krok pierwszy - pomysł na biznes
Jeżeli posiadasz pomysł na biznes, warto przemyśleć wszelkie aspekty dotyczące jego zakładania, prowadzenia i rozwijania. Zaczniesz od stworzenia biznesplanu firmy, którą chciałbyś założyć. Biznesplan jest planowaniem, czyli przewidywaniem warunków działania w określonych granicach czasowych, jest wyznaczeniem celów i zadań oraz środków (także finansowych) i sposobów ich najkorzystniejszej realizacji. Mówiąc potocznie jest to proces związany z przygotowaniem, szczegółowym "rozpracowaniem" przedsięwzięcia.
Nowo powstająca firma przygotowuje plan przedsięwzięcia w celu określenia podstaw i efektywności działania. Do organizowania własnej działalności niezbędnym jest przeanalizowanie rynku w branży gospodarczej na którą się zdecydowałeś a także poznanie podmiotów już w niej funkcjonujących, które będą niewątpliwie twoimi głównymi konkurentami. Pomocna jest również identyfikacja potrzeb kapitałowych twojej przyszłej firmy oraz określenie źródeł jej finansowania.
Oprócz własnego kapitału, pieniądze na finansowanie działalności można uzyskać w postaci pożyczek i kredytów z banków, oraz innych instytucji. Przedstawiamy poniżej kilka możliwości:
Urzędy Pracy
W sytuacji, gdy bezrobotny decyduje się na stworzenie miejsca pracy dla siebie poprzez prowadzenie działalności gospodarczej, Urząd Pracy może udzielić pożyczki na podjęcie działalności na własny rachunek.
Osoby zameldowane w dzielnicach: Górna, Widzew, Śródmieście oraz osoby bez stałego miejsca zameldowania obsługuje:
Powiatowy Urząd Pracy Nr 1
93-121 Łódź, ul. Milionowa 91
tel. centrala (0 42) 251 66 00, 251 65 00, fax (0 42) 251 66 11
e-mail:lol2@praca.gov.pl
internet: www.lodz.pup.gov.pl
Osoby zameldowane w dzielnicach: Polesie, Bałuty, obsługiwane są przez:
Powiatowy Urząd Pracy Nr 2
ul.1-go Maja 85/87
90-755 Łódź
tel. (0 42) 633 -07-80, 633-08-40
Pożyczka na podjęcie działalności gospodarczej lub rolniczej z PFRON dla osób niepełnosprawnych
Osoby niepełnosprawne zarejestrowane w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotne lub poszukujące pracy i nie pozostające w zatrudnieniu mogą otrzymać pożyczkę na rozpoczęcie działalności gospodarczej lub rolniczej.
Pożyczek udziela starosta (w przypadku Łodzi - Prezydent Miasta), ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych do wysokości 30-krotnego przeciętnego wynagrodzenia.
Starosta zawiera z pożyczkobiorca umowę ustalającą warunki udzielenia i spłaty pożyczki oraz wysokości stopy oprocentowania.
Na wniosek pożyczkobiorcy starosta może umorzyć pożyczkę do wysokości 50%, pod warunkiem prowadzenia działalności gospodarczej lub rolniczej przez okres co najmniej 24 miesięcy oraz po spełnieniu pozostałych warunków umowy.
Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 132, poz. 776 z późn. zm.), Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 22 maja 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania, oprocentowania, spłaty i umarzania pożyczek dla osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 67, poz. 439).
Inkubatory przedsiębiorczości
Do inkubatora przyjmowane są firmy nowo powstałe, rozpoczynające działalność gospodarczą. Celem istnienia inkubatorów jest wspomaganie takich firm. Wspieranie ich rozwoju oraz pomoc w usamodzielnianiu się. Powierzchnie użytkowe należące do inkubatora wynajmowane są po preferencyjnych cenach. Inne, odpłatne formy pomocy dostępne na terenie inkubatora to między innymi:
usługi biurowe (telefon, fax, komputer, ksero, obsługa prawna, księgowa, sale konferencyjne, tłumaczenia itd.)
szkolenia, seminaria, doradztwo, konsultacje ze specjalistami
pomoc w przygotowaniu biznesplanu oraz opracowywaniu wniosków kredytowych
informacje o programach finansowanych przez UE
nawiązywanie kontaktów handlowych z firmami zainteresowanymi współpracą
Fundacja Inkubator
90-434 Łódź, ul. Piotrkowska 143
tel. (0 42) 633 16 55,
fax. (0 42) 633 87 13
www.inkubator.org.pl
Tomaszowski Inkubator Przedsiębiorczości
97-200 Tomaszów Maz., ul. Warszawska 119
tel. (0 44) 723-76-08
fax (0 44) 723-68-78
Ozorkowski Inkubator Przedsiębiorczości
95-035 Ozorków, ul. Listopadowa 9a
tel. (0 42) 718 16 33
fax (0 42) 718 13 22
Fundusze i agencje
Fundusz Mikro - Łódź
90-009 Łódź, ul. Sienkiewicza 38
tel. (0 42) 630 50 51
fax. (0 42)630 51 22
www.funduszmikro.home.pl
Łódzka Agencja Rozwoju Regionalnego S.A.
