"Cierpienia młodego Wertera" J.W.Goethego jako powieść autobiograficzna.

1) Życie i twórczość Goethego
Urodził się we Frankfurcie w 1749 r., pochodził z bogatej rodziny mieszczańskiej. Goethe studiował prawo na uniwersytecie w Lipsku i Strasburgu. Tam poznał i zaprzyjaźnił się z Herderem. Skierował on jego uwagę na poezję ludową, Homera, Szekspira. Był głównym przedstawicielem "czasów burzy i naporu" (epoka literacka w Niemczech - poeci występowali przeciwko tyranii społecznej i duchownej, krytykowali struktury społeczeństwa feudalnego i racjonalizm oświeceniowy w literaturze). W tym właśnie okresie pisze wiersze pełne wyrazu uczuć, które po raz pierwszy w literaturze niemieckiej mają charakter czysto subiektywny. Oddają przeżycia miłosne pisarza "Powitania i rozłąka". W hymnach opiewa geniuszy ludzkości. W dramacie "Gotz von Berlichingen" sięga do tematyki wojen chłopskich. Napisał dramat "Egmout" o walce Niderlandów z Hiszpanami. Pod wpływem Rousseau, Richardsona pisze powieść epistoralną "Cierpienia młodego Wertera". W 1775 przeniósł się do Weimaru, gdzie pełnił odpowiedzialne funkcje na dworze książęcym. Książe August nadał mu tytuł szlachecki i uczynił go radcą. Pobyt we Włoszech 1822 - 32 zapoczątkowuje okres klasyczny jego twórczości. Po raz pierwszy dochodzi do głosu nowy pogląd Goethego na sztukę w jego dramacie "Infigenia w Tauridzie". Literatura starożytna stanowi dla niego jedynie punkt wyjścia. Nad tragedią "Faust" pracował od 1773 do 1831. Zespala on w sobie cechy Prometeusza i Wertera. Goethe jest również autorem eposu "Lis prachera", "Herman i Dogota". W latach 1777 - 1829 pracuje nad dwuczęściową powieścią edukacyjną "Lata nauki Wilhelma Meistra" i "Lata wędrówki Wilhelma Meistra".

2) Autobiograficzny charakter "Cierpień młodego Wertera".
Już gdy zaczynał pracę nie ukrywał autobiograficznych źródeł : "odtwarzam moją sytuację w sztuce naprzekór Bogu i ludziom". W 1772 Goethe przyjeżdża do Webziaru na praktykę prawniczą. Miasto to nie podoba mu się, a sama praca nie przynosi satysfakcji. Poznaje tam Charlotę Buff i jej narzeczonego Alberta Kostnera, zakochuje się w niej, "zdając sobie sprawę z tego, że jest to miłość skazana na niepowodzenie". W rezultacie opuszcza Wetziar i wyjeżdża do Frankfurtu. Znajduje się w stanie silnej depresji psychicznej. Dowiaduje się o śmierci bliskiego przyjaciela Karla Jeruzalema. Ten młody i wrażliwy człowiek odebrał sobie życie z kilku powodów : nieszczęśliwej miłości do żony kolegi, a także w pracy prawniczej nie wiodło mu się najlepiej i posądzony został o fałszowanie swego szlachectwa. Jeruzalem pożyczył więc pistolety od Kostnera i zastrzeli się. Goethe dowiaduje się również o ślubie Charlloty i Alberta. Zasadniczą różnicą pomiędzy Goethem, a Werterem jest to, że gdy pisarz wyjeżdżał z Wetzlaru nie myślał o samobójstwie, była to jedna z wielu miłostek pisarza.

3) "Cierpienia młodego Wertera" jako powieść epistolarna
"Cierpienia młodego Wertera" powstały w 1774 roku zgodnie z poetyką powieści epistolarnej narracja prowadzona jest w I osobie i kompozycyjnie rozpada się na szereg korespondencji oznaczonych datą i ułożonych chronologicznie. Świat przedstawiony jest z pozycji głównego bohatera, a punkt ciężkości położono na jego życie wewnętrzne. Listy zawierają relację o zdarzeniach oraz psychologiczną analizę uczuć i motywów postępowania bohatera.

4) Biografia Wertera.
Werter rozpoczyna pisać listy do swojego przyjaciela Wilhelma 4 maja 1771 roku. Pisze, że jest bardzo szczęśliwy, spokojny, na wsi może oddać się sztuce, rozmyślaniu i lekturze jego ulubionego autora - Homera. Chce uporządkować swoje życie po miłostkach w mieście. Lecz jego wewnętrzny ład i spokój zostają zmącone wówczas gdy widzi Lotę. Zapomniał wówczas całkiem, że miał szukać na wsi zapomnienia i zakochuje się w niej. Na swoich uczuciach skupi całą swoją uwagę. Zaprzestaje malarstwa, pisarstwa. Na drodze do ich wspólnego szczęścia staje to, że Lota ma już narzeczonego - Alberta. Jednak to jakby nie jest żadnym problemem dla Wertera, owszem kocha on Lotę, ale godzi się z tym, nie próbuje sprzeciwiać się ich ślubowi. Godzi się na dobrowolne cierpienie. Zaprzyjaźnia się nawet z Albertem i wie, że on może zapewnić jego ukochanej dobre życie. Zwraca dużą uwagę na nieszczęścia innych (parobek i Henryk) i widzi w nich zniekształcone odbicie jego miłości. Uważa, że żeby pomóc zarówno sobie jak i jej musi wyjechać. Ciągle jest wewnętrznie rozdarty, myśli o niej, a poza tym źle czuje się w nowym miejscu. Razi go wielce hierarchia społeczna i wywyższanie się arystokracji. Czuje się bardzo nieszczęśliwy, gdy dowiaduje się o ślubie Loty i Alberta i postanawia wrócić. Albert stara się ograniczać jego wizyty w domu. Werter coraz bardziej zaczyna przypominać człowieka obłąkanego. Szuka rozwiązania w sztuce i filozofii, lecz go nie znajduje. W końcu decyduje się na samobójstwo, wcześniej porządkując wszystkie swoje sprawy.

---