SCENARIUSZ ZAJĘĆ Z ORIENTACJI PRZESTRZENNEJ
ORIENTACJA PRZESTRZENNA
Treści kształcenia z orientacji przestrzennej powinno się kształtować zgodnie z prawidłowościami rozwojowymi przez cały okres wychowania przedszkolnego.
Dla sześciolatków obejmują następujące treści:
Precyzowanie własnego punktu widzenia oraz słowne ustalenie: Ja i moje otoczenie.
Drugi człowiek w przestrzeni. Wdrażanie do przyjmowania punktu widzenia drugiej osoby.
Wytyczanie kierunków od wybranego przedmiotu:
….. na lewo od ….
……na prawo od …. znajdują się …., itp.
Ty i ja oraz nasze otoczenie, porozumiewanie się co do wspólnie ogarnianej przestrzeni.
Orientowanie się na kartce papieru.
CELE ZAJĘĆ:
Organizowanie doświadczeń pomagających dzieciom w kształtowaniu świadomości własnego siała ze szczególnym uwzględnieniem jego symetrii i różnicowania lewej i prawej strony.
Wyprowadzenie kierunków od osi własnego ciała, wskazywanie kierunków, nazywanie ich.
Porównywanie schematu własnego ciała ze schematem ciała innych osób.
Świadome poruszanie się w przestrzeni, wykonywanie poleceń i podawanie zrozumiałych instrukcji. Kształtowanie zdolności do przyjmowania punktu widzenia drugiej osoby.
Ćwiczenia umiejętności przedstawiania przestrzeni na płaszczyźnie.
PRZEBIEG ZAJĘĆ:
Moja głowa: potrafię nazwać jej części i wiem co oznaczają.
Komunikaty związane z mimiką.
„Rodzinka”
Ten pierwszy to nasz dziadziuś,
A obok babunia.
Największy to tatuś,
A przy nim mamunia.
A to dziecinka mała
Tra la la la tra la la la
A to moja rączka cała
Tra la la la tra la la la
Moje ręce: potrafię nazwać ich części i wiem co wyrażają gesty.
Moje nogi: potrafię nazwać ich części i wiem, że nogi także „mówią” - pokazywanie poszczególnych części nóg.
Oglądanie sylwetki człowieka. Nazywanie wyróżnionych części.
Rysowanie postaci z dbałością o szczegóły.
Zadanie 1: „Orientuję się w otoczeniu”
Pomoce: szarfa, frotka, miś pluszowy
Dzieci nauczyciel wchodzą do ułożonej szarfy.
a). Nauczyciel: - tupnij mocno nogą - tu jest twoje miejsce, a tu jest moje miejsce.
b). Nauczyciel wchodzi do obręczy dziecka:
- dziecko z przodu
- ustalenie lewej strony ciała - tam gdzie bije serduszko
- zakładamy wstążkę lub frotkę na lewą nogę - zadanie: określenie lewej i prawej nogi.
Ustalenie położenia przedmiotów w stosunku do siebie.
Nauczyciel: - Gdzie jest miś?
(chowamy misia) - dziecko szuka - nauczyciel naprowadza go podając kierunki.
Nauczyciel: - Teraz ty schowaj misia, a ja go poszukam.
Zadanie 2:”Wiem, że inni też mają lewą i prawą stronę”
Pomoce: miś pluszowy
Dziecko sadza misia przed sobą tak, aby plecami dotykał dziecka brzuszka.
Nauczyciel: - Pokaż ręką, którą stronę ty patrzysz?
Nauczyciel: - Pokaż, w którą stronę patrzy twój miś?
- Posadź misia po swojej prawej stronie.
- Niech miś patrzy w prawą stronę. Co miś widzi? A co widzisz ty?
- Posadź misia plecami do siebie. Co miś widzi po prawej stronie? A co ty widzisz po prawej stronie?
Zadanie 3: „Ustalamy kierunki od misia”.
Pomoce: frotka, miś pluszowy
Nauczyciel do dziecka:
- Załóż frotkę misiowi na lewą nogę. Będziemy ustalali kierunki od misia. Miś jest ważny.
