PIERWIASTKI ORAZ ZWIĄZKI NIEORGANICZNE. ZASTOSOWANIE W KOSMETYCE.
Ze względu na wysoką zawartość substancji aktywnych ciśnienie osmotyczne tego typu kosmetyków zbliżone jest do ciśnienia osmotycznego płynów ustrojowych, co korzystnie wpływa na szybkość wchłaniania składników odżywczych i proces regeneracji skóry.
Utrata minerałów z naszej skóry powodowana jest:
- starzeniem się,
- zewnętrznymi czynnikami stresogennymi (wolne rodniki).
Pozyskiwanie mikroelementów w celach kosmetycznych:
- sól morska,
- plankton morski,
- muł morski,
- surowce roślinne,
- algi morskie.
PIERWIASTKI
MIKROELEMENTY - pierwiastki śladowe będące niezbędnymi składnikami enzymatycznymi umożliwiającymi funkcjonowanie żywego organizmu. Cynk, jod, mangan, molibden, bor, fluor, selen, lit, chrom i miedź.
OLIGOELEMENTY - pierwiastki przejściowe. Potas, Sód , żelazo, chlor.
MAKROELEMENTY - różne składniki kości, mięśni, skóry i włosów, wchodzą w skład NMF, zapewniając tym samym skórze odpowiednie nawilżenie. Wapń, fosfor, węgiel, magnez, siarka.
W kosmetykach nie mogą być stosowane: ołów, kadm, beryl, glin, rtęć, argon, amon.
ZWIĄZKI NIEORGANICZNE STOSOWANE W KOSMETYCE.
TLENKI ExO
- tlenki metali to zwykle ciała stałe,
- tlenki niemetali to zwykle gazy, czasami ciecze, najrzadziej ciała stałe.
WODORKI XxE lub EXx
WODOROTLENKI Ex(OH)₂
- zwykle ciała stałe,
- wodorotlenki rozpuszczalne w wodzie to zasady, ich wodne roztwory to ługi (mogą wywoływać oparzenia skóry),
- w połączeniu z kwasami tłuszczowymi tworzą mydła.
KWASY HxRz / HxEyO
- przeważnie silnie żrące ciecze.
SOLE
- zwykle białe, krystaliczne ciała stałe,
- wodorosole MexHR,
- obojętne MexR,
- hydroksysole (Mex(OH)₂)xR.
CYNK (Zn)
DZIAŁANIE
- prawidłowa budowa skóry i włosów,
- zwalczanie wolnych rodników,
- hamowanie stanów zapalnych,
- przyspieszenie gojenia ran,
- stabilizacja układu immunologicznego.
NIEDOBÓR
- infekcje skórne, trądzik, łojotok.
DZIAŁANIE W KOSMETYKACH (stosuje się tzw. Cynk porowaty)
- adsorpcja nadmiaru sebum,
- złuszczanie,
- regulacja pracy gruczołów łojowych,
- regeneracja tkanek.
W połączeniu z jonoforezą - gojenie ran.
ZWIĄZKI CYNKU W KOSMETYCE
Tlenek cynku (ZnO)
- działanie gojące, ściągające, osuszające,
- ochrona przed UV - naturalny filtr,
- biel cynkowa - składnik tzw. Pasty Lasare stosowanej w leczeniu zmian zapalnych,
- działanie dezynfekujące i właściwości chłonne - w pudrach i zasypkach,
- w postaci zmikronizowanej - w pudrach kosmetycznych - nadaje cechy transprentnościowe.
Pirytion cynku
- działanie antybakteryjne, przeciwłojotokowe, przeciwgrzybiczne, przeciwzapalne.
- stosowany głównie w szamponach leczniczych - leczenie łupieżu tłustego.
SIARKA (S)
DZIAŁANIE
- przeciwzapalne, antybakteryjne,
- składnik aminokwasów siarkowych- niezbędnych w procesie prawidłowego wzrostu włosa oraz powstania melaniny.
NIEDOBÓR
- nadmierne rogowacenie naskórka,
- łamliwość i wypadanie włosów,
-choroby paznokci.
DZIAŁANIE W KOSMETYKACH
Siarka koloidalna
- zasypki i maści dermatologiczne,
- mydła lecznicze - pielęgnacja cery trądzikowej,
-szampony przeciwłupieżowe.
Maski siarkowe - działanie oczyszczająco - antybakteryjne, przeciwzapalne.
