43 Karol Rostworowski Judasz z Kariothu


JUDASZ Z KARTIOTHU” - KAROL ROSTOWSKI

Gatunek: dramat (5 aktów)

Miejsca akcji:

Problematyka: Autor nawiązuje do historii, wykorzystuje ją jako tworzywo z którego formuje szkielet dla analizy psychologicznej bohatera. Przekazuje czytelnikowi historie dziejów Judasza. Ujawnia motywacje czynu. Historia biblijna nie jest zafałszowana. Odwołania do Nowego Testamentu. Dramat przedstawia jednak Judasza nie jako Judasza-zabójcę, lecz jako Judasza-człowieka wplątanego w sytuację której do końca nie rozumie, wykorzystanego, odrzuconego, słabego, tragiczną pacynkę. Sztuka ta była świadectwem powrotu pisarza do katolicyzmu po dekadenckich doświadczeniach z okresu studiów w Lipsku

Bohaterowie - w większości biblijni

Streszczenie:

Akt pierwszy:

ujawniają się wątpliwości Judasza. Do jego domu przybywa trójka wędrowców (Ezra itd.). To oni namawiają Judasza, żeby skłonił Jezusa do podróży do Jeruzalem. Judasz jest jak najbardziej za - nie chce dłużej kryć się po kątach, marzy o jawnym działaniu. Jan od razu wyczuwa, że nieznajomi mają złe zamiary. Potem dwugłos Judasz/Rachela. Judasz wyznaje, że czuje w sobie zło, że dręczą go koszmary i wątpliwości. Tak naprawdę nie wierzy w to, że Jezus jest Mesjaszem. Równocześnie Rachela lamentuje przeczuwając, że Judasz źle skończy, bo nie słucha słów Zbawiciela. To prawie obłąkanie! Dopiero przybycie Piotra uspokaja kobietę. Apostoł przynosi wieści od Jezusa - całą gromadą ruszają ku Jerozolimie. Judasz początkowo nie chce się przyłączyć, waha się, ale w końcu słowa Piotra go przekonują - rusza także.

Akt drugi:

tutaj o właściwościach tłumu słów kilka. Rzesza czeka na wkroczenie do Jerozolimy. Judasz boi się, że ludowi zabraknie wiary i obróci się przeciwko Jezusowi i Apostołom. W końcu decyduje się na głoszenie różnych zachęcających kłamstw, co by tylko zachęcić lud do działania. Mówi o cudach, które Jezus dokonywał (apokryfy - chociażby o lepieniu wróbli z gliny), obiecuje dobrobyt. Apostołowie mają mu to za złe - w końcu ma się przede wszystkim liczyć Słowo, a nie kuglarskie sztuczki. W końcu Judasz publicznie daje wyraz swoim wątpliwości, przyznaje się do nich przed towarzyszami. Mówi, że chce żyć (a inni twierdzą, że już jest martwy), a życie jest tu i teraz. Akt kończy się motywem purpurowego płaszcza, który miał nobilitować, a wzbudził grozę. Rachela widząc męża w tym odzieniu prorokuje: „Jakiś ty krwawy... Jaki krwawy...Jan też w nastroju wizyjnym, przewiduje zła przyszłość. Juda denerwuje się też na Jezusa, że przez niego stracił żonę...

Akt trzeci - okazało się, że pomysły Judy nie były najlepsze. Lud zaczął się burzyć, bo ani cudów nie widać, ani poprawy bytu. W końcu Eleazar i Abraham mówią Judaszowi, że musi iść do Rady i zdradzić Jezusa - w przeciwnym razie sam trafi na krzyż (za podburzanie tłumu). E. I A. Tłumaczą, że wszystko przez Ezrę, który jest szpiegiem i Juda musi go ubiec, bo znajdzie się w niebezpieczeństwie. Potem scena w domu Szymona Trędowatego. Salome, Maria i Rachela. Spór o Judasza. Potem kłótnia małżonków - Rachela zarzuca mężowi tchórzostwo. Rozmowa Jana z Judaszem - Jan mówi, że Juda powinien się cieszyć, że zginie za wiarę, bo to rzecz najwyższa. W końcu stanie się bohaterem, świętym, będą go czcić po wieki wieków. Takie rozumowanie jednak Judasza nie przekonuje... Pod koniec Eleazar i Abraham razem z Judą wychodzą na Radę. Rachela biegnie za nimi, wie, że mimo wszystko powinna być z mężem, zresztą boi się, co też on może zdziałać.

