Pierwiastki oraz związki nieorganiczne
Zastosowanie w kosmetyce
Ciśnienie osmotyczne tego typu kosmetyków zbliżone jest do ciśnienia osmotycznego płynów ustrojowych, co korzystnie wpływa na szybkość wchłaniania składników odżywczych i proces regeneracji skóry.
Utrata minerałów z naszej skóry:
Starzenie się
Zewnętrzne czynniki stresogenne (wolne rodniki)
Pozyskiwanie mikroelementów w celach kosmetycznych:
Sól morska,
Plankton morski,
Muł morski,
Surowce roślinne,
Algi morskie.
Mikroelementy - pierwiastki śladowe będące niezbędnymi składnikami enzymatycznymi umożliwiającymi funkcjonowanie żywego organizmu
Cynk, Jod, Mangan, Molibden, Bor, Fluor, Selen, Lit, Chrom, Miedź
Oligoelementy - pierwiastki przejściowe
Potas, Sód, Żelazo, Chlor
Makroelementy - ważne składniki kości, mięśni, skóry i włosów, wchodzą w skład NMF, zapewniając tym samym skórze odpowiednie nawilżenie.
Wapń, Fosfor, Węgiel, Magnez, Siarka
W kosmetykach nie mogą być stosowane:
Ołów, Kadm, Rtęć, Argon, Amon, Beryl, Glin
Związki nieorganiczne stosowane w kosmetyce
Tlenki EXO
Tlenki metali to zwykle ciała stałe
Tlenki niemetali to zwykle gazy, czasem ciecze, najrzadziej ciała stałe
Wodorki HXE lub EHX
Wodorotlenki EX(OH)2
- zwykle ciała stałe,
- wodorotlenki rozpuszczalne w wodzie - zasady, ich wodne roztwory to ługi (mogą wywoływać oparzenia skóry),
- w połączeniu z kwasami tłuszczowymi dają mydła.
Kwasy HXRz / HXEyO - przeważnie silnie żrące ciecze
Sole - zwykle białe, krystaliczne ciała stałe
obojętne MeXR
wodorosole MeXHR
hydroksysole [MeX(OH)2]yR
Cynk (Zn)
DZIAŁANIE:
prawidłowa budowa skóry i włosów
zwalczanie wolnych rodników
hamowanie stanów zapalnych
przyspieszenie gojenia się ran
stabilizacja układu immunologicznego
NIEDOBÓR:
infekcje skórne, trądzik, łojotok
DZIAŁANIE W KOSMETYKACH -stosuje się tzw. cynk porowaty
adsorpcja nadmiaru sebum
złuszczanie
regulacja pracy gruczołów łojowych
regeneracja tkanek
W połączeniu z jonoforezą - gojenie się ran
Tlenek cynku (ZnO)
Działanie gojące, ściągające, osuszające
Ochrona przed UV - naturalny filtr
Biel cynkowa - składnik tzw. pasty Lasare stosowanej w leczeniu zmian zapalnych
Działanie dezynfekujące i właściwości chłonne - w pudrach i zasypkach
W postacie zmikronizowanej - w pudrach kosmetycznych - nadaje cechy transparentności
Pirytion cynku:
Działanie antybakteryjne, p/łojotokowe, p/grzybicze
Przeciwzapalnie
Przeciwłojotokowo - stosowany głównie w szamponach leczniczych - leczenie łupieżu tłustego
Siarka (S)
DZIAŁANIE:
Przeciwzapalne, antybakteryjne
Składnik aminokwasów siarkowych - niezbędnych w procesie prawidłowego wzrostu włosa oraz powstawania melaniny.
