27. Pojęcie i klasyfikacja podmiotów administracyjnego postępowania
egzekucyjnego (dalej jako : a.p.e.)
W postępowaniu egzekucyjnym występują :
1.Organ egzekucyjny i podmioty z nim związane : organ rekwizycyjny,
egzekutor, poborca skarbowy, organ nadzoru i organ asystujący.
Organ egzekucyjny - jest organem uprawnionym do stosowania w całości lub części określonych w ustawie egzekucyjnej środków służących doprowadzeniu do wykonania przez zobowiązanych ich obowiązków o charakterze pieniężnym lub obowiązków
o charakterze nie pieniężnym oraz zabezpieczenia wykonania tych obowiązków.
obowiązków zakresie egzekucji należności pieniężnych organem egzekucyjnym uprawnionym do stosowania wszystkich środków egzekucyjnych jest naczelnik urzędu skarbowego.
Organem rekwizycyjnym - jest organ egzekucyjny o tej samej właściwości rzeczowej co organ egzekucyjny prowadzący egzekucję, któremu organ egzekucyjny zlecił wykonanie czynności egzekucyjnych.
Wierzyciel - w postępowaniu egzekucyjnym wierzyciel ma obowiązek podjęcia czynności zmierzających do zastosowania środków egzekucyjnych; spełnia wiec funkcje czy zadania charakterystyczne dla organu.
Wierzycielem jest podmiot uprawniony do żądania wykonania obowiązku lub jego zabezpieczenia w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym lub zabezpieczającym.
Zobowiązany - zobowiązanym jest podmiot, wobec którego stosowana jest egzekucja, bez zobowiązanego nie może toczyć się postępowanie.
Zobowiązanym jest osoba prawna albo jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej albo osoba fizyczna, która nie wykonała w terminie obowiązku o charakterze pieniężnym lub obowiązku o charakterze nie pieniężnym. W postępowaniu zabezpieczającym zobowiązanym jest również osoba lub jednostka, której zobowiązanie nie jest wymagalne albo jej obowiązek nie został ustalony lub określony, ale zachodzi obawa, że brak zabezpieczenia mógłby utrudnić lub udaremnić skuteczne przeprowadzenie egzekucji, a odrębne przepisy na to zezwalają.
Zobowiązany może działać sam lub przez przedstawiciela ustawowego lub statutowego. Może on działać tez przez pełnomocnika, chyba że charakter czynności wymaga osobistego działania.
28. Pojęcie i klasyfikacja środków egzekucyjnych.
Środki prawne - środki zaskarżania służące zobowiązanemu w postępowaniu egzekucyjnym :
1.Odrębne środki prawne uregulowane ustawą o postępowaniu egzekucyjnym
w administracji :
a) zarzut
b) zażalenie
c) wniosek o wyłączenie prawa do rzeczy lub prawa majątkowego spod
egzekucji,
d) skargę na czynności egzekucyjne oraz skargę na przewlekłość postępowania
egzekucyjnego,
e) skargę na bezczynność wierzyciela
2. Środki prawne unormowane w kpa mające odpowiednie zastosowanie
w postępowaniu egzekucyjnym.
a) wniosek o przywrócenie terminu,
b) żądanie zmiany lub uchylenia postanowienia przy zastosowaniu przepisów
k.p.a. o wznowieniu postępowania administracyjnego oraz uchyleniu
i zmianie decyzji
c) skarga i wniosek z działu VIII k.p.a.
Środki ochrony sadowej :
a) skarga do sądu administracyjnego na postanowienia wydane w postępowaniu
egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie,
b) dwa powództwa przeciw egzekucyjne, tj. powództwo przeciw egzekucyjne zobowiązanego (opozycyjne) i powództwo przeciw egzekucyjne osoby trzeciej (ekscydencyjne).
29. Zasady a.p.e.
1. Zasada celowości - istota tej zasady polega na tym, że celem postępowania egzekucyjnego nie jest wyrządzenie dolegliwości zobowiązanemu, ale po prostu bezpośrednie zapewnienie wykonania obowiązków administracyjnych.
2. Zasada stosowania najmniej uciążliwego środka - wybór środka pozostawia ocenie organu egzekucyjnego, który gdy np. ma do wyboru grzywnę w celu przymuszania lub przymus bezpośredni, powinien zastosować grzywnę jako środek mniej uciążliwy, chodzi o wybór środka spośród tych środków które prowadza bezpośrednio do wykonania obowiązku.