- Pokaż kierunek od misia w prawo.
- Pokaż kierunek od misia w lewo.
- Pokaż kierunek od misia w tył, w przód.
Zadanie 4: „Punkt widzenia rzeczy”.
Pomoce: stolik, kartka papieru, flamastry
Nauczyciel:
- Tu jest mój prawy róg stolika. Pokaż prawy róg stolika.
Nauczyciel pokazuje kartkę przed oczami dziecka.
Nauczyciel:
- Pokaż i dotknij lewy róg na dole kartki.
- Pokaż i dotnij prawy róg na górze.
Nauczyciel kładzie kartkę.
- A teraz pokaż gdzie jest góra kartki, dół kartki?
- Gdzie jest prawa strona kartki? Lewa strona kartki?
Następnie nauczyciel prosi dziecko (rysowanie na kartce papieru kolorowymi flamastrami):
- Narysuj linię od góry do dołu.
- Od lewej strony do prawej
SCENARIUSZ ZAJĘĆ Z MATEMATYKI
DZIECIĘCE LICZENIE
Dziecięce liczenie obejmuje następujące umiejętności:
Liczenie obiektów ze świadomością zasad, jakie muszą być przy tym przestrzegane i odróżnianie poprawnego liczenia od błędnego;
Rozumienie umów i przestrzeganie ich w sytuacjach zadaniowych;
Ustalenie, czy w porównywanych zbiorach jest tyle samo elementów oraz, w którym zbiorze jest ich więcej lub mniej;
Wyznaczanie wyniku dodawania i odejmowania
LICZENIE CHARAKTERYSTYCZNE DLA 3-LATKÓW:
Dla 3-latków charakterystyczne jest dotykanie przedmiotów przy każdej zmianie typu: dodać lub odjąć.
Ważna jest tutaj osobista manipulacja przedmiotami. Dzięki niej dziecko „widzi” sens zmian „dodać” lub „odjąć” i dąży do ustalenia ich skutków, kierując się zasadą: „Muszę policzyć wszystkie”. Dlatego po dodawaniu stara się policzyć razem to, co ma, a po odejmowaniu - to, co mu zostało.
Precyzja takiego ustalenia sumy i różnicy zależy od stopnia opanowania przez dziecko umiejętności liczenia przedmiotów.
ZASADY:
Ocena na oko:
Dziecko obejmuje wzrokiem wszystkie przedmioty, ale nie wyodrębnia każdego z osobna.. Widzi:
- po dodaniu zajmują większą lub mniejszą przestrzeń;
- po zabraniu wszystkiego jest mniej
Starsze dzieci:
Dzieci, gdy mają wyznaczyć wynik dodawania dokładają kilka przedmiotów do sumy, do już posiadanych i liczą je razem..
Gdy mają wyznaczyć wynik odejmowania patrzą uważnie na posiadane (przedmioty, odkładają kilka (podsuwają, zabierają i liczą pozostałe).
Liczenie na palcach:
Ruchy palców w liczeniu są bardzo przydatne.
Prostowanie palców oznacza dodawanie.
Zaginanie palców oznacza odejmowanie.
Wykonywanie działań dodawania lub odejmowania na przedmiotach lub na palcach.
Po wykonywaniu dodawania na przedmiotach lub na palcach dziecko nie liczy wszystkich obiektów razem a tylko dolicza te, które zostały dodane.
Przy odejmowaniu postępuje podobnie.
Liczenie w pamięci.
RYTMY W UCZENIU SIĘ MATEMATYKI
Rytmy nie są opisane, ale są obecne w codziennym życiu, np.:
- rytm bicia serca
- rytm kołysania
- rytm kroków
- rytm mycia
- co się powtarza, to rytm.
- układamy proste rytmy
- odczytywanie, kontynuowanie rytmów
- kontynuowanie trudniejszych rytmów
- konieczne jest powtórzenie co najmniej trzech sekwencji, aby dziecko umiało powtórzyć rytm.