ZWIĄZKI SIARKI W KOSMETYCE
Siarkowodór (H2S)
- roztwór wodny zwany wodą siarkowodorową wykazuje właściwości słabego kwasu - wykorzystywany w kremach depilacyjnych.
Inne depilatory
- siarczek wapnia (CaS),
- wodorosiarczek wapnia Ca(SH)2,
- wodorosiarczek baru BaSH2,
- wodorosiarczek sodu NaSH2,
- wodorosiarczek strontu SrSH2.
w czasie aplikacji preparatu może się wydzielać nieprzyjemny zapach siarkowodoru.
ZŁOTO (Au)
- jako składnik kosmetyków tworzy środowisko przewodzące - poprawia wchłanianie składników aktywnych kosmetyków,
- dodawany do kosmetyków w celu uzyskania efektu „iskrzenia się”,
- w formie sproszkowanej - pigment w kosmetykach kolorowych,
- „złote nici” - stymulacja tkanki łącznej,
- leczenie oparzeń skóry.
SREBRO (Ag)
W kosmetykach stosowane jako konserwant - tzw. Srebro koloidalne,
- substancja bakteriobójcza, antyseptyk - jony srebra unieczynniają enzymy bakteryjne - hamowanie namnażania się bakterii,
- w wyniku rekcji z białkami naskórka tworzy powłoki ochronne zapobiegające wnikaniu mikroorganizmów w głąb tkanek.
W kosmetykach do cery łojotokowej - działanie przeciwzapalne i regulujące wydzielanie łoju.
Tlenek Srebra (AgO) - działanie bakteriobójcze.
Azotan srebra (AgNO3) - tzw. Lapis:
- działanie antyseptyczne,
- środek przyżegający (ściągający),
- stosowany w farbach do włosów.
MAGNEZ (Mg)
DZIAŁANIE
- budulec skóry i kości,
- regeneracja komórek skóry,
- działanie antyalergiczne,
- działanie przeciwzapalne.
NIEDOBÓR
- łamliwość włosów i paznokci.
W połączeniu z jonoforezą leczy stany bólowe, niedokrwienie i obrzęki.
W jonoforezie kosmetycznej stosuje się asparginian magnezu - uszczelnienie naczyń krwionośnych.
MgO - działanie przeciwpotne,
Mg(OH)2 - stosowany w pudrach i zasypkach higienicznych,
MgCO3 - wzmacnia siłę krycia i przyczepności.
WAPŃ (Ca)
DZIAŁANIE
- budulec włókien kolagenowych - wspomaganie Wit. C,
- łagodzenie podrażnień,
- hamowanie stanów zapalnych,
- poprawa kondycji naczyń krwionośnych.
NIEDOBÓR
- bladość skóry,
- stany zapalne,
- wypadanie włosów.
Mleczan wapnia i wodoroasparginian wapnia - leczenie chorób alergicznych i stanów zapalnych.
Caco3 tzw. Kreda strącona - substancja ścierna w pudrach i zasypkach, pastach do zębów, mydłach.
CaSO4 - wchodzi w skład tzw. „skały gipsowej” (anhydrytu). Zmielony minerał pełni funkcję wypełniającą szminki, kredki i pudry.
Po ogrzaniu tworzy się tzw. Gips palony, w połączeniu z wodą staje się gipsem dwuwodnym, twardniejącym - stosowany w pudrach w kamieniu i maskach gipsowych.
KRZEM (Si)
DZIAŁANIE
- uczestniczy w procesach wzrostu włosów i paznokci,
- odpowiada z sprężystość i elastyczność skóry - składnik enzymów niezbędnych do produkcji włókien,
- uszczelnia naczynia włosowate,
- przyspiesza procesy gojenia się ran.
NIEDOBÓR
- wypadanie włosów.
W celach kosmetycznych pozyskiwany jest ze skrzypu polnego, rdestu ptasiego, pokrzywy zwyczajnej, mniszka lekarskiego, mchu i glonów.
KRZEM W KOSMETYKACH.
Dwutlenek krzemu (SiO2) i krzemionka (xSiO2xyH2O).
Krzemionka - polimer zbudowany jest z wielu jednostek SiO2 hydrat.
