mięśnie człowieka (w-f)

Mięśnie kończyny górnej
Są to mięśnie, których obydwa przyczepy znajdują się w obrębie kośćca kończyny górnej. Pod względem opisowym dzielą się na cztery grupy: mm. obręczy kończyny górnej, mm. ramienia, mm. przedramienia i mm. ręki.

Mięśnie obręczy kończyny górnej
W skład tej grupy wchodzą mięśnie mające jeden przyczep na łopatce lub obojczyku, a drugi na kości ramiennej.
Mięsień naramienny leży powierzchownie, ma kształt trójkątny i pełni ważną funkcję ochronną w stosunku do stawu ramiennego. Pole przyczepu początkowego jest obszerne i obejmuje: koniec barkowy obojczyka, wyrostek barkowy łopatki oraz dolny brzeg grzebienia łopatki. Włókna mięśniowe biegną ponad stawem ramiennym zbieżnie w dół i kończą się silnym ścięgnem na guzowatości naramiennej kości ramiennej.
Czynność. Jest to typowy mięsień wieloaktonowy, ponieważ włókna poszczególnych grup czynnościowych krzyżują się z trzema osiami stawu ramiennego. Część obojczykowa obraca ramię do wewnątrz i przywodzi do przodu, a część grzebieniowa obraca ramię na zewnątrz i przywodzi do tyłu. Część barkowa przy współudziale dwóch poprzednich odwodzi ramię do poziomu. Dalszy ruch odwodzenia odbywa się również w stawach obojczykowych z udziałem m. czworobocznego grzbietu i m. zębatego przedniego.
Mięsień nadgrzebieniowy wypełnia dół nadgrzebieniowy łopatki. Jego włókna biegną do boku i kończą się na górnej powierzchni guzka większego kości ramiennej oraz na torebce stawowej.
Czynność. Współpracując z mięśniem naramiennym odwodzi ramię. Napina torebkę stawową, słabo skręca ramię na zewnątrz i pomaga przy zginaniu.
Mięsień podgrzebieniowy układa się w dole podłopatkowym łopatki, a kończy na środkowej części guzka większego kości ramiennej oraz torebce stawowej. Często jest zrośnięty z m. obłym mniejszym.
Czynność. Skręca ramię na zewnątrz - w tym ruchu napina torebkę stawową zapobiegając jej wpukleniu w głąb stawu. Poza tym część górna odwodzi i zgina ramię.
Mięsień obły mniejszy przyczepia się na brzegu bocznym łopatki i powięzi podgrzebieniowej (często łączy się z m. podgrzebieniowym). Kończy się silnym ścięgnem na dolnej części guzka większego kości ramiennej i na torebce stawowej.
Czynność. Obraca kość ramienną na zewnątrz i napina torebkę stawową.
Mięsień obły większy jest rozpięty między dolnym kątem łopatki a grzebieniem guzka mniejszego kości ramiennej. Uwidacznia się wyraźnie podczas krzyżowania ramion na grzbiecie. Dolny jego brzeg wspólnie z brzegiem m. najszerszego grzbietu tworzą brzeg tylny dołu pachowego.
Czynność. Współdziała z mięśniem najszerszym grzbietu, a więc opuszcza podniesione ramię, przywodzi je do tyłu i skręca do wewnątrz.
Mięsień podłopatkowy posiada przyczep początkowy na powierzchni żebrowej łopatki i na powięzi podłopatkowej. Ścięgno końcowe przechodzi pod wyrostkiem kruczym łopatki i przyczepia się poprzez torebkę stawową na guzku mniejszym kości ramiennej. Jest to mięsień pierzasty, o dużym przekroju fizjologicznym
Czynność. Obraca ramię do wewnątrz i przywodzi. Napina torebkę stawową.

Mięśnie ramienia

Mięśnie ramienia są ułożone w grupie przedniej (zginaczy) i tylnej (prostowników.)

Grupa przednia mięśni ramienia
Mięsień kruczo-ramienny rozpoczyna się na wyrostku kruczym łopatki. Przyczep końcowy ma miejsce w połowie długości kości ramiennej, na jej przedniej, przyśrodkowej powierzchni.
Czynność. Zgina i przywodzi ramię. W zależności od położenia ramienia skręca je nieznacznie do wewnątrz lub na zewnątrz.
Mięsień dwugłowy ramienia ma dwa przyczepy początkowe. Głowa długa rozpoczyna się długim ścięgnem na guzku nadpanewkowym łopatki, przebija torebkę stawową układając się w bruździe międzyguzkowej kości ramiennej. Głowa krótka układając się w bruździe międzyguzkowej kości ramiennej. Głowa krótka odchodzi od wyrostka kruczego łopatki. W dalszym przebiegu obie głowy łączą się wytwarzając wrzecionowaty brzusiec i kończą się na guzowatości kości promieniowej. Część końcowych włókien mięśniowych przechodzi w płaskie rozcięgno dochodzące do powięzi przedramienia.
Czynność. Mięsień dwugłowy działa zarówno na sta3 ramienny, jak i łokciowy. W stawie ramiennym obydwie głowy kurcząc się wspólnie zginają ramię. Podczas oddzielnej pracy głowa długa odwodzi ramię i skręca je do wewnątrz, a głowa krótka ramię przywodzi. Działanie mięśnia na staw łokciowy polega na silnym odwracaniu przedramienia i w tym położeniu powoduje ruch zginania.
Mięsień ramienny ma szerokie pole przyczepu od przedniej powierzchni dalszej połowy kości ramiennej do torebki stawu łokciowego. Kończy się krótkim ścięgnem na guzowatości kości łokciowej. Mięsień ten leży pod m. dwugłowym, który ślizga się po wklęsłej powierzchni przedniej m. ramiennego.
Czynność. Jest silnym zginaczem przedramienia w stawie łokciowym, niezależnie od pronacyjnego czy supinacyjnego położenia. M. ramienny działa na odległość na staw ramienny, powodując ruch prostowania ramienia.