RODZAJE RYTMÓW:
- rytmy wystukiwane
- rytmy ruchowe
- rytmy układane na płaszczyźnie
RYTMICZNA ORGANIZACJA CZASU:
- dzień i noc
- rano, południe, wieczór
ĆWICZENIA / SCENARIUSZE ZAJĘĆ GRUPOWYCH
DLA DZIECI Z TRUDNOŚCIAMI W NAUCE MATEMATYKI
Ćwiczenia rozwijające myślenie twórcze
Aby nauczyć dzieci twórczych pomysłów warto stymulować oraz rozwijać następujące predyspozycje i umiejętności:
Logiczne myślenie:
- kojarzenie zjawisk,
- wnioskowanie,
- abstrahowanie,
- stosowanie analogii,
- stosowanie metafor, itp.
Myślenie asocjacyjne oraz intuicyjne:
- tworzenie nowych świadomych skojarzeń,
- wydobywanie odległych, podświadomych związków
Myślenie i działanie dywergencyjne
- poszukiwanie więcej niż jednego rozwiązania lub zastosowania przedmiotu
Radzenie sobie w trudnych, niecodziennych sytuacjach
Ćwiczenia pamięci wzrokowej i słuchowej
Aby rozwijać u dzieci pamięć wzrokową i słuchową należy stosować ćwiczenia z wykorzystaniem:
- obserwacji otoczenia;
- zapamiętywaniem różnic i szczegółów, itp.
Pomoce do prowadzenia zajęć:
papier, kredki, flamastry, farby, tablica, kreda.
ĆWICZENIE PAMIĘCI WZROKOWEJ NR 1:
Podobieństwa i różnice, tworzenie zdań.
Przebieg ćwiczenia:
a). Każde dziecko pisze na kartce nazwę dowolnego przedmiotu i kładzie na stole. Omawiamy po kolei wyrazy zestawione parami, dzieci wg kolejności siedzenia podają, jakie są podobieństwa i jakie różnice pomiędzy, np. butem a zegarkiem, komputerem a obrazem, itp.
b). Wybieramy po 3-4 przedmioty i tworzymy z nich zdania, dodając dowolne przymiotniki oraz czasowniki. Każde dziecko po kolei uczestniczy w procesie budowania zdań. Podkreślamy najciekawsze pomysły.
ĆWICZENIE PAMIĘCI WZROKOWEJ NR 2:
Czas trwania: od 8 do 10 min.
Cel: ćwiczenie pozwala wstępnie rozpoznać poziom rozwoju pamięci dziecka.
Pomoce: wybieramy różne przedmioty, tj. gumka, temperówka, zegarek, klucz, itp. (do 10 sztuk).
Przedmioty kładziemy na środku pokoju, najlepiej na dużym arkuszu papieru. Następnie je przykrywamy dużym papierem lub np. chustą, zaś dzieci mają napisać na przygotowanych wcześniej karteczkach ich nazwy.
Liczba przedmiotów powinna być dostosowana do wieku dzieci. Dzieci młodsze zapamiętują od 5 do 7 sztuk. Starsze dzieci zapamiętują więcej (10-15 sztuk).
Ćwiczenia rozwijające myślenie indukcyjne oraz intuicyjne
ĆWICZENIE 1
Cel: ćwiczenie rozwijające myślenie indukcyjne oraz intuicyjne
Pomoce: karteczki z nazwami zwierząt, roślin i przedmiotów, pojemnik do losowania, szpilki
Przebieg ćwiczenia:
Przygotowujemy karteczki z nazwami zwierząt, roślin przebieg przedmiotów. Dzieci po kolei losują ( pojemnika, w którym wymieszano wszystkie karteczki) po jednej z nich i nie czytając treści, przekazują osobie prowadzącej. Osoba ta jedynie informuje, do której z trzech grup należy wyraz.
Karteczkę z wylosowanym słowem przypinamy szpilką na plecach danego dziecka, które ma za zadanie odgadnąć wyraz za pomocą pytań, na które odpowiadają pozostali uczestnicy w grupie tylko słowami „tak” lub „nie”.
Im szybciej padnie prawidłowa odpowiedź, tym większe brawa otrzymuje zgadujący. Wykazał się bowiem umiejętnością wyciągania wniosków z niepełnych przesłanek.