90-002 Łódź, ul. Tuwima 22/26
tel. (0 42) 632 18 92
fax (0 42) 633 07 63
e-mail:larr@mazurek.man.lodz.pl
krok drugi - lokal, w którym ma być prowadzona działalność
Każda działalność gospodarcza wymaga podporządkowania się rygorom rejestracyjnym. Jednym z podstawowych warunków jest wskazanie miejsca prowadzenia działalności tj. posiadanie lub prawo do użytkowania lokalu. Informacje dotyczące dostępnych na obszarze miasta lokali użytkowych można znaleźć w Urzędzie Miasta Łodzi przy ul. Piotrkowskiej 104, w Wydziale Budynków i Lokali, w Oddziale Lokali Użytkowych i Eksploatacji :
pokój 046 -tel. 638-40-73; 638-40-51
pokój 047 -tel. 638-40-16
pokój 054 - tel. 638-40-11
Wykaz lokali użytkowych dostępny jest na stronach internetowych UMŁ: www.uml.lodz.pl oraz na tablicach informacyjnych, znajdujących się w Wydziale Budynków i Lokali.
krok trzeci - rejestracja działalności gospodarczej
W pierwszej kolejności należy podjąć decyzję czy działamy samodzielnie czy też prowadzona przez nas firma ma mieć charakter spółki prawa handlowego. Jeśli będziemy prowadzić działalność samodzielnie, wówczas należy skierować się do właściwego urzędu gminy, aby uzyskać wpis do ewidencji działalności gospodarczej. Natomiast jeżeli działalność ma być prowadzona wspólnie z inną osobą - wówczas koniecznym jest spisanie umowy spółki.
Rozpoczęcie prowadzenia działalności gospodarczej
Osoby fizyczne, które chcą prowadzić działalność gospodarczą we własnym imieniu nie zakładając spółki prawa handlowego, podlegają obowiązkom ewidencyjnym określonym przede wszystkim w przepisach ustawy - prawo działalności gospodarczej z dnia 19 listopada 1999 r. (Dz. U. nr 101, poz. 1178 z późn. zm.).
Rejestracja przedsiębiorcy - osoby fizycznej
Wniosek o wpis do ewidencji działalności gospodarczej - do 31 grudnia 2003r.
Od 1 stycznia 2001 r. zmieniły się dotychczasowe zasady prowadzenia ewidencji przedsiębiorców, w związku z wejściem w życie z tym dniem przepisów ustawy prawo działalności gospodarczej i przepisów ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym z dnia 20 sierpnia 1997 r. (Dz. U. nr 121, poz. 770 z późn. zm.).
Do dnia 31 grudnia 2003 r. podjęcie działalności gospodarczej jedynie przez osoby fizyczne należy zgłosić do ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej przez urząd gminy właściwy ze względu na miejsca zamieszkania lub adres przedsiębiorcy. Od 1 stycznia 2003 r. opłata za wpis wynosi 100 zł., a za zmianę wpisu 50 zł.
Wniosek o wpis do rejestru przedsiębiorców - od 1 stycznia 2004 r.
Od dnia 1 stycznia 2004 r. przedsiębiorca będący osobą fizyczną będzie mógł podjąć działalność gospodarczą po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców (będącego częścią tzw. Krajowego Rejestru Sądowego), prowadzonego w systemie informatycznym przez sądy gospodarcze umiejscowione w sądach rejonowych, zwanych sądami rejestrowymi. Wniosek o wpis do rejestru przedsiębiorców będzie się składać do sądu rejestrowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę przedsiębiorcy na urzędowym formularzu dostępnym w urzędach gminy i sądach rejestrowych.
W rejestrze przedsiębiorców umieszczone będą m.in. następujące dane dotyczące przedsiębiorcy: imiona i nazwisko, numer PESEL, nazwa, pod którą wykonuje działalność gospodarczą, miejsce zamieszkania i adres; przedmiot działalności; a także np. informacje o pozostawaniu przez przedsiębiorcę - osobę fizyczną w związku małżeńskim, zawarciu małżeńskiej umowy majątkowej itp. Nowa regulacja ma na celu doprowadzenie do jawności życia gospodarczego. Dzięki Krajowemu Rejestrowi Sądowemu będzie można uzyskać szczegółowe informacje na temat każdego przedsiębiorcy. Wyeliminuje to z rynku tych przedsiębiorców, którzy prowadzą swoje interesy w sposób nieuczciwy.
krok czwarty - uzyskanie wymaganej prawem koncesji lub zezwolenia na niektóre rodzaje działalności gospodarczej
Niekiedy ze względu na rodzaj wybranej działalności konieczne jest uzyskanie specjalnego zezwolenia (koncesji). Rodzaje działalności, których prowadzenie wymaga uzyskania koncesji wymienia art. 14 prawa działalności gospodarczej, natomiast te, na które trzeba mieć zezwolenie - regulują odrębne ustawy. Te ostatnie są częściowo wymienione w art. 96 prawa działalności gospodarczej, ale z tym przepisem wiążą się od 1 lipca tego roku spore wątpliwości: czy wymienione w nim rodzaje działalności wymagają uzyskania zezwolenia czy nie. Koncesji udziela się na czas oznaczony, nie krótszy niż 2 lata i nie dłuższy niż 50 lat.
Koncesje
Uzyskanie koncesji wymaga wykonywania działalności gospodarczej w zakresie:
poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin, wydobywania kopalin ze złóż, bezzbiornikowego magazynowania substancji oraz składowania odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych
wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym,
wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji i obrotu paliwami i energią,
ochrony osób i mienia, transportu lotniczego oraz wykonywania innych usług lotniczych,
budowy i eksploatacji autostrad płatnych, zarządzania liniami kolejowymi oraz wykonywania przewozów kolejowych,
rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych.
