David Hume jeden z najznakomitszych filozofów napisał:
„Całkowita samotność jest, być może, największą karą, jakiej możemy doznać. Wszelka przyjemność słabnie i znika, gdy jej doznajemy w odosobnieniu, a wszelka przykrość staje się bardziej okrutna i nie do zniesienia”
Samotność jest przerażająca, a zarazem nieunikniona. Każdy tak naprawdę jest sam. Nie ważne czy ma bliskich, rodzinę, przyjaciół czy nie. Sam wewnętrznie przeżywa swoje uczucia. Sam płacze, gdy nawet ktoś drugi ociera mu łzy.

Czym jest samotność? Według definicji jest to „stan w którym człowiek odczuwa brak towarzystwa, bliskiej osoby, zostaje opuszczony przez innych. Jest to życie w odosobnieniu” Czasem w otoczeniu wielu ludzi czujemy się jednak samotni.

W swojej pracy chciałabym się głównie skupić na samotności bohaterów z okresu romantyzmu oraz bohaterów współczesnych i porównaniu ich samotności.

Charakterystycznymi cechami dla bohatera romantycznego była skłonność do marzeń, fantazji. Bohaterowie romantyczni charakteryzowali się brakiem realizmu życiowego, często chcieli dokonać rzeczy, które przerastały ich możliwości. Romantycy odrzucali oświeceniowy realizm, przyznając uczuciu i intuicji pryzmat nad rozumem. Uważali się za jednostki wybitne, lepsze od innych przeciętnych ludzi, przez co zostali wyobcowani i nie zrozumiani przez społeczeństwo. W większości przypadków bohater romantyczny był nieszczęśliwie zakochany, gdyż był on zdolny do wszelkich poświęceń, uczuć i namiętności. Głównie byli to ludzie młodzi, wrażliwi. Specyficzną cechą dla romantyków był „ weltschmerz”, czyli ból istnienia, wynikający z myśli o niedoskonałości świata.

Pierwszą bohaterką, którą postanowiłam przedstawić jest Karusia z „Romantyczności” Adama Mickiewicza. Dziewczyna mimo, że straciła swojego ukochanego już ponad 2 lata temu nadal uważa, że widzi go i rozmawia w środku dnia z nim na ulicy. Bardzo cieszy się ze spotkania, które jest dowodem wielkiego uczucia łączącego tych dwoje ludzi. Prosi go, żeby zabrał ją ze sobą, albo żeby chociaż odwiedzał ją we śnie, gdyż te spotkanie dadzą jej ukojenie. Ostatecznie przychodzi moment, w którym wstaje dzień i wraz z nocą odchodzi także duch Jasia. Niestety, z jego odejściem łączy się powrót cierpienia i samotności Karusi. Dziewczyna, w chwili, w której uczucia ogarniają jej duszę, nie chce pozwolić na odejście wybranka, nie patrząc przy tym na zbierający sie wokół niej tłum. Miłość, którą obdarzyła swojego Jasieńka jest tak wielka, że doprowadza dziewczynę do obłędu. Znajduje się w tłumie ludzi lecz jest sama gdyż nikt nie zdoła zrozumieć jak ogromną pustkę w sercu ma dziewczyna po stracie swoje wielkiej miłości.

