STRONA TYTUŁOWA PRACY KONTROLNEJ
Centrum Nauki i Biznesu „Żak”
Imię i nazwisko Michał Chawraj
|
Data wpływu ………………………………….. |
Kierunek Technik Informatyk
|
|
Semestr / Grupa III
|
|
Przedmiot/ Temat pracy Systemy operacyjne - Windows i Linux
|
|
Nauczyciel Krzysztof Domingo
|
|
Ocena z pracy |
|
Podpis nauczyciela |
System operacyjny (ang. Operating System, skrót OS) - oprogramowanie zarządzające sprzętem komputerowym, tworzące środowisko do uruchamiania i kontroli zadań użytkownika.
W celu uruchamiania i kontroli zadań użytkownika system operacyjny zajmuje się:
planowaniem oraz przydziałem czasu procesora poszczególnym zadaniom,
kontrolą i przydziałem pamięci operacyjnej dla uruchomionych zadań,
dostarcza mechanizmy do synchronizacji zadań i komunikacji pomiędzy zadaniami,
obsługuje sprzęt oraz zapewnia równolegle wykonywanym zadaniom jednolity, wolny
od interferencji dostęp do sprzętu.
Dodatkowe przykładowe zadania, którymi może ale nie musi zajmować się system operacyjny to:
ustalanie połączeń sieciowych
zarządzanie plikami.
Wiele systemów operacyjnych posiada środowiska graficzne ułatwiające komunikacje maszyny
z użytkownikiem.
Przyjęto podział na trzy główne elementy budowy systemu operacyjnego:
jądro systemu wykonujące i kontrolujące ww. zadania.
powłoka - specjalny program komunikujący użytkownika z systemem operacyjnym,
system plików - sposób zapisu struktury danych na nośniku.
Jądro składa się z następujących elementów funkcjonalnych:
planisty czasu procesora, ustalającego które zadanie i jak długo będzie wykonywane,
przełącznika zadań, odpowiedzialnego za przełączanie pomiędzy uruchomionymi zadaniami,
Dodatkowo:
modułu zapewniającego synchronizacje i komunikację pomiędzy zadaniami,
modułu obsługi przerwań i zarządzania urządzeniami,
modułu obsługi pamięci, zapewniającego przydział i ochronę pamięci.
innych zależnie od funkcji i przeznaczenia systemu.
Microsoft Windows (ang. windows - okna) - rodzina popularnych systemów operacyjnych wyprodukowanych przez firmę Microsoft. Systemy rodziny Windows działają na serwerach, systemach wbudowanych oraz na komputerach osobistych, z którymi są najczęściej kojarzone.
Prezentację pierwszego graficznego środowiska pracy z rodziny Windows firmy Microsoft przeprowadzono w listopadzie 1985. Wówczas była to graficzna nakładka na system operacyjny MS-DOS, powstała w odpowiedzi na rosnącą popularność graficznych interfejsów użytkownika, takich jakie prezentowały na przykład komputery Macintosh. Nakładka, a później system operacyjny Windows
po pewnym czasie zdominowała światowy rynek komputerów osobistych.
Pierwsza niezależna wersja Microsoft Windows, opatrzona numerem 1.0, obecna na rynku
od listopada 1985, nie oferowała dużego zakresu funkcjonalności i nie zyskała szerszego uznania. Windows 1.0 nie był systemem operacyjnym, lecz przedłużeniem - nakładką na system MS-DOS. Microsoft Windows w wersji 2.0, sprzedawany od listopada 1987, nieco lepiej przyjął się wśród użytkowników. Wersja 2.03, datowana na styczeń 1988, wprowadziła zmiany w wyglądzie - zamiast okien ułożonych sąsiadując możliwe było nachodzenie poszczególnych aplikacji na siebie. Skutkiem wprowadzenia tej zmiany
był pozew wytoczony Microsoftowi przez firmę Apple Computer, który zarzucał firmie Billa Gatesa naruszenie praw autorskich należących do Apple.