Wniosek o udzielenie koncesji powinien zawierać:
oznaczenie przedsiębiorcy, jego siedzibę i adres,
numer w rejestrze przedsiębiorców,
określenie rodzaju i zakresu wykonywania działalności gospodarczej, na którą ma być udzielona koncesja,
informacje określone w przepisach odrębnych ustaw.
Zezwolenia na wykonywanie działalności gospodarczej
Obowiązek uzyskania zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej obejmuje wiele dziedzin działalności gospodarczej, których regulacja wynika bezpośrednio z szeregu ustaw. Organ zezwalający wydaje zezwolenie po stwierdzeniu, że spełnione zostały wymagane prawem warunki wykonywania działalności gospodarczej w dziedzinie objętej obowiązkiem uzyskania zezwolenia.
Przed podjęciem decyzji w sprawie wydania zezwolenia organ zezwalający:
1. wzywa wnioskodawcę do uzupełnienia, w wyznaczonym terminie, brakującej dokumentacji poświadczającej, że spełnia on warunki określone przepisami prawa, wymagane do wykonywania określonej działalności gospodarczej,
2. może dokonać kontrolnego sprawdzenia faktów podanych we wniosku o udzielenie zezwolenia w celu stwierdzenia, czy przedsiębiorca spełnia warunki wykonywania działalności gospodarczej objętej zezwoleniem.
Wydanie zezwolenia może dotyczyć rozmaitych dziedzin działalności gospodarczej:
zezwolenie na prowadzenie targowiska,
zezwolenie w zakresie działalności związanej z wykorzystywaniem energii atomowej,
zezwolenie w zakresie gier losowych i zakładów wzajemnych, z wyjątkiem objętych monopolem Państwa,
zezwolenie na prowadzenie prac konserwatorskich albo wykopaliskowych,
zezwolenie na prowadzenie prac archeologicznych,
zezwolenie na wyrób, przewóz z zagranicy, hurtownia i detaliczna sprzedaż oraz nabywanie trucizn,
zezwolenie na produkcję i wprowadzanie do obrotu dietetycznych środków spożywczych oraz wprowadzanie do obrotu takich artykułów przywożonych z zagranicy, a także produkcję i wprowadzanie do obrotu jako środków spożywczych i ich składników takich substancji, które nie były stosowane w celu żywienia ludzi,
zezwolenie na obrót hurtowy napojami alkoholowymi w kraju.
krok piąty - uzyskanie regon-u w urzędzie statystycznym
Każda osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, osoba prawna i jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej musi uzyskać wpis do rejestru REGON, prowadzonego przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.
Zgłoszenie w Urzędzie Statystycznym
Przedsiębiorcy są zobowiązani do posiadania numeru identyfikacyjnego krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej i posługiwania się nim przy przekazywaniu informacji wykorzystywanych dla celów statystycznych. Krajowy rejestr urzędowy podmiotów gospodarki narodowej obejmuje osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą oraz ich jednostki lokalne. Jest on prowadzony przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w sposób zinformatyzowany i nosi skróconą nazwę REGON.
W rejestrze podmiotów za osobę fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą uznaje się osobę, której działalność jest wpisana do ewidencji działalności gospodarczej lub na której prowadzenie została udzielona koncesja albo zezwolenie, oraz inną osobę prowadzącą działalność na własny rachunek w celu osiągnięcia zysku, w tym jako uboczne zajęcie zarobkowe nie podlegające wpisowi do ewidencji działalności gospodarczej, a także osobę prowadzącą indywidualne gospodarstwo rolne.
Czynności wymagane do uzyskania REGON-u
Zgłoszenia w Urzędzie Statystycznym należy dokonać w ciągu 14 dni od dnia otrzymania zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej (rejestru przedsiębiorców). W celu uzyskania numeru REGON przedsiębiorca powinien osobiście lub przez pełnomocnika zgłosić się do Urzędu Statystycznego właściwego z uwagi na miejsce prowadzenia działalności.
Urząd Statystyczny w Łodzi,
ul. Suwalska 29,
tel. (0-42) 683 91 00
Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą składają wniosek w Urzędzie Statystycznym (lub jego oddziale) działającym w województwie, na którego terenie osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania. Pozostali przedsiębiorcy składają wniosek w Urzędzie Statystycznym (lub jego oddziale) działającym w województwie, na którego terenie mają siedzibę.
Wpis przedsiębiorcy do rejestru następuje na podstawie wniosku dostępnego w Urzędzie Statystycznym (formularzu RG-1 "Wniosek o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej lub o zmianę cech objętych wpisem"). Druk jak i wpis jest nieodpłatny. Do wniosku dołącza się wyciąg z rejestru lub zaświadczenie potwierdzające powstanie przedsiębiorcy lub podjęcie działalności.
krok szósty - założenie rachunku bankowego
Ze względu na obowiązek bezgotówkowego przekazywania składek na ZUS przez wszystkich płatników konieczne jest założenie rachunku bankowego. Poza tym za pośrednictwem rachunku trzeba też płacić podatki fiskusowi, chyba że ktoś rozlicza się według karty podatkowej albo płaci podatek od dochodów z najmu.