- działanie dotleniające i regenerujące - kosmetyki anti - aging,
- poprawia ukrwienie skóry - uszczelnienie naczyń krwionośnych,
- suplementy diety stosowane przy wypadaniu włosów,
- mikronizowana krzemionka (ziemia okrzemkowa) ma właściwości adsorpcyjne, preparaty przeciwtrądzikowe,
- właściwości przeciwzapalne i łagodzące,
- właściwości ścierne - pilingi,
- wysoka ścieralność i chłonność - pasty do zębów,
- krzemoorganiczne silikony (silanole), zwiększenie nawilżenia naskórka i regeneracja tkanki łącznej.
Kwas metakrzemowy (H2SiO3)
- preparaty oczyszczające dla skór trądzikowych.
JOD (J)
DZIAŁANIE
- wzmacnia skórę i paznokcie,
- stosowany w jonoforezie - działanie rozmiękczające na blizny,
- antyseptyk tzw. „jodofory” - połączenie jodu ze środkami powierzchniowo czynnymi - dezynfekcja narzędzi, preparaty do odkażania skóry,
- duża zawartość jodu znajduje się w kosmetykach do pielęgnacji ciała i maskach algowych.
Może dawać uczulenie!!
Jodan sodu (NaJO3) - konserwant.
SÓD (Na)
DZIAŁANIE
- regulacja gospodarki wodnej w tkankach,
- uelastycznienie keratyny naskórka - działanie nawilżające poprzez zwiększenie procesów osmotycznych prowadzących do zwiększenia ilości wody w naskórku.
Hialuronian sodu - działanie nawilżające, prawidłowa struktura włókien skórnych.
Piroglutaminian sodu , mleczan sodu - składniki NMF.
Szczególnie dużo sodu znajduje się w surowcach pochodzenia morskiego (Morze Martwe) a także glonach i drożdżach.
Krzemian sodowy - sól sodowa służąca do wyrobu innych soli (Al., Ca, Mg), które służą jako nośniki dla substancji barwiących oraz zapachowych w kosmetykach.
Wodorotlenek sodu (NaOH) - produkcja mydeł twardych. Proces zmydlania polega na odłączeniu się kwasów tłuszczowych z tłuszczy w obecności wodnego roztworu (NaOH) ługu sodowego.
Produkcja syntetycznych środków pieniących.
Składniki kremów.
Na2CO3 - produkcja mydeł z kwasów tłuszczowych, zmiękczanie wody.
NaHCO3 - produkcja soli kąpielowych.
POTAS (K)
DZIAŁANIE
- regulacja gospodarki wodnej,
- poprawa przemiany materii,
- wspomaganie wzrostu komórek,
- udział w produkcji enzymów skórnych,
- wzmaga reaktywność i wrażliwość skóry.
NIEDOBÓR
- obrzęki w okolicy oczu.
KOH wodorotlenek potasu
- produkcja mydeł potasowych (szare, maziste, dobrze rozpuszczalne, dobre właściwości pienne),
- detergent w proszkach, w preparatach do golenia i mydłach toaletowych,
- emulgator w płynach kosmetycznych, kremach.
K2CO3 węglan potasu
- emulgator w mleczkach, szamponach, lekko zakwasza środowisko preparatu.
FOSFOR (P)
W organizmie człowieka jest niezbędnym budulcem skóry, zębów i kości.
H3PO4 - kwas fosforowy V - płukanki do jamy ustnej.
Fosforan sodu - regulator pH w kosmetykach. Pasty do zębów.
Fosforan dwuwapniowy - właściwości polerujące i ścierne w pastach do zębów.
CHLOR (Cl)
W kosmetykach rzadko stosowany samodzielnie. Kiedyś bardzo popularny w połączeniu z jonoforezą - leczenie blizn, zrostów.
ClO2 - działanie bakteriobójcze, grzybobójcze i dezodoryzujące - stosowany w pastach do zębów.
NaCl - konserwant, działanie bakteriobójcze, składnik past do zębów.
NaClO (chloran sodu) - działanie dezynfekujące i rozjaśniające.
ŻELAZO (Fe)
Odpowiada z zdolności regeneracyjne skóry oraz jej odtruwanie.
NIEDOBÓR
- łamliwość paznokci,
- wypadanie włosów,
- bladość skóry,
- pękanie kącików ust.
FeO - (tlenek żelaza) w połączeniu z miką daje czerń aksamitną.
Fe2O3 - barwy żółte, czerwone, brązowe - kosmetyka kolorowa.
Mleczan żelaza - regeneracja komórek skóry.
MIEDŹ (Cu)
Niezbędna w syntezie kolagenu i elastyny oraz melaniny i hemoglobiny - decyduje o odcieniu skóry.
NIEDOBÓR - obrzęki.