Wersja 3.0 nakładki Windows, sprzedawana od roku 1990, była pierwszym produktem rodziny, który osiągnął szerszy sukces. Wyznacznikiem popularności było sprzedanie 2 milionów kopii nakładki
w trakcie pierwszych sześciu miesięcy obecności rynkowej. Wprowadzone ulepszenia dotyczyły przede wszystkim interfejsu użytkownika i możliwości pracy wielozadaniowej. W sierpniu 1995 Microsoft rozpoczął sprzedaż systemu operacyjnego Windows 95, który kontynuował zmiany w interfejsie użytkownika i pozwalał na rzeczywistą prace wielozadaniową. Wsparcie techniczne dla systemu Windows 95 zakończyło się 31 grudnia 2001.
W lipcu 1993 pojawił się Windows NT, oparty na nowym jądrze. Seria NT była postrzegana jako system dla profesjonalistów. Połączenie linii systemów operacyjnych dla użytkowników domowych
i profesjonalistów dokonało się dopiero przy okazji wprowadzenia systemu Windows XP.
Kolejnym systemem rodziny była wersja Windows 98, który na rynku pojawił się w czerwcu 1998. Dość ostrej krytyce poddana została jego powolność w porównaniu z Windows 95, lecz większość niedogodności została wyeliminowana w wydanej w roku 1999 wersji Windows 98 Second Edition. Wsparcie techniczne dla systemów Windows 98 i Windows 98 SE zostało zakończone 11 lipca 2006.
W dziedzinie systemów operacyjnych do zastosowań profesjonalnych, Microsoft zaoferował
w lutym 2000 system operacyjny Windows 2000. Następcą Windows 98 w kategorii rozwiązań
dla użytkowników domowych był produkt Windows Me (Windows Millenium Edition). Wraz z systemem Windows Me który debiutował we wrześniu 2000, Microsoft starał się wprowadzić szereg własnych rozwiązań technologicznych, takich jak „Universal Plug and Play”. Produkt jednak otrzymał od rynku słowa krytyki pod adresem kompatybilności zastosowanych rozwiązań i stabilności działania.
W październiku 2001 Microsoft przedstawił system operacyjny Windows XP. Produkt ten łączył
w sobie jądro przejęte z linii Windows NT oraz funkcjonalność systemu Windows 95 i jego następców.
W prasie komputerowej pojawiło się sporo pochwał skierowanych pod adresem nowego systemu. Oferowane były dwie wersje Windows XP, ochrzczone mianami „Home” i „Professional”, przy czym pierwsza - skierowana do użytkowników domowych - nie była wyposażona w szereg mechanizmów sieciowych i zabezpieczających, które zostały wprowadzone w wersji Professional. Była więc upodobniona do systemów z linii 9x, natomiast wersja Professional kontynuowała założenia systemów z linii NT. Dodatkowym produktem linii XP była wersja „Media Center”, która pojawiła się w roku 2003 i skierowana była głównie do entuzjastów filmów telewizyjnych i DVD, pozwalając na przykład na nagrywanie sygnału telewizyjnego i obsługę za pomocą pilota. Wersja XP MCE była więc połączeniem wersji Home systemu XP i specjalnej nakładki systemowej dla obsługi multimediów. Wsparcie techniczne dla systemu Windows XP zakończy się 8 kwietnia 2014.
W kwietniu 2003 na rynku pojawił się system operacyjny Windows Server 2003, który zastąpił Windows 2000 w dziedzinie systemów operacyjnych dla serwerów. Pojawiło się w nim szereg nowych funkcji, zaś szczególnie silny nacisk położono na bezpieczeństwo. Ulepszona wersja Windows Server 2003 o nazwie Windows Server 2003 R2 pojawiła się w grudniu 2005.
Windows Vista, następca systemu Windows XP, na rynku pojawił się 30 stycznia 2007. Zostały dodane do niej nowe efekty graficzne, serwer IIS 7. W Windows Update jest dostępnych wiele więcej sterowników niż w Windows XP. Klienci korporacyjni mogli nabywać go już od 30 listopada 2006.
Następcą Windows Server 2003 jest Windows Server 2008 (kodowa nazwa Longhorn), który został wydany 27 lutego 2008 roku.
22 października 2009 wydany został Windows 7, który po roku osiągnął sprzedaż większą
niż Windows Vista przez cały czas swojego istnienia. 7dmka została zdecydowanie lepiej przyjęta przez użytkowników ze względu na zdecydowanie szybszą pracę systemu, lepszą responsywność,
oraz wiele usprawnień systemu, które były opracowywane podczas projektu Longhorn, a które
albo nie trafiły do Visty, albo trafiły w wersji „beta”. Dodatkowo Windows 7 promuje agresywnie sprzedaż swojej 64 bitowej wersji, która działa naprawdę sprawnie i korzysta z dobrodziejstw 64bitowych procesorów, które są już w PCetach od wielu lat.