Założenie rachunku bankowego jest dla wielu przedsiębiorców obowiązkowe. Są oni zobowiązani do bezgotówkowego obrotu na mocy ustawy - prawo działalności gospodarczej.
Zgodnie z art. 13 prawa działalności gospodarczej przedsiębiorca musi dokonywać lub przyjmować płatności za pośrednictwem swojego rachunku bankowego w każdym przypadku, gdy stroną transakcji jest inny przedsiębiorca, a:
jednorazowa wartość należności lub zobowiązań przekracza równowartość 3 tys. euro albo,
jednorazowa wartość należności lub zobowiązań przekracza równowartość 1 tys. euro, gdy suma wartości tych należności i zobowiązań powstałych w miesiącu poprzednim przekracza równowartość 10 tys. euro.
W związku z posiadaniem rachunku bankowego należy:
zawiadomić urząd skarbowy, właściwy ze względu na podatek dochodowy, o posiadaniu rachunku bankowego związanego z wykonywaną działalnością gospodarczą, a jeżeli ma więcej niż jeden rachunek, musi wskazać jeden z nich jako podstawowy i zawiadomić o tym bank, w którym rachunek ten jest otwarty, oraz urząd skarbowy,
zawiadomić właściwy urząd skarbowy oraz bank, w którym ma otwarty rachunek podstawowy, o posiadaniu rachunków w innych bankach,
zawiadomić banki, w których ma otwarte inne rachunki, o nazwie i adresie banku, w którym ma rachunek podstawowy związany z wykonywaną działalnością gospodarczą.
Limity te dotyczą obrotu krajowego (obrót z zagranicą jest regulowany odrębnie, w prawie dewizowym). Euro na złote należy przeliczać według średniego kursu NBP z ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dokonywana jest operacja.
Czynności związane z założeniem rachunku bankowego
Założenie rachunku bankowego oznacza konieczność podpisania umowy z bankiem. Bank żąda z reguły przedstawienia oryginałów oraz sporządzenia kopii wszelkich możliwych dokumentów uzyskanych w trakcie rejestracji firmy. Należy szczegółowo zapoznać się z treścią umowy. Jeżeli umowa odsyła do innych dokumentów, takich jak regulaminy, ogólne warunki, uchwały organów banku, itp. należy zażądać udostępnienia tych dokumentów oraz zapoznać się również z ich treścią. W razie wątpliwości należy poprosić urzędnika bankowego o wyjaśnienia, a jeśli to nie wystarczy porozumieć się z prawnikiem.
krok siódmy - nip
Ten etap rozpoczynamy od złożenia wniosku o nadanie numeru NIP dla siebie (jeśli nie ma się jeszcze tego numeru) lub - jeżeli działalność ma być prowadzona w spółce - dla spółki. Obowiązek ten wynika z art. 2 ustawy z 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz. U. nr 142 z późn. zm.). Zgłoszenia dokonuje się raz, bez względu na rodzaj i liczbę płaconych podatków, formę opodatkowania, rodzaje prowadzonej działalności gospodarczej oraz liczbę przedsiębiorstw. Wniosek o nadanie NIP składa się we właściwym ze względu na siedzibę firmy Urzędzie Skarbowym.
Przedsiębiorca będący podatnikiem, jest obowiązany wyznaczyć osoby, do których obowiązków należy obliczanie i pobieranie podatków oraz terminowe wpłacanie organowi podatkowemu pobranych kwot, oraz zgłosić imiona, nazwiska i adresy tych osób.
Zgłoszenie w Urzędzie Skarbowym
W celu rejestracji należy złożyć następujące dokumenty (kserokopie):
osoby fizyczne
wypełniony formularz NIP - 1,
zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej,
REGON,
umowę rachunku bankowego.
spółki prawa handlowego
wypełniony formularz NIP -2,
REGON,
akt notarialny o założeniu spółki,
postanowienie sądu rejestrowego o zarejestrowaniu spółki,
wypis z rejestru handlowego,
umowę rachunku bankowego,
umowę najmu lokalu.
Jeżeli chodzi o pkt. 1d to żądanie doręczenia umowy rachunku bankowego możliwe jest do spełnienia dopiero po zawarciu umowy z bankiem. Bank jednak wymaga, aby do zawarcia umowy została dostarczona decyzja o nadaniu NIP-u (numeru identyfikacji podatkowej).
Żądanie przez Urząd Skarbowy doręczenia umowy rachunku bankowego może dotyczyć działających już podmiotów, a nie przedsiębiorców rozpoczynających działalność. Na etapie rejestracji podatkowej żądanie takie jest nieuzasadnione tym bardziej, że ustawodawca łączy obowiązek posiadania rachunku bankowego z określoną wartością obrotów. Dopóki przedsiębiorca nie prowadzi działalności jego obrót (sprzedaż, zakupy) wynosi 0,00 złotych, a zatem z pewnością nie ma obowiązku posiadania rachunku bankowego i Urząd Skarbowy nie może nakładać na niego dodatkowych obowiązków, które nie wynikają z ustawy.