MIEDŹ W KOSMETYKACH
- właściwości przeciwgrzybiczne( wodoroasparginian magnezu),
- pigment metalizujący w kosmetykach kolorowych.
(Miedź włókna naszej skóry)
INNE MINERAŁY
WĘGIEL - czerń lampowa, czerń kostna - pigment w tuszach do rzęs i kredkach do brwi.
MOLIBDEN - mleczan molibdenu stosowany w gojeniu się ran.
KOBALT - minerał niezbędny w procesie melanogenezy. Mleczan kobaltu - właściwości regenerujące w kosmetykach.
MANGAN - właściwości antyoksydacyjne, połączeniu z biogenną adenozyną wchodzi w skład preparatów typu BOTOX - LIKE. Mleczan manganu - właściwości regenerujące.
INNE TLENKI STOSOWANE W KOSMETYCE
H2O2 (woda utleniona) - działanie dezynfekujące i rozjaśniające.
Roztwór 3 % - dezynfekcja ran,
Roztwór 6 % - rozjaśnianie włosów,
Roztwór 30 % - perhydrol, bardzo silny wybielacz, może powodować efekt poparzenia skóry.
W kosmetykach pielęgnacyjnych w formie rozcieńczonej dotlenianie komórek skóry.
Al2O3 - zielony pigment w kosmetykach.
TiO2 (tlenek tytanu) - filtr UV, działanie przeciwzapalne, biały pigment w cieniach do powiek i lakierach do paznokci.
Amoniak NH3 - sole amonowe stosowane w produktach:
- do trwałej ondulacji,
- do utleniania,
- do farbowania włosów,
- płyny przeciwłupieżowe.
W połączeniu z kwasem stearynowym daje tzw. mydło amonowe (stearynian amonu).
Cr(OH)2 wodorotlenek chromu - zielony pigment w kosmetykach.
Kwas borowy H3BO3 - działanie bakteriobójcze, zakwaszające, ściągające, dezynfekujące, rozjaśniające. Kiedyś stosowany w kosmetykach jako konserwant.
SOLE SODOWE
Siarczan (IV) sodu Na2SO3 - konserwant w środowisku alkalicznym.
Gdy spada pH produktu, odszczepia się cząsteczka SO2 o właściwościach dezynfekujących → dochodzi do denaturacji białka bakteryjnego. Stosowany także w produktach do rozjaśniania włosów.
SOLE SODOWE KWASU BORNEGO
Boraks (Na2B4O7x10H2O - tetraboran sodu)
- przy przemysłowej produkcji kosmetyków zmiękczanie wody,
- środek alkaliczny - odkaża i usuwa nadmiar wydzieliny łojowej.
Kiedyś w wyższych stężeniach stosowany do rozjaśniania i złuszczania skóry.
Nadboran sodu ( NaBO3xH2O)
- działanie dotleniające - podczas aplikacji na skórę oddaje cząsteczkę tlenu co zwiększa przenikanie do głębszych warstw naskórka,
- działanie wybielające - kremy rozjaśniające,
- silny utleniacz - produkty do trwałej ondulacji i rozjaśniania włosów.
INNE SOLE
Azotek boru, Azotek bizmutu
- stosowane w emulsjach typu W/O - zdolność absorbowania fazy olejowej,
- adsorpcja sebum - w kosmetykach mineralnych,
- w preparatach do opalania - nadają gładkość i aksamitność skórze.
Azotek tytanu (Ti3N4) - pochłaniacz promieniowania podczerwonego, stosowany w kosmetykach promieniochronnych.
ZWIĄZKI GLINU
Chlorowodorotlenek glinu [Al2(OH)5Cl],
Uwodniony chlorek glinu AlCl3x6H2O
- działanie bakteriostatyczne i ściągające na ujścia gruczołów łojowych,
- szerokie zastosowanie w produktach antyperspiracyjnych.
INNE SOLE - POCHODNE FLUORU
Monofluorofosforan sodu , fluorek sodu, fluorek aminy
- stosowany w pastach do zębów, wywołują tzw. efekt kariostatyczny tzn. hamują rozwój bakterii próchniczych.
Sole złożone powstają w wyniku krystalizacji dwóch różnych soli w kryształy.
Ałun potasowy
- działanie wygładzające w kosmetykach po goleniu,
- działanie ściągające Uścia gruczołów potowych - kremy przeciwpotne.