NIEDOBÓR:
nadmierne rogowacenie naskórka
łamliwość i wypadanie włosów
choroby paznokci
DZIAŁANIE W KOSMETYKACH - Siarka koloidalna
Zasypki i maści dermatologiczne
Mydła lecznicze - pielęgnacja cery trądzikowej
Szampony przeciwłupieżowe
Maski siarkowe - działanie oczyszczające, antybakteryjne, przeciwzapalne
Siarkowodór (H2S)
Roztwór wodny zwany wodą siarkowodorową wykazuje właściwości słabego kwasu - wykorzystywany w kremach depilacyjnych
Inne depilatory:
Siarczek wapnia (CaS)
Wodorosiarczek wapnia [Ca(SH)2]
Wodorosiarczek baru (BaSH2)
Wodorosiarczek sodu (NaSH)
Wodorosiarczek strontu Sr(SH)2
W czasie aplikacji preparatu może się wydzielać nieprzyjemny zapach siarkowodoru.
Złoto (Au)
jako składnik kosmetyków tworzy środowisko przewodzące - poprawa wchłanianie składników aktywnych kosmetyków,
w formie sproszkowanej - pigment w kosmetykach kolorowych,
dodawany do kosmetyków w celu uzyskania efektu „iskrzenia się”,
„złote nici” - stymulacja tkanki łącznej.
Srebro (Ag)
W kosmetykach stosowany jako konserwant - tzw. srebro koloidalne
Substancja bakteriobójcza, antyseptyk - jony srebra unieczynniają enzymy bakteryjne hamowanie namnażania się bakterii
W wyniku reakcji z białkami naskórka tworzy powłoki ochronne zapobiegające wnikaniu mikroorganizmów wgłąb tkanek
W kosmetykach do cery łojotokowej - działanie przeciwzapalne i regulujące wydzielanie łoju.
Tlenek srebra (AgO) - działanie b/bójcze
Azotan srebra (AgNO3) - tzw. lapis
działanie antyseptyczne
środek przyżegający
stosowany w farbach do włosów
Magnez (Mg)
DZIAŁANIE:
budulec skóry i kości
regeneracja komórek skóry
działanie przeciwzapalne
NIEDOBÓR: łamliwość włosów i paznokci
MgO - działanie przeciwpotne
Mg(OH)2 - stosowany w pudrach i zasypkach higienicznych
MgCO3 - wzmacnia siłę krycia i przyczepność
W jonoforezie kosmetycznej stosuje się asparaginian magnezu - uszczelnianie naczyń krwionośnych.
Wapń (Ca)
DZIAŁANIE:
budulec włókien kolagenowych
łagodzenie podrażnień i hamowanie stanów zapalnych
poprawa kondycji naczyń krwionośnych
NIEDOBÓR:
bladość skóry
stany zapalne
wypadanie włosów
Mleczan wapnia, Wodoroasparginian wapnia - leczenie chorób alergicznych i stanów zapalnych
CaCO3 tzw. kreda strącona - substancja ścierna w pudrach i zasypkach, pastach do zębów, mydłach
CaSO4 - wchodzi w skład tzw. „skały gipsowej” (anhydrytu). Zmielony minerał pełni funkcję wypełniającą szminki, kredki i pudry.
Po ogrzaniu tworzy się tzw. gips palony, w połączeniu z wodą staje się gipsem twardniejącym - stosowany w pudrach w kamieniu i maskach gipsowych.
Krzem (Si)
DZIAŁANIE:
uczestniczy w procesach wzrostu włosów i paznokci
odpowiada za sprężystość i elastyczność skóry - składnik enzymów niezbędnych do produkcji włókien skóry
odpowiada za odporność naskórka i błon śluzowych
uszczelnia naczynia włosowate
przyspiesza proces gojenia się ran
NIEDOBÓR: wypadanie włosów
W celach kosmetycznych najczęściej pozyskiwany ze Skrzypu polnego, Rdestu ptasiego, Pokrzywy zwyczajnej, Mniszka lekarskiego, mchu i glonów.