Jeżeli przedsiębiorca jest osobą fizyczną mającą miejsce zamieszkania na obszarze działania innego Urzędu Skarbowego niż ten na którego obszarze prowadzona jest działalność gospodarcza, musi on złożyć formularz w obu urzędach. W Urzędzie Skarbowym miejsca zamieszkania będzie składał rozliczał się z podatku dochodowego od osób fizycznych, natomiast w Urzędzie Skarbowym miejsca prowadzenia działalności śbędzie rozliczał podatek od towarów i usług (VAT).
krok ósmy - rejestracja na potrzeby podatku od towarów i usług
Kolejną czynnością w urzędzie skarbowym jest dokonanie rejestracji na potrzeby podatku VAT. Należy to zrobić na formularzu VAT-R, przed dokonaniem pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu. Obowiązek ten wynika z art. 9 ustawy z 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym. Zgłoszenia nie muszą (choć mogą) składać podatnicy zwolnieni od VAT na podstawie art. 14 ust. 1 i 6 tej ustawy lub wykonujący czynności zwolnione od VAT, o których mowa w art. 7 ust. 1.
W sytuacji kiedy osoba rozpoczyna dopiero działalność gospodarczą i przewiduje, że jej obroty roczne nie przekroczą 38 500 zł (liczy się je w proporcji do okresu prowadzonej działalności), może wybrać zwolnienie od podatku i tym samym zwolnienie od składania VAT-R.. Przed dokonaniem pierwszej sprzedaży w urzędzie skarbowym należy złożyć pisemne oświadczenie, że wybiera się zwolnienie od VAT.
W momencie, kiedy jej faktyczne obroty, w proporcji do okresu prowadzonej działalności, przekroczą 38 500 zł (w skali rocznej ), zwolnienie od VAT straci moc z dniem przekroczenia tej kwoty. I wtedy trzeba być już podatnikiem zarejestrowanym na druku VAT-R. Od tej pory należy już co miesiąc rozliczać się z fiskusem z tego podatku i składać deklarację VAT-7
krok dziewiąty - formy opodatkowania podatkiem dochodowym
Przedsiębiorca rozpoczynający działalność gospodarczą ma możliwość wyboru opodatkowania w formie:
karty podatkowej
ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych
na zasadach ogólnych, tzn.: na podstawie księgi przychodów i rozchodów bądź ksiąg rachunkowych
Oczywiście wybór którejkolwiek z powyżej wymienionych form nie jest dowolny, lecz uzależniony od spełnienia określonych ustawowo przesłanek. Nie uda się też skorzystać z ryczałtu osobie, która wcześniej, zanim rozpoczęła działalność, wykonywała takie same czynności w ramach stosunku pracy. Podatnikom, którzy nie mogą płacić podatku w formie karty lub ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych (albo zrezygnowali z prawa do takiego opodatkowania) nie pozostaje nic innego jak zasady ogólne, czyli księga przychodów i rozchodów ( jest to forma pracochłonna i wymagająca merytorycznego przygotowania ).
Karta podatkowa
Karta podatkowa - jest najprostszą formą opodatkowania; nie trzeba prowadzić żadnych ksiąg, składać zeznań podatkowych, deklaracji, płacić zaliczek. Należy tylko co miesiąc wpłacać kwotę podatku, wyliczoną według stawki podanej w tabeli, która jest załącznikiem do ustawy. Nabycie uprawnienia do opodatkowania kartą podatkową jest ograniczone podmiotowo, przedmiotowo oraz wymaga spełnienia pewnych specyficznych dla tej formy opodatkowania warunków. Wynika to stąd, że w opodatkowaniu w formie karty podatkowej występują takie rozwiązania, które mogą być uznawane za uprzywilejowane w stosunku do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych. Nie oznacza to jednak, że karta podatkowa jest ulgą podatkową.
Zryczałtowany podatek dochodowy w formie karty podatkowej mogą płacić podatnicy prowadzący działalność:
usługową lub wytwórczo - usługową ,
usługową w zakresie handlu detalicznego żywnością, napojami, wyrobami tytoniowymi oraz kwiatami, z wyjątkiem napojów o zawartości powyżej 1,5% alkoholu,
usługową w zakresie obnośnego i obwoźnego handlu detalicznego artykułami nieżywnościowymi, z wyjątkiem handlu paliwami silnikowymi, środkami transportu samochodowego, ciągnikami rolniczymi i motocyklami oraz z wyjątkiem handlu artykułami nieżywnościowymi objętego koncesjonowaniem,
gastronomiczną - jeżeli nie jest prowadzona sprzedaż napojów o zawartości powyżej 1,5% alkoholu,
w zakresie usług transportowych wykonywanych przy użyciu jednego pojazdu (taksówkarze),
w zakresie usług rozrywkowych,
w zakresie sprzedaży posiłków domowych w mieszkaniach, jeżeli nie jest prowadzona sprzedaż napojów o zawartości powyżej 1,5% alkoholu,
w wolnych zawodach, polegającą na świadczeniu usług w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego,
w wolnych zawodach, polegającą na świadczeniu usług weterynaryjnych,
w zakresie opieki domowej nad dziećmi i osobami chorymi, w zakresie usług edukacyjnych, polegającą na udzielaniu lekcji na godziny.
Wysokość stawek karty podatkowej zależy np. od rodzaju prowadzonej działalności, stanu zatrudnienia i kategorii osób zatrudnionych, liczby mieszkańców miejscowości, w której wykonywana jest działalność, itp.