3. Zasada niezbędności - nie wolno stosować środków egzekucyjnych, gdy obowiązek stał się bezprzedmiotowy.
4. Zasada stosowania środków egzekucyjnych przewidzianych tylko
w ustawie - nie wolno stosować innych środków niż przewidziane w ustawie.
5. Zasada poszanowania minimum egzystencji - nie wolno w drodze egzekucji zabierać tych dóbr i wartości, które SA niezbędne dla zobowiązanego oraz dla będących na utrzymaniu członków rodziny, ale nie tylko. Nie wolno zabierać np. obrączek ślubnych wykonanych ze stali szlachetnej, stypendium, zasiłków innych świadczeń socjalnych.
6. Zasada zagrożenia - egzekucja nie może być wszczęta, jeżeli wierzyciel po upływie terminu wykonania przez zobowiązanego obowiązku przesłał mu pisemnie upomnienie, zawierające wezwanie do wykonania obowiązku
z zagrożeniem skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej.
7. Zasada obowiązku prowadzenia egzekucji - art.6 ustawy stanowi że
„ w razie uchylania się zobowiązanego od wykonywania obowiązku wierzyciel powinien podjąć czynności zmierzające do zastosowania środków egzekucyjnych”
8. Zasada niezależności stosowania środków egzekucyjnych od środków karnych - polega na tym, że zastosowanie środka egzekucyjnego nie stoi na przeszkodzie w wymierzeniu kar w postępowaniu karnym, dyscyplinarnym lub w sprawach o wykroczenia za niewykonanie obowiązku.
9. Zasada prowadzenia egzekucji w porze najdogodniejszej dla zobowiązanego - egzekucja nie powinna być prowadzona w dniu wolne i w porze nocnej (godz.21-7)
10. Zasada gospodarnego prowadzenia egzekucji - wynika z wielu przepisów ustawy, np. obowiązek troszczenia się o użytkowaną rzecz zobowiązanego przy wykonaniu zastępczym.
30. Tytuł wykonawczy.
Tytuł wykonawczy sporządza się według wzoru ustalonego w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych.
Obligatoryjne składniki tytułu wykonawczego :
- oznaczenie wierzyciela
- wskazanie imienia i nazwiska lub firmy zobowiązanego
- treść podlegającego egzekucji obowiązku, jego podstawa prawna, stwierdzenie
czy obowiązek jest wymagalny
- pouczenie zobowiązanego o przysługującym mu w terminie 7 dni prawie
zgłoszenia do organu egzekucyjnego zarzutów w sprawie prowadzenia
postępowania egzekucyjnego.
Obowiązek wystawienia tytułu wykonawczego spoczywa również na wierzycielu, którego należność pieniężna wynika z orzeczenia sadu zaopatrzonego w klauzulę wykonalności.
Jeżeli wierzyciel nie jest jednocześnie organem egzekucyjnym, to składa on wniosek o wszczęcie egzekucji administracyjnej. We wniosku o wszczęcie egzekucji administracyjnej obowiązku o charakterze niepieniężnym wierzyciel jest zobowiązany wskazać środek egzekucyjny, w pozostałych przypadkach wierzyciel może to uczynić.
31. Badanie dopuszczalności egzekucji administracyjnej.
Organ egzekucyjny bada z urzędu dopuszczalność egzekucji administracyjnej:
1. Czy zobowiązany nie korzysta z przywilejów Immunitetu) dyplomatycznych.
2. Czy istnieje podstawa prowadzenie egzekucji administracyjnej.
3. Czy zobowiązanemu doręczono upomnienie, czy tez nie było obowiązku
doręczenia upomnienia.
4. Czy wierzyciel wskazał środek egzekucyjny, gdy ma być egzekwowany
obowiązek charakterze niepieniężnym.
5. Czy tytuł wykonawczy czyni zadość wymogom ustawy.
32. Zasady prowadzenia egzekucji administracyjnej.
Przystępując do czynności egzekucyjnych organ egzekucyjny lub egzekutor doręcza zobowiązanemu odpis tytułu wykonawczego ile nie został wcześniej doręczony. Zobowiązany ma prawo w terminie 7 dni zgłosić zarzuty w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego.
