7.1 J.Frazer - Złota gałąź
ewolucjonizm - wraz z upływem czasu każda kultura się rozwija, ważny dla ewolucjonistów jest schemat jej rozwoju, ewolucjonizm przejawiał się od dawna w myśli europejskiej (np. mit złotego wieku, I poł. XIX w.); ludzkość przechodzi od fazy dzikości, przez fazę barbarzyństwa do stadium ucywilizowania
*(nie było na zajęciach dosłownie, ale wynika z tekstu i z nich, i może się przydać)
Frazerowski model ewolucyjny
1.Magia - dzikość (magiczny typ kultury)
2.Religia - barbarzyństwo (religijny typ kultury)
3.Nauka - cywilizacja (naukowy typ kultury, nowożytno-europejski typ kultury)
Magia jest etapem przejściowym, drugim są praktyki religjne.
Rozważania Frazera należą do nurtu ewolucjonizmu. Frazer wyjaśnia, czym jest magia, dzieli ją na dwa rodzaje, zbiera świadectwa z całego świata, ale nie bada kultur całościowo, tylko niektóre ich aspekty. Wartościuje on magię, która jest dla niego „fałszywym systemem praw przyrody i równocześnie zespołem fałszywych wskazówek postępowania. Uznaje magię za niższe formy kultury od tych, które zna. Magia jest pierwotną próbą radzenia sobie ze światem.
MAGIA SYMPATYCZNA
a)prawo podobieństwa - skutek w magii jest podobny do przyczyny
b)prawo kontaktu/przenośności - rzeczy, które kiedyś pozostawały w styczności ze sobą działają na siebie nawet wtedy, gdy kontakt fizyczny przestaje istnieć
-człowiek uprawiający magię zna tylko jej stronę praktyczną, nie analizuje jej; magia jest dla niego bardziej sztuką niż nauką
Magia sympatyczna (prawo powinowactwa) |
|
Magia homeopatyczna(prawo prawdopodob.) |
Magia przenośna (prawo styczności) |
-wizerunki tworzone głównie w celu pozbycia się wroga -magia przez naśladowanie, np. tworzenie lalki na wzrór wroga i okaleczanie jej |
-np. noszenie ubrań kobiet mających dużą ilość dzieci miałoby pomóc w zajściu w ciążę |
MAGIA I RELIGIA
-podstawą magii jest realna, stanowcza wiara w ład i jednolitość przyrody
-kiedy wszyscy w społeczeństwie są równi stoi ono w miejscu, kiedy wybitną jednostkę osadzi się na wysokim stanowisku jest ona w stanie przspieszyć postęp cywilizacyjny i wprowadzić zmiany
-magia publiczna - stosowana dla pożytku całej społeczności
-w wielu wierzeniach wpływy magiczne działają na duże odległości
-magia pozytywna - „możesz uczynić to, a wówczas tamto się stanie”
-magia negatywna/tabu - „nie czyń tego, bo tamto się stanie”