Lekcje historii metodą dramy.

Chciałabym podzielić się moimi refleksjami i doświadczeniami związanymi ze stosowaniem metody dramy na lekcjach historii.

Na podstawie moich wieloletnich praktyk i obserwacji doszłam do wniosku, że uczniowie bardzo lubią tego typu zajęcia i chętnie w nich uczestniczą, ale to od nas nauczycieli zależy, jakie będą efekty tej pracy.

Nauczyciele są otwarci na nowe metody aktywizujące na lekcjach historii takie jak: mapa semantyczna, metaplan, analiza SWOT, drzewko decyzyjne, projekt, ranking diamentowy, gra dydaktyczna, karty pracy, drama, ale mam wrażenie, że wybór tej ostatniej, budzi u niektórych pewne obawy. Jako początkujący nauczyciel także miałam z tym problem, dlatego zdecydowałam się napisać ten artykuł szczególnie z myślą o młodych pedagogach.

Drama to technika, której zadaniem jest uczyć poprzez działanie.

Uczniowie uczą się pracować w grupie, ćwiczą stosunki interpersonalne, wykorzystują swoją pomysłowość i spontaniczność, wchodzą w rolę. Lekcje, w czasie których zaproponujemy dramę powinny być starannie przygotowane, nauczyciel musi znać zespół i wiedzieć na ile będzie kreatywny. Nie oznacza to, że tego typu zajęcia powinny dotyczyć tylko wybranych zespołów. Mam tu raczej na myśli stopniowanie trudności zadań w początkowej fazie wdrażania tej techniki, tak aby wypracować zdolność jej stosowania w każdym zespole klasowym.

Pierwsze lekcje z zastosowaniem dramy mogą nie spełnić naszych oczekiwań. Nie należy się jednak tym zrażać, uczniowie muszą mieć czas na oswojenie się z nową metodą.

Bardzo często spotykałam zespoły klasowe, które doskonale radziły sobie z wchodzeniem w rolę, z przygotowaniem spontanicznej inscenizacji oraz grupy, które nie potrafiły odgrywać najprostszych scenek. Warto wtedy porozmawiać z uczniami: co im przeszkadzało, jakie emocje towarzyszyły ich występom i wspólnie omówić przyczynę niepowodzeń. Najczęściej okazywało się, że były to pierwsze zajęcia, które ich zaskoczyły i „ usztywniły”, ale podczas kolejnych tego typu lekcji było coraz lepiej i swobodniej.

Nauczyciel powinien uświadomić uczniom, że celem lekcji nie jest ocena ich zdolności aktorskich, lecz zdobywanie wiedzy historycznej poprzez jej samodzielne przeżywanie.

Podczas zajęć uczniowie muszą czuć się swobodnie i „bezpiecznie”( nikt nie ocenia i nie wyśmiewa) dlatego nie polecam zaproszeń na hospitację tych lekcji, choć często obserwując postępy wychowanków jesteśmy dumni z efektów swojej pracy i chcemy się tym podzielić z innymi.

Warunkiem powodzenia tej metody jest również aktywny udział nauczyciela w całym przedsięwzięciu. Pedagog nie tylko przygotowuje zadania i obserwuje, ale i sam wchodzi w rolę np. przewodnika, sędziego, świadka wydarzeń itp., co pozwala także budować nowe, lepsze relacje na płaszczyźnie nauczyciel - uczeń.

Mam nadzieję, że moje spostrzeżenia i wskazówki zachęcą do szerszego zainteresowania się metodą dramy na lekcjach historii i ułatwią pracę, szczególnie młodym nauczycielom.

Poniżej zamieściłam konspekt lekcji metodą dramy do tematu:

Ocena polityki Napoleona wobec Polaków ( rozprawa sądowa przeciwko Napoleonowi).

1

Lekcja historii w II klasie gimnazjum

Temat : Ocena polityki Napoleona wobec Polaków.

Cele: - uczeń powtórzy wiadomości na temat Napoleona oraz losów Polaków u jego

boku

- nauczy się rozwijać wyobraźnię historyczną przez przeżywanie ( drama )

• uświadomi sobie rolę Polaków w polityce Napoleona

• zrozumie gdzie tkwiły korzenie kultu Napoleona

• wykaże się znajomością i zrozumieniem faktów i wydarzeń historycznych

w toku scenki dramowej

• wykaże się umiejętnością dyskusji i skutecznej argumentacji

Metoda dydaktyczna: drama z elementami dyskusji

Środki dydaktyczne: - mapa - Europa w dobie Napoleona

- rekwizyty: togi, peruki, młotek, deska, mundury, uniform

sędziego.

2

Tok lekcji

1.	1. Wzajemne powitanie. 2. Sprawdzenie listy obecności. 3. Powtórzenie ostatnich tematów lekcji dotyczących sukcesów i porażek Napoleona. Uczniowie przypominają biografię cesarza, przyczyny początkowych sukcesów i późniejszej klęski. Przedstawiają bilans zysków i strat związania się Polaków z Napoleonem.
2.	1.Zapisanie nowego tematu lekcji na tablicy: „Ocena polityki Napoleona wobec Polaków” 2.Nauczyciel przedstawia główny cel lekcji - podjęcie próby rozliczenia cesarza z polityki wobec narodu polskiego za pomocą rozprawy sądowej, w której Napoleon został oskarżony o wykorzystywania Polaków do własnych celów. 3. Uczniowie przygotowują scenografię. Klasę zamieniają w salę rozpraw z wydzieleniem miejsc dla sędziego, ławy przysięgłych, oskarżyciela, obrońcy, świadków oskarżenia i obrony. 4. Uczniowie w domu przygotowali stroje i rekwizyty, również poszczególne role zostały przydzielone wcześniej. 5. Nauczyciel może odgrywać rolę świadka lub jednego z członków ławy przysięgłych. 6. kolejno występują : sędzia, który odczytuje akt oskarżenia, oskarżyciel ( przedstawia argumenty świadczące o wykorzystywaniu Polaków np. Księstwo Warszawskie okazało się zapleczem gospodarczym i militarnym dla cesarza, udział Polaków u boku Napoleona w Hiszpanii i na San Domingo, nie miał nic wspólnego z polskimi interesami itp.), obrońca ( przypomina o powstaniu Legionów Polskich, Księstwie Warszawskim jako namiastce ojczyzny... ), świadkowie i wreszcie sam cesarz. Po wysłuchaniu każdej ze stron ława przysięgłych, czyli pozostała część uczniów ustala wyrok i przedstawia go sędziemu. Sędzia czyta ostateczny werdykt, który jest równocześnie podsumowaniem zajęć. Nauczyciel powinien ocenić uczniów: ich aktywność, poziom argumentacji oraz osobisty wkład pracy ( stroje, scenografia ).	Rekwizyty Mapa - Europa w dobie Napoleona
3.	1. Notatka do zeszytu. Opinia na temat polityki cesarza wobec Polaków - uczniowie wykorzystują argumenty, które pojawiły się w czasie rozprawy sądowej.
4.	1. Zadanie domowe - ułożę krzyżówkę do hasła NAPOLEON (pytania powinny dotyczyć tematyki ostatnich zajęć). 2. Dla chętnych - przeczytam lekturę: A. Syta „ W blasku napoleońskich orłów. Z dziejów Księstwa Warszawskiego”.

Opracowanie: mgr Monika Musiał

3

---