ĆWICZENIE 2
Cel: Rysowanie z wyobraźni. Ćwiczenie rozwijające elementy myślenia intuicyjnego.
Pomoce: karteczki z popularnymi przysłowiami (kilkanaście).
Przebieg ćwiczenia:
Przygotowujemy karteczki z napisanymi na nich popularnymi przysłowiami typu:
- „Od rzemyczka do koniczka”;
- „W marcu jak w garncu”,
- „Baba z wozu, koniom lżej” itd.
Dzieci losują spośród kilkunastu karteczek zawierających popularne porzekadła ludowe i przysłowia, przedstawiają ich treść w formie rysunków, zaś pozostali śledzą ich pracę zgadując, jaki to przysłowie.
W przypadku młodszych dzieci wskazane jest najpierw odczytanie wszystkich karteczek i wyjaśnienie ich treści, nie wszystkie bowiem przysłowia sa im znane.
ĆWICZENIE 3
Cel: Ćwiczenie dot. radzenia sobie w sytuacjach trudnych, pokazujące jak pokonać stres.
Przebieg ćwiczenia:
Omawiamy przykładowo sytuacje trudne, przeżywane przez dzieci w domu, w szkole, na podwórku, np.
- zła ocena w szkole;
- kłótnia z kolegami;
- kara za coś, itp.
Uczestnicy w rundzie opowiadają, jak się czują, gdy otrzymują np. ocenę niższą niż oczekiwana. Każdy dzieli się doświadczeniami, co robi w takim przypadku.
Podobnie analizujemy sytuacje konfliktowe, jak je można rozwiązać, wreszcie złe samopoczucie, stres. Zachęcamy dzieci, by podawały swoje sposoby rozładowania napięcia czy złego samopoczucia po niepowodzeniach lub nieprzyjemnych zdarzeniach. Po dyskusji na ten temat w formie „burzy mózgów” (padają wówczas świetne pomysły do wykorzystania przez dzieci) dodajemy nasze propozycje - jeśli nie były jeszcze wymienione. Mogą to być różnego rodzaju ćwiczenia relaksujące w formie ruchu lub wyciszenia wewnętrznego.
SCENARIUSZ DLA DZIECI 6- 9 LAT:
W kręgu wspólnie wymieniamy, z jakich części składa się rower. Zwracamy szczególna uwagę na ich wzajemne usytuowanie, powiązania i ogólnie sposób działania. Zapisujemy wcześniejsze stwierdzenie. Dzieci rysują rower. Po zakończeniu pracy jeszcze raz czytamy wstępne ustalenia dotyczące budowy roweru i każdy sprawdza, czy udało mu się je uwzględnić.
Na następnej kartce uczestnicy rysują różne wersje roweru wg instrukcji podanej przez prowadzącego. Każde dziecko ma inne zadanie, np.
- rysowanie roweru dla bliźniąt, które nie mogą się rozstać;
- dla dzieci, które jeszcze nie umieją chodzić;
- rower, który pokonuje rowery;
- rower, który jeździ po lodzie;
- rower podwodny, itp.
Dzieci łączą się teraz w trójki lub dwójki i ze swych ciał mają zbudować rower, którym można jeździć po Sali bez kolizji z innymi Pokazy rowerów odbywają się początkowo wspólnie - wszyscy jeżdżą wspólnie. Następnie każda grupa demonstruje swój pomysł, wyjaśniając, gdzie są podstawowe elementy ich roweru. Wszyscy mogą podpowiadać, jak naprawić dany rower, ale twórcy sami decydują, co z tego uwzględnić.
Każde dziecko siedząc w kręgu otrzymuje informacje zwrotne, gdy koledzy kończą zdanie: „Podobałeś mi się dzisiaj, bo …..”
SCENARIUSZ DO BADANIA
DOJRZAŁOŚCI OPERACYJNEJ ROZUMOWANIA
W ZAKRESIE STAŁOŚCI ILOŚCI NIECIĄGŁYCH
Pomoce do badań: 6 krążków dużych o średnicy 4 cm i 6 krążków małych o średnicy 2 cm.
Zadania:
10