Linux to rodzina uniksopodobnych systemów operacyjnych opartych o jądro Linux. Linux jest jednym
z przykładów wolnego i otwartego oprogramowania (FLOSS): jego kod źródłowy może być dowolnie wykorzystywany, modyfikowany i rozpowszechniany.
Pierwsza wersja jądra Linux została udostępniona publicznie 17 września 1991 dla architektury komputera PC, wykorzystującej mikroprocesor o architekturze IA-32. Do jądra dołączono narzędzia systemowe i biblioteki z projektu GNU aby otrzymać nadający się do użytku system operacyjny.
Z tego powodu powstała też alternatywna nazwa kompletnego systemu: GNU/Linux. Obecnie jest on udostępniany w formie licznych dystrybucji Linuksa, które składają się z jądra (niekiedy zmodyfikowanego w stosunku do oficjalnej wersji) i zestawu pakietów oprogramowania dobranego do różnorodnych wymagań. Dystrybucje zawierają głównie oprogramowanie na licencjach FLOSS, jednak najczęściej zawierają też lub pozwalają na łatwe doinstalowanie pewnej liczby programów na licencjach własnościowych.
Najbardziej znanym zastosowaniem Linuksa są środowiska serwerowe, dla których komercyjne wsparcie oferują również duże firmy komputerowe jak IBM, Sun Microsystems, Dell, Hewlett-Packard,
Red Hat i Novell. Linux działa na szerokiej gamie sprzętu komputerowego, wliczając komputery biurkowe, superkomputery i systemy wbudowane, takie jak telefony komórkowe i routery.
Historia Linuksa rozpoczęła się w 1991 roku, kiedy to fiński programista,
Linus Torvalds poinformował o hobbystycznym tworzeniu przez siebie niedużego, wolnego systemu operacyjnego, przeznaczonego dla procesorów z rodzin i386 oraz i486.
Linus stworzył jednak tylko jądro, pełny system operacyjny potrzebował jeszcze powłoki systemowej, kompilatora, bibliotek itp. W roli większości z tych narzędzi użyto oprogramowania GNU,
co jednak w przypadku niektórych komponentów systemu wymagało poważnych zmian, niekiedy finansowanych przez Projekt GNU, niekiedy dokonanych już wcześniej przez Linusa Torvaldsa.
Dużo pracy wymagało także zintegrowanie systemu do postaci dystrybucji, które umożliwiały zainstalowanie go w stosunkowo prosty sposób. Jednymi z pierwszych były opublikowany
16 lipca 1993 Slackware Linux czy założony miesiąc później Debian, nazywający siebie GNU/Linux.
Sama zaś nazwa pochodzi ze zbitki słów Linus (będącego imieniem twórcy) i Unix (Linus' Unix).
Nie przyjęła się proponowana przez Torvaldsa nazwa Freax (free+freak+[uni]X). Nazwa Linux informuje także o tym, że nie jest to system Unix: Linux Is Not UNIX (jest to akronim rekurencyjny).
Inne źródła twierdzą, iż nazwa LINUX pochodzi od połączenia słów: Linus i Minix lub Linus i Unix.
Twórcą nazwy Linux był Ari Lemmke. Nie podobała mu się nazwa Freax, więc gdy udostępnił Torvaldsowi katalog na serwerze FTP dla źródeł systemu, nazwał go właśnie Linux. W lutym 1992 roku założył on również grupę dyskusyjną comp.os.linux, która zajęła miejsce alt.os.linux działającej
od stycznia 1992.
Skoro już wiemy, iż Linux nie jest Unixem, to od czego odcina się Torvalds? Unix Time-Sharing System (pisane również jako UNIX, choć nie jest to skrót - nazwa „UNIX”
jest kalamburem określenia MULTICS, który był wzorem dla Uniksa) to system operacyjny rozwijany od 1969 r. w Bell Labs (UNIX System Laboratories, USL) przez Dennisa Ritchie i Kena Thompsona.