Warunek złożenia wniosku o opodatkowanie w formie karty podatkowej oznacza, że uprawnienie do opodatkowania w tej formie nie powstaje z mocy prawa, lecz wymaga spełnienia przewidzianej prawem procedury postępowania. Jest to forma opodatkowania przyznawana na wniosek podatnika w postępowaniu podatkowym. Nie istnieje taki tryb postępowania, który pozwalałby na przyznanie karty z urzędu przez organ podatkowy. Treść wniosku musi obejmować jeden z rodzajów działalności, które przepisy wskazują jako umożliwiające korzystanie z opodatkowania w formie karty podatkowej. Nie zawsze kwalifikacja prowadzonej działalności jest prosta i oczywista, a zamiary podatnika i jego wyobrażenie o zakresie prowadzonej działalności, odpowiadają warunkom jakie w tym zakresie stawiają obowiązujące przepisy.
Zryczałtowany podatek dochodowy od niektórych przychodów uzyskiwanych przez osoby fizyczne (dawny ryczałt ewidencjonowany)
Przedsiębiorca, który rozpoczyna działalność gospodarczą, a nie korzysta z opodatkowania w formie karty, ma prawo płacić ryczałt od przychodów ewidencjonowanych bez względu na wysokość przychodów. Musi tylko pamiętać o wyłączeniach niektórych rodzajów działalności z tej formy opodatkowania (są to m. in. prowadzenie apteki, prowadzenie kantoru, wykonywanie wolnych zawodów).
Przedmiotem opodatkowania ryczałtem jest osiąganie ściśle określonych w ustawie przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. Ze względu na zakres działalności oraz podmiot ją wykonujący, przychody można ująć w 3 kategorie:
z pozarolniczej działalności gospodarczej, o których mowa w art. 14 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa podatkowa od osób fizycznych),
z niektórych rodzajów pozarolniczej działalności gospodarczej osiągane przez rolników prowadzących gospodarstwo rolne,
z niektórych innych rodzajów pozarolniczej działalności gospodarczej.
Do pozarolniczej działalności gospodarczej należą następujące rodzaje działalności:
usługowa,
gastronomiczna,
usługowa w zakresie handlu,
usługowa w zakresie obnośnego i obwoźnego handlu,
wytwórcza.
Warunki nabycia prawa do ryczałtu
Realizacja norm regulujących zakres podmiotowy i przedmiotowy jest warunkiem koniecznym, ale nie wystarczającym do skorzystania z ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Ustawodawca wprowadził bowiem dodatkowe przesłanki warunkujące nabycie prawa do tej formy opodatkowania. Przesłanki te, z punktu widzenia zakresu przedmiotowego ryczałtu, mogą być rozpatrywane w 3 kategoriach:
warunki nabycia prawa do ryczałtu przez podatników osiągających przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej, o których mowa w art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
warunki nabycia prawa do ryczałtu przez rolników prowadzących gospodarstwo rolne osiągających przychody z niektórych rodzajów pozarolniczej działalności gospodarczej,
warunki nabycia prawa do ryczałtu przez podatników osiągających niektóre inne przychody objęte zakresem przedmiotowym ryczałtu.
Stawki
Jeżeli chodzi o wysokość stawek podatkowych w ryczałcie, wprowadza 4 wielkości, z których 3, tj. 8,5%, 5,5,% i 3,5%, zależą bezpośrednio od źródła przychodów osiąganych przez podatnika. Czwarta ze stawek - 20% nie zależy od rodzaju uzyskiwanych przychodów i jest pewnego rodzaju zwyżką podatkową.
Opodatkowanie na zasadach ogólnych
Podatnicy opodatkowani w tej formie mają obowiązek prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów lub ksiąg rachunkowych. Na grupie tej ciąży także obowiązek prowadzenia ewidencji środków trwałych i wyposażenia. Podwójny obowiązek w tym zakresie spoczywa na osobach rezygnujących z prawa do ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych: nie dość że muszą powiadomić urząd o prowadzeniu księgi, to jeszcze do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia działalności muszą zawiadomić urząd, że rezygnują z ryczałtu (w przeciwnym razie urząd, nawet po roku, będzie domagał się od nich zapłacenia ryczałtu wstecz).]
O tym, jak prowadzić księgę przychodów i rozchodów, mówi rozporządzenie ministra finansów w tej sprawie z 15 grudnia 2000 r. (Dz. U. nr 116). Należy powiadomić urząd skarbowy w ciągu siedmiu dni od założenia księgi o tym, że będzie ona prowadzona (jeśli ktoś zaczyna działalność od początku roku, to musi powiadomić urząd do 20 stycznia) i o sporządzeniu spisu z natury na dzień rozpoczęcia działalności.
krok dziesiąty - kasa fiskalna
Osoba rozpoczynająca działalność gospodarczą jest zwolniona z obowiązku posiadania kasy rejestrującej. Musi zacząć jej używać od dnia, kiedy jej obrót na rzecz osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej przekroczy 40 tys. zł.( 10.000 euro). Zakup kasy uprawnia do odliczenia połowy jej ceny (lecz nie więcej niż 2,5 tys. zł) od podatku VAT.
Aby można było odliczyć od podatku połowę wydatków na kasy, trzeba jeszcze przed terminem rozpoczęcia ewidencjonowania złożyć w urzędzie pisemne oświadczenie o liczbie kas i miejscu ich używania (par. 11 rozporządzenia). W przeciwnym razie bezpowrotnie utraci się prawo do tego odliczenia.