Dwutlenek krzemu (SiO2) i krzemionka (xSiO2 x yH2O)
Krzemionka - polimer zbudowany z wielu jednostek SiO2 hydrat
działanie dotleniające i regenerujące - kosmetyki anti-aging
poprawa ukrwienia skóry - uszczelnianie naczyń krwionośnych
suplementy diety stosowane przy wypadaniu włosów
mikronizowana krzemionka (ziemia okrzemkowa) ma właściwości adsorpcyjne - preparaty przeciwtrądzikowe
właściwości przeciwzapalne i łagodzące
właściwości ścierne - pilingi
wysoka ścieralność i chłonność - pasty do zębów
krzemoorganiczne silikony (silanole) - zwiększenie nawilżenia naskórka i regeneracja tkanki łącznej
Kwas metakrzemowy (H2SiO3)
preparaty oczyszczające dla skór trądzikowych
Jod (J)
DZIAŁANIE:
wzmacnia skórę i paznokcie
stosowany w jonoforezie - działanie rozmiękczające na blizny
antyseptyk, tzw. „jodofory” - połączenie jodu ze środkami powierzchniowo czynnymi - dezynfekcja narzędzi, preparaty do odkażania skóry.
duża zawartość jodu znajduje się w kosmetykach do pielęgnacji ciała i maskach algowych
!!! Może dawać uczulenia !!!
Jodan sodu (NaJO3) - konserwant
Sód (Na)
DZIAŁANIE:
regulacja gospodarki wodnej w tkankach
uelastycznienie keratyny naskórka - działanie nawilżające poprzez zwiększenie procesów osmotycznych prowadzących do zwiększenia ilości wody w naskórku
hialuronian sodu - działanie nawilżające, prawidłowa struktura włókien skórnych
piroglutaminian sodu, mleczan sodu - składniki NMF
Szczególnie dużo sodu znajduje się w surowcach pochodzenia morskiego (Morze Martwe) a także glonach i drożdżach.
NaOH
produkcja mydeł twardych
Proces zmydlania polega na odłączaniu się kwasów tłuszczowych z tłuszczy w obecności wodnego roztworu NaOH (ługu sodowego)
produkcja syntetycznych środków pieniących
składnik kremów
Na2CO3 - produkcja mydeł, zmiękczanie wody,
NaHCO3 - produkcja soli kąpielowych
Siarczan (IV) sodu Na2SO3 - konserwant w środowisku alkalicznym
Stosowany także w produktach do rozjaśniania włosów.
Boraks (Na2B4O7 x 10 H20) - tetraboran sodu
- przy przemysłowej produkcji kosmetyków - zmiękczanie wody
środek alkaliczny - odkaża i usuwa nadmiar wydzieliny łojowej
Kiedyś - w wyższych stężeniach stosowany do rozjaśniania i złuszczania skóry
Nadboran sodu (NaBO3 x H20)
działanie dotleniające - podczas aplikacji na skórę oddaje cząsteczkę tlenu co zwiększa przenikanie do głębszych warstw naskórka
działanie wybielające - kremy rozjaśniające
silny utleniacz - produktu do trwałej ondulacji, rozjaśniania włosów.
Potas (K)
DZIAŁANIE:
regulacja gospodarki wodnej
poprawa przemiany materii
wspomaganie wzrostu komórek
udział w produkcji enzymów skórnych
wzmaga reaktywność i wrażliwość skóry
NIEDOBÓR: obrzęki w okolicy oczu
KOH
produkcja mydeł potasowych (szare, maziste, dobrze rozpuszczalne, dobre właściwości pienne)
detergent w proszkach, preparatach do golenia, mydłach toaletowych,
emulgator w płynach kosmetycznych, kremach
K2CO3 - emulgator, lekko zakwasza środowisko preparatu.
Fosfor (P)
W organizmie człowieka jest niezbędnym budulcem skóry, zębów, kości.
H3PO3 (kwas fosoforowy (V)) - płukanki do jamy ustnej
Fosforan sodu - regulator pH w kosmetykach
- pasty do zębów
Fosforan dwuwapniowy - właściwości polerujące i ścierne w pastach do zębów.
Fluor (F) - składnik szkliwa i zębów
Monofluorofosforan sodu,
Fluorek sodu,
Fluorek aminy
stosowane w pastach do zębów, wywołują tzw. efekt kariostatyczny, tzn. hamują rozwój bakterii próchniczych
jony fluorkowe w połączeniu z tzw. apatytami (budulcem szkliwa) tworzą tzw. fluoropatyty, które zapobiegają osadzaniu się bakterii na powierzchni szkliwa
Chlor (Cl)
W kosmetykach rzadko stosowany samodzielnie.