W latach 70. i 80. zdobył bardzo dużą popularność, co zaowocowało powstaniem wielu odmian i implementacji. Część z nich, w szczególności Linux oraz Mac OS X, jest w użyciu do dnia dzisiejszego. UNIX jest zarejestrowanym znakiem towarowym The Open Group.
Unix miał duży wkład w rozwój systemów operacyjnych, wprowadzając wiele koncepcji będących
w powszechnym użyciu do dnia dzisiejszego. Do najbardziej znaczących należy idea hierarchicznego systemu plików oraz reprezentacji niemal wszystkich składników systemu jako plików (również urządzeń peryferyjnych). Twórcy systemu zastosowali podczas jego tworzenia wiele nowatorskich rozwiązań
oraz założeń projektowych. Wbrew panującemu wówczas trendowi, kod Uniksa został napisany w języku wysokopoziomowym, co umożliwiało jego łatwą migrację na kolejne platformy sprzętowe.
Dystrybucja - w odniesieniu do systemu operacyjnego Linux to zestaw programów rozpowszechnianych łącznie i dający po zainstalowaniu gotowy do użycia system.
Ponieważ pobranie i skompilowanie wszystkich programów składających się na system operacyjny wymagałoby od użytkownika dużo wiedzy, czasu i wysiłku, dosyć wcześnie (w historii systemów Linux) zaczęto tworzyć gotowe zestawy istotnie ułatwiające tę czynność.
We współczesnych dystrybucjach, programy występują zwykle w postaci pakietów (DEB, RPM, tarball). Dystrybucja oferuje system pobierania, instalacji, deinstalacji i uaktualniania pojedynczych pakietów (APT, DPKG, RPM), rozwiązujący zależności między pakietami oraz często wspólny interfejs konfiguracji pakietów (np. debconf).
Zazwyczaj dystrybucje są instalowane bezpośrednio na dysku twardym komputera. Istnieją również dystrybucje nie wymagające instalacji. Uruchamiane są one bezpośrednio z nośnika:
CD-ROM, tzw. LiveCD, np. Knoppix,
pamięci USB,
(kiedyś prawie wyłącznie) dyskietki, np. Pocket Linux
lub z sieci przy użyciu NFS.
Większość dystrybucji jest rozpowszechniana na płytach CD-ROM i dostępna do pobrania przez Internet jako obrazy płyt.
Z obecnie używanych dystrybucji Linuksa najdłuższą historię mają Slackware, Debian oraz Red Hat Enterprise Linux (który jest bezpośrednim rozwinięciem Red Hat Linux, zmiana nazwy miała charakter marketingowy). Na ich bazie powstało wiele innych samodzielnych dystrybucji.
Popularność dystrybucji waha się w zależności od kraju oraz języka użytkownika. W skali globalnej pewną miarą względnej popularności może być zestawienie tworzone przez DistroWatch. -
100 najpopularniejszych dystrybucji według nich to (wg. częstości trafień w ostatnich 6 miesiąc 2011r.): Ubuntu, Mint, Fedora, Debian, openSUSE, Arch, PCLinuxOS, CentOS, Puppy, Mandriva, Lubuntu, Mageia, Slackware, Scientific, Sabayon, Chakra, Zorin, FreeBSD, Bodhi, Gentoo, Pinguy, Kubuntu, Ultimate, MEPIS, Tiny Core, Xubuntu, PC-BSD, BackTrack, Red Hat, KNOPPIX, Salix, Vector, CrunchBang, ArchBang, FreeNAS, Fuduntu, Zenwalk, Unity, Ubuntu Studio, Pardus, ClearOS, Peppermint, antiX, Frugalware, Macpup, AriOS, Super OS, Parted Magic, Fusion, Oracle, Kororaa, wattOS, Clonezilla, Zentyal, Joli OS, Dreamlinux, Absolute, SliTaz, aptosid, linuX-gamers, Mythbuntu, OpenBSD, Calculate, GhostBSD, ZevenOS, PureOS, ALT, Incognito, Porteus, SystemRescue, moonOS, Toorox, DragonFly, Legacy, Connochaet, Solaris, Trisquel, LPS, Parsix, Dream Studio, SalineOS, RIPLinuX, EasyPeasy, Alpine, GParted, Yellow Dog, PC/OS, Netrunner, LFS, KANOTIX, Deepin, TinyMe, DoudouLinux, BlankOn, Novell SLE, Imagineos, MINIX, Turbolinux, Kongoni, Lunar.
