POLSKI PAŹDZIERNIK 1956

Nad Polską wisiała groźba radzieckiej interwencji. Chruszczow zaczął zdawać sobie sprawę, że jego liberalizacja polityczna posunęła się zbyt daleko i może doprowadzić do rozpadu bloku socjalistycznego (Węgry, Polska). Rosjanie rozpoczęli więc mobilizacje na terenach NRD oraz radzieckich jednostek w Polsce ( Dolny Śląsk, Opolszczyzna), które rozpoczęły marsz w kierunku Warszawy, by spacyfikować społeczne niezadowolenie.

Na czele Wojska Polskiego stał K. Rokossowski ( marszałek ZSRR).

Z polskich generałów - W. Komar opowiadał się po stronie polskiej, był za reformami, zmianami, a Frey- Bielecki zapowiadał, że wyda rozkaz bombardowania kolumn radzieckich.

W napiętej atmosferze odbyło się 19 października 1956 posiedzenie VIII Plenum KC PZPR.

Do Polski z Moskwy przybyli Chruszczow, Mołotow i Koniew ( szef Układu Warszawskiego). Delegacja radziecka przybyła do Polski, by nadzorować interwencje zbrojne w Polsce. I sekretarz- Ochab oraz Gomułka (przywrócony do partii) pojechali przywitać delegację. W Polsce ostatecznie nie doszło do interwencji radzieckiej. Odstąpienie od niej mogło mieć następujące powody:

- Gomułka i Ochab zapewnili delegację radziecką, że panują nad sytuacją w Polsce,

- radziecka delegacja w każdej chwili mogła być w Polsce internowana,

- stanowisko PZP poparła KPCh - Mao Tse-tung sygnalizował z Pekina, że protestuje przeciw interwencji w Polsce.

Rosjanie, którzy mieli problemy na Węgrzech nie chcieli problemów z Żółtym Bratem, zwłaszcza, że Chińczycy finalizowali wówczas prace nad bombą atomową.

Delegacja zaproszona została na VIII Plenum KC PZPR. Ustalono na nim następujące zmiany:

- na I sekretarza wybrano Gomułkę - będzie nim od października 1956 do 1970 (wydarzenia na wybrzeżu, Gomułka wydał rozkaz strzelania do stoczniowców w grudniu 1970). Są to lata ery Gomułki = epoka siermiężnego socjalizmu (- rozwój działań zbrojeniowych).

- przyjęto program ( upubliczniony, który ludzie odebrali jako rozrachunek ze stalinizmem):

1) 1,5 tysiąca ludzi zwolniono z więzień,

2) zapowiedziano, że każdy kraj socjalistyczny będzie miał prawo wybrać własną drogę dochodzenia do socjalizmu, czym przekreślono postanowienia Kominformu (droga radziecka)

3) zapowiedziano demokratyzację stosunków politycznych w Polsce

4) zapowiedziano przezwyciężenie trudności gospodarczych, na rok 1957 zmniejszono wydatki na inwestycje, chwilowo zastąpiono rozwój przemysłu ciężkiego rozwojem produkcji nastawionej na konsumpcję.

Gomułka jako I sekretarz, w listopadzie 1956 odbył pierwszą podróż zagraniczną do Moskwy. Gomułka złożył deklarację społeczną, że załatwi na spotkaniu z Chruszczowem dwie sprawy:

- ureguluje stosunki wojsk radzieckich na terenie Polski ( czyli, że zostaną one wyproszone),

- załatwi sprawę repatriacji Polaków przebywających na terenie ZSRR ( nie mieli oni dokumentów obywatelstwa polskiego, a mieli nadane w 1939 przymusowo obywatelstwo radzieckie).

Efekty spotkania w Moskwie były marne - żołnierze ZSRR opuszczą Polskę dopiero na początku lat dziewięćdziesiątych, a jeśli chodzi o kwestie repatriacyjne - powróciło 224 tysiące Polaków. Problem został więc nie rozwiązany, pozostało około 3 milionów.

---