Następną postacią, którą wybrałam jest Gustaw z „IV części Dziadów” Adama Mickiewicza. Gustaw jest skomplikowany wewnętrznie. Prawdopodobnie przeżywa wiele emocji, w których nadmiarze nie jest w stanie się odnaleźć. Jest to osoba samotna z wyboru, oddala się od ludzi. Poznajemy go po czynach, ale z wygłaszanych przez niego monologów, sam mówi że jest przytłoczony ogromem cierpień. Szuka ratunku w śmierci, jest idealnym przykładem osoby o złamanym sercu. Miłość, z którą zetknął się, przesłoniła mu życie, Gustaw wszystko podporządkował temu uczuciu. Kochanka wyszła jednak za mąż za człowieka z innej niż Gustaw sfery. Gustaw jest przeciw losowi zbuntowany, nie akceptuje nierówności społecznej, bowiem różnice klasowe stały się przyczyną jego nieszczęścia. Bohater ciągle uważa że to rozstanie nie jest ostateczne. Uważa że po śmierci dozna miłości. Czekając na ten moment, bohater gubi się w świecie jako cień swojej ukochanej i cierpi w samotności.
Kolejny bohater to Werter, jest to młodzieniec który postrzega ludzi i świat w bardzo emocjonalny sposób. Pewnego dnia poznaje Lotę w której zakochuję się od pierwszego wejrzenia. Jest ona dla niego ideałem kobiecości.  Miłość Wertera od samego początku skazana była na niepowodzenie, gdyż Lota kochała Alberta. Spotkania z ukochaną zatapiały go w coraz większym smutku, gdyż po nie długim czasie została ona żoną Alberta. Stopniowo popadał w depresję. Ogarnięty myślą o bezsensie życia, osamotniony, zastanawia się nad samobójstwem, które w końcu popełnia. W listach do swojego przyjaciela Alberta opisuje jednocześnie portret kochanka przeżywającego miłosne cierpienia oraz obraz człowieka samotnego, który odczuwa narastającą pustkę i niechęć do życia. Ucieka od świata, by być bliżej natury. Samotność wyzwala w nim potrzebę zgłębiania sensu istnienia. Świat jest dla Wertera więzieniem, które ogranicza człowieka, niszczy jego indywidualność, skazuje na samotność, stąd samobójstwo staje się formą wyzwolenia, ucieczki od cierpienia.

W dzisiejszym świecie człowiek, samotność człowiek wynika głównie z własnego wyboru, z powodu postaw innych ludzi oraz z przyczyn nie zależnych wcale od niego. Dodatkowa odrzucenie w wielu przypadkach Boga, powodują, że człowiek jest samotny wśród innych, ale i we własnym wnętrzu.

Pierwszą współczesną postacią, którą przedstawię jest Judyta, bohaterka książki pt. „Nigdy w życiu” Katarzyny Grocholi. Jest to kobieta około 40 roku życia, którą zostawia mąż dla młodszej i ładniejszej kochanki. Pracuje w redakcji gdzie odpowiada na listy czytelników, których doradza innym jak lepiej mogą sobie radzić z różnymi życiowymi problemami. Tymczasem jej samej jest bardzo ciężko poradzić sobie ze swoimi problemami. Bohaterka jest rozżalona i obwinia cały świat za rozstanie z mężem. Czuje się samotna i zraniona. Ma bardzo małe poczucie własnej wartości, dostrzega u siebie tylko wady. Uważa że musi być z nią coś nie tak, jeżeli po tylu latach małżeństwa opuszcza ja mąż. Zostaje sama z córką. Obiecuje sobie, że nigdy w jej życiu nie pojawi się już żaden mężczyzna. Mimo problemów i samotności kobieta nie poddaje się i postanawia zacząć wszystko od nowa. Stawia domek w pobliskiej wsi. Poznaje przyjaciółki. Po niedługim czasie los postanawia się do niej uśmiechnąć, poznaje Adama, jej życie nabiera barw.

Jack jest to bohater bajki „Mechanizm serca”. Chłopiec przychodzi na świat w najzimniejszy dzień w dziejach świata. Ma zamarznięte serce, by przeżyć dość ekscentryczna pani doktor wszczepia mu mechanizm zegara z kukułką. Wbudowany w jego serce zegar nie czyni Jacka okazem zdrowia, tylko osobą jeszcze bardziej wrażliwą od reszty świata, gdyż chłopak musi wystrzegać się nadmiaru emocji, nie może się denerwować, a zwłaszcza zakochać się. Jego odmienność nie przysparza mu wielu przyjaciół. W swoim życiu nie jeden raz zdarza mu się doświadczyć nietolerancji ze strony innych ludzi. Chłopiec po pewnym przykrym zdarzeniu wyrusza w poszukiwaniu ukochanej, zawieszając swoje życie na włosku. Po długich poszukiwaniach odnajduje ukochaną, przeżywa z nią niezapomniane chwile. Okazuje się, że mechanizm który wymyśliła kobieta był mu potrzebny tylko kilka miesięcy, potem do życia wystarczyło by mu jego własne serce. Świadomość przy której utrzymywała go lekarka była tylko po to by chronić chłopca przed cierpieniem z miłości. Niestety nic nie trwa wiecznie, zdarzenie z przeszłości się odzywa i niszczy miłość Jacka i dziewczyny. Dziewczyna go zostawia dla innego. Chłopiec znów pozostaje sam.