Postaram się przybliżyć kilka dystrybucji, z którymi miałem styczność:
- Knoppix - dystrybucja Linuksa oparta na Debianie, możliwa do uruchomienia bezpośrednio z płyt CD
(live CD) lub DVD (live DVD), bez instalacji na dysku twardym. Jest ona rozwijana
przez niemieckiego inżyniera Klausa Knoppera.
Podczas pracy Knoppixa tworzony jest wirtualny system plików w pamięci RAM, natomiast wszystkie partycje na dysku twardym montowane są tylko do odczytu, stąd też nie ma ryzyka przypadkowej utraty danych. Po uruchomieniu systemu można go zainstalować na dysku za pomocą prostego w obsłudze instalatora Knoppix-installer. Jest wyposażony w emulator Wine i uruchamia aplikacje systemu Windows jako MS Windows 98. Knoppixa wręczył mi kolega, który polecił mi go jako przydatne urządzenie
do odzyskiwania danych z uszkodzonych Windowsów w czasach, gdy bootowalne narzędzia nie były
tak popularne.
Po włożeniu płyty do komputera i zbootowaniu Knoppixa tworzony jest wirtualny RAM-dysk, zajmujący prawie całą dostępna pamięć komputera, do którego podstawowa zawartość płyty zostaje załadowana metodą dekompresji w locie. Przy uruchamianiu dodatkowych programów, ich kod również jest umieszczany metodą dekompresji w locie w pamięci RAM. Powoduje to pewne opóźnienia, ale i tak Knoppix działa dość szybko nawet na przeciętnym sprzęcie (praktycznie wymagane jest 128 MB pamięci). Istnieją też miniaturowe dystrybucje pochodne (na przykład Puppy Linux), które w całości ładują się
do pamięci RAM. Pozwala to na szczególnie szybką pracę, ponieważ nie muszą czekać na dekompresję dodatkowych danych. Knoppix bazuje na pakietach DEB i posiada menedżer pakietów APT.
Plusy dystrybucji:
Duża szybkość działania przy dużej ilości ramu,
Wbudowany emulator Wine,
Nie wprowadza zmian na komputerze użytkownika
Do minusów:
Dość powolny rozwój dystrybucji w porównaniu do Ubuntu czy Fedory,
Oficjalna strona: http://www.knoppix.org/
- Mandriva - dawny Mandrake to pierwsza dystrybucja z jaką miałem do czynienia; W Mandrivie zachęca stabilność, która szczególnie w wersji 2010.0 stoi na wysokim poziomie. Również bezpieczeństwo pracy
z systemem to kolejny plus. Domyślnie instalowana zapora sieciowa, oraz bardzo dobry system uwierzytelniania czynią z Mandrivy system bardzo bezpieczny. Mandrive można również zsynchronizować z Windowsem, a wersja 2010.0 jest już coraz bardziej zbliżona, jeśli chodzi o wygląd
i prostotę klikalnej konfiguracji, do systemu z Redmond. System oferuje bardzo prosty, spolszczony instalator. Podczas instalacji istnieje możliwość wyboru pakietów, które mają być zainstalowane
w systemie, możliwe jest również skonfigurowanie sieci. Cały system konfiguruje się za pomocą narzędzia drakconf. Domyślnym menadżerem pakietów jest, urpmi, ale można używać również Smarta. Z instalacją Mandrivy na laptopie również nie będzie problemów. W Mandrivie dostępnych jest kilka środowisk graficznych, głównym jest KDE, pozostałe to GNOME, Xfce, LXDE, oraz kilka innych. KDE oferuje nam bardzo ciekawego menadżera okien Compiz, który za pomocą różnego rodzaju wtyczek zamienia Mandrive w naprawdę przyjemny i ładny system. Podczas instalacji na dysku osiedla się duża paczka programów min.: Firefox, K3b, OpenOffice.org, Totem, Amarok. Do plusów dystrybucji można zaliczyć:
Przyjazny, funkcjonalny i całkowicie spolszczony instalator systemu
Wiele graficznych konfiguratorów
Spora liczba pakietów
PowerPack zawiera zastrzeżone sterowniki ATI i NVIDIA (własnościowe sterowniki zawiera również darmowa edycja One) i dodatkowe programy (m.in. Cedega)
Duża społeczność
Estetyczny i spójny wygląd
Natomiast jako minusy można wymienić:
Zalecana konfiguracja narzędziem drakconf
Konfiguratory bywają niestabilne.