Kiedyś: bardzo popularny w połączeniu z jonoforezą - leczenie blizn, zrostów
ClO2 - działanie bakteriobójcze, grzybobójcze, dezodoryzujące, stosowany w pastach do zębów.
NaCl - konserwant, działanie bakteriobójcze, składnik past do zębów.
NaClO (chloran (I) sodu) - działanie dezynfekujące i rozjaśniające.
Żelazo (Fe)
Odpowiada za zdolności regeneracyjne skóry oraz jej odtruwanie.
NIEDOBÓR: łamliwość paznokci i wypadanie włosów, bladość skóry, pękanie kącików ust
FeO - w połączeniu z miką - czerń aksamitna
Fe2O3- barwy żółte, czerwone, brązowe - kosmetyka kolorowa
Mleczan żelaza - regeneracja komórek skóry.
Miedź (Cu)
Niezbędny w syntezie kolagenu i elastyny.
Niezbędny w syntezie melaniny i hemoglobiny - decyduje o odcieniu skóry
NIEDOBÓR: obrzęki
W kosmetykach:
- właściwości przeciwgrzybicze (wodoroasparginian magnezu),
- pigment metalizujący w kosmetyce kolorowej.
Węgiel (C) - „czerń lampowa”, „czerń kostna”: pigment w tuszach do rzęs i kredkach do brwi.
Molibden (Mo) - mleczan molibdenu stosowany w gojeniu się ran
Kobalt (Co) - minerał niezbędny w procesie melanogenezy
mleczan kobaltu - właściwości regenerujące w kosmetykach
Mangan (Mn) - właściwości antyoksydacyjne, w połączeniu z biogenną adenozyną wchodzi w skład preparatów typu botox-like.
mleczan manganu - właściwości regenerujące.
Inne tlenki stosowane w kosmetyce
H2O2 - działanie dezynfekujące i rozjaśniające
3% - dezynfekcja ran
6% - rozjaśnianie włosów
30% (perhydrol) - bardzo silny wybielacz, może powodować poparzenia skóry
W kosmetykach pielęgnacyjnych w formie rozcieńczonej - dotlenianie komórek skóry.
Al2O3 - zielony pigment w kosmetykach
TiO2 - filtr UV
- działanie przeciwzapalne
- biały pigment w cieniach do powiek i lakierach do paznokci
Inne związki stosowane w kosmetyce
Amoniak (NH3) - sole amonowe stosowane w produktach
do trwałej ondulacji, do utleniania, do farbowania włosów
płyny przeciwłupieżowe
w połączeniu z kwasem stearynowym daje tzw.
mydło amonowe (stearynian amonu)
Cr(OH)2 - zielony pigment w kosmetykach.
Kwas borowy (H3BO3) - działanie bakteriobójcze, zakwaszające, ściągające, dezynfekujące, rozjaśniające
Kiedyś stosowany w kosmetykach jako konserwant.
Inne sole stosowane w kosmetyce
Azotek boru
Azotek bizmutu
stosowane w emulsjach typu W/O - zdolność absorbowania fazy olejowej
adsorpcja sebum - w kosmetykach mineralnych
w preparatach do opalania - nadają gładkość i aksamitność skórze
.
Związki glinu
chlorowodorotlenek glinu
chlorek glinu (uwodniony)
działanie bakteriostatyczne i ściągające na ujścia gruczołów potowych,
szerokie zastosowanie w produktach antyperspiracyjnych.
Sole złożone - powstałe w wyniku krystalizacji 2 różnych soli w jednolite kryształy
Ałun potasowy AlK(SO4)2x12H2O (uwodniony siarczan glinowo - potasowy)
działanie wygładzające - w kosmetykach po goleniu
działanie ściągające ujścia gruczołów potowych - kremy przeciwpotne
Substancje pochodzenia mineralnego
Talk
Kaolin
Glinki
Bentonit
Pumeks
Ziemia okrzemkowa
Ziemie barwiące
Fango (szlamy mineralne)
Błoto
Talk - mieszanina MgO i SiO2
3MgO x 4SiO2 x H2O
Zielonkawy minerał, w kosmetyce stosowany po oczyszczeniu i sterylizacji w postaci białego proszku o perłowym połysku.
daje efekt śliskiej lecz suchej skóry,
produkcja pudrów sypkich, szminek, masek.