W wierszu Campo di Fiori zostaje ukazane spalenie na stosie Giordano Bruna. Bruno był włoskim filozofem, pisarzem, teologiem, zafascynowany teorią Kopernika, uznany za heretyka. Na rzymskim placu targowym, gdzie umiera bohater, zebrał się tłum gapiów żeby po patrzeć na widowiskowe spalenie nieznanego im człowieka. Była to dla nich tylko chwilowa atrakcja. Zaraz potem życie wraca do normy, jakby nic się nie stało, jakby na ich oczach nie rozegrała się tragedia. Bruno podczas egzekucji jest samotny, nikt nie traktuje jego śmierci jako wielkiej tragedii, nikt go nie żegna, nikt nie współczuje, jest całkiem sam w tej tragicznej dla niego chwili. Bohater umiera w samotności i milczeniu.

Kolejnym bohaterem tym wierszu jest bohater zbiorowy, którym są ludzie w Warszawskim getcie. Po za murami obozu została ustawiona karuzela, gdzie przy dźwiękach głośnej muzyki beztrosko bawili się ludzie. Nie zważali na to, że za murami getta rozgrywa się ludzki dramat. Świadkiem cierpienia Żydów jest tylko przyroda. Umierają sami, zapomniani przez wszystkich. W obliczu śmierci wszyscy są samotni.

Zarówno w romantyzmie jak i we współczesności, ludzie równie silnie dotyka samotność. Moment śmierci potwierdza, iż jest to chwila, kiedy człowiek jest sam ze sobą, bywają przypadki, że śmierć męczenników nikogo nie wzrusza. Bohaterowie romantycznie nie potrafili sobie radzić z samotnością. Karusie samotność doprowadziła do obłąkania, Wertera i Gustawa do samobójstwa, mimo próby odszukania miłości człowiek ciągle jest sam. . Natomiast bohater współczesny stara sobie radzić z samotnością, nie poddaje się. Jego samotność głównie zależy od innych, gdyż on sam na pewno by nie chciał żyć w samotności.

Limanowa, 04.04.2011r.
kl. IV TOUG

Temat: Samotność bohatera romantycznego i współczesnego. Scharakteryzuj i porównaj bohaterów literackich.

RAMOWY PLAN WYPOWIEDZI

1 Teza:
Bohaterowie romantyczni, jak i współcześni z ważnymi problemami w życiu pozostają sami.

2Kolejność prezentowanych argumentów:
a) Definicja samotności:
*charakterystyka człowieka samotnego
*rodzaje samotności
b)Charakterystyka bohatera romantycznego
c) Przykłady samotności bohatera romantycznego
* „Romantyczność”
-ukazanie samotności Karusi, która prowadzi do obłąkania
*„Dziady cz. IV”
-Gustaw, nieszczęśliwa miłość, przyczyną klęski bohatera
*„Cierpienia młodego Wertera”
- Werter, przykładem samotności prowadzącej do samobójstwa
d)Charakterystyka bohatera współczesnego
*„Nigdy w życiu”
- Judyta, przykładem samotnej kobiety, starającej sobie poradzić z życiowymi problemami.
*„Mechanizm serca”
-Jack, samotność bohatera w dążeniu do szczęśliwej miłości
*„Campo di Fiori”
-Giordano Bruno, samotność w chwili śmierci
-bohater zbiorowy - samotność ludzi przebywających w getcie

3 Wnioski:
-Zarówno w romantyzmie jak i we współczesności, ludzie równie silnie dotyka samotność.
-Mimo próby odszukania miłości człowiek ciągle jest sam.
-Moment śmierci potwierdza, iż jest to chwila, kiedy człowiek jest sam ze sobą, bywają przypadki, że śmierć męczenników nikogo nie wzrusza.

---