Oficjalna strona: http://www.mandriva.com
- Fedora - wolna dystrybucja Red Hat Linux rozwijanej przez Fedora Project i finansowanej głównie przez Red Hat. Twórcy Fedory stawiają na innowacyjność, dlatego też kolejne wydania pojawiają się często i zawierają najnowsze dostępne oprogramowanie, nawet jeśli prace nad stabilną wersją nie zostały jeszcze ukończone. Z tego powodu, oraz faktu ścisłego powiązania z Red Hatem często, lecz niesłusznie Fedorę określa się mianem "poligonu Red Hata". W czerwcu 2005 utworzono Fundację Fedora, mającą
w zamierzeniu koordynować prace nad Fedorą w większym stopniu, niezależnie od Red Hata. Fedora jest idealną dystrybucją dla web-deweloperów i programistów. Znajdziemy tu właściwie wszystkie istotne narzędzia programistyczne, jakie zostały wydane dla systemu GNU/Linux. Programistów Java ucieszy zapewne obecność zintegrowanego środowiska Eclipse IDE (kompilowanego przy użyciu gcj) oraz wielu bibliotek przydatnych przy tworzeniu aplikacji internetowych. W Fedorze znajdziemy również środowisko do programowania w .NET (Mono), GCC4, edytory (X) HTML oraz wiele innych narzędzi programistycznych.
Plusy dystrybucji:
Dojrzałość (dziedzictwo Red Hata)
Wysoki poziom bezpieczeństwa (m.in. SELinux)
Bardzo dobry instalator systemu
Świetne wsparcie dla programistów
Dopracowanie graficzne — spójny wygląd systemu
System zarówno dla początkujących jak i dla zaawansowanych użytkowników
Pulpit 3D oparty na AIGLX i menedżerze okien Compiz prosto z pudełka
Natomiast minusy:
Wiele niestandardowych rozwiązań, jeśli chodzi o konfigurację systemu
Wiele aplikacji cutting-edge obniżających stabilność
Generyczność — system wymaga dostosowania do konkretnych potrzeb (serwer, office, dom)
Oficjalna strona: http://fedoraproject.org/
- Ubuntu - Ubuntu opiera się na na dystrybucji Debian (w wersji Sid) i jest rozwijane na serwisie Launchpad. Projekt sponsorowany jest przez firmę Marka Shuttlewortha Canonical Ltd. oraz Ubuntu Foundation. Słowo ubuntu pochodzi z języków plemion Zulu i Xhosa zamieszkujących południową Afrykę
i oznacza „człowieczeństwo wobec innych” (ang. humanity towards others). Głównym celem dystrybucji jest dostarczenie użytkownikom domowym kompletnego, otwartego systemu, który będzie łatwy
w obsłudze oraz jednocześnie stabilny, niezawodny i nowoczesny. Pierwsze wydanie Ubuntu ukazało się
20 października 2004 roku jako tymczasowa odmiana dystrybucji Debian GNU/Linux. Jej początkowym celem było stworzenie własnego, sześciomiesięcznego cyklu wydawniczego. Projekt stopniowo ewoluował
i uniezależniał się. W przeciwieństwie do innych dystrybucji opartych na Debianie, Ubuntu pozostało jednak wierne jego filozofii, która zakłada wykorzystanie wyłącznie wolnego oprogramowania.
Dwie kolejne wersje, 5.04 „Hoary Hedgehog” (7 kwietnia 2005) i 5.10 „Breezy Badger” (13 października 2005) przyniosły systemowi sukces jakiego nie spodziewali się sami jego autorzy, wyprzedzając popularnością m.in. Debiana, Fedorę i SuSE. Interfejs użytkownika (Ubuntu korzysta ze środowiska GNOME od wersji 11.04 stosuje również swój własny manager okien zwany Unity) jest spójny, dopracowany i estetyczny. Oprócz oprogramowania GNOME, domyślnie dostępnych jest też wiele innych aplikacji, jak OpenOffice.org, GIMP czy Firefox. System dobrze wykrywa urządzenia przenośne
(jak pamięci USB, aparaty cyfrowe czy karty pamięci), dobrze też radzi sobie z wykrywaniem sprzętu,
co jest szczególnie widoczne na komputerach przenośnych, gdzie technologie takie jak WiFi czy hibernacja często sprawiają Linuksowi problemy.