Wniesienie zarzutów nie wstrzymuje z mocy prawa postępowania egzekucyjnego. Organ egzekucyjny może jednak w uzasadnionych przypadkach wstrzymać postepowanie egzekucyjne ( dopisać ! )
33. Środki prawne w a.p.e. (zarzut, zażalenie, skarga)
Zarzut - wnoszony tylko przez zobowiązanego
Podstawą zarzuty może być tylko:
a) wykonanie, umorzenie w całości lub części, przedawnienie, wygaśniecie albo nieistnienie obowiązku
b) odroczenie terminu wykonania obowiązku albo brak wymagalności obowiązku z innego powodu, rozłożenie na raty spłaty należności pieniężnej
c) określenie egzekwowanego obowiązku niezgodnie z treścią obowiązku wynikającego z decyzji administracyjnej orzeczenia sądowego lub bezpośrednio z przepisów prawa
d) błąd co do osoby zobowiązanego
e) niewykonalność obowiązku o charakterze niepieniężnym
f) niedopuszczalność egzekucji administracyjnej lub zastosowanego środka egzekucyjnego
g) brak uprzedniego doręczenia zobowiązanemu upomnienia
h) prowadzenie egzekucji przez niewłaściwy organ egzekucyjny
i) niespełnienie wymogów co do tytułu wykonawczego okreś.w art.27 ustawy
Wniesienie zarzutu nie wstrzymuje czynności egzekucyjnych, zarzuty wnosi się do organu egzekucyjnego - jest on właściwy do ich rozpatrzenia.
Zażalenie - najczęściej podmiotem uprawnionym do wniesienia zażalenia jest zobowiązany oraz wierzyciel nie będący organem egzekucyjnym, a niekiedy osoba trzecia, której odmówiono wyłączenia spod egzekucji rzeczy lub prawa majątkowego.
Termin do wniesienia zażalenia wynosi 7 dni od dnia doręczenia lub ogłoszenia postanowienia.
Wniesienie zażalenia nie wstrzymuje postępowania egzekucyjnego. Zażalenie wnosi się do organu odwoławczego za pośrednictwem organu egzekucyjnego. W wyniku rozpatrzenia zażalenia organ odwoławczy może zaskarżone w drodze zażalenia postanowienie utrzymać w mocy, bądź uchylić je : orzec co do istoty sprawy, bądź tez uchylić postanowienie i sprawę przekazać do ponownego rozpatrzenia przez organ egzekucyjny.
34. Zawieszenie i umorzenie postępowania egzekucyjnego.
Zawieszenie - polega na wstrzymaniu czynności egzekucyjnych na skutek powstania przeszkód w prowadzeniu postępowania.
1) w razie wstrzymania wykonania, odroczenia terminu wykonania obowiązku albo rozłożenia na raty spłat należności pieniężnej
2) w razie śmierci zobowiązanego, jeżeli obowiązek nie jest ściśle związany
z osobą zmarłego
3) w razie utraty przez zobowiązanego zdolności do czynności prawnych i braku jego przedstawiciela ustawowego
4) w innych przypadkach przewidzianych w ustawach
O zawieszeniu lub odmowie zawieszenia postępowania orzeka organ egzekucyjny w drodze postanowienia.
Organ egzekucyjny podejmuje zawieszone postępowanie egzekucyjne po ustaniu przyczyn zawieszenia.
Umorzenie - zgodnie z art. 59 par. 1 ustawy, postępowanie egzekucyjne umarza się gdy :
1) wykonanie obowiązku nastąpiło jeszcze przed wszczęciem postępowania
2) jest brak wymagalności obowiązku albo jego umorzenie, wygaśnięcie lub nieistnienie
3) określenie obowiązku jest niezgodne z jego treścią wynikająca z decyzji administracyjne, orzeczenia sądu lub bezpośrednio z przepisów prawa
4) nastąpił błąd co do osoby zobowiązanej lub egzekucja nie może być prowadzona ze względu na osobę zobowiązanego
5) jest nie wykonalność obowiązku o charakterze niepieniężnym
6) nastąpiła śmierć zobowiązanego
7) jest niedopuszczalność egzekucji lub zastosowania środka egzekucyjnego albo jest brak uprzedniego upomnienia zobowiązanego, mimo iż obowiązek ten ciążył na wierzycielu,
8) na żądanie wierzyciela
Postępowanie egzekucyjne może być umorzone, gdy w postępowaniu egzekucyjnym należności pieniężnej nie uzyska się kwoty przewyższające wydatki egzekucyjne.