TYPY OPADÓW I ICH ROZKŁAD NA ZIEMI:

1. Opady atmosferyczne to woda w postaci ciekłej lub stałej jako:

- deszcz - opad kropli wody o średnicy powyżej 0,5-0,8 mm (do kilku mm).

- śnieg - opad w postaci różnej wielkości i budowy płatków złożonych z kryształków lodu, średnica padających śnieżynek wynosi od kilku mm do paru cm.

- grad - opad w postaci matowych bryłek lodu nieforemnego kształtu o średnicy 5-50 mm i więcej. Opad gradu ma charakter przelotny (nieraz bardzo intensywny) i występuje razem z przelotnym deszczem.

Rodzaje osadów:

- rosa

- szrom

- szadź

- gołoledź

Wielkość opadów mierzy się wysokością warstwy spadłej wody w milimetrach. Opady atmosferyczne są elementem obiegu wody w układzie:

Ziemia (parowanie wody) - atmosfera (kondensacja pary wodnej, powstawanie chmur) - Ziemia (powrót wody na Ziemię w postaci opadów i osadów).

Parowanie obejmuje ogólnie przemianę wody, polegającą na przejściu ze stanu ciekłego w gazowy. Tak woda przedostaje się do atmosfery. W powstawaniu opadów istotne jest przejście wody ze stanu gazowego w płynny, co nazywamy kondensacją pary wodnej, czyli skropleniem.

Typy opadów - wyróżniamy następujące typy opadów :

- opad wybżeżny

- opad w głębi kontynentu

- opad orogeniczny (górski)

2. Rozkład opadów na Ziemi jest nierównomierny. Wpływa na to kilka czynników:

• szerokość geograficzna - wraz z jej wzrostem opady maleją, ponieważ ze spadkiem temperatury zmniejsza się zawartość pary wodnej w atmosferze. Spadek ilości opadów nie jest jednak równomierny, ponieważ w strefach niskiego ciśnienia (równikowa, umiarkowana) opady są wyższe, a w strefach wysokiego ciśnienia (podzwrotnikowa, okołobiegunowa) - niższe,

• oddalenie od oceanów - w miarę oddalania od oceanu opady zwykle maleją, ale istotne znaczenie ma też przeważający kierunek cyrkulacji: od strony napływu wilgotnych mas powietrznych opady są wyższe, natromiast od strony przeważającej cyrkulacji znad lądu nawet bezpośrednio na wybrzeżu opady mogą być bardzo skąpe,

• wysokość nad poziomem morza - wraz ze wzrostem wysokości opady zwiększają się, lecz tylko do pewnej wysokości (wyżej tzw. inwersja opadowa),

• rzeźba terenu - wpływa poprzez ekspozycję zboczy: wystawione na napływ wilgotnych mas powietrznych otrzymują znaczne ilości opadów, a po stronie przeciwnej powstaje tzw. cień opadowy,

• prądy morskie - prądy ciepłe sprzyjają wzrostowi opadów, zimne natomiast ich zmniejszeniu.

3. Na Ziemi opady odznaczają się także zróżnicowanym przebiegiem w ciągu roku. Wyróżnia się tu typy:

• równikowy - opady całoroczne z dwoma maksimami w okresach równonocy,

• zwrotnikowy - z porą deszczową w okresie najwyższego położenia Słońca, trwającą kilka miesięcy. W strefie wyżów zwrotnikowych występują pustynie, gdzie opady występują rzadko lub jest całkowity ich brak,

• typ monsunów zwrotnikowych - pora deszczowa latem i sucha zimą

• podzwrotnikowy - z minimum opadów w okresie lata i z opadami głównie w chłodnej porze roku

• kontynentalny umiarkowanych szerokości - niewielkie opady całoroczne z maksimum w okresie lata i minimum zimą,

• morski umiarkowanych szerokości - opady całoroczne z przewagą zimowych

• polarny - bardzo niskie opady całoroczne

---