Plusy dystrybucji:
Bardzo prosta instalacja oprogramowania
Dystrybucja oparta na sprawdzonym Debianie
Regularne wydania (w przeciwieństwie do Debiana)
Duża popularność i społeczność
Mnóstwo dokumentacji
Pulpit 3D prosto z pudełka
Dobre wsparcie dla laptopów
Minusy:
Instalacja spolszczonej wersji wymaga dostępu do Internetu
Bywa niedopracowany (kolejne wersje bazują często na bardzo świeżym oprogramowaniu)
Daleko idąca automatyzacja utrudnia zrozumienie działania systemu
Brak 100% zgodności binarnej z Debianem
Oficjalna strona: http://www.ubuntu.com/
- OpenSuse - openSUSE to dystrybucja GNU/Linuksa sponsorowana przez firmę Novell. Przeznaczona głównie na desktop. Dobra alternatywa dla Windows XP dla przeciętnego użytkownika. Zawiera dopracowane graficzne narzędzie konfiguracyjne YaST. Jest bardzo prosta w instalacji i użytkowaniu. Cechuje się bardzo dopracowanym pulpitem opartym na środowisku GNOME lub KDE (oczywiście dostępne są również inne, środowiska, które płynnie działają na starszych komputerach). Niezależnie
od tego czy wybierzemy GNOME, czy też KDE, nasze oczy ucieszy ergonomiczne i bardzo estetyczne biurko. YaST to kluczowy komponent dystrybucji. Użytkownik ma z nim do czynienia już na etapie instalacji systemu — dzięki aplikacji YaST instalacja openSUSE jest łatwa nawet dla osób, które dopiero co zaczynają swoją przygodę z Linuksem. Nie zawiodą się również zaawansowani użytkownicy,
którzy mogą skorzystać z trybu eksperta i dostosować wszystkie opcje instalacji do swoich potrzeb.
YaST służy również jako wszechstronne narzędzie konfiguracyjne, za pomocą którego można dostosować do własnych potrzeb praktycznie każdy aspekt systemu. Począwszy od zarządzania oprogramowaniem (dodawanie repozytoriów, instalowanie, aktualizowanie i usuwanie programów), poprzez administrację systemem (użytkownicy i ich prawa, uruchamiane serwisy, połączenia sieciowe itp.) a na konfiguracji sprzętu kończąc.
Plusy dystrybucji:
Bardzo estetyczny pulpit
Przyjazne narzędzie konfiguracyjne: YaST
Banalna instalacja systemu poprzez YaST
Częściowo rozbite pakiety
Pakiet AppArmor zwiększający bezpieczeństwo
Spora popularność
Pulpit 3D oparty na XGL i menedżerze okien Compiz prosto z pudełka
Minusy:
Konfiguracja zalecana wyłącznie przez YaST
Uzależnienie systemu od YaST
Oficjalna strona: http://www.opensuse.org
- Slackware - to najstarsza z aktywnie rozwijanych dystrybucji Linuksa. Pierwsza wersja została wydana
13 lipca 1993 roku. Motto dystrybucji „because it works” wynika z zasady KISS z ang. „keep it simple stupid”. Distro dla zaawansowanych użytkowników, którzy nie boją się konsoli. Slackware to dystrybucja Linuksa podobna do tradycyjnych systemów uniksowych. Struktura katalogów jest klasyczna, warto zwrócić uwagę na występowanie katalogu /opt, gdzie umieszczane jest m.in. KDE. W odróżnieniu
od popularnych dystrybucji takich jak Mandriva, openSUSE czy Ubuntu, Slackware zawiera waniliowy (tzn. niepatchowany) kernel, dzięki czemu pobranie kernela z kernel.org i jego kompilacja nie powoduje obniżenia funkcjonalności. Dystrybucja nie zawiera graficznego instalatora (aczkolwiek instalator tekstowy jest bardzo intuicyjny i nie powinien sprawiać problemów) ani mnóstwa graficznych konfiguratorów (takich jak np. YaST). Dostępnych jest tylko kilka tekstowych asystentów do wykonywania najbardziej podstawowych operacji (instalacja pakietów, wybór środowiska graficznego, …). Dotkliwą bolączką Slackware jest bardzo mała liczba oryginalnych tzw. waniliowych pakietów. Częściowe remedium stanowią serwisy LinuxPackages oraz Slacky.it, oferujące mnóstwo gotowych do instalacji binarnych pakietów. Pakiety te są w rozszerzonym formacie tgx — zawierają informacje o zależnościach (niestety nie zawsze).