Ziemia okrzemkowa
Minerał pochodzący z dna morza, z zalegających tam pancerzyków wymarłych okrzemek.
duże stężenie krzemu
działanie chłonne - zasypki pudry
właściwości ścierne - pilingi
właściwości polerujące - pasty do zębów,
ZIEMIE BARWIĄCE (naturalne pigmenty) - pudry, cienie do powiek
Ugier
Ochra
Siena palona
Błoto
Mieszanina wielu składników organicznych: mułu, torfu, szczątków roślinnych i zwierzęcych, gliny, związków mineralnych.
Błoto używane jest w tzw. zabiegach peloidowych, głównie dotyczących pielęgnacji ciała.
W pielęgnacji twarzy, szyi i dekoltu błoto stosowane w maskach kosmetycznych, a także okładach na włosy.
Fango (szlamy mineralne)
Cechują się szczególnie dużą zawartością siarki i tlenu a także soli wapnia, magnezu i pierwiastków śladowych.
Tworzy się w ujściach rzek i na brzegach morskich.
W kosmetyce stosowane w maskach oraz odżywkach do włosów:
wchłania nadmiar sebum, nie powodując wysuszania skóry,
siarka rozpulchnia warstwę rogową naskórka, redukuje nadmiar wydzielanego łoju, działa antybakteryjnie,
magnez stymuluje przemianę materii w skórze,
działanie dezynfekujące, łagodzi podrażnienia i przyspiesza proces gojenia się skóry.
Pumeks - minerał pochodzenia wulkanicznego, zawiera krzemionkę oraz związki aluminium i metali alkalicznych
W kosmetyce stosowana jako kamień ścierny w pilnikach lub w kosmetykach i akcesoriach do pielęgnacji stóp.
Mika - grupa minerałów zawierających krzemionkę - nadawanie połysku kosmetykom kolorowym
Surowce z Morza Martwego
Czarne błoto
Woda morska
Wyciąg torfowy
Mika
Czarne błoto
Mieszanina kaolinu, bentonitu, magnezu, wapnia, bromków, kwarcu, cynku i miedzi.
środek odkażający, wysuszający, antyseptyczny, przeciwzapalny
przywraca równowagę mineralną
wzmacnia naczynia krwionośne,
poprawia nawilżenia i dotlenienia skóry,
działanie oczyszczające i zwężające pory skórne - skóry łojotokowe, trądzikowe,
usuwa obumarłe komórki z powierzchni skóry,
okłady na włosy - normalizacja gruczołów łojowych, adsorpcja nadmiaru sebum, leczniczo przy łupieżach.
Woda morska
Charakteryzuje się bardzo wysokim stężeniem soli (27-33%)
Wysoka remineralizacja skóry (dostarcza ok. 30 składników mineralnych) wpływa na obniżenie ilości bakterii chorobotwórczych,
Działanie lecznicze w przypadku wysypek, trądziku, stanów zapalnych, łuszczycy i stanach świądowych,
Stymulacja przemiany materii w komórce, poprawa ukrwienia, napięcie i nawilżenia, detoksykacja,
Szczególnie szerokie zastosowanie w kosmetykach do pielęgnacji ciała.
Wyciąg torfowy
Efekt rozkładu roślinności bagiennej sprzed 30 tysięcy lat
W składzie:
sole mineralne (Fe, S, P, J),
fitohormony,
częściowo zmineralizowane substancje organiczne, tj. pochodne cukrów, aminokwasów, kwasów uronowych.
Regeneracja i wygładzenie naskórka - produkty do pielęgnacji ciała,
Stymulacja odnowy naskórka:
maski kosmetyczne,
kosmetyki po goleniu,
balsamy do włosów.