Grupa tylna mięśni ramienia
Mięsień trójgłowy ramienia zajmuje całą powierzchnię tylną ramienia. Ma trzy przyczepy początkowe: głowa długa rozpoczyna się na guzku podpanewkowym łopatki, głowa boczna odchodzi od tylnej powierzchni kości ramiennej powyżej rowka nerwu promieniowego, a głowa przyśrodkowa - od tylnej powierzchni kości ramiennej, poniżej wspomnianego rowka. W części dystalnej włókna mięśniowe przechodzą w duże, płaskie ścięgno przyczepiające się do tylnej powierzchni wyrostka łokciowego kości łokciowej.
Czynność. Głowa długa jest najsilniejszym prostownikiem ramienia w stawie ramiennym i silnym przywodzicielem. Wszystkie trzy głowy pracując wspólnie powodują ruch prostowania w stawie łokciowym - m. trójgłowy jest właściwie jedynym (oprócz m. łokciowego) prostownikiem tego stawu. Poza tym pociąga torebkę stawową zapobiegając jej wpukleniu w obręb stawu.
Mięsień łokciowy bywa również zaliczany do m. przedramienia. Biegnie od nadkłykcia bocznego kości ramiennej i więzadła pobocznego promieniowego do powierzchni tylnej górnego odcinka trzonu kości łokciowej.
Czynność. Współdziała z mięśniem trójgłowym przy prostowaniu ramienia, przyciska kość promieniową do łokciowej oraz napina torebkę stawową.

Mięśnie przedramienia
Mięśnie przedramienia dzielą się na trzy grupy: przednią, boczną i tylną, przy czym w grupach przedniej i tylnej mięśnie układają się w dwóch warstwach - powierzchniowej i głębokiej. Większość z nich ma krótkie brzuśce, które mniej więcej w połowie długości przedramienia przechodzą w długie ścięgna przytrzymywane w okolicy nadgarstka przez troczki.
Wiele ścięgien końcowych m. przedramienia jest zaopatrzonych w pochewki ścięgniste. Grupa zginaczy jest silniejsza od prostowników, co wyraża się m.in. w ich większym napięciu spoczynkowym. Przy kończynie swobodnie opuszczonej stawy ręki w położeniu zgięcia. W ujęciu bardzo ogólnym można przyjąć, że mięśnie grupy przedniej rozpoczynają się na nadkłykciu przyśrodkowym kości ramiennej (bądź w jego okolicy), a mięśnie należące do grupy bocznej i tylnej - na nadkłykciu bocznym (lub w jego okolicy).

Grupa przednia mięśni przedramienia

Warstwa powierzchowna
Mięsień nawrotny obły ma dwie głowy. Głowa ramienna przyczepia się na nadkłykciu przyśrodkowym kości ramiennej i na przegrodzie międzymięśniowej przyśrodkowej ramienia. Głowa łokciowa odchodzi od wyrostka dziobiastego kości łokciowej. Dalej obie głowy biegną skośnie w dół, kończąc się na środkowej części kości promieniowej.
Czynność. Dzięki skośnemu przebiegowi mięsień nawrotny obły ma składową nawracającą przedramię oraz składową zginającą w stawie łokciowym.
Mięsień zginacz promieniowy nadgarstka rozpoczyna się również na nadkłykciu przyśrodkowym kości ramiennej oraz na powięzi przedramienia. Włókna mięśniowe przechodzą w długie ścięgno biegnące po stronie promieniowej nadgarstka i dalej - w bruździe kości czworobocznej większej. Przyczep końcowy ma miejsce na podstawie II, czasem również II kości śródręcza. Ścięgno końcowe jest wyraźnie widoczne przez skórę powyżej stawu nadgarstkowego podczas dłoniowego zgięcia ręki.
Czynność. Mięsień ten zgina rękę (w stronę dłoniową). Pracuje również jako nawracacz przedramienia - działanie to jest szczególnie silne gdy przedramię jest wyprostowane, a ręka zgięta grzbietowo. Oprócz tego słabo zgina w stawie łokciowym.
Mięsień zginacz łokciowy nadgarstka rozpoczyna się głową ramienną na nadkłykciu przyśrodkowym i powięzi przedramienia oraz głową łokciową na powierzchni tylnej wyrostka łokciowego i kości łokciowej. Długie i silne ścięgno końcowe przyczepia się na kości grochowatej. Przedłużeniem tego ścięgna są więzadła haczykowe i grochowo-śródręczne, biegnące do podstawy piątej kości śródręcza, dlatego też można uważać kość grochowatą za trzeszczkę m. zginacza łokciowego.
Czynność. Zgina i przywodzi rękę. Kiedy zginacz łokciowy nadgarstka i zginacz promieniowy nadgarstka działają wspólnie, ruchy przywodzenia i odwodzenia ręki zostają zniesione.
Mięsień dłoniowy długi jest mięśniem bardzo zmiennym - często nie występuje. Rozpoczyna się na nadkłykciu przyśrodkowym i powięzi przedramienia. W części dolnej jego ścięgno końcowe przychodzi w rozcięgno dłoniowe. Ten mięsień leży najbardziej powierzchownie ze wszystkich zginaczy - jego ścięgno napina wyraźnie skórę przedramienia podczas zgięcia dłoniowego ręki.
Czynność. Słabo zgina i nawraca przedramię. Za pośrednictwem rozcięgna dłoniowego zgina stawy ręki i palce w stawach śródręczno-paliczkowych.
Mięsień powierzchowny palców jest szerokim mięśniem rozpoczynającym się dwiema głowami. Głowa ramienno-łokciowa odchodzi od nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej i wyrostka dziobiastego kości łokciowej; głowa promieniowa - od powierzchni przedniej kości promieniowej. Dalej mięsień wytwarza cztery brzuśćce, które przechodzą w cztery długie ścięgna. Te ścięgna biegną pod troczkiem zginaczy i na wysokości paliczków bliższych rozdwajają się. Przez powstałe w ten sposób szczeliny przechodzą ścięgna zginacza głębokiego palców („przeszywają” je). Poniżej szczelin ścięgna zginacza powierzchownego wytwarzają skrzyżowanie ścięgien i kończą się na brzegach środkowych paliczków.
Czynność. Główna praca tego mięśnia polega na zginaniu ręki i palców - ten ruch jest najsilniejszy podczas zgięcia grzbietowego ręki i palców. Przy zgięciu dłoniowym traci on prawie całą siłę. Zginacz powierzchowny powoduje również przywodzenie palców do palca środkowego. Jest słabym zginaczem stawu łokciowego.

Warstwa głęboka
Mięsień zginacz głęboki palców rozpoczyna się na trzonie kości łokciowej i błonie międzykostnej przedramienia. Poniżej połowy długości przedramienia brzusiec przechodzi w cztery ścięgna, które układają się w kanale nadgarstka, a następnie przechodzą przez szczeliny odpowiednich ścięgien zginacza powierzchownego i kończą się na podstawie dalszych paliczków od II do V palca.
Czynność. Zginacz głęboki palców powoduje zginanie wszystkich stawów palców II do V oraz zginanie i przywodzenie w stawie promieniowo-nadgarstkowym. Zbliża do siebie rozstawione palce.
Mięsień zginacz długi kciuka jest mięśniem pierzastym. Odchodzi od przedniej powierzchni kości promieniowej, błony międzykostnej, a często od nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej i wyrostka dziobiastego. Przyczep końcowy znajduje się na podstawie dalszego paliczka kciuka
Czynność. Silnie zgina rękę i kciuk. Jest słabym odwodzicielem ręki.
Mięsień nawrotny czworoboczny jest rozpięty nieco skośnie między przednimi powierzchniami kości łokciowej i promieniowej w ich dolnych odcinkach.
Czynność. Nawraca przedramię oraz dociska do siebie dolne nasady kości przedramienia.

Grupa boczna mięśni przedramienia

Mięsień ramienno-promieniowy - najsilniejszy mięsień tej grupy - rozpoczyna się na brzegu bocznym trzonu kości ramiennej, w połowie jej długości (początek może sięgać aż do przyczepu m. naramiennego). Włókna mięśniowe przechodzą w długie ścięgno kończące się nieco powyżej wyrostka rylcowatego kości ramieniowej. Mięsień ten stanowi dźwignię o długim ramieniu, dlatego też można przezwyciężyć duże obciążenia.
Czynność. Jest silnym zinaczem stawu łokciowego; w tej pracy ustępuje tylko m. dwugłowemu i m. ramiennemu. W zależności od położenia przedramienia może wykonywać ruchy nawracania lub odwracania.
Mięsień prostownik promieniowy długi nadgarstka odchodzi od nadkłykcia bocznego, brzegu bocznego kości ramiennej i przegrody międzymięśniowej bocznej ramienia. Długie ścięgno końcowe przechodzi przez drugi przedział troczka prostowników i przyczepia się na powierzchni grzbietowej II kości śródręcza.
Czynność. Zgina w stawie łokciowym i słabo nawraca przedramię. Poza tym silnie prostuje rękę i odwodzi ją. Ten mięsień pracuje najefektywniej gdy palce są zgięte.

Mięsień prostownik promieniowy krótki nadgarstka rozpoczyna się na nadkłykciu bocznym kości ramiennej i na powięzi przedramienia. W połowie długości przedramienia mięsień przechodzi w ścięgno, które biegnie również przez drugi przedział troczka prostowników i kończy się na powierzchni grzbietowej III kości śródręcza.
Czynność. Silnie prostuje rękę i słabo ją odwodzi. Nieznacznie zgina w stawie łokciowym.
Mięsień odwracacz przyczepia się na grzebieniu mięśnia odwracacza, nadkłykciu bocznym kości ramiennej oraz na więzadłach pierścieniowatym i pobocznym ramieniowym stawu łokciowego. Mięsień obejmuje od tyłu górny odcinek kości promieniowej i kończy się poniżej jej guzowatości, a także na jej bocznej i tylnej stronie.
Czynność. Odwraca przedramię w każdym położeniu. Ten mięsień wraz z m. dwugłowym ramienia mają dwa razy większą siłę od m. nawrotnego obłego.

Grupa tylna mięśni przedramienia

Warstwa powierzchowna
Mięsień prostownik palców rozpoczyna się na nadkłykciu bocznym kości ramiennej, więzadle pobocznym promieniowym i pierścieniowatym oraz na powięzi przedramienia. W połowie przedramienia mięsień dzieli się na trzy lub cztery brzuśce, które z kolei przechodzą w długie ścięgna. Te ścięgna biegną przez czwarty przedział troczka prostowników i w okolicy bliższych paliczków II do V palca przechodzą w rozcięgno grzbietowe, kończące się na podstawach dalszych paliczków tych palców, Na grzbiecie ręki ścięgna mięśnia są dobrze widoczne.
Czynność. Jest najsilniejszym prostownikiem ręki. Oprócz tego prostuje palce w stawach śródręczno-paliczkowych i odwodzi je.
Mięsień prostownik palca małego ma wspólny początek z prostownikiem palców. Jego długie ścięgno biegnie przez piąty przedział troczka prostowników - przed dojściem do V palca rozdwaja się i przechodzi w rozcięgno grzbietowe.
Czynność. Prostuje i przywodzi V palec
Mięsień prostownik łokciowy nadgarstka rozpoczyna się na nadkłykciu bocznym kości ramiennej, więzadle pobocznym promieniowym, powięzi przedramienia i n powierzchni tylnej kości łokciowej. Jego ścięgno przechodzi przez szósty przedział troczka prostowników (w bruździe między wyrostkiem rylcowatym a głową kości łokciowej) i kończy się na podstawie V kości śródręcza.
Czynność. Jest silnym prostownikiem ręki i najsilniejszym jej przywodzicielem. Przy ustalonym kciuku mięsień odwodzi od niego rękę.

Warstwa głęboka
Mięsień odwodziciel długi kciuka odchodzi od powierzchni tylnej kości łokciowej i promieniowej oraz od błony między kostnej. Płaskie ścięgno przechodzi na stronę promieniową przedramienia, biegnie przez pierwszy przedział troczka prostowników i kończy się na podstawie I kości śródręcza oraz kości czworobocznej większej (część ścięgna przechodzi w brzusiec odwodziciela krótkiego kciuka).
Czynność. Odwodzi i odprowadza kciuk. Odwodzi i zgina rękę (ponieważ ścięgno przechodzi na stronę dłoniową).

Mięsień prostownik krótki kciuka ma początek na tylnej powierzchni kości promieniowej i błonie międzykostnej. Ścięgno końcowe przechodzi przez pierwszy przedział troczka prostowników i przyczepia się na podstawie bliższego paliczka kciuka.
Czynność. Prostuje kciuk w stawie śródręczno-paliczkowym. Odwodzi kciuk i rękę.
Mięsień prostownik długi kciuka rozpoczyna się na tylnej powierzchni kości łokciowej i błonie międzykostnej. Długie ścięgno końcowe przechodzi przez trzeci przedział troczka prostowników i kończy się na podstawie dalszego paliczka kciuka.
Czynność. Prostuje kciuk we wszystkich stawach i przywodzi go. Jest również słabym prostownikiem ręki.

Mięsień prostownik wskaziciela rozpoczyna się na powierzchni tylnej kości łokciowej w jej dolnym odcinku i na błonie międzykostnej. Ścięgno końcowe biegnie przez czwarty przedział troczka prostowników, łączy się ze ścięgnom prostownika palców i przechodzi w rozcięgno grzbietowe palca wskazującego
Czynność. Prostuje palec wskazujący. Oprócz tego prostuje i odwodzi rękę.


Krótkie mięśnie ręki

Te mięśnie są położone na stronie dłoniowej śródręcza, między kośćmi śródręcza. Na stronie grzbietowej ręki mięśnie nie występują.
Mięśnie dłoni są zgrupowane w trzech miejscach: 1. w kłębie kciuka, 2. w kłębie małego palca, 3. w przestrzeniach międzykostnych i wgłębieniu dłoniowym.

Mięśnie kłębu kciuka
Mięsień odwodziciel krótki kciuka przyczepia się na troczku zginaczy, guzku kości łódeczkowatej i często na ścięgnie odwodziciela długiego kciuka. Przyczep końcowy ma miejsce na podstawie bliższego paliczka kciuka.
Czynność. Odwodzi kciuk i przeciwstawia go pozostałym palcom. Zgina staw śródręczno-paliczkowy.

Mięsień zginacz krótki kciuka rozpoczyna się dwiema głowami - na troczku zginaczy i na II kości śródręcza. Mięsień kończy się na bliższym paliczku kciuka.
Czynność. Odwodzi lub przywodzi i przeciwstawia kciuk w zależności od położenia. Zgina w stawie śródręczno-paliczkowym.
Mięsień przeciwstawiacz kciuka odchodzi od troczka zginaczy i kości czworobocznej większej, a kończy się na I kości śródręcza.
Czynność. Przeciwstawia kciuk pozostałym palcom i przywodzi.
Mięsień przywodziciel kciuka posiada dwie głowy. Głowa skośna odchodzi od kości główkowatej, głowa poprzeczna - od III kości śródręcza. Wspólne ścięgno końcowe przyczepia się na podstawie bliższego paliczka kciuka i trzeszczce łokciowej.
Czynność. Przywodzi i przeciwstawia kciuk. Zgina staw śródręczno-paliczkowy.

Mięśnie kłębu palca małego
Mięsień dłoniowy krótki jest rozpięty między rozcięgnem dłoniowym i troczkiem zginaczy a skórą ręki na brzegu łokciowym.
Czynność. Marszczy brzeg łokciowy dłoni.
Mięsień odwodziciel palca małego rozpoczyna się na kości grochowatej i troczku zginaczy, a kończy się na bliższym paliczku małego palca.
Czynność. Odwodzi V palec. Zgina go w stawie śródręczno-paliczkowym.
Mięsień zginacz krótki palca małego jest rozpięty między kością haczykowatą i troczkiem zginaczy a bliższym paliczkiem V palca.
Czynność. Zgina V palec.
Mięsień przeciwstawiacz palca małego biegnie od kości haczykowatej i troczka zginaczy do V kości śródręcza.
Czynność. Nieznacznie przesuwa V kość, przeciwstawia mały palec.

Mięśnie środkowe dłoni

Mięśnie glistowate - w liczbie czterech - leżą między ścięgnami zginacza głębokiego palców. Stanowią one ruchomy początek dla mm. glistowatych, a przyczepy końcowe znajdują się w rozcięgnie grzbietowym, w okolicy paliczków bliższych palców II-V.
Czynność. Mięśnie glistowate zginają w stawach śródręczno-paliczkowych, a poprzez rozcięgno grzbietowe prostują palce w stawach międzypaliczkowych.
Mięśnie międzykostne wypełniają przestrzenie międzykostne śródręcza i układają się w warstwach dłoniowej i grzbietowej.
Czynność. Mięśnie międzykostne grzbietowe odwodzą w stawach śródręczno paliczkowych, a dłoniowe działają jako przywodziciele. Pracując wspólnie zginają palce w stawach śródręczno-paliczkowych i prostują w stawach międzypaliczkowych


Mięśnie kończyny dolnej

Stosując ten sam podział topograficzny jak przy kończynie górnej, mięśnie kończyny dolnej dzielą się na: m. obręczy kończyny dolnej, m. uda, m. podudzia i m. stopy. Ogólny schemat umięśnienia jest podobny, a różnice są następstwem odrębnych funkcji. Kończyna górna pełni funkcję chwytaną i manipulacyjną, natomiast kończyna dolna przejęła funkcję podporową i lokomocyjną.


Mięśnie obręczy kończyny dolnej
Są to mięśnie obejmujące grupę przednią i grupę tylną mięśni położonych grzbietowo oraz grupę mięśni brzusznych. Wszystkie rozpoczynają się na miednicy, a kończą na kości udowej.

Grupa przednia mięśni obręczy kończyny dolnej

Mięsień biodrowo-lędźwiowy dzieli się na m. lędźwiowy większy, m. lędźwiowy mniejszy i m. biodrowy.
Mięsień lędźwiowy większy rozpoczyna się na powierzchni bocznej trzonów dwunastego kręgu piersiowego i pierwszego do czwartego kręgu lędźwiowego oraz na wyrostkach żebrowych wszystkich kręgów lędźwiowych. Przyczep końcowy ma miejsce na krętarzu mniejszym kości udowej.

Mięsień lędźwiowy mniejszy odchodzi od trzonów dwunastego kręgu piersiowego i pierwszego lędźwiowego. Ścięgno końcowe przyczepia się na powięzi biodrowej, łuku biodrowo-łonowym i wyniosłości biodrowo-łonowej.
Mięsień biodrowy wypełnia dół biodrowy i utrzymuje dodatkowe pasma od obu kolców biodrowych przednich i torebki stawu biodrowego. Kończy się wspólnie z m. lędźwiowym większym na krętarzu mniejszym.

Mięsień biodrowo-lędźwiowy biegnie pod więzadłem pachwinowym przez rozstęp mięśni.
Czynność. Wyżej opisane mięśnie silnie zginają staw biodrowy, przy czym mięsień lędźwiowy większy - wskutek długości swych włókien - decyduje o zakresie i szybkości ruchu (mięsień „szybkobiegaczy”). Przy ustalonych kończynach cały mięsień współpracuje w ruchu unoszenia tułowia (np. przy wykonywaniu skłonów tułowia w przód z pozycji leżenia tyłem). Podczas pracy jednostronnej mięsień zgina bocznie odcinek lędźwiowy kręgosłupa. W stawie biodrowym oprócz zginania wykonuje również ruchy przywodzenia i obracania uda na zewnątrz.

Grupa tylna mięśni obręczy kończyny dolnej
Mięsień pośladkowy wielki jest dużym i grubym mięśniem mającym długą, wachlarzowatą linię przyczepu. Odchodzi od powięzi piersiowo-lędźwiowej, kresy pośladkowej tylnej talerza kości biodrowej, bocznego brzegu kości krzyżowej i guzicznej oraz od więzadła krzyżowo-guzowego. Włókna kierują się skośnie w dół, w bok i kończą się w paśmie biodrowo-piszczelowym powięzi szerokiej uda oraz na guzowatości pośladkowej kości udowej (tzw. krętarz trzeci)
Czynność. Jest to najsilniejszy prostownik stawu biodrowego, oprócz tego silnie skręca udo na zewnątrz. Przez swój przyczep udowy przywodzi udo, a dzięki przyczepowi powięziowemu odwodzi je. Działając na powięź szeroką uda prostuje kolano. Najważniejszą funkcją m. pośladkowego wielkiego jest utrzymywanie pionowej postawy ciała przy współpracy z mięśniami grupy przedniej. Działając obustronnie kontroluje statykę górnej części ciała, chroni tułów przed upadkiem do przodu oraz przesuwa miednicę do przodu (np. podczas wiosłowania).

Mięsień pośladkowy średni jest mięśniem wachlarzowatym, leżącym pod mięśniem pośladkowym wielkim. Rozpoczyna się na talerzu kości biodrowej, między kresami pośladkowymi przednią i tylną. Zwęża się ku dołowi i kończy na bocznej powierzchni krętarza większego.

Mięsień pośladkowy mały jest położony pod mięśniem poprzednim. Rozpoczyna się między kresami pośladkowymi przednią i dolną - włókna biegną zbieżnie w dół i przyczepiają się przedniej powierzchni krętarza większego.

Czynność. Obydwa powyżej opisane mięśnie działają wspólnie. Ponieważ ich włókna krzyżują się ze wszystkimi osiami stawu biodrowego - są mięśniami wieloaktonowymi. Najsilniejsza praca m. pośladkowych polega na odwodzeniu kończyn. Mięśnie te podczas chodzenia pochylają miednicę bocznie, w stronę nogi postawnej. Dzięki temu przeciwna połowa miednicy zostaje uniesiona, a tym samym kończynę nie obciążoną można przenieść do przodu. Włókna przednie zginają udo i skręcają je do wewnątrz - skurcz włókien tylnych powoduje prostowanie uda i skręcanie na zewnątrz.

Mięsień naprężacz powięzi szerokiej odchodzi od kolca biodrowego przedniego górnego i powięzi pośladkowej. Na wysokości krętarza większego włókna mięśniowe przechodzą w ścięgniste pasmo biodrowo-piszczelowe powięzi szerokiej, kończącej się na kłykciu bocznym piszczeli.
Czynność. Zgina, odwodzi i skręca udo do wewnątrz. Poprzez napięcie powięzi szerokiej ustala wyprostowany staw kolanowy, a zgięty staw kolanowy zgina jeszcze bardziej.

Mięsień gruszkowaty rozpoczyna się na miednicznej powierzchni kości krzyżowej. Brzusiec mięśnia przechodzi przez otwór kulszowy większy, a ściegno końcowe przyczepia się do krętarza większego (po stronie przyśrodkowej).
Czynność. Skręca udo na zewnątrz, słabo je odwodzi i prostuje. Pochyla miednicę i tułów bocznie w stronę ustalonej nogi.

Grupa brzuszna mięśni obręczy kończyny dolnej

Mięsień zasłaniacz wewnętrzny rozpoczyna się na wewnętrznej powierzchni błony zasłonowej oraz na kościach otaczających otwór zasłoniony. Mięsień przechodzi przez otwór kulszowy mniejszy i kończy się w dole krętarzowym kości udowej.
Mięsień zasłaniacz zewnętrzny odchodzi od zewnętrznej powierzchni błony oraz otworu zasłonionego i również kończy się w dole krętarzowym.
Czynność. Obydwa zasłaniacze skręcają udo na zewnątrz, pomagają w prostowaniu i przywodzeniu uda.
Mięsnie bliźniaczy górny i dolny. Górny rozpoczyna się na kolcu kulszowym, a dolny - na guzie kulszowym. Między nimi układa się ścięgno końcowe m. zasłaniacza wewnętrznego. Przyczepy końcowe znajdują się w dole krętarzowym.
Czynność. Mięśnie bliźniacze współdziałają z zasłaniaczami.

Mięsień czworoboczny uda jest rozpięty między guzem kulszowym a grzebieniem między krętarzowym kości udowej
Czynność. Obraca udo na zewnątrz, przywodzi i prostuje.

Mięsnie uda

Mięśnie uda tworzy dziesięć mięśni, które są ułożone w trzech grupach: przedniej, przyśrodkowej i tylnej.
Grupa przednia mięśni uda

Mięsień krawiecki jest najdłuższym mięśniem występującym u człowieka. Rozpoczyna się na kolcu biodrowym przednim górnym, po czym kieruje się skośnie w duł, owija się wokół nadkłykcia przyśrodkowego kości udowej i dochodzi do guzowatości kości piszczelowej od strony przyśrodkowej. Mięsień nie zmienia swego położenia nawet podczas skurczu, ponieważ biegnie w mocnej loży powięziowej, utrzymującej stale jego położenie.
Czynność. Mięsień krawiecki jest zginaczem stawów biodrowego i kolanowego. Oprócz tego odwodzi udo i słabo skręca je na zewnątrz. Przy zgiętym stawie kolanowym obraca podudzie do wewnątrz.
Mięsień czworogłowy uda jest dużym, grubym mięśniem wypełniającym grupę przednią. Cztery niezależnie działające głowy posiadające oddzielne przyczepy początkowe i wspólny przeczep końcowy.
Mięsień prosty uda czyli głowa przednia, rozpoczyna się na kolcu biodrowym przednim dolnym i na torebce stawu biodrowego.
Mięsień obszerny boczny głowa boczna - odchodzi od bocznej powierzchni krętarza większego, wargi bocznej kresy chropawej i kresy międzykrętarzowej.
Mięsień obszerny przyśrodkowy - głowa przyśrodkowa - odchodzi od wargi przyśrodkowej kresy chropawej.
Mięsień obszern;y pośredni - głowa pośrednia - leży pod głową przednią, a rozpoczyna się na przedniej, bocznej powierzchni trzonu kości udowej

Wszystkie te głowy łączą się we wspólne ścięgno końcowe przyczepiające się na brzegach rzepki. To ścięgno przechodzi dalej w więzadło rzepki, które kończy się na guzowatości kości piszczelowej.
Czynność. Głowa przednia jest mięśniem dwustawowym - jest to najsilniejszy zginacz stawu biodrowego; oprócz tego odwodzi i lekko skręca udo na zewnątrz. Wszystkie głowy działają na staw kolanowy jako najsilniejszy prostownik - to działanie jest największe przy wyprostowanym stawie biodrowym.

Ważna czynność tego mięśnia jest związana ze statyką; nie pozwala on na ugięcie się kolan podczas stania. Kiedy punkt ciężkości przesunie się do tyłu od osi poprzecznej stawów kolanowych, m. czworogłowy będzie przeciwdziałał (poprzez skurcz) upadkowi do tyłu.

Mięsień stawowy kolana leży pod mięśniem czworogłowym uda. Biegnie od przedniej powierzchni dolnej części trzonu kości udowej do torebki stawu kolanow..
Czynność. Poprzez napinanie torebki stawowej zapobiega wpuklaniu się jej między rzepkę a kość udową.

Grupa przyśrodkowa mięśni uda
Stanowi ją pięć mięśni, które oprócz wykonywania ruchów przywodzenia ud ustalają miednicę. Włókna leżące z przodu i z tyłu osi poprzecznej stawów biodrowych równoważą chwiejną postawę stojącego człowieka.

Mięsień grzebieniowy - nazywany również mięśniem łonowym - rozpoczyna się na grzebieniu kości łonowej, na guzku łonowym i więzadle łonowym górnym. Przyczep końcowy znajduje się na kresie grzebieniowej kości udowej, poniżej krętarza mniejszego.
Czynność. Przywodzi udo, zgina i nieznacznie obraca je na zewnątrz.

Mięsień smukły jest mięśniem dwustawowym, rozpoczynającym się na gałęzi dolnej kości łonowej i gałęzi kości kulszowej Ścięgno końcowe owija się wokół bloczka utworzonego przez nadkłykieć przyśrodkowy kości udowej i przyczepia się przyśrodkowy kości udowej i przyczepia się przyśrodkowo od guzowatości kości piszczelowej (pod ścięgnem m. krawieckiego).
Czynność. Przywodzi udo, nieco je prostuje i skręca na zewnątrz. W stawie kolanowym zgina podudzie i obraca je do wewnątrz.

Mięsień przywodziciel długi posiada przyczep początkowy poniżej guzka kości łonowej, a końcowy - na wardze przyśrodkowej kresy chropawej kości udowej (w jej części środkowej).
Czynność. Silnie przywodzi udo, zgina je i skręca na zewnątrz.

Mięsień przywodziciel krótki odchodzi od przedniej powierzchni gałęzi dolnej kości łonowej, a kończy się powyżej przywodziciela długiego na wardze przyśrodkowej kresy chropawej.
Czynność. Przywodzi, zgina i skręca udo na zewnątrz.

Mięsień przywodziciel wielki rozpoczyna się na przedniej powierzchni gałęzi dolnej kości łonowej, gałęzi kości kulszowej i bocznej powierzchni guza kulszowego. Stąd jego włókna zmierzają rozbieżnie do długiej linii przyczepu końcowego, sięgającej od dolnego odcinka wargi przyśrodkowej kresy chropawej do nadkłykcia przyśrodkowego kości udowej. Poszczególne części mięśnia mogą tworzyć oddzielne jednostki. Dolne, najbardziej stromo biegnące włókna często tworzą osobny brzusiec przechodzący w silne ścięgno (tzw. ścięgno przywodziciela).
Czynność. Jest to najsilniejszy przywodziciel stawu biodrowego. Włókna przyczepiające się do kresy chropawej skręcają udo na zewnątrz, a włókna kończące się na nadkłykciu przyśrodkowym obracają je do wewnątrz. Ten mięsień jest również bardzo silnym prostownikiem stawu biodrowego, a część włókien leżących z przodu osi poprzecznej stawu pomaga w zginaniu uda.

Grupa tylna mięśni uda

W tej grupie występują trzy mięśnie dwustawowe, które sąantagonistami mięśnia czworogłowego uda..

Mięsień półścięgnisty rozpoczyna się na tylnej powierzchni guza kulszowego. Włókna mięśniowe mniej więcej w połowie uda przechodzą w długie, wąskie ścięgno kończące się na kości piszczelowej przyśrodkowo i poniżej guzowatości piszczeli. W tym miejscu ścięgno - wraz z ścięgnami m. krawieckiego i m. smukłego - łączy się z powięzią goleni tworząc płytkę ścięgnistą, zwaną gęsią stopką powierzchowną.
Czynność. Zgina staw kolanowy i skręca podudzie do wewnątrz. W stawie biodrowym jest prostownikiem i słabym przywodzicielem.

Mięsień półbłoniasty ma szerokie, płaskie ścięgno początkowe, od którego bierze nazwę. Odchodzi od guza kulszowego, a następnie przechodzi w szeroki brzusiec, którego ścięgno leży w rowku m. półścięgnistego. Ścięgno końcowe rozdziela się na trzy odnogi: jedna przyczepia się do kłykcia przyśrodkowego piszczeli, druga przechodzi w więzadło podkolanowe skośne, a trzecia - w powięź goleni. Wspomniane odnogi tworzą tzw. gęsią stopkę głęboką.
Czynność. Jego działanie jest takie jak mięśnia poprzedniego, tylko znacznie silniejsze.

Mięsień dwugłowy uda ma dwa oddzielne przyczepy początkowe. Głowa długa odchodzi od tylnej powierzchni guza kulszowego, a głowa krótka - od górnej części wargi bocznej kresy chropawej. Wspólne, silne ścięgno końcowe (dobrze wyczuwalne przez skórę) przyczepia się na głowie strzałki.
Czynność. Głowa długa w stawie biodrowym prostuje udo oraz słabo je przywodzi. Obydwie głowy działając na staw kolanowy silnie zginają podudzie i obracają na zewnątrz.


Miśnie goleni

Mięśnie goleni dzielą się na trzy grupy: przednią, boczną i tylną, która składa się z warstwy powierzchownej i głębokiej.

Grupa przednia mięśni goleni
Mięsień piszczelowy przedni rozpoczyna się na kłykciu bocznym kości piszczelowej, na błonie międzykostnej i powięzi goleni. Brzusiec mięśnia w połowie goleni przechodzi w długie, mocne ścięgno, które biegnie przez przedział przyśrodkowy troczków prostowników i kończy się na powierzchniach podeszwowych kości klinowatej przyśrodkowej i podstawy I kości śródstopia.
Czynność. Jest to najsilniejszy prostownik stopy. Kiedy ścięgno końcowe przesuwa się w stronę przyśrodkową, unosi on brzeg przyśrodkowy stopy i odwraca ją; w tym ruchu m. piszczelowy przedni przeciwdziała powstawaniu płaskostopia. Gdy stopa jest ustalona (np. podczas jazdy na nartach czy łyżwach), zbliża goleń do stopy.

Mięsień prostownik długi palców odchodzi od kłykcia bocznego piszczeli, brzegu przedniego i głowy strzałki oraz błony międzykostnej. Długie ścięgno końcowe przechodzi przez boczne przedziały troczków prostowników (górnego i dolnego), poczym dzieli się na cztery ścięgna przechodzące w rozcięgna grzbietowe palców II do V.

Mięsień strzałkowy trzeci jest to boczna, odszczepiona część prostownika długiego palców. Przyczep końcowy ma miejsce na powierzchni grzbietowej V kości śródstopia, a czasem również i IV.
Czynność. Przy ustalonej stopie obydwa mięśnie zbliżają podudzie do stopy. Gdy stopa jest odciążona, te mięśnie prostują w stawie skokowym górnym, a w stawie skokowym dolnym nawracają i odwodzą stopę.

Mięsień prostownik długi palucha leży pod opisanymi uprzednio mięśniami. Rozpoczyna się na środkowej części kości strzałkowej i błonie międzykostnej - jego ścięgno końcowe przechodzi przez boczny przedział troczka dolnego, a przyczepia się na grzbietowej powierzchni podstawy dalszego paliczka palucha.
Czynność. Silnie prostuje paluch i stopę. W zależności od położenia ścięgna może nawracać lub odwracać stopę.

Grupa boczna mięśni goleni
Mięsień strzałkowy długi jest mięśniem pierzastym, którego przyczepy początkowe znajdują się na kłykciu bocznym piszczeli, głowie strzałki, powierzchni bocznej strzałki w odcinku górnym i powięzi goleni. Długie ścięgno owija się wokół kostki bocznej, przechodzi pod bloczkiem strzałkowym kości piętowej (gdzie umocowane jest przez troczek dolny m. strzałkowych) na stronę podeszwową stopy, układa się w bruździe kości sześciennej i kończy na kości klinowatej przyśrodkowej i na guzowatości I kości śródstopia (obok przyczepu m. piszczelowego przedniego).
Czynność. Ten mięsień jest najsilniejszym pronatorem stopy - unosi brzeg boczny, odwodzi i zgina stopę. Wspólnie z m. piszczelowym przednim podtrzymuje wysklepuje wysklepienie stopy.

Mięsień strzałkowy krótki odchodzi od powierzchni bocznej strzałki w połowie jej długości. Ścięgno końcowe biegnie pod dolnym troczkiem m. strzałkowych (owija się wokół kostki bocznej) i przyczepia się na guzowatości V kości śródstopia, a często również na V palcu.
Czynność. Zgina stopę, nawraca ją i odwodzi. Jest znacznie słabszym mięśniem od strzałkowego długiego. Ścięgna końcowe mięśnia piszczelowego przedniego i mięśnia strzałkowego długiego otaczają stopę od strony przyśrodkowej i bocznej - kończą się w tym samym miejscu. W ten sposób powstaje strzemię ścięgniste stopy, które czynnie wpływa na podtrzymanie wysklepienia stopy.

Grupa tylne mięśni goleni

Warstwa powierzchowna
W tej grupie występują mięsień trójgłowy łydki i mięsień podeszwowy. Silny rozwój mięśnia trójgłowego powoduje znaczną przewagę zginaczy stopy nad prostownikami. W jego skład wchodzą dwie głowy mięśnia brzuchatego łydki i mięsień płaszczkowaty.

Mięsień brzuchaty łydki rozpoczyna się głowami boczną i przyśrodkową na tylnej powierzchni kości udowej, powyżej kłykci bocznego i przyśrodkowego. Obie głowy łączą się we wspólny brzusiec, który w połowie goleni przechodzi w płaskie, silne ścięgno kończące się na guzie piętowym. To ścięgno nazywane jest ścięgnem piętowym lub ścięgnem Achillesa. Między ścięgnem a guzem piętowym znajduje się duża kaletka maziowa.

Mięsień płaszczkowaty wziął swoją nazwę od ryby płaszczki, którą przypomina kształtem. Posiada długą linię przyczepu początkowego: na tylnej powierzchni głowy strzałki i jej górnej części trzonu, na kresie m. płaszczkowatego piszczeli i tylnej powierzchni piszczeli oraz na łuku ścięgnistym rozpiętym między kośćmi podudzia. Brzusiec mięśnia przechodzi następnie w ścięgno piętowe.

Mięsień podeszwowy jest mięśniem odchodzącym od kości udowej, powyżej kłykcia bocznego. Długie ścięgno końcowe biegnie między m. brzuchatym a m. płaszczkowatym i albo kończy się oddzielnie na guzie piętowym, albo łączy się ze ścięgnem piętowym (czasem dochodzi do rozcięgna podeszwowego).
Czynność. Mięsień trójgłowy łydki jest najsilniejszym zginaczem stopy. Wykonuje ruchy lokomocyjne odrywając piętę od podłoża. Oprócz tego powoduje odwracanie i przywodzenie stopy. Mięśnie brzuchaty i podeszwowy są również zginaczami stawu kolanowego. Kiedy dwie głowy mięśnia brzuchatego kurczą się oddzielnie, zostają wykonane ruchy skrętu podudzia do wewnątrz (głowa przyśrodkowa).

Warstwa głęboka
Mięsień podkolanowy rozpoczyna się na nadkłykciu bocznym kości udowej i na tylnej powierzchni torebki stawu kolanowego. Przyczep końcowy znajduje się na kości piszczelowej, powyżej krasy mięśnia płaszczkowatego.
Czynność. Zgina staw kolanowy i obraca podudzie do wewnątrz. Napina torebkę stawową.

Mięsień zginacz długi palców odchodzi od kości piszczelowej poniżej kresy mięśnia płaszczkowatego, od powięzi goleni i łuku ścięgnistego, który łączy obie kości goleni. Ścięgno końcowe owija się z tyłu wokół kostki przyśrodkowej i poniżej niej jest przytrzymywane przez troczek zginaczy. Na stronie podeszwowej dzieli się na cztery odnogi dochodzące do paliczków dalszych palców II do V.
Czynność. Zgina stopę i palce. Oprócz tego odwraca i przywodzi stopę. Przy obciążonej stopie wzmacnia jej wysklepienie.

Mięsień piszczelowy tylny rozpoczyna się na górnej części tylnej powierzchni kości piszczelowej i strzałkowej oraz na błonie międzykostnej i powięzi goleni. W dolnej części piszczeli włókna mięśniowe przechodzą w ścięgno, które dalej układa się w rowku kostki przyśrodkowej, przytrzymywane przez troczek zginaczy. Kończy się promienistymi pasmami na wszystkich kościach stępu, z wyjątkiem kości skokowej oraz na II, II, IV kości śródstopia.
Czynność. Silnie działa na stopę jako odwracacz i przywodziciel - słabiej jako zginacz. Wzmacnia poprzeczne wysklepienie stopy - uzupełnia strzemię ścięgniste.

Mięsień zginacz długi palucha biegnie od środkowej części tylnej powierzchni kości strzałkowej i błony międzykostnej. Ścięgno końcowe przebiega w rowku kostki przyśrodkowej pod troczkiem i dochodzi do podstawy dalszego paliczka palucha.
Czynność. W stawie skokowym górnym zgina stopę, a w dolnym odwraca i przywodzi. Zgina paluch i przy ustalonej stopie wzmacnia jej wysklepienie.


Krótkie mięśnie stopy

Głównym zadaniem mięśni stopy jest wzmacnianie i usztywnianie poprzecznego i podłużnego wysklepienia stopy, szczególnie podczas obciążeń statycznych. Mięśnie stopy dzielą się na krótkie mięśnie grzbietu stopy i mięśnie podeszwy. W skład tych ostatnich wchodzą jeszcze mięśnie wyniosłości przyśrodkowej (palucha), mięśnie wyniosłości bocznej (palca małego) i mięśnie wyniosłości pośredniej.

Mięśnie grzbietu stopy
Mięsień prostownik krótki palców i mięsień prostownik krótki palucha rozpoczynają się wspólnie na górnej i bocznej powierzchni kości piętowej. Dalej brzusiec dzieli się na głowę przyśrodkową, której ścięgno kończy się na paliczku bliższym palucha, i głowę boczną, wytwarzającą trzy ścięgna. Łączą się one ze ścięgnami prostownika długiego palców i kończą się w rozcięgnie palców II do V.
Piąty palec posiada osobne ścięgno prostujące od mięśnia strzałkowego trzeciego lub mięśnia strzałkowego krótkiego.
Czynność. Prostują palce i słabo je rozstawiają.

Mięśnie podeszwy

Mięśnie wyniosłości przyśrodkowej
Mięsień odwodziciel palucha rozpoczyna się na przyśrodkowej stronie guza piętowego, na guzowatości kości łódkowatej i kości klinowatej przyśrodkowej oraz na rozcięgnie podeszwowym stopy. Kończy się na podstawie bliższego paliczka palucha.
Czynność. Zgina i odwodzi paluch. Wzmacnia przyśrodkową część wysklepienia stopy.

Mięsień zginacz krótki palucha biegnie od powierzchni podeszwowych kości klinowatych i kości łódeczkowatej do podstawy bliższego paliczka palucha.
Czynność. Wzmacnia wysklepienie stopy i zgina paluch (pracuje podczas stania na palcach).

Mięsień przywodziciel palucha posiada głowę skośną, rozpoczynającą się na podstawach kości śródstopia, kości klinowatej bocznej i kości sześciennej, oraz głowę poprzeczną, odchodzącą od torebek stawów śródstopno-paliczkowych. Obydwie głowy kończą się na podstawie bliższego paliczka palucha.
Czynność. Przywodzi i zgina paluch oraz wzmacnia wysklepienie stopy. Głowa poprzeczna zwęża stopę, a głowa skośna ją skraca.

Mięśnie wyniosłości bocznej
Mięsień odwodziciel palca małego rozpoczyna się na dolnej i bocznej powierzchni kości piętowej oraz na rozcięgnie podeszwowym, a kończy na guzowatości V kości śródstopia i na paliczku bliższym małego palca.
Czynność. Zgina mały palec i słabo odwodzi. Wzmacnia podłużne wysklepienie stopy i ją skraca.

Mięsień zginacz krótki palca małego biegnie od podstawy V kości śródstopia i więzadła podeszwowego do bliższego paliczka małego palca.
Czynność. Zgina V palec i wzmacnia wysklepienie podłużne stopy.

Mięśnie wyniosłości pośredniej
Mięsień zginacz krótki palców przyczepia się na dolnej powierzchni guza piętowego i rozcięgnie podeszwowym. Mięsień posiada cztery brzuśce, których ścięgna końcowe na wysokości bliższych paliczków palców II-V są przyszyte przez ścięgna zginacza długiego palców. Te ścięgna kończą się na środkowych paliczkach palców II do V.
Czynność. Zgina palce II do V. Wzmacnia wysklepienie stopy.

Mięsień czworoboczny podeszwy jest rozpięty między dolną i przyśrodkową powierzchnią kości piętowej a ścięgnem zginacza długiego palców.
Czynność. Przeciwdziała powstawaniu płaskostopia.

Mięśnie glistowate są to cztery wrzecionowate mięśnie leżące między ścięgnami zginacza długiego palców. Ich przyczepy końcowe mają miejsce na bliższych paliczkach palców II-V.
Czynność. Zginają palce i przywodzą je do palucha.

Mięśnie międzykostne są ułożone w dwóch warstwach - podeszwowej i grzbietowej. Trzy mięśnie podeszwowe odchodzą pojedynczymi głowami od przyśrodkowej strony III-V kości śródstopia. Cztery mięśnie grzbietowe rozpoczynają się dwiema głowami na wszystkich kościach śródstopia. Włókna mięśniowe z dwóch warstw przechodzą we wspólne ścięgna kończące się na bliższych paliczkach palców II do V.
Czynność. Mięśnie warstwy podeszwowej przywodzą palce do palca II, a mięśnie międzykostne grzbietowe odwodzą palce od osi przechodzącej przez II palec.

---