Osoba rozpoczynająca działalność gospodarczą jest zwolniona z obowiązku posiadania kasy rejestrującej. Musi zacząć jej używać od dnia, kiedy jej obrót na rzecz osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej przekroczy 40 tys. zł.( 10.000 euro). Zakup kasy uprawnia do odliczenia połowy jej ceny (lecz nie więcej niż 2,5 tys. zł) od podatku VAT.
Aby można było odliczyć od podatku połowę wydatków na kasy, trzeba jeszcze przed terminem rozpoczęcia ewidencjonowania złożyć w urzędzie pisemne oświadczenie o liczbie kas i miejscu ich używania (par. 11 rozporządzenia). W przeciwnym razie bezpowrotnie utraci się prawo do tego odliczenia.
krok jedenasty - zgłoszenie w zus-ie
Osoba rozpoczynająca działalność gospodarczą podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu, wypadkowemu i zdrowotnemu (kasa chorych), natomiast dobrowolnie - chorobowemu. Wynika to z ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. na 137 z późn. zm).
Zgłoszenie w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych
Osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą są zobowiązane samodzielnie i bezpośrednio dokonać zgłoszenia do ubezpieczeń w terminie 7 dni od dnia powstania obowiązku ubezpieczenia. Zgłoszenie adresuje się do właściwego z uwagi na siedzibę, miejsce prowadzenia działalności gospodarczej jednostki organizacyjnej ZUS.
W celu dokonania zgłoszenia należy pobrać w oddziale ZUS formularze ZUS ZUA - Zgłoszenie do ubezpieczeń oraz ZUS ZFA - Zgłoszenie płatnika składek - osoby fizycznej.
Wysokość składek jest następująca:
ubezpieczenie emerytalne - 19,52%
ubezpieczenie rentowe - 13%
ubezpieczenie chorobowe - 2,45%
ubezpieczenie wypadkowe - 1,62% (obowiązuje do 31.12.2002)
Fundusz Pracy - 2,45%
ubezpieczenie zdrowotne - 7,75%
Rozliczenia składek dokonuje się składając co miesiąc deklarację ZUS-DRA lub ZUS-RSA. Deklaracje należy przesłać do 10 dnia następnego miesiąca (nawet jeżeli nie nastąpiły żadne zmiany w zakresie podstawy wyliczenia składki), jeżeli płatnik rozlicza oraz opłaca składki od co najwyżej 10 osób, a w pozostałych przypadkach do 15 dnia następnego miesiąca.
Deklaracja może być składana osobiście w jednostce organizacyjnej ZUS lub przesyłana listem poleconym. Przesyłanie listem poleconym oszczędza dojazdu do siedziby ZUS, a w terminie bliskim końca okresu składania deklaracji oszczędza oczekiwania w kolejce. W przypadku składania deklaracji osobiście w ZUS można zwrócić się do urzędników przyjmujących deklarację o udzielenie wyjaśnień, co do prawidłowego jej wypełnienia. Pracownicy zatrudnieni przez przedsiębiorcę, muszą być zgłoszeni do ubezpieczenia.
krok dwunasty - środowisko, wymogi sanitarne, bhp
Niektórych rodzajów działalności gospodarczej nie można uruchomić bez raportu w zakresie oddziaływania na środowisko. Taki raport jest potrzebny już na etapie uzyskiwania warunków zabudowy i zagospodarowania terenu. Jednakże o to, czy w przypadku rozpoczynającej działalność firmy raport będzie niezbędny, trzeba dowiedzieć się w gminie; w niektórych sytuacjach bowiem o tym, czy należy go wykonywać, decyduje gmina w porozumieniu z sanepidem. Organy te mogą także zawęzić zakres raportu np. tylko do części dotyczącej wód lub hałasu.
Wymogi sanitarne dzielą się na ogólne i szczegółowe. Ogólne obowiązują wszystkich użytkowników i dotyczą np. odprowadzania ścieków, wentylacji i klimatyzacji, oświetlenia czy wysokości pomieszczeń. Natomiast wymogi sanitarne szczegółowe wynikają z przepisów branżowych, których jest bardzo wiele i są one różne dla poszczególnych branż.
W sytuacji, kiedy właściciel firmy słabo orientuje się w przepisach i nie ma umiejętności projektowania, powinien zatrudnić specjalistę, który np. w zakładzie usługowym określi miejsce na brudną i czystą bieliznę, niezbędną liczbę toalet i umywalek czy choćby wykona projekt klimatyzacji. Na pewno specjalista przyda się wówczas, gdy do prowadzenia działalności gospodarczej niezbędne okażą się odstępstwa od ogólnie obowiązujących przepisów - jeśli np. pomieszczenie jest zbyt niskie, by prowadzić w nim działalność gastronomiczną, można uzyskać taką zgodę, gdy przedstawi się wykonany przez fachowca projekt wentylacji i klimatyzacji.
Kolejnym krokiem jest zaopiniowanie projektu. Może to być opinia rzeczoznawcy ds. sanitarno-higienicznych lub powiatowej stacji sanepidu.Przedsiębiorca podejmujący działalność gospodarczą, a przepisy sanitarne
Organem powołanym do nadzoru nad higieną pracy w zakładach pracy jest Państwowa Inspekcja Sanitarna. Przedsiębiorca ma obowiązek powiadomienia, w ciągu 14 dni od dnia rozpoczęcia działalności, właściwego państwowego inspektora sanitarnego o miejscu, rodzaju i zakresie prowadzonej działalności oraz o przewidywanej liczbie pracowników, a także złożenia pisemnej informacji o środkach i procedurach przyjętych dla spełnienia wymagań wynikających z przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, dotyczących danej dziedziny działalności. Państwowy inspektor sanitarny jest uprawniony do kontroli zgodności budowanych obiektów z wymaganiami higienicznymi i zdrowotnymi, określonymi w obowiązujących przepisach.
