpływem UV zostaje utleniona od melaniny.

    DZIAŁANIE PRZECIWKRZYWICZNE

    Mają promienie o długości od 320 nm. Pod wpływem naświetlania powstają witaminy D2 i D3 i sterole zwane zoosterolami a u roślin fitosterole, a u grzybów mikrosterole. Witamina D2 powstaje przez utlenianie steroli zwierzęcych a D3z zoosteroli. Przykładem steroli zwierzęcych jest cholesterol. Niedobór powoduje u dzieci krzywice, u dorosłych zaś osteomalację.

    Do objawów krzywicy należą:

    Naturalnym sposobem dostarczenia witaminy D3 są kąpiele słoneczne albo dostarczenia witaminy z pożywieniem lub w lekach.

    DZIAŁANIE BAKTERIOBÓJCZE

    Mają długość fali od 250 - 270 nm. Bakterie pochłaniają promienie UV to prowadzi do zmiany struktury białek bakterii i zahamowania ich procesów życiowych. Szczególną wrażliwość wykazują maczugowce błonicy, prądki gruźlicy, pałeczki duru brzusznego i gronkowce. Właściwości promieni UV wykorzystuje się w szpitalach , pomieszczeniach zakaźnych, wyjałowiania narzędzi, odkażania wody.

    ODCZYNY Z FOTOSENSYBILIZACJI

    Fotosensybilizacja jest to zwiększona wrażliwośc skóry na naświetlanie promieniami UV po podaniu doustnym lub zewnętrznym substancji powodujących zwiększony odczyn fotochemiczny. Do tych substancji należą leki ( sulfonamidy, antybiotyki, tetracykliny, niektóre rośliny, pochodne smołowce, niektóre olejki - cedrowy, cytrynowy, laurowy oraz związki niektórych metali - srebro, złoto, żelazo )

    WŁAŚCIWOŚCI IMMUNOLOGICZNE

    W naszym organizmie znajdują się makrofagi ( komórki Langenhausa ), które informują limfocyty T o rozpoznanych antygenach w naskórku. Korzystne działanie promieni UV jest zwiększona liczba leukocytów co ma właściwości bakteriobójcze. Tyczy się tylko do bakterii.

    Wyróżniamy lampy statywowe i stołowe.

    Biodoza - jest to dawka progowa naświetlania promieniami UV

    Podstawą do dawkowania stanowi biodoza. Stanowi ona stopień wrażliwości skóry na naświetlania promieniami UV. Do wykonywania tego testu służy rumieniomierz. Jest to płat nieprzepuszczalnego promieni materiału lub innego tworzywa np. papieru w którym wyciętych jest 5-6 otworów o średnicy 2cm i przerwy między nimi 2cm.

    Czas naświetlania kolejnych otworów wynosi 15s.

    Rumieniomierz wykonuje się na wewnętrznej stronie przedramienia w odległości 50 cm.

    W naświetlaniach ogólnych odległość 100cm i zaczynamy od 1/2 dawki progowej zwiększając czas stopniowo w kolejnych zabiegach. Zwykle wykonuje się 10 naświetlań przerwa ok. tygodnia do 2 tygodni i następna seria 10 naświetlań. Górna granica to 10 dawek progowych. Przy naświetlaniach ogólnych pacjent znajduje się w pozycji leżącej. Promienie ustawia się tak aby światło padało z przodu na wyrostek mieczykowaty a z tyłu na pierwszy kręg lędźwiowy. Pacjent powinien mieć okulary z zabezpieczone okolice brodawek i wzgórka łonowego. Naświetlanie również wykonuje się u dzieci wtedy test rumieniomierzem wykonuje się w okolicy łopatek. U dzieci do 6msc podaje się 1/8 dawki progowej,

    od 6 - 12msc 1/4 i od 1-14 lat 1/2 dawki progowej.

    WSKAZANIA:

    PRZECIWWSKAZANIA

    WPŁYWA UV NA ORGANIZM CZŁOWIEKA:

    1. Przemiana materii

  • Wpływ na przemianę mineralną

    1. Wpływ na gruczoł tarczowy

    1. Układ krążenia i krwiotwórczy

    1. Skóra

    LASER

    CECHY PROMIENIOWANIA LASEROWEGO:

    1. MONOCHROMATYCZNOŚĆ- (jednobarwność promieniowania) oznacza, że promieniowanie laserowe ma jednakową długość fali.

    2. SPÓJNOŚĆ (koherencja)- oznacza, że wszystkie kwanty w promieniowaniu laserowym są dokładnie takie same. Fale drgają jednocześnie i zgodnie w fazie i przestrzeni.

    3. RÓWNOLEGŁOŚĆ- promienie laserowe są równoległe

    4. INTENSYWNOŚĆ

    PODZIAŁ LASERÓW:

    1. WEDŁUG OŚRODKA CZYNNEGO:

    1. WEDŁUG DŁUGOŚCI FALI:

  • WEDŁUG RODZAJU EMISJI: