Kryzys na rynkach finansowych

a kondycja banków spółdzielczych w Polsce

- Rozmowa z Mirosławem Potulskim,

Prezesem Zarządu Banku BPS SA

Czy wobec kryzysu na światowych rynkach finansowych polski sektor bankowy jest bezpieczny?

Zdecydowana większość ekspertów i polityków zapewnia nas, że tak. Ze wszystkich stron płyną informacje, że polski sektor bankowy znacząco nie angażował się w instrumenty finansowe bazujące na amerykańskich kredytach subprime. Wszyscy mamy nadzieję, że jest to prawdą.

Czy zatem sektor bankowości spółdzielczej, Zrzeszenie BPS i w konsekwencji Bank BPS S.A. jest i pozostanie bezpieczny dla swoich klientów i akcjonariuszy?

Zacznijmy od tego, że bankowość spółdzielcza w Polsce nie ma nic wspólnego pod względem właścicielskim, jak również biznesowym z zagranicznymi rynkami finansowymi. W strukturze akcjonariatu Banku BPS S.A. banki spółdzielcze stanowią 86,33 %, a większość z pozostałych akcji również należy do polskich podmiotów.

Ponadto bankowość spółdzielcza i banki zrzeszające, w tym Bank BPS S.A. prowadzą działalność przede wszystkim w oparciu o środki depozytariuszy, nie korzystając z finansowania na rynku międzybankowym, ani nie inwestując nadwyżek w ryzykowne instrumenty pochodne. Bank BPS SA. angażuje większość nadwyżek środków zebranych od depozytariuszy w bezpieczne i charakteryzujące się wysoką rentownością polskie skarbowe papiery wartościowe. Najlepiej o tym świadczy struktura zaangażowanie Banku BPS S.A., który wg stanu na 30 września br. ma w swoim portfelu 83,0 % papierów emitowanych przez Skarb Państwa, a nasze lokaty w bankach zagranicznych nie przekraczają 1%.

Bankowość spółdzielcza często krytykowana za konserwatywny i nadmiernie ostrożny sposób zarządzania jak widać wykazała się duża dozą odpowiedzialności i jako priorytet w swoim działaniu przyjęła bezpieczeństwo swoich klientów. Ściśle przestrzegane są wymagane limity i rekomendacje w zakresie zarządzania płynnością Banku BPS i Zrzeszenia.

Bank BPS nie angażował się w kredytowanie w walutach wymienialnych oraz w sposób bardzo rygorystyczny badał zdolność kredytową oraz formy zabezpieczeń Klientów.

Czy prawdą jest, że sektor bankowości spółdzielczej, a szczególnie Zrzeszenie BPS (ze względu na swój potencjał) jest w dużym stopniu kreatorem płynności na polskim rynku usług bankowych ?

Tak to prawda. Generalnie sektor bankowości spółdzielczej jest w tej chwili „nadpłynny”. Departament Skarbu Banku BPS SA inwestuje ponad 6,5 mld zł wolnych środków nie korzystając z żadnych form finansowania na rynku międzybankowym. Natomiast sytuacja w sektorze bankowości komercyjnej przedstawia się diametralnie odmiennie. Szereg dużych banków poszukuje finansowania, korzystając również z nadpłynności Banku BPS. Taką sytuację w polskim sektorze bankowym spowodował szybki rozwój działalności kredytowej wobec dużo niższego wzrostu poziomu depozytów, Wpłynęło to na konieczność zwiększonego finansowania się banków komercyjnych ze środków dostępnych na rynku międzybankowym. Relacja kredytów do depozytów w bankach spółdzielczych Zrzeszenia BPS ukształtowała się odmiennie. Przewaga zgromadzonych depozytów nad udzielonymi kredytami nie ulegała w okresie ostatnich kilkunastu miesięcy istotnym odchyleniom i wynosiła od 6,5 - 8,1 mld zł !

Podstawą działania jest bezpieczeństwo, ale czy bezpieczne to znaczy również efektywne?

Z całą pewnością tak. Nie znamy jeszcze danych sektora za 9 miesięcy br., ale dane za
I półrocze br. niezbicie tego dowodzą.

W porównaniu do I półrocza 2007 r. banki komercyjne poprawiły swoje wyniki o 1 325 mln zł, tj. o 19,4 %, a banki spółdzielcze o 144 mln zł, tj. o 41,9 %, w tym banki spółdzielcze Zrzeszenia BPS o 84 mln zł, tj. o 43,4 %. Uzyskane wyniki były przede wszystkim konsekwencją dynamicznego rozwoju akcji kredytowej oraz wyższych niż w roku poprzednim rynkowych stóp procentowych. Dzięki splotowi tych czynników banki mogły osiągnąć znaczący wzrost wyniku z tytułu odsetek i prowizji. Banki komercyjne zwiększyły swoje wyniki z tego tytułu o 2 862 mln zł (18,7 %), a banki spółdzielcze o 335 mln zł (24,0 %).

Dynamiczny rozwój akcji kredytowej był również przyczyną wzrostu wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego, który łącznie ze zmianą przepisów dotyczących wyliczania wymogu kapitałowego (dodatkowy wymóg na ryzyko operacyjne) spowodował istotne obniżenie współczynnika wypłacalności. W porównaniu do końca I półrocza 2007 r. obniżył się on o 1,6 pp. w grupie banków komercyjnych i o 0,5 pp. w grupie banków spółdzielczych.

Wspomniany wyżej dynamiczny rozwój akcji kredytowej w związku z ostrożnościowym podejściem polskiego sektora bankowego, nie był przyczyną wzrostu udziału kredytów zagrożonych. Przeciwnie ich udział zmniejszył się w sektorze bankowym o 1,5 pp. Na koniec I półrocza 2008 r. wskaźnik ten w bankach komercyjnych i spółdzielczych ukształtował się na poziomie odpowiednio 4,9 % i 2,8 %.

Czy można stwierdzić, że coraz lepsza kondycja banków spółdzielczych przekłada się również na znaczną poprawę sytuacji banków je zrzeszających?

Jak najbardziej. Najlepszym przykładem jest dynamiczny rozwój Banku BPS S.A. Po ośmiu miesiącach 2008 r. zysk netto wyniósł 48,3 mln zł i był wyższy niż rok wcześniej
o 64,6 %. Tak wysoka dynamika wyniku finansowego Banku związana jest przede wszystkim ze znaczącym rozwojem działalności handlowej (dynamika bazy depozytowej w okresie sierpień 2007 - sierpień 2008 wyniosła 126,4 %, natomiast dynamika portfela kredytowego w tym okresie wyniosła 123,7 %) oraz poprawą jakości portfela kredytowego, która mierzona udziałem kredytów zagrożonych w kredytach ogółem na koniec sierpnia 2007 r. wyniosła 5,1 %, tj. poprawiła się o 7,7 pp.

Bank skutecznie realizuje działania związane z efektywnym procesem odzyskiwania należności, usprawnieniem zarządzania siecią jednostek sprzedażowych oraz racjonalną polityką kosztową, co ma swoje odbicie we wskaźnikach obrazujących rentowność działania (wzrost wskaźnika ROE o 6,16 pp.).

Według wstępnych danych zysk netto Banku BPS S.A. po dziewięciu miesiącach br. wyniósł 51,8 mln zł, tj. ukształtował się na poziomie wyższym niż przed rokiem o 52,9 %.

Czy sektor bankowości spółdzielczej jest bezpieczny?

Przedstawione dane nie pozwalają mieć żadnych wątpliwości. Efektywny, dynamiczny rozwój, struktura właścicielska i konserwatywne, bezpieczne działania na rynku kredytowym i pieniężnym są gwarancją, że kryzys finansowy nas Spółdzielców nie dotknie.

---