Akt czwarty -scena w pałacu Annasza, rada. Najpierw Saduceusze - martwią się o swoje stanowiska, o bogactwo, Jezus i jego „sekta” mogą stanowić zagrożenie. Stąd pomysł z Judaszem, który jest na tyle głupi, że dał się zastraszyć. Potem Faryzeusze - a co ich obchodzi kwestia Jezusa? Popularność Jezusa wśród społeczeństwa nie odpowiada saduceuszom i faryzeuszom Spór między tymi grupami (wypominają sobie wszystkie grzeszki), przerwany nadejściem Judasza. W tej scenie Judasz, to człowiek złamany. Błaga, żeby nie robiono z niego zdrajcy, wspomina swój sklepik (motyw powtarzany przez cały dramat), dręczy się strasznie. W końcu Kajfasz z nim wygrywa - musi powiedzieć, gdzie też Jezus przebywa w nocy, tak, żeby przy nim nie było tłumu. Dziesięć srebrników? Wpychają Judaszowi do rąk, on tego nawet nie zauważa. Zgromadzeni śmieją się, że przecież mógłby prosić o bogactwa, a zachowuje się jak błędny. Scena kulminacyjna - wpada Rachela, głosi swoją wiarę, po czym zostaje skazana na potajemną śmierć.

Akt piąty - wieczernica, Jezus udał się na spoczynek, Apostołowie jeszcze siedzą przy stole i rozmawiają. Juda wpada i mówi, że Nauczyciel powinien uciekać, chcę go bronić, przyznaje się do zdrady. Ale... tylko pozornie. Jego mowa jest tak zagmatwana, że Apostołowie nie zwracają uwagi na ważne szczegóły. Zresztą „zdrada” ma tu głębsze znaczenie - wynika z tego, że Judasz przede wszystkim zdradził Jezusa niewiarą, wątpliwościami. Zmienia zdanie, już nie myśli o wydostaniu Pana z matni, wspomina raczej swoje krzywdy. Miał sklepik, kochającą żonę, spokojne życie... teraz nie ma niczego. I na dodatek nie wierzy, co czyni go do tego postacią głęboko tragiczną. Sama końcówka - natchniona przemowa Jana. Wkracza Jezus. „Judasz słaniając się i czyniąc ruch, jak gdyby bronił się przed widmem: I zamieszka... między wami.”



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
43 Karol Rostworowski Judasz z Kariothu
43 Karol Rostworowski Judasz z Kariothu 2
Karol Hubert Rostworowski, Judasz z Kariothu(2)
Karol Hubert Rostworowski, Judasz z Kariothu(2)
Karol Hubert Rostworowski, Judasz z Kariothu(1)
Karol Hubert Rostworowski, Judasz z Kariothu
Karol Hubert Rostworowski, Judasz z Kariothu
Karol Hubert Rostworowski, Judasz z Kariothu [opracowane]
Judasz z Kariothu akt V (2)
Rostworowski Judasz, Polonistyka
Judasz z Kariothu akt V (2)
May Karol Szatan i Judasz 02 06 Pogromca Yuma
May Karol Szatan i Judasz 02 08 U stóp puebla
May Karol Szatan i Judasz 02 02 Klęska Szatana
May Karol Szatan i Judasz 02 10 Ocalone miliony
May Karol Śmierć Judasza
May Karol Szatan i Judasz 02 05 Śmierć Judasza
May Karol Szatan i Judasz 02 03 Gracz
May Karol Szatan i Judasz 02 09 Jasna skała

więcej podobnych podstron