Z informacji tych korzysta szeroko wykorzystywany program: slapt-get (wraz z graficzną nakładką GSlapt).
Plusy dystrybucji:
Wysoka szybkość i responsywność
Stabilność i dojrzałość
Przejrzystość i prostota, dobrze skomentowane skrypty startowe
Brak tzw. piekła zależności
Instalator pozwala na włączenie framebuffera
Duża popularność
Wiele dystrybucji pochodnych
Minusy:
Brak graficznych konfiguratorów
Brak graficznego instalatora
Brak oficjalnych pakietów ze środowiskiem GNOME
Domyślnie brak zarządzania zależnościami, pomocne są m.in. narzędzia takie jak slapt-get
Niewiele oficjalnych pakietów (ale jest m.in. serwis LinuxPackages)
- Gentoo - w założeniu system najbardziej konfigurowalny i pozostawiający użytkownikowi pełną swobodę decyzji odnośnie każdej jego części. Dzięki systemowi Portage (wzorowanym na portach systemu FreeBSD) cały system, lub tylko niektóre jego fragmenty mogą być automatycznie optymalizowane dla konkretnej architektury, co zwiększa wydajność. O wyjątkowości Gentoo świadczy już sam proces instalacji. Polega on na niskopoziomowej konfiguracji wszystkich elementów systemu. Wybiera się więc podstawowe narzędzia systemowe np. program logujący, cron czy też jądro (w Gentoo mamy ich kilka do wyboru), a następnie instalujemy potrzebne oprogramowanie, czy to przez kompilację ze źródeł, czy przez instalację dostarczonych pakietów binarnych. Instalacja trwa długo, jednak czas ten nie jest zmarnowany, gdyż Gentoo pozwala nam zbudować system dobrze dopasowany do naszych wymagań. Do dyspozycji użytkownika jest również instalator graficzny, dostępny spod Gentoo 10.1 LiveDVD. W zawiłościach niskopoziomowego procesu instalacji pomoże nam doskonały przewodnik użytkownika (również po polsku). Sercem Gentoo jest Portage - potężne narzędzie, dzięki któremu bezproblemowo można zainstalować każdy program (nawet w kilku wersjach dzięki mechanizmowi slotów!) wraz z jego zależnościami. Możemy ustawić flagi USE, które pozwalają na wybór opcji instalacyjnych danej aplikacji oraz znaczniki kompilatora służące do optymalizacji pod wybraną architekturę. Instalacja aplikacji odbywa się w sposób wysoce zautomatyzowany, gdyż emerge sam ściąga wybrany ebuild z repozytorium online, rozpakowuje go, konfiguruje, kompiluje i instaluje, a g=flagi USE i kompilatora (a także inne opcje systemowe) możemy ustawić globalnie w pliku /etc/make.conf. Portage zapewnia również ciągłą aktualność - nie trzeba czekać na wydanie najnowszej wersji programu dla naszego systemu. Wszystkie źródła znajdują się Portage.
Co ważne, w Gentoo sami możemy wybrać wersję danej paczki i zdecydować czy chcemy korzystać
z gałęzi stabilnej czy niestabilnej. Portage to także ogrom oprogramowania (w tym gry, sterowniki
do sprzętu, itp.).
Plusy dystrybucji:
Bardzo wysoka szybkość i responsywność
Bardzo dobre zarządzanie oprogramowaniem
Aktualne oprogramowanie w Portage
Ogromna liczba programów
Pełna konfigurowalność
Bogata dokumentacja (w tym polska)
Spore środowisko entuzjastów dystrybucji
Minusy:
Brak graficznych konfiguratorów
Długa instalacja
Długa i pracochłonna konfiguracja systemu
Brak instalatora tekstowego
Zalecane częste aktualizacje
Aby osiągnąć wysoką wydajność, trzeba dobrze orientować się w procesie konfiguracji i opcjach kompilatora
11