25 Rewolucja amerykańska ( 1775-1783)
str. 121-125
1. Konflikt kolonii angielskich w Ameryce Północnej z metropolią:
przyczyny:
- kolonie jako baza surowcowa i rynek zbytu, podatków
- hamowanie rozwoju przemysłu, brytyjski monopol, utrudnianie zakładania manufaktur i rozwoju przemysłu, wysokie cła
- obciążenia podatkowe na rzecz metropolii- opłaty stemplowe ( 1764- władze brytyjskie pobierały opłaty od wszelkich transakcji, aktów prawnych, nawet gazet),
- żądania praw politycznych przez kolonistów i autonomii
- akt kwaterunku- utrzymywanie wojsk angielskich w fortach przez ludność kolonii
- silna władza angielskiego gubernatora, samorządy i zgromadzenia ludności kolonii miały tylko głos doradczy,
- bojkot towarów angielskich- bostońskie picie herbaty- 1773 ( w odpowiedzi na wprowadzenie ceł, przebrani za Indian mieszkańcy Bostonu wysypali do morza ładunek angielskiej herbaty, a metropolia zareagowała surowymi represjami)
- zwołanie II Kongresu Kontynentalnego do Filadelfii- 1775 13 kolonii podejmuje walkę o niezależność od Anglii
przebieg:
- 4 VII 1776- uchwalenie Deklaracji Niepodległości Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej ( Thomas Jefferson, Jerzy Waszyngton, Beniamin Franklin- tzw. ojcowie założyciele)
- dowódca armii amerykańskiej- Jerzy Waszyngton,
- pomoc Europy koloniom- Polacy w armii amerykańskiej- Tadeusz Kościuszko, Kazimierz Pułaski,
- zwycięskie bitwy wojsk amerykańskich pod Saratogą ( 1777) i Yorktown ( 1781)
- kongres pokojowy w Paryżu 1783- Anglia uznaje niepodległość USA
2. Ustrój USA: wzorowany na Konstytucji 3 maja !
trójpodział władzy, federacja, system prezydencki,
władza wykonawcza- prezydent ( 4 lata) i sekretarze- ministrowie
władza ustawodawcza: Senat ( 100, po dwóch ze stanu) i Izba Reprezentantów ( 435- proporcjonalnie do liczby mieszkańców) = Kongres ( ustawy, podatki, polityka zagraniczna)
władza sądownicza- Sąd Najwyższy - niezależne sądy