Jan Kiliński 1760-1819
Z zawodu szewc , z powołania przywódca mieszczański . Bohater pierwszego polskiego powstania - insurekcji kościuszkowskiej . Legenda , która narastała wokół tej postaci , kreowała go w zależności od potrzeb na krwawego radykała bądź rzecznika narodowej solidarności różnych warstw społecznych . Wincenty Pol napisał o nim poemat , jednostki wojskowe uznawały go za patrona , społeczeństwo wystawiło mu pomnik .
Pochodził z mieszczańskiej rodziny , osiadłej w wielkopolskim Trzemesznie . Mając dwadzieścia lat , przybył do Warszawy , aby zdobyć zawód . Został mistrzem szewskim i szybko dorobił się znacznego majątku . Znany był z układania dowcipnych wierszyków . Pełen humoru i galanterii wobec dam utorował sobie drogę do domów magnackich , szyjąc buty warszawskim elegantkom . Po dwóch latach pobytu w Warszawie zakochał się , jeśli wierzyć pamiętnikom z wzajemnością , w Mariannie Rucińskiej , z która wkrótce się ożenił . Szczęśliwie dobrane małżeństwo stanowiło ponoć wzór dla innych . Kiliński , który był bardzo popularny wśród mieszczan , pomyślał o karierze politycznej - mając trzydzieści jeden lat został wybrany na radnego miejskiego . W 1794 roku wziął czynny udział w przygotowaniach do insurekcji . Podczas zebrania spiskowców w swoim domu , przeforsował decyzję o przyspieszeniu powstania w mieście , ujawniając , że okupant przygotowuje się do pacyfikacji w czasie rezurekcji . Stanął na czele walczącej ludności Warszawy . Początkowo związany był ściśle z lewicą powstańczą , należąc , jak się zdaje , do radykalnego klubu jakobinów . Później , powodowany ambicjami objęcia zwierzchnictwa nad insurekcją w Warszawie i na Mazowszu , przeszedł na pozycje umiarkowane .
Dla Jana Kilińskiego czas powstania był czasem zaszczytów : został wybrany na członka Rady Zastępczej Tymczasowej , jako jedyny przedstawiciel rzemiosła , a później Rady Najwyższej Narodowej . Od Tadeusza Kościuszki otrzymał nominację na pułkownika milicji Księstwa Mazowieckiego . Objął dowództwo nad zorganizowaniem przez siebie 20. regimentów piechoty , z którym walczył w obronie Warszawy . Był wówczas dwukrotnie ranny . Wyprawiony do Poznania , by tam wzniecić powstanie , został aresztowany przez władze pruskie i przekazany Rosjanom . Po upadku powstania uwięziono go wraz z innymi przywódcami w Twierdzy Pietropawłowskiem w Petersburgu . Podobno cesarzowa Katarzyna II na wieść , że Kiliński jest damskim szewcem , rozkazała , by uszył dla niej parę trzewików .
Po uwolnieniu z więzienia wrócił do Warszawy . W czasach Księstwa Warszawskiego ponownie był radnym miejskim . W 1811 roku zmarła jego pierwsza żona . Ożenił się powtórnie - z Anastazją Jasińską - przeżył w gronie rodziny jeszcze dziewięć lat .