SUBSTANECJE POCHODZENIA MINERALNEGO (SOLE)
talk,
kaolin,
glinki,
bentonit,
pumeks,
ziemia okrzemkowa,
ziemie barwiące,
fango (szlamy mineralne),
błoto.
TALK (mieszanina MgO SiO2) - zielonkawy minerał, w kosmetyce stosowany po oczyszczeniu w postaci białego proszku o perłowym połysku. Daje efekt śliskiej lecz suchej skóry. Produkcja pudrów sypkich, szminek, masek. W mydłach zwiększa wytwarzanie i trwałość piany mydlanej.
ZIEMIA OKRZEMKOWA - minerał pochodzący z dna morza z zalegających tam pancerzyków wymarłych okrzemek.
- duże stężenie krzemu ,
- działanie chłonne - zasypki, pudry,
- właściwości ścierne - pilingi,
- właściwości polerujące - pasty do zębów.
ZIEMIE BARWIĄCE (naturalne pigmenty) - pudry, cienie do powiek.
- ugier,
- ochra,
- siena palona.
BŁOTO - mieszanina wielu składników organicznych:
- mułu,
- torfu,
- szczątków roślinnych i zwierzęcych,
- gliny,
- związków mineralnych.
Błoto używane jest w tzw. zabiegach peloidowych głównie dotyczących pielęgnacji ciała.
W pielęgnacji twarzy, szyi, dekoltu błoto stosowane jest w maskach kosmetycznych a także okłady na włosy.
FANGO (szlamy mineralne) - cechuje się szczególnie dużą zawartością siarki i tlenu, a także soli wapnia, magnezu, pierwiastków śladowych. Tworzy się w ujściach rzek i na brzegach morskich.
W kosmetyce stosowane jest w maskach oraz odżywkach do włosów.
- wchłania nadmiar sebum nie powodując wysuszenia skóry,
- siarka rozpulchnia warstwę rogową naskórka, reguluje nadmiar wydzielanego łoju, działa antybakteryjnie,
- magnez stymuluje przemianę materii w skórze,
-działanie dezynfekujące, łagodzi podrażnienia i przyspiesza proces gojenia się skóry.
PUMEKS - minerał pochodzenia wulkanicznego, zawiera krzemionkę oraz związki aluminium i metali alkalicznych.
W kosmetyce stosowany jako kamień ścierny, pilnikach lub kosmetykach i akcesoriach do pielęgnacji stóp.
MIKA - grupa minerałów zawierających krzemionkę - nadawanie połysku kosmetykom kolorowym.
SUROWCE Z MORZA MARTWEGO
czarne błoto,
woda morska,
wyciąg torfowy,
mika.
CZARNE BŁOTO - mieszanina kaolinu, bentonitu, magnezu, wapnia, bromków, kwarcu, cynku i miedzi.
- środek odkażający, wysuszający, antyseptyczny przeciwzapalny,
- przywraca równowagę mineralną,
- wzmacnia naczynia krwionośne,
- poprawia nawilżenie i dotlenienie skóry,
- działanie oczyszczające i zwężające pory skórne - skóry łojotokowe i trądzikowe,
- usuwa obumarłe komórki z powierzchni skóry,
- okłady na włosy - normalizacja gruczołów łojowych, adsorpcja nadmiaru sebum, leczniczo przy łupieżach.
WODA MORSKA - charakteryzuje się bardzo wysokim stężeniem soli (27, 33 %).
- wysoka remineralizacja skóry (dostarcza ok. 30 składników mineralnych), wpływa na obniżenie ilości bakterii chorobotwórczych,
- działanie lecznicze w przypadku wysypek, trądziku, stanów zapalnych, łuszczycy, stanach świądowych,
- stymulacja przemiany materii w komórce, poprawia ukrwienie, napięcie, nawilżenie, detoksykację,
- szczególnie szerokie zastosowanie w kosmetykach do pielęgnacji ciała (skórom wrażliwym alergicznym uzupełnia minerały).
WYCIĄG TORFOWY - efekt rozkładu roślinności bagiennej z przed 30 tys. lat.
W składzie:
- sole mineralne (Fe, S, P, J),
- fitohormony,
- częściowo zmineralizowane substancje organiczne tj. pochodne cukrów, aminokwasów i kwasów uronowych.
Regeneracja i wygładzenie naskórka - produkty do pielęgnacji ciała,
Stymulacja odnowy naskórka
- maski kosmetyczne,
- kosmetyki po goleniu,
- balsamy do włosów.