Państwowemu inspektorowi sanitarnemu przysługuje prawo zgłoszenia sprzeciwu przeciwko uruchomieniu wybudowanego lub przebudowanego zakładu pracy, wprowadzenie nowych technologii, dopuszczania do obrotu materiałów mogących mieć wpływ na zdrowie ludzi, jeżeli stwierdzi, że mogłoby nastąpić zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi.
Obowiązki przedsiębiorcy podejmującego działalność gospodarczą wynikające z przepisów przeciwpożarowych
Zgodnie z ustawą o ochronie przeciwpożarowej przedsiębiorca zobowiązany jest:
przestrzegać przeciwpożarowych wymagań budowlanych, instalacyjnych i technologicznych,
wyposażyć budynek, obiekt, lub teren w sprzęt pożarniczy i ratowniczy oraz środki gaśnicze zgodnie z zasadami określonymi w odrębnych przepisach,
zapewnić osobom przebywającym w obiekcie bezpieczeństwo i możliwość ewakuacji,
przygotować obiekt lub budynek do prowadzenia akcji ratowniczej,
ustalić sposoby postępowania na wypadek powstania pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia.
Obowiązki przedsiębiorcy podejmującego działalność gospodarczą wynikające z przepisów dotyczących ochrony środowiska
Ustawa o ochronie i kształtowaniu środowiska:
zabrania wprowadzania do gleby substancji szkodliwych,
zabrania przeznaczania na cele inwestycyjne gruntów rolnych wysokiej jakości i gruntów leśnych,
zobowiązuje przedsiębiorców emitujących substancje zanieczyszczające do powietrza do prowadzenia pomiarów stężeń tych substancji,
upoważnia właściwe organy do ustalania w drodze indywidualnej decyzji rodzajów i ilości substancji zanieczyszczających powietrze, dopuszczonych do wprowadzenia do powietrza,
zobowiązuje przedsiębiorców do ochrony lasów przed szkodliwymi wpływami gazów, pyłów i ścieków, powstających w związku z działalnością gospodarczą,
upoważnia wojewodę do określenia w drodze indywidualnych decyzji dopuszczalnego poziomu hałasu lub wibracji przenikających do środowiska,
dopuszcza sprowadzane z zagranicy odpadów (z wyłączeniem odpadów niebezpiecznych) jedynie po uzyskaniu zezwolenia Głównego Inspektora Ochrony Środowiska (np. makulatura dla zakładów celulozowo-papierniczych).
Ustawa Prawo wodne nakłada na przedsiębiorcę obowiązek uzyskania pozwolenia wodnoprawnego na gospodarcze korzystanie z wód. Przed wystąpieniem o takie pozwolenia przedsiębiorca musi sporządzić operat wodnoprawny.
krok trzynasty - zgłoszenie firmy do państwowej inspekcji pracy
W terminie 14 dni od zatrudnienia pierwszego pracownika, fakt taki należy zgłosić w Państwowej Inspekcji Pracy.
Zagadnienia związane z zatrudnianiem pracowników uregulowane są w przepisach prawa pracy. Przedsiębiorca może zatrudniać pracowników w nieograniczonej liczbie. Informacje o osobach
Powiatowy Urząd Pracy Nr 1
- ul. Milionowa 91,
- tel. 251-65-60, 251-65-70
Powiatowy Urząd Pracy Nr 2
- ul. 1- Maja 85/87,
- tel. 633-06-35, 633-06-35
Swoboda zatrudniania nie dotyczy zatrudniania cudzoziemców. Przedsiębiorca może zatrudnić lub powierzyć inną pracę zarobkową na terenie Polski cudzoziemcowi nie posiadającemu karty stałego pobytu lub statusu uchodźcy, jeżeli uzyska na to zezwolenie wojewody, na terenie którego znajduje się siedziba pracodawcy, a cudzoziemiec uzyskał wizę pobytową z prawem do pracy lub kartę czasowego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zgodę na zatrudnienie lub wykonywanie innej pracy zarobkowej u tego pracodawcy.
Z przepisów prawa pracy wynika szereg obowiązków przedsiębiorcy (zwanego Pracodawcą) w zakresie zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy (BHP).
Wśród tych obowiązków należy zwrócić uwagę na obowiązek pracodawcy rozpoczynającego działalność zawiadomienia na piśmie, w ciągu 14 dni od dnia rozpoczęcia działalności, właściwego inspektora pracy i właściwego państwowego inspektora sanitarnego o miejscu, rodzaju i zakresie prowadzonej działalności oraz o przewidywanej liczbie pracowników.
krok czternasty - pieczątka
Chociaż nie mówią o tym żadne przepisy, to gdy mamy załatwione wszystkie poprzednie formalności warto postarać się o pieczątkę naszej firmy. Ułatwi ona kontakty z innymi przedsiębiorcami i urzędami. Na pieczątce bowiem oprócz danych dotyczących firmy i jej siedziby umieszcza się